w? Flick's Cacao No. 243. Zaterdag 2 Mei 1914. 5e Jaargang. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst. Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van persoon of partij. VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG. Gentschestraat C 7 te Hulst. Stichter: H. A. van Dalsum. Bierkaaistraat A 28 te Hulst. Gentschestraat B te Hulst. Hnlstersclie valschheid. ER IS de allerbeste. DE VOLKSWIL REDACTIE: Abonnement per drie maanden NEDERLANDf 0.50. BELOIEfr 1.20. ANDERE LANDEN f 0.80. - Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven. Het blad^ neemt geene verantwoordelijkheid voorden inhoud van het Yrije Woord en voor dien van Advertentiën. ADMINISTRATIE: DRUKKERIJ: Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur. Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25. —o "Wij hebben indertijd medegedeeld, dat notaris Lijdsman in Hulst was benoemd, in de gedachte van den toen maligen minister van Justitie Re- gout en deze in overleg met de geestelijkheid, ora aan notaris van Dalsum nog te kunnen ontnemen wat hy nog heeft. Deze benoeming kostte aan dien minister, door Gods straffende hand, zijn jeugdig krachtig leven door een geheimzinnige ziekte. Zoolang wij in Hulst waren, was de heer Henri Wauters (brouwerij van Heteren) op ons kantoor vriend- schappelyk gaan wy om met hem en zyn zoons door eiken Zaterdag avond een kaartavond te hebben in de Graanbeurs En ziet in eens, na ons eerst een jaar geleden ons zelf er over te hebben gesproken, zien wy een advertentie, dat hij zijn laude- ryen (al zyn eigendommen behalve brouwerij en huizen) publiek laat verkoopen door notaris Lijdsman De samenspanning tot broodroof tegen notaris van Dalsum gaat ver, het net wordt wel nauw toegehaald en toch, het doel dat het Ölericale wangedrocht er mede denkt te be reiken zal het niet bereiken, in tegendeel er is nog een woord dat zegt en wel onteilhaar„Die den Heer vreest, dien zal het welgaan op het einde zyns levens en hy wordt gezegend op zijn sterfdag", en er is nog een ander niet minder onleilbaar woordDe levenswandel der goddeloozen voert tot het ver derf. Een Kerkmeesterskwestie in Hulst. o Het R. K. Kerkbestuur van Hulst bestaat uit de heeren1. Deken Brouwers bekend door zijn beminne- lilke nederigheid, 2. Henri Maertens, bekend door zyne vroomheid, 3. Frans van Waesberghe, bekend door zijn ambtsrapport, en 4 Brioen, de laatste bekend als een eerlijk en oprecht man en dus als Volkswiller. De heer Brioen was een 30 jaar kerkmeester en bijna even zoo lang secretaris. Een 2 jaar geleden komt de vrome heer deken by den heer Brioen en slaagt er in door vrome praktyken van hem los te krygeü de by den heer Brioen als secretaris berustende stukken. En Sedert dien houdt het kerkbestuur zyne vergaderingen doch telkens met een „vergeten" ook den heer Brioen van de vergadering ken nis te geven, waarom deze ze na- tuurlyk niet kon bywonen, en ook niet, omdat een twee jaar geleden de vrome heer deken den heer Brioen in de sacristie verklaardeals ge aan de pastorie (waar altijd de ver gaderingen worden gehouden) mocht aanbellen, zal U de toegang worden geweigerd, daar de heer Maertens en burgemeester van Waesberghe met U geen vergadering willen houden. Toen de heer Brioen kort daarop aan den heer van Waesberghe vroeg, of die bewering van den deken waar was, bevestigde de heer Ambtsrap port als waar deze bewering doch hy weigerde, hiernaar gevraagd, een reden op te geven. Nu wordt Zondag van den preek stoel afgeroepen, dat tot kerkmeester is benoemd de heer mr. van Blari- kom, de kantonrechter, zonder dat de heer Brioen er iets van wist en zonder dat hy zyn ontslag had ge vraagd. Zoo onverwacht is het ge gaan dat er dien Zondag niet eens gecollecteerd werd namens het kerk bestuur, wat anders gewoonlyk in de late Mis het werk was van den heer Brioen. Zoo zyn de feiten en deze vormen wat wy noemen de kerkmeesters- kwestie van Hulst. Wij zullen er geen woord meer by voegen de kwestie spreekt voor zich zelve van den vromen geest die onze kerkelyke vromen van heden bezielt, We vergaten nog te melden, dat de benoeming van kerkmeester geschiedt door den bisschop en dat de heer Brioen is afgezet zonder zyn naam te noemen, zonder dat daar toe eenige wettige reden is en, zonder dat hij ooit iemand iets in den weg had gelegd, en zonder dankbetuiging voor de zoovele jaren bewezen diensten, welke vorm van burgerlijke beleefdheid gewoonlyk nog wordt in acht genomen door de minder vrome kringen. fl)e Vlaain*clic freest. o— Bij de geboorte van Tijl Uilenspie gel sprak de oude heks„In heel ons land werd nimmer zulk een kind ge boren, want het zal onsterfelijk zijp. Er zit een geest in, die zal blijven voortbestaan, als het stoffelijk om hulsel zal vergaan. Die geest zal hel der vlammen werpen in den nacht, om voor te lichten hen die goed zijn en te misleiden hen die boos zijn, te steunen hen die 't waard zijn en te bespotten hen die valsch zijn. De Vlaamsche geest, zoolang verloren, werd in uw zoon herboren. Zoo zal het wezen, zoo zal het wezen!" Aan het slot van het boek van Tij! Uilenspiegel is Tijl gestorven, en be graven op het dorpskerkhof onder het kruis. Nele komt het graf bezoeken. Zij neemt niet aan dat Tijl dood is en verklaart„Tijl Uilenspiegel leeft zoolang het Vlaamsche volk leeft, om slechts dan te verdwijnen, als het Vlaamsche volk geen Vlaamsch volk meer isZoolang het zich zelf blijft en kommerloos bestaat, dan kent Tijl Uilenspiegel slechts vreugd en scherf, maar verkeert het in nood, lijdt het, wordt het verdrukt, dan is Tijl UiLaspiegel daar om op te staan, te strijden en te overwinnen, met woord en dandTijl Uilenspiegel is de geest van Vlaanderen, jolig en zacht als er vrede heerscht, ernstig en koen als de noodklok bengeltEn wordt hij overwonnen, sneuvelt hij, dan sluimert hij een korten tijd slechts in het graf, want Vlaanderen's maagd komt hem dan wekken uit den dood. Eeuwig zijn wij, Nele." De noodklok bengelt door het Vlaam sche land, want het Vlaamsche volk wordt verdrukt in zijn taal, in zijn welvaart, in zijn godsdienst, in zijn godsdienst vooral, doordat de eigen volksgeestelijkheid in |verbnnd is ge treden met zijn verdrukkers om met haar gezag de verdrukkers te steunen tegen de Tijl Uilenspiegelen, die het Vlaamsche volk willen redden uit zijn nood van minderwaardigheid in be trekking tot andere volkeren. Die Tijl's, al heeten de namen anders, bengelen de noodklok in alle deelen van het verbrokkelde Vlaanderen, ieder het geluid gevende naar den klank der eigen noodklok. Ooren worden ge stopt en harten worden verhard om den noodklok niet te hooren, en zelfs onder het eigen Vlaamsche volk zijn er, die met kwaden wil eigen ooren stoppen en eigen harten verharden. De strijd onzer dagen tot vernieti ging, in Fransch-Vlaanderen tegen Lemire, in West-Vlaanderen tegen Fonteijne, i:i Oost-Vlaanderen tegen Daens, in Zeeuwsch-Vlaanderen tegen ons, in Brabantsch-Vlaanderen tegen Demarrez, is de strijd tot vernietiging van den Vlaamschen volksgeest, die in nieuwe Tijls is herboren, maar on sterfelijk is en onoverwinnelijk, zoo lang deze geest weerklank vindt in de harten, of deze zwijgen of doen. Eene akte van aanstelling tot bisschop. —o De volgende akte van benoeming werd in de kathedrale kerk van Roer mond voorgelezen, eerst in het Latijn en daarna in de Nederlandsche ver taling Pius Bisschop, Dienaar der Dienaren Gods, aan onze geliefde zonen, het Kapittel der Kathedrale Kerk, de gees telijkheid en het volk, van het Bisdom van Roermond, heil en apostolische zegen Heden hebben wij onzen geliefden zoon Laurentius Josephus Antonius Hubertus Schrij- n e n, Priester van het Bisdom Roer mond, op raad van onze Eerwaardige Broeders de Kardinalen der H. Room- sche Kerk, voor uwe van haren herder beroofde Kathedrale Kerk uitverkozen en hem tot Bisschop en Herder over haar aangesteld. Daarom leggen wij u de verplichting op en vermanen wij u, genoemden Laurentius, uwen geko zen Bisschop, als den vader uwer zielen, met onderdanigheid te ontvan gen, hem verschuldigden eerbied te bewijzen en aan zijne heilzame ver maningen en voorschriften de ver schuldigde gehoorzaamheidd te betoo- nen zóó dat hij er zich over moge verheugen in u zonen vol toewijding, en Gij in hem een welwillend vader te hebben gevonden. Wij willen echter en bevelen, dat, door de zorg en den plicht van den Ordinarius, die thans uw Bisdom bestiert, deze onze brief openlijk worde afgelezen, zoowel in de eerste Kapittelvergadering, die na ontvangst daarvan zal gehouden wor den, als in de Kathedrale Kerk van het spreekgestoelte, wanneer de eerste feestdag met voor het volk verplichte viering zal zijn gekomen. Gegeven te Rome bij S. Pieter, in het jaar des Heeren negentienhonderd en veertien, den 28en Maart, van ons Pausschap het elfde. PIUS, Paus. A. Kardinaal Agliardi, der H. Room- sche Kerk, Kanselier. Julius Campori, proton-apostolicus. Raphael Vicoli, Proton.-apostolicus. Paulus Pericoli, v. d. Apostol. Kanselarij administrator a studüs. Alfridus Maieni, plumbator. A. de Gregori, scriptor apostolicus. Dus, goed gelezende bisschop wordt aangesteld tot Z i e 1 e h e r d e r. Wij kunnen in die aanstelling niet lezen, dat de bisschop ook wordt aan gesteld als leider of raadgever in we reldlijke zaken of politieke partijbe langen, tot eer- en broodroover tegen de katholieken die in den bisschop wel erkennen den zieleherder maar niet den leider eener katholieke kies- vereenigingsactie. Wij vinden in die akte van aanstel ling bevestigd het standpunt onzer Grondregelen wettig gezag in wettige verlangens, en daarmede veroordeeld wat de bisschop van Breda zeiven en zijn geestelijkheid in zijn naam tegen ons heeft gedaan en nog steeds doet door niet-herstellen. Eene voort durende dwaling'. o Zelfs in de Tweede Kamer wordt voortdurend gezeeverd, alsof in 1913 de kiezers zich hebben uitgesproken voor of tegen Tarief enz. Dit alles is onwaar: in 1913 heeft zich uitgespro ken de volkswil tegen het clericale machtsmisbruik, en deze volkswil deed de vorige regeering vallen de publieke opinie, wat heel iets anders is dan volkswil, werd bewerkt door allerlei tariefvrees enz. De kiezers hebben in 1913 in eigen overtuiging handelende zich niet uit gesproken noch over tarief, noch over staatspensioen noch over algemeen stemrecht. En de regeering denkt van wel, en miskent de ware uitspraak van de stembus. In deze dwalingen miskenning ligt de oorzaak der algemeene politieke verwarring. En deze verwarring zal zich steeds verder uitbreiden doordat het clericale machtsmisbruik, hoewel verloren hebbende aan kracht in de regeering, zich uitbreidt onder de be volking zelve. En met eindgevolg, dat het clericale machtsmisbruik ook weder politiek de overmacht zal terugkrijgen, nu tot straf voor de miskenning van den volkswil; dat het geloof gaat ster ven en dat de zedelijke kracht van het Nederlandsche volk verlamt. Wij hebben gewaarschuwd en ge handeld de gevolgen van den onwil om te erkennen zullen zijn schade en schande en misschien wel ondergang. Uit de Pers. o Op zijn plaats gezet. Te Utrecht vergaderde de Ned. Herv. Predikantenvereeniging. Wat daar ver handeld werd is voor onze lezers over het algemeen van gering belang. Maar toch deed er zich toen een incident voor, dat vermeldenswaardig is. Een der referenten, ds. G. H. Wagenaar, besprak n.I.„De so ciaal-democratie in hare verhoudingen tot Kerk en religie" en verdedigde in zijn stellingen de noodzakelijkheid, dat de Ned. Herv. Kerk meer oog zou krijgen voor de sociale zijde van het huidig leven. In den loop zijner rede zeide hij, dat de Kerk tusschen de twee maat schappelijke stelsels, kapitalisme en socialisme, geen partij moet kiezen en stelde de Katholieke Kerk, die het wel gedaan heeft, als voorbeeld. Vol gens dezen predikant zou n l.de Kat holieke Kerk partij hebben gekozen voor het kapitalisme. Tegen dit bodemlooze praatje, dat ds. Wagenaar eenvoudig naver telde uit de socialistische schotschrif tjes, waaraan alle wetenschappelijke waarde vreemd is, werd ter vergade ring zelve (gelukkig voor haar 1) ver zet aangeteekend. Ds. Slotenma ker de Bruine had daarmee ge makkelijk werk door er de aandacht op te vestigen, dat, als de Katholieke Kerk partij heeft gekozen voor eenig maatschappelijk stelsel, zij het deed noch voor het kapitalisme noch voor het socialisme, maar voor een derde stelselhet solidarisme. Inderdaad, men kan dit lezen, niet alleen in alle katholieke leerboeken van katholieke sociologen, maar dui delijker nog in-hare geheele geschie denis, die een aaneengeschakeld ver haal bevat, niet van woorden, maar van daden, ter verbroedering in de ongelijkheid, ter verzachting van het lot der minderbedeelden, ter kastijding van de hoogvaardigen en overmoe- digen, ter nivelleering van te scherpe tegenstellingen en ter oplossing, zoo veel mogelijk, van het nooit geheel op te lossen vraagstuk der met ellende erfelijk belaste menschheid.

Krantenbank Zeeland

Volkswil/Natuurrecht. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst | 1914 | | pagina 1