De Volkswil
De
BIJVOEGSEL
van
van 11 April 1914.
Onpartijdigheid.
Van alles wat.
O
Onpartijdigheid is een onding. Geen
mensch kan onpartijdig wezen. Altijd
oefent eigen voelen en denken invloed
uit op ons doen, op onze uitspraken.
En daarom weg met de onpartijdig
heid
AangenomenEn omdat geen
mensch, hoe graag hij ook wil, in
in strengen zin eerlijk kan zijn, gooien
we de eerlijkheid ook maar over boord
en nog zooveel meer, dat we maar
betrekkelijk kunnen wezen?
Ge ziet in, dat zoo iets niet kan
en dan mogen we ook met 't volste
recht over onpartijdigheid blijven spre
ken, al is ze dan ook slechts betrek
kelijk.
Een rechtschapen mensch diende
dat artikel altijd bij zich te dragen.
In de praktijk des levens blijkt echter
meestal het tegendeel. Zoo eens bij
gelegenheid, als er eens bijzonder op
ons doen en laten gelet wordt, trach
ten we er gebruik van te maken. Dit
is ten minste waar voor 't gros der
menschen. Enkele Witte Raven, de
Edelsten onder ons, trachten het steeds
in toepassing te brengen.
Wat is er noodig om onpartijdig te
kunnen zijn Dit is een vraag, die
alles beslist en het antwoord daarop
isveel verstand, veel doorzicht en
een eerlijk karakter. Wie onpartijdig
uitspraak doen wil, dient steeds de
zaken objectief, zakelijk te behandelen,
zonder dat hij zich mag laten beïn
vloeden door sympathieën, neigingen,
voorliefde. Zijn persoon moet hij ge
heel scheiden van de zaak, waarin hij
te beslissen heeft. Buiten zijn hart
om, met zijn verstand heeft hij zijn
uitspraken te doen, als gevolg van
zuiver redeneeren. En om dit te
kunnen moet hij alle eigenschappen
in zich vereenigen om oorzaken en
gevolgen goed te kunnen overzien.
Als een snijdokter legt hij alles fijn
bloot. Hij moet zich in kunnen den
ken in den toestand van de twee
tegenover hem gestelde individuen,
hun gedachtengang zich voor den geest
kunnen roepen en daarin de fout op
sporen door nuchter denken.
Gestel aan al de voorgaande eischen
was voldaan, dan volgt daar nog niet
uit, dat alle in de omstandigheden
verkeerde personen en in eene zelfde
zaak als scheidsrechters aangesteld,
onverbiddelijk dezelfde uitspraken
zullen doen. Dan nog is zeer wel mo
gelijk, dat A., de ander B. in 't gelijk
stelt. Toch zullen deze gevallen des
te zeldzamer zijn, naarmate de arbiters
Gedurende den tijd van hun direc
tie konden deze aandeelen niet wor
den afgeschreven of getransporteerd.
Deze laatste bepaling, waardoor als
het ware van de directeuren steeds een
waarborgsom aanwezig was, is tot den
huidigen dag gehandhaafd gebleven.
Gelukkig echter is het gedurende het
bestaan der Bank nimmer noodig ge
weest die waarborgsom aan te spre
ken. Met onkreukbare eerlijkheid heb
ben de directeuren steeds hun beheer
gevoerd.
Trouwens, ook onder de ambtenaren
is, op een enkele uitzondering na,
nimmer iets van oneerlijkheid geble
ken. S'echts twee betreurenswaardige
uitzonderingen staan in de annalen
van de Bank geboekt.
De eerste maal was het 't belang
rijkste. Toen 't was tusschen '70
en '80 bleek dat door geknoei in
at boeken de Bank voor een zeer be
langrijk bedrag was benadeeld. De
schuldige kassier-generaal wist zich
door de vlucht aan de straffende ge
rechtigheid te onttrekken. Een tweede
geval deed zich eenige jaren geleden
voor met een looper van de Bank, die
aan een juffrouw een rolletje gouden
tientjes wist te ontfutselen. Het bedrog
kwam spoedig aan het licht en met
een langdurige gevangenisstraf moest
de man zijn oneerlijkheid boeten.
Dat is de geheele „kroniek van de
hooger klimmen in alzijdige ontwik
keling, scherpte van doorzicht enz.
In vele gevallen behoort er een
hooge mate van moed en zelfverloo
chening toe om onpartijdig te zijn.
Neem eens aan dat een huisvrouw
overhoop ligt met haar dienstbare en
dat ze een van beiden op den inval
komen het voorstel te doen het Hoofd
des Huizes uitspraak te laten doen,
mevrouw gedrevend oor de overtuiging,
dat haar man haar geen ongelijk durft
te geven, het dienstmeisje als laatste
toevlucht voor een ondergeschikte.
Mevrouw is onbillijk geweest, Man
lief durft onpartijdig wezen en stelt
de ondergeschikte in 't gelijk, maar kan
nu op een gepeperde boterham reke
nen.
Nemen we de politiek Wat een
verschillende uitspraken Alle partijen
hebben zoowat gelijk, als men de
voormannen het woord hoort voeren.
Inderdaad kan dat niet, daar of alle
dwalen of één uitgezonderd. En welk
geniale kop maakt nu eens door
nuchter redeneeren voor allen duide
lijk, wie gelijk heeft? De partijsprekers
doen het niet, wat de naam reeds zegt
daar ze eigen gebreken verbloemen,
eigen fouten bemantelen.
Moeten we dan ons wenden tot
een buiten de partijen Ook zoodra
die weer aanhang krijgt, ontvangt hij
ook tevens den naam van partijhoofd
en is niet onpartijdig meer. Gevaarlijk
is, waar men onpartijdig moet wezen
tegenover personen, die als beschul
digden voor ons staan en hun vonnis
van ons afwachten, te veel het verle
den op den voorgrond te zetten.
Iemand heeft, om een voorbeeld te
noemen, ééns gestolen. Opnieuw wordt
hij van zoo iets beschuldigd. Die on
derzoek instellen moet en daarna uit
spraak moet doen, handelt zeer on
billijk door te beginnen met de ge
dachte hij zal 't wel gedaan hebben.
Bij het ondervragen is elke vraag aan
den beschuldigde dan een soort van
kennisgeving hoe de einduitslag zal we
zen. Neem het den beklaagde niet kwa
lijk, als hij in zulke gevallen van de wijs
komt en zich in samengestelde geval
len, waar de schijn tegen hem is of
't bewijsmatriaal om het alibi te be
wijzen gering, geheel vast praat.
Waar de meerdere rekening wil
houden met het verleden van een
tegenover hem geplaatste beschuldigde,
daar houde hij het steeds voor zich,
late hij uit niets blijken, dat hij er
rekening mee houdt.
Niet aldus zij de redeneering„Ik
rechter, noem je dief en jij bewijst
het niet te zijn" maar wel omgekeerd
misdaad".
Trouwens, gezegd mag worden.dat
zoowel de directie als hel ambtelijk
personeel steeds met het meest moge
lijk beleid is gekozen.
Ook dat dateert van oudsher.
Zeer eigenaardig was de wijze
waarop het eerste directorium werd
samengesteld.
De benoeming van den president
en secretaris hield de Koning voor
goed aan zich. „Om de introductie
van het octrooi te bespoedigen" wer
den twee directeuren ook maar direct
benoemd.
De verkiezing van de anderen moest
aldus gaan
De achttien personen die de meeste
aandeelen hadden genomen, kwamen
bijeen en wezen, b ij h e t 1 o t, zes
personen uit hun midden aan om het
commissariaat uit te maken.
De aanvullende voordracht van de
directie, welke weder aan den Koning
moest worden gezonden, werd dan
opgemaakt door de aldus gelote com
missarissen en de reeds benoemde di
recteuren.
Bij Koninklijk besluit van 21 Augus
tus 1838 werd het octrooi voor de
eerste maal verlengd en tevens ge
wijzigd.
In de overweging van het K. B. Ie
zen wij
„In aanmerking nemende, dat de
ondervinding, gedurende het bijna
vijf-en-twintig jarig bestaan van de
Nederlandsche Bank, heeft doen zien,
dat dezelve, in overeenstemming met
de thans bestaande bepalingen, aan
„je wilt geen dief genaamd zijn, aan
mij te bewijzen dat je 't al of niet
bent."
En tegen dezen regel, die toch
hoogst billijk is, wordt in de samen
leving heel dikwijls gezondigd door
ouders, door onderwijzers, door rech
ters, door burgemeesters en meer,
zelfs waar ze ter goede trouw zich
dienaren der gerechtigheid wanen.
Dan wordt verbittering gekweekt
vaak en gekwetst, waar niet gekwetst
behoefde te worden.
Waarlijk onpartijdig wezen in ab-
soluten zin is wel zeer moeilijk.
Fulnaho.
De legende omtrent Czaar Nicolaas I
Het nauwkeurig onderzoek heeft al
heel wat legenden vernietigdthans
wordt ook de raadselachtige geschie
denis van Czaar Nicolaas den Eersten
naar het rijk der sprookjes verwezen.
Volgens de overlevering zou Nicolaas
zich voor dood uitgegeven hebben om
onbekend in de eenzame steppen van
Siberië te leven, om den schijnglans
van het hofleven te ontvluchten en in
de eenzaamheid God te zoeken. Deze
alomverhaalde geschiedenis is reeds
lang door Grootvorst Nicolaas, die in
Russische geleerdenkringen als een
bekwaam geschiedkenner bekend staat,
onderzocht. Thans heeft hij een docu
ment ontdekt, dat in het tijdschrift
lstoritchefky gepubliceerd wordt en
dat de legende loochenstraft. Het is
een brief, dien de gemalin van Nico
laas den Eersten Elisabeth Alexewna
twee dagen na den dood van haar
echtgenoot aan keizerin Maria Feo-
dorowna richtte. Hierin beschrijft zij
den dood van haar gemaal zoo uitvoerig
en tot in zulke bijzonderheden, dat
geen twijfel overblijft. Nicolaas is een
normalen dood gestorven en daarmee
vervalt het verhaal van den machtigen
Russischen keizer, die als een onbe
kende vluchteling in Siberië met de
arme ballingen leefde en leed.
Maar bij het Russische volk, dat
zulke geheimzinnige verhalen het liefst
hoort, zal de geschiedenis van Va
dertje Czaar blijven voortleven, die
troon, macht en rijkdom versmaadde,
om in de steppen zijn God të
zoeken.
—o
Het desinfectie vermogen van
metalen.
Bij verschillende onderzoekingen is
door geleerden geconstateerd, dat me
talen en hun legeeringen, zooals mun
ten, buitengewoon snel ziektekiemen
vernietigen. Bij proefnemingen bleek,
dat koper het sterkst deze eigenschap
vertoonde, vervolgens kwamen goud
en zilver. Volgens Prof. Bitter doet
het absoluut niets ter zake of het me
taal in zuiveren of vuilen toestand
verkeert. Met het oog op ons geld is
dit een onschatbare eigenschap. Ech
ter hebben zink, staal en tin, waarvan
juist veel eetgereedschap wordt ge
maakt veel minder desinfectie-ver
mogen, terwijl ook ijzer en emaille
niet veel desinfecteeren.
o
Genaaide roeibooten.
De bewoners van Noord-Annam be-
het doel van hare instelling heeft be
antwoord, dat de voortduring van dat
bestaan door de belangen van handel
en nijverheid geboden wordt, doch dat
de operatiën derzelve instelling voor
eenige uitbreiding, en mitsdien de
verordeningen omtrent dezelve oor
spronkelijk aangenomen, voor eenige
wijzigingen vatbaar zijn..
Het verbod van handel drijven of
eigendommen aankoopen bleek in zijn
strikte consequentie onhoudbaar. Het
gevoig daarvan toch was, dat wanneer
een schuldenaar in gebreke was ge
bleven, zijn onderpand niet in bezit
der Bank mocht blijven, doch dat dit,
zij het ook met verlies, te gelde moest
worden gemaakt.
Dus werd, voordat het tweede oc
trooi was afgeloopen, een wijziging
gevraagd en verleend. Bij K.B. werd
nu 9 Juni 1852 bepaald, dat
aankoopen mochten geschieden „voor
het geene de directie raadzaam mogt
kunnen achten, om de onderpanden
van beleeningen, waar de aflossing in
gebreke is gebleven, bij de wettige
realisatie van zoodanige onderpanden
aan te koopen, tot vermijding van
schade voor de Bank."
Gold tot dusver de stipte geheim
houding voor het geheele bedrijf der
bank, bij dezelfde wijziging van 1852
werd ook daaraan een einde gemaakt.
Bepaald werd dat op den eersten
van elke maand vanwege de directie
in de Staatscourant opgaaf moest
geschieden van het bedrag der om-
ioopende bankbiljetten, der gezamen
lijke saldo's van rekening-courant en
zitten over het algemeen noch ijzeren
spijkers, noch schroeven of klemmen,
en toch weten zij stevige booten te
bouwen. Hun booten laten aan hecht
heid niets te wenschen over, en zijn
daarbij vaak meer dan 10 M. lang.
Hoe de booten dan geconstrueerd
zijn Wel, de planken heeft men een
voudig met touw aan elkaar genaaid,
met de overhandsche steek, zouden
de geleerden in de naaikunst zeggen.
De zijkanten der planken zijn tevoren
zoo afgeschuind, dat ze goed sluiten
Met werk wordt de ruimte tusschen
steek en naad gevuld. Dunne latjes,
die onder de steken worden gescho
ven, persen het werk aan. En zoo
wordt het geheel absoluut waterdicht.
o—
Rauw voedsel.
Een medewerker van het Engel-
sche medische tijdschrift „Lancet"
behandelt een der belangrijkste vraag
stukken der menscheljke voeding.
Eenige deskundigen van naam heb
ben beweerd, dat het koken der
voedingsmiddelen een paar voorname
bestanddeelen doodt, over welker be-
teekenis men zich totnogtoe nauwe
lijks rekenschap had gegeven. Er
wordt bedoeld de vitamine, een stof,
die voor het onderhoud van het li
chaam absoluut onmisbaar is.
Op het oogenblik weet men, dat
de stof niet tot de vetten behoort,
ook geen phosphor bevat, doch dat
het een zeer ingewikkelde verbinding
is der vier elementen, koolstof, wa
terstof, zuurstof en stikstof. Vitamini
komt in alle planten en vooral
in zaad voor, verder in vleesch,
versche melk en in eierdooiers. In
het water lost het op. Het gaat
echter te niet en dit is het be
langrijkste wanneer het 1020
minuten lang tot 120 130 graad
verhit wordt. Ook absolute droogte is
nadeelig. Hierop berust waarschijn
lijk het gevaar van droogte voor
het vee
De ontdekker der vitamine is
Casimir Funk, die nu alle tering-
ziekten toeschrijft aan gemis van
deze stof. Worden de hersenen, die
hier in een treffende vergelijking,
een der drie pooten van den drievoet
des levens genoemd worden, niet
voldoende met vitamine gevoed, dan
komen er gevolgen aan het licht,
die eerst in het verslappen der spie
ren, een ontaarding der zenuwen,
storingen van bet hart en rheuma-
tiek gevoeld worden, en dan met
dood kunnen eindigen. Een gebrek
aan vitamine heeft ook de oorzaak
van tering.
Men kan nog niet nagaan, tot
welke omwenteling deze nieuwe leer
kan leiden, wanneer zij blijkt waar
te zijn, en wanneer dus erkend wordt,
dat het koken van voedingsmiddelen
der aan de bank toebehoorende munt
en muntmateriaal.
En ook moest voortaan jaarlijks de
stand van het kapitaal en van het re
servefonds der Bank openbaar gemaakt
worden, terwijl aan de directie vrij
heid werd gelaten om in overleg met
commissarissen verdere meededeeli.i-
gen te doen.
De stipte geheimhouding alleen voor
zoover het betreft particulieren bleef
gehandhaafd.
Het octrooi zou intusschen in 1864
afloopen en bijtijds moest daarin wor
den voorzien.
De Koninklijke besluiten hadden hun
bloeitijd gehad en thans moest bij de
wet de zaak worden geregeld.
En het was een goede, duidelijke,
helder gestelde wet, deze Bankwet
van 1863 waarbij het octrooi opnieuw
voor 25 jaar werd verlengd. Inderdaad
heel iets anders dan onze wetgevers
van tegenwoordig weten te produ-
ceeren.
Eigenlijk werd eerst door deze wet
de bank inderdaad de „Nederlandsche
Bank". Tot dusver was zij eigenlijk
meer een plaatselijke instelling te Am
sterdam geweest. In de provincie had
men betrekkelijk weinig gemak van de
instelling. In 1863 werd de Bank echter
verplicht een bijkantoor te Rotterdam
op te richten en agentschappen in de
provincie. Thans zijn er, behalve de
Bijbank te Rottardam met zeven cor-
respontschappen, niet minder dan 17
agentschappen, 1 sub-agentschap en
76 correspondentschappen. Wèl dus
behoort thans geheel Nederland tot
inderdaad fchadelijk is. Er blijft dus
niet veel anders over, dan tot de
zeden onzer voorvaderen terug te kee-
ren, en ons voedsel rauw te gebruiken
—o
Zou 't ernst zijn
Het Nowoje Wremja deelt enkele
bijzonderheden mede over de maatre
gelen die de Russische regee
ring denkt te nemen om het d r a n k-
misbruik tegen te gaan en
de armere klassen te helpen.
Zij zal beginnen met vermindering
der productie van brandewijn, stren
gere straffen stellen op den ongeoor-
loofden drankhandel, de bevolking
doen voorlichten over de nadeelen
van drankmisbruik en dronkenschap
niet meer als verzachtende omstandig
heid laten gelden bij misdaden.
Verder zal de kleine nijverheid,
vooral ten platten lande, worden be
vorderd en aan kleine nijvenaars en
boeren op gemakkelijke voorwaarden
van staatswege geldelijke voorschotten
worden verstrekt.
- o
De organisatie der misdadigers
in Indië.
Britïnch-Iodïë, het uitgestrekte
keizerrijk in het Oosten, met zijn
driehonderd millioen inwoners, is het
land der organisaties bj uitnemend
heid. Op school hebben wj geleerd,
dat de Indiërs in drie „kasten" ver
deeld waren, de priesters, de kr jgR-
lieden en de ambachtslieden, en dat
daaronder dan nog de Paria's ston
den Wie met dat begrip voor oogen de
Indische samenleving gadeslaat, be-
grjpt er niets van Inplaats van
drie of vier vindt hj meer dan twee
duizend kasten Wat de leden van
zulk een kaste bijeenhoudt, is van de
meest verschillende aard beroep,
stand, godsdienst, nationaliteit, enz
enz Overal waar ten onzent een
vereeniging zou kunnen worden op
gericht, dat geeft in Indië aanleiding
tot de vorming eener kaste. Deze
gewoonte om geheimzinnig te doen
en zich nauw aaneen te sluiten te
genover de buitenwereld is natuur
lijk al bjzonder aangenaam voor
allen, d:'e reden hebben, iets te ver
bergen. Zoo bestaat er ook in allen
vorm een misdadigerskaste in Indië,
of eigeüljk verscheidene zulke kas-
teD, die feitelijk niets anders zjn
dan rooversbenden. Ze wonen bij
elkaar, soms in takkenhutten, en zijn
Bouds in het bezit van eigen kudden
buffels Elke dievenkaste heeft haar
eigen werkmethode, zoodat een er
varen politieman dadeljk zien kan,
welke firma een bepaalde inbraak
gepleegd heeft. De heeren hebben
overigens geheel dezelfde gewoonten
en opvattingen als hun Europeesche
collega's Geheime teekens, op de
deuren aangebracht, geven inlichtin
gen wachtposten staan op den uit-
het arbeidsveld van de Bank. Geen
wonder dat het personeel van de Bank
voortdurend uilgebreid moest worden.
Werd het bedrijf gedurende de eerste
50 jaar uitgeoefend in eenige bekrom
pen kantoorlokalen in een groepje
stemmige burgerhuizen, gelegen aan
de Oude Turfmarkt, op den duur werd
de toestand daar onhoudbaar. Die hui
zen behoorden tot Staatsdomein en
werden aan de Bank ten gebruike
afgestaan zonder berekening van huurr
alleen het onderhoud kwam voor hare
rekening.
Na aanneming van de Bankwet van
1863 moest er echter verandering
komen.
En er kwam verandering.
Den 5den Mei 1864 besloot de di-
i rectie alle gebouwen aan te koopen
voor f276 575 en korten tijd later werd
met den bouw van het tegenwoordige
gebouw begonnen. Vier jaar later was
men met den bouw gereed. Intusschen
is langzamerhand de ruimte weder veel
te beperkt geworden en het vorige
jaar heeft de Bank zich door aankoop
van het St. Bernardusgesticht opnieuw
de noodige ruimte verzekerd.
In de Bankwet van 1863 werd voor
het eerst de verhouding bepaald waarin
het gezamenlijk bedrag van bankbil
jetten, bankassignatiën en rekening
courant saldo's door munt of munt
materiaal moet zijn gedekt.
Het bepalen van het percentage
werd echter verwezen naar een Ko
ninklijk besluit.
Dat geschiedde bij K. B. van 4 Juni
1864 en toen werd het bepaald op 40
