w?
Flick's
Cacao
No. 224.
Zaterdag 20 December 1913.
5e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT ELKEN SATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
Stichter: H. A. van Dalsum.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
Sint Pan lus, Bag blad-
schr ijver.
er is
1
de allerbeste.
JBIoscoopverordening-en.
m YOLKS WIL
BEDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELG1Efr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het bladneemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Yrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DBUKKEBIJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25.
O
In Antwerpen verscheen in 1905 bij
H. Majoor een boekje„St. Paulus,
dagbladschrijver. Een ontnuchterende
droom", schrijver D. Rycus.
De Apostel Paulus nam in den He
mel het plan op om in Belgie Katho
liek dagbladschrijver te worden, en
hij gaat dan van den Hemel naar
Belgie niettegenstaande Petrus Jiem
voorspelde, dat hij weinig succes zou
hebben.
1. Paulus gaat naar Dorus Pom
poen, uitgever van den „Echo van
Piuldorp", godsdienstig, politiek boe-
renweekblad. Pompoen kon Paulus
niet gebruiken, oordeelde dat, daar
Pompoen niets moest hebben van ar
tikelen over godsdienst en christelijke
sociologie, en hij door zijn schaar de
krant we! vol kreeg.
2. Paulus gaat vervolgens naar Ka-
baalville, waar twee kath olieke week
bladen verschijnen, n.I. „De Oprechte,"
en „De Verlichte."
Paulus ging naar „De Oprechte",
omdat haar divies van „Godsdienst,
Vrijheid," hem wel aanstond, en bood
zijn gratis diensten aan mijnheer den
Ronden, den hoofdschiijver.
De Oprechte bleek te zijn opge
richt, omdat mijnheer den Ronden
burgemeester had willen worden, en
toen dit niet ging was zijn vrouw
Hauw gevallen, en had De Oprechte
voor doel den burgemeester onplezie
rig te zijn. Paulus vond dit niet in
den haak met het „bemint elkander,"
en als Paulus daarop en op den caihe-
chismis wees, wees mijnheer den
Ronden Paulus de deur met de woor
den „Er uit, vermomde Jezuit, ver-
loopen monnik, dweeper, hervormer
3. Paulus wordt vermoeid op den
weg, opgepikt door een struische
boerin, die naar de. stad rijdt, en van
haar verneemt hij, dat zij altijd zoo
gaarne leest: „De Ware Viiend van
het Christelijk Volk, kathoiiek dagblad,
oplage 100.000 exemplaren." Paulus
vindt in dit dagblad een schoon
hoofdartikel, dat Mieke echter blijkt
niet te lezen, maar ook het 22e hoofd
stuk van een katholieke roman, han
delende over een liefdesgeschiedenis
van een jonkheer en van een Freule.
Bij het afscheid nemen zegt Paulus
Mieke dank voor haar liefdedienst om
hem te hebben laten mederijden en
geeft ais laatste woord, dat haar hei
lige patrones las en overwoog veel,
maar zulke dingen niet. Mieke geeft
het dagblad aan Paulus, die het eerst
tot een prop had verfrommeld doch
later strijkt hij het blad weer glad,
terwijl hij zucht dat de eerste bladzijde
zoo ontsierd is door het feuilleton en
door de nieuwtjes.
4. Janneke, die met Mieke op den
wagen was, had aan Paulus gezegd,
dat zij zoo gaarne de nieuwtjes las.
En Paulus leest onder de nieuwtjes
vandiefstal, oneerlijkheid, inbraak,
aanranding, verwoed gevecht, dyna-
mk-taanslag, bommen, vreeselijk
bloedbad, huiselijk gekrakeel, laster,
erge zaak, zedenschennis, echtbreuk,
echtscheidingen, werkstakingen, ge
weldige belemmering van den arbeid,
rehaking, echteiijk drama, do dsiag
nu t voorbedachten rade, vi rgifiigin^s-
zaak, kindermoord, broedermoord, va
dermoord, drama der jal n zie, zmf-
muoid,, va'schheid in geschriften, be-
driegelijke bankroet.
Paulus ziet al die berichten onder
den titel van „Nieuwstijdingen," maar
vindt nergens een teeken van gloeiende
verontwaardiging, zelfs van afkeuring.
En is er over verbaasd, dat Janneke
dat schoon vond.
Paulus besluit naar het dagblad te
gaan dat al die vuiligheid dagelijks
geeft aan zijne lezers om de redactie
te kapittelen over de door haar gege
ven ergernis.
5. De opstelraad blijkt te hebben
voor adresHemelweg no. 33, terwijl
het adres voor annonces en admini
stratie is Plutusplein 666. Natuurlijk
gaat Paulus naar het adres Hemelweg,
daar hij het andere adres in zijn leven
nooit heeft gekend. Hij wacht in een
spreekkamertje, dat door een schoon
Christusbeeld wordt versierd.
Paulus biedt zich aan den hoofd
redacteur aan als gratis medewerker,
en geeft daarvoor als reden op, dat
hij zielen zoekt om die aan Christus
te geven of weder Hem terug te bren
gen en dit door middel van zijne pen
in dienst van de Pers. Maar Paulus
kan geen redactiestoel krijgen, omdat
het blad van den Hemelweg wel zoekt
volksgunst voor de abonnemen
ten en de advertenfies maar niet
volksgeluk. Als Paulus opstaat valt
zijn oog weder op het Christusbeeld
in het spreekkamertje en zeide heel
zacht: „Heer, kom, we zijn beiden uit
de mode."
6. De goede hoofdopsteller van het
katholieke dagblad was toch wel wat
verbouwereerd over dat bezoek van
Paulus, en hij ging een Bijbel koopen,
omdat hij wel eens gehoord had van
brieven van Paulus zus en zoo, en
legde die in de bibliotheek van het
dagblad „dan konden mijne medewer
kers er ook van genieten", want hij
veronderstelde dat deze er nog minder
in thuis waren dan hij zelf.
7. Op straat hoort Paulus luid
schreeuwen om aan te prijzen Ie Soleil,
i'Etoile, le Globe, dat er een groot
schandaal in te lezen is, een zes dub
bele vergiftiging, voor vijf centiemen.
Paulus koopt een katholiek blad „Le
Moderne", dat de krantenomroeper
hem aanbeveelt als een fijne, „alleen
„voor 't groot volk onder de japneu-
„zenzoo heeten ze hier de katholie
ken, met respect."
8. Paulus zal dus lezen Ie Moderne,
h e t blad der fijnen. Hij vraagt den
weg naar het redactiebureau, en dit is
Witte Rozenstraat 8. Om er te komen
moet hij den tram pakken, en daarin
leest hij le Moderne. Hij vindt er
geschreven overWinterindrukken.
Voor de gevleugelde zangertjes.
Oorlogsnieuws uit het verre Oosten.
Het gele gevaar. Mode. Hofbal.
Liefdadigheidsconcert. Hoe men
appels 't best bewaart. Nieuwe
saus. Philantropisch bal masqué.
Hofnieuws. Théosophie.
Schouwburgen en vermakelijkheden.
Kerknieuws. Octaaf in Sinte
Pieter, Lof met groot muziek, Ser-
moon Cyclisme en automobilisme.
Sport, Swimming en gymnastiek.
Prinses Louise. Gravin Montignoso.
Blauwbaard. Bonmartiné.
Zaak Dreyfus. Syveton-Harris.
Toqué. Verkükkerijen in 't leger.
Pinkpillen. Rechtszaken. Laatste
nieuws. Verscheidenheden. Drie
kolommen effectenhandel. Aronces.
Behalve de Sinte Pieter bespeurde
Paulus niet vt I specifiek katholieks,
en dat blad is dan die kost voor de
fijnen, wat bedoelde toch dat onge
lukkig schaap (die krantenjongen) met
die fijnigheid Paulus had in de tram
al bemerkt, dat een mijnheer nijdig
over zijn gouden knijpertje gluurde,
en een minachtend lachje voor den
„paap" over had, want wie leest ook
een katholieke gazet in 't openbaar?
9. Paulus komt aan een prachtig
huis een paleis kon het wel heeten
en een portier in uniforme en met
een klak waarop gestikt was „Le Mo
derne" laat hem binnen. Paulus
groette den portier met„Vrede zij u
en aan dit huis," en de portier ant
woordde hem met: Wa blief? en met
een gezicht van! Wa motte gij ebbe?
Paulus stelt zich aan den hoofd
opsteller voor als komende uit het
Oosten, noemt zijn naam niet, en
biedt zich aan als redacteur.
De hoofdopsteller wil eens een
proef hebben, en bestelt een artikel
over den toestand der Fransche Kat
holieken, dat Paulus hem belooft.
Paulus is blijde, dat hij nu ten minste
alvast de deur voor het redactiebureau
op een kier voor hem ziet opengaan.
10. Paulus geeft zijn artikel „Fransch
Catholicisme." En hij stelt dit laatste
voor als zijnde eene bespotting van
het ware. Paulus onderteekent met
Damascus. Als de hoofdredacteur dit
heeft ontvangen, oordeelde hij, dat er
wat in zit, dat er gloed in zit, en op
een schoon visitekaartje meldde hij
aan den schrijver, dat zijn stuk ge
plaatst zou worden.
Paulus ontroerde, was den hemel
danbbaar, en zou den Hoofdredacteur
wel een vredeskus gegeven hebben.
Zijn artikel sloeg in, en de hoofd
redacteur bestelde hem een tweede
proefartikel over het Katholieke Belgie.
11. Paulus schrijft zijn tweede arti
kel, en daarin, dat, als men het bïj-
voegelijk naamwoord F r a n s c h
verandert in w e r e 1 d s c h, de ver
houding der goeden tot de slechten
wat gunstiger neemt voor de eersten,
veel gnnstiger zelfs, dan is en blijft
toch de toestand der Belgische katho
lieken bedenkelijk.
De hoofdopsteller zou ook dit stuk
plaatsen, en liet het artikel vooraf
gaan door: „Dit stuk, van hooge zijde
uitgelokt, plaatsen wij zonder com
mentaar, en buiten alle verantwoorde
lijkheid."
Paulus had hierin rondweg de
waarheid gezegd. Hij werd ten kantore
ontboden. En kreeg daar te hooren,
dat er zoovele klachten waren inge
komen van de lezers, dat het blad
hem niet kon gebruiken. Een drukje
op een knopje, de moderne portier
verscheen, en met een Mijnheer tot
genoegen, zeer vereerd geweest! Jan
zal u uitgeleide doen, stond Paulus
weder op straat.
Den volgenden dag had Le Moderne
een ultra modern hoofdartikel onder
den titel „Schitterend ges'aagd litfda-
digheidsfeest," geteekend Diana, dat
tot twee uur in den nacht had ge
duurd. „De Ware Vriend van het
Christelijk Volk" gaf er terstond eene
vervlaamsching van, „De Oprechtt"
nam ze eene week daarna over, en
in den „Echo van Piuldorp" ver
wekte Pompoens schaar den nagalm
een maand daarna onder het Laatste
Nieuws.
12. Paulus gaat naar pater Romual-
dus, van wien hij in den hemel had
hooren spreken, om zijn gedachte te
vragen een eigen blad op te richten.
Hij stelt zich echter niet voor ais Pau
lus maar als Damascenus.
Pater Romualdus heeft vele bezwa
ren, en wijst op
1. geld om een blad te stichten,
2. medewerkers,
3. lezers.
Paulus aan pater Romualdusdat
de geestelijken, de katholieke mannen
van de hoogescholen, niet verspreid
gaan maar zich aaneensluiten, om het
goede zaad door middel van de Pers
te brengen onder het volk, en dit als
een liefdewerk, niet als een handels
zaak, niet als een kiezersvangst, niet
om volksgunst maar om volksgeluk.
Zijne laatste woorden zijnBemint
gij den Heer en de zielen, Paters
Verovert dan voor Hem de pers, gij
en al wie tot den geestelijken strijd is
toegetreden, en dan kan Paulus weer
naar den Hemel teruggaan, van waar
uit hij u zegenen zal. Hij was plot
seling verdwenen.
De Volkswil vervult de taak, zooals
Paulus die wilde vervullen als Dag
bladschrijver, en zij staat alleen, zon
der steun, veracht, en haar bestaan
wordt door Broodroof onder Katho
lieke vlag en onder leiding van het
Heiligdom ondermijnd en stoffelijk
onmogelijk gemaakt.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken, mede handelende namens den
Minister van Justitie, heeft aan de
burgemeesters gezonden eene circu
laire, dat niet alleen door art. 188
maar ook door art 135 der Ge
meentewet, een wapen kan worden
gevonden tegen uitwassen op het
gebied van bioscoop-voorstellingen.
Die circulaire bevat de verorde
ningen der gemeenten Rotterdam en
Sittard op die zaak, met stilswij-
gende bedoeling, dat ze als mxhl
kunnen dienen voor te maken
politieverordeningen.
Wij nemen ze hier over.
YERORDENING der gemeente
Rotterdam dd 28 Augus
tus 1913 betreffende het toe
laten van kinderen tot licht
beelden-ver'ojningen,
Artikel 1.
Het is aan ondernemers verboden
tot de van hunnentwege gegeven
lichtbeeldenvertooningen kinderen toe
te laten.
Dit verbod is niet van toepassing
op kinderen, die den leeftijd van
zestien jaren hebben bereikt.
Artikel 2.
Het verbod van art. 1 is mede niet
van toepassing, indien de vertooning
kennelijk voor kinderen bestemd is en
1. op hetgeen vertoond wordt
vooraf schriftelijk goedkeuring is
verkregen van de door Burgemeester
en Wethouders aangewezen persoon
of personen
2, bij den ingang van de voor
de vertooning bestemde lokaliteit en
op de verstrekte toegangsbewijzen
op duidelijk zichtbare wijze is ver
meld, dat de vertooning voor kin
deren bestemd is.
Artikel 3.
Ter handhaving dezer verordening
wordt aan de ambtenaren der ge
meentepolitie de last verstrekt om
gebouwen, getimmerten, lokalen en
woningen, voor het geren van licht
beeldenvertooningen bestemd of ge
bezigd, ten allen tijde, ondanks den
wil der bewoners, binnen te treden.
Artikel 4.
Overtreding van eenige bepalingen
dezer verordening wordt gestraft
met geldboete van ten hoogsto f25,
of hechtenis van ten hoogste 6 dagen.
YERORDENING der gemeente
Sittard dd. 30 Januari
1913 op het geven of doen
geven van voor het publiek
toegankelijke bioscopische voor
stellingen.
Artikel 1.
Het is verboden binnen deze ge
meente te geven of te doen geven
voor het publiek toegankelijke bios
copische voorstellingen van moord,
moordaanslag, zelfmoord, inbraak van
gebouwen of brandkasten, betzy met
behulp van valscbe sleutels of an
dere inbraakwerktuigen, of die welke
in eenig ander opzicht naar het
oordeel van den Burgemeester in
strijd zijn met de openbare orde of
zedelijkheid.
Evenetm is het aan eigeiaars,
houders of gebruikers van lokabl
verboden hun lokaal of hunne lc*