w?
Flick's
Cacao
No. 220.
Zaterdag 22 November 1913.
5e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
RichtingVoor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
Stichter: H. A. van Dalsum.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
ER IS
de allerbeste.
DE VOLKSWIL
REDACTIE:
Abouneinent per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELQiEfr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad_ neemt geene verantwoordelijkheid voorden inhoud
van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DRUKKER IJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25.
Uit de Volkseeuw van Brugge ne
men we over het onderstaande artikel,
eensdeels omdat wij het volkomen on
derschrijven, anderdeels omdat de in
houd volkomen van toepassing is op
den geest van nijd cn wrok en verblin
ding, die is de geest van de katholieke
partij van ons eigen gewest, genietende
deze echter de steun der geestelijkheid
en ter wille van welke partij uit naam
van den bisschop van Breda zelfs
Heilige Sacramenten zijn en worden
geweigerd.
In Frankrijk is het evenzoo gegaan.
Onze lezers zullen, dit artikel le
zende, denken en zeggen precies, zoo
is het, des te grooter vlek op rug en
ziel des te veiliger staat men hier
onder Katholieke bescherming,
terwijl zij, die zijn oprecht en God
en gebod dienen in geest en in waar
heid uit naam van het geloof
worden veracht, geëer- en gebrood
roofd.
De Katholieken in Holland kunnen
zich niet indenken, hoe het gaat in
het Vlaamsche Land en moeten dit
toch doen om te kunnen begrijpen,
hoe het eertijds zoo katholieke en ze
delijke Fransche volk ongeloovig en
zedeloos is geworden,.... door de
schuld van d e katholieken met hun
kerkmeesterspolitiek. De politiek in de
godsdienst is een stelselmatig
ongeloof, dat God verdringt en
menschelijke geboden maakt tot god
delijke geboden.
Wij laten dit artikel nu hieronder
volgen.
Wie zijn «le vijandi n
van den Godsdienst
—O
Ik geloof wel dat ik mag zeggen,
dat ik de geestelijkheid ken van België.
Ik zal niet zeggen dat er niet veel
zijn, hunne Godsgeleerdlieid daarge
laten, die in wereldsche zaken waar
lijk onwetend zijn, en zoo bekrompen
van geest, dat zij in vele zaken, voor
eenen verstandigen werkman moeten
onderdoen; en die, in hunnen omgang
met de inenschen, zoo fanatiek, zoo
barsch en norsch te werk gaan dat de
verstandige lieden van medelijden de
schouders ophalen? Dit is waarMaar
wij moeten toch getuigen dat er veel
geleerde en vetstandige priesters zijn,
veel vrome harten, vol goedheid en
liefde voor 't volk, veel edelmoedige
zielen, gloeiende van zelfopoffering
voor het lijdende menschdom. Dit is
ook waar en wij getuigen dat gaarn.
Maar er is iets dat ik niet begrijpen
kan.
Met al die verstandige en goede
priesters nog in ons land, hoe komt
dat de Godsdienst meer en meer ach
teruit gaat Dat versta ik niet of lie
ver dat is de groote vraag
Bij onze katholieke bewaarders is
het antwoord altijd gemakkelijk gevon
den. Zij zullen nooit hun eigen gewe
ten onderzoeken en zien als zij niet
goed zouden doen zelf wat op hunne
borst te kloppen neen dat nietzij
leggen de schuld op anderen en droo-
men dat zij eens in de Litanie zullen
staan van aile heiligen, als apostelen
en geloofsbelijders.
Over tijd voor hen, de groote vijan
den van den godsdienst wareri «Je Li
beralen en du, beweren zijhet zijn
bijzonderlijk de Socialisten.
Zekerlijk, wij hebben eenige liberale
kopstukken gekend, die zelf goddeloos,
alles in hun leven hebben toegewijd,
hunne pen, hun woord en hunne
beste krachten, om God en godsdienst
te bekampen en zooveel mogelijk uit
het hart te roeien van het volk. Wij
hebben ook veel liberalen, vooral in
de groote steden, de kerken zien ver
laten en de godsdienstoefeningen. Maar
wij hebben ook gezien en gehoord
dat honderd duizende liberalen, bij
zonderlijk op den buiten,zoo kristelijk
en zoo eerlijk leefden en zoo gods-
diensig waren als de katholieken, en
zelfs menigmaal veel beter leefden.
Waarom dan zijn die kristenen bij
honderd duizende nu zoover afge
weken Dat zagen wij gebeuren, bij
zonderlijk in de hoogere standen van
de burgerij, en op onze dagen zijn wij
getuige van hetzelfde verschijnsel in
den lageren arbeiderstand.
Er zijn socialisten die vijand zijn
van onzen Godsdienst, bijzonderlijk
vijand zijn van de priesters, maar nu
ook nog eens, onder dat ongehoorde
leger reeds van socialisten, zijn er
honderd duizende en honderd dui
zende, die gelooven nog, en christenen
zijnMaar wederom zien wij reeds
een geest van onverschilligheid, en
zelfs van vijandschap en haat de
massa doorwaaien.
Waarom Altijd waarom
En toch duizenden van priesters
preeken voort, schrijven voort, werken
voort
Ja, sommige liberale en socialiste
kopstukken, hebben den katholieken
godsdienst bestreden en menigmaal
hardnekkig bevochtenmaar hebben
zip of liever zij alleen, de helft mis
schien van het Belgische volk, den
helft der mannen, afkeerig gemaakt
en vijandig van kerk en priester
Wij gelooven het niet.
De grootste vijand of liever vijandin
van den godsdienst in Beigié, maar
kort gezegd, het is onze (zoogezegde
katholieke) bewaarderspat tij
Schoon en edel, grootsch en over
heerlijk is de hemelsche Leering van
ChristusHoe verukkende het God
delijk beeld van JezusMij dunkt,
wij zien het voor onze oogen zweven
zoo goed en liefderijk zoo teeder en
medelijdendzoo zelfvergeten en
groothertigzoo ridderlijk edel, zoo
goddelijk schoon Al wat schoon is,
al wat edel is, al wat groot en
grootsch, in eene enkele Goddelijke
ziel verscholen 't Reinste en 't ver-
hevendste beeld dat reeds bijna 2000
jaren door eeuwen heen, door nevelen
en door wolken het menschdom en
zijn geslachten begeestert en verrukt
En toch zien wij het volk dat beeld
vergeten en die leering verlaten 1
't Is de schuld, grooiendeels, van
de katholieke bewaarderspartijWij
hebben het gezegd en herhalen het
vrij en vrank.
Ziet hare mannen, leest hare bladen,
volgt hare werking
Hare mannen, zij komen als de ver
dedigers van den godsdienst; of dra
gen er den raam van of gebaren het
te zijn. Goed zoo maar in de oogen
van het volk, zijn de verdedigers, de
vertegenwoordigers van den godsdienst,
ze zijn ook de godsdienst, dat is al
een en hetzelfde in de oogen van het
voik. En wat zijn die godsdienstver-
dedigers? Oh, wij spreken niet van
't nederige vrome volk, het puik der
kleine burgers, en 't kruim der wer-
kersscharen, die eerlijk in de wereld,
ook nog God en godsdienst zijn ge
trouw gebleven, en aan de wereld,
nog zooveel voorbeelden geven van
eerlijkheid en deugd, ook in de hoo
gere standen in de rijke wereld zelf,
hoe menig man van hert en edelmoed
Maar hoeveel kopstukken en voor
vechters van de katholieke bewaarders
partij, in dorpen en in steden, beziet
ze mij daar, die verdedigers van den
godsdienst't Is dc ark geworden van
Noë er is geen enkelesoort te korf.
Steelt het zweet der werklieden,
rooft de penningen van weduwen
en weezen,
troggelt de testamenten af aan het
doodsbed der stervenden,
grijpt dat er geen nagelen aan uw
vingers meer staan,
dat maakt al niet, ais gij maar werkt
voor de partij, en roept en tiert voor
de partij, en aan 't hoofd geraakt, 't
is genoeg, gij zijt een eerlijk man, een
rechtvaardige, een goede katholiek
welgekomene roofvogels
Leeft zooals ge wilt
trapt de zeden met de voeten en
spot er mee
zijt verken meer als de verkens ver
ken zijn, en hond meer als de honden,
dat doet er weinig aangij werkt
voor de partij 't is genoegnog een
goede katholiekwelgekomene ver
kens, welgekomene honden 1
Lastert en beliegt uwen naaste,
uwen broeder zooveel gij kunt...
spreekt en spuwt venijn dat het
schuim op uwe lippen staat;
vergeeft en doodt uw broeder in
eer en naam en faam, vergeelt en
doodt als aders en slangen vergiftigen
en doodenhet is ook wel
Gij stemt en werkt voor de partij
't Is genoegnog een goede katho
liek Welgekomen slangen 1
Geene enkele soort ontbreekt in de
aik van Noë! Maar't is genoeg!
En die mannen zijn de verdedigers,
de vertegenwoordigers van den gods
dienst Zij door woord en daad door
leven en voorbeeld, moeten hem be
mind maken en bevriend 1 Is dat de
godsdienst, denkt en zegt het volk,
dan hebben wij er genoeg van Zij
groote mannen, van de katholieke be
waarderspartij, veel ervan, bij honder
den,
door hunne ikzucht en baatzucht,
door hunnen dwang en broodroof,
door hunne laster en vervolging,
door hunnen hoogmoed en volks
verdrukking, zijzij maken de gods
dienst hatelijk en doen hem verlaten
en verachten
En leest dan de Gazetten der partij
ten minste sommige zoogezegde kat
holieke bladen! Bovenop, daar prijkt
in groote letters GodsdienstNog ver
dedigers, nog vertegenwoordigers van
den godsdienst. Nog eene verwezent-
lijking, nog eene verpersoonlijking,
eene menschwording van de schoone
edele L ering van Christus. Zij, kat
holieke gazetten
De leering van Christus is al liefde
en broederlijkheid, en zij, zij gioeien
en branden van haat en nijd
de leering van Christus is waarheid
en recht, en zij, wat doen zij anders
als liegen en bedriegen, als lasteren
en bezwadderen, ais broodrooven en
verdrukken
Men moet noch heilig zijn, noch
gelukzalig, inen behoeft zelf geen rid
derlijk man te zijn, het is genoeg het
flauwste afkooksel der eerlijkheid in
de aderen te voeren om van dat kat
holiek braaksel te walgen De taal en
't geschrijf dier bladen trekken zoo
veel op broederlijkheid, oprecht en
waarheid, op de leering van Christus,
als de nacht op den dag, als de dui
vel op eenen engel, als de hel op de
hemel
En die bladen, katholieke bla
den, moeten den godsdienst doen eer
biedigen en beminnen
Is dat de godsdienst, denkt en zegt
het volk, wij hebben er genoeg van
En eindelijk de werking dier partij
Wij leven in eenen tijd van onge
kende en ongehoorde volksontwikke
ling. Wetenschappen en kennissen,
kunst en kunde, staatkunde, rechten
en instellingen, nijverheidsgeest en
broedermin, breede gedachten, groote
gevoelens, een nieuwe wereld is aan
't dagen.
't Menschdom smacht er naar, het
wil een nieuw leven leven, het ziet
een lief, prachtig beeld voor oogen
en koortsig reikt het de handen uit
en drifttg rukt het op En ik weet
niet door wefk noodlot beheerscht,
maar altijd en overal bekampt de kat
holieke bewaarderspartij den geest der
nieuwe wereld, en dat in den naam van
den godsdienst!
Het volk droomt van vrijheid, van
gelijkheid en broederlijkheid, het
droomt de ware leering Christihet
gevoelt het wel, Zij stroomt en leeft
nog in zijn kristenbloeden nu zou
die droom en de leering gedoemd zijn
in naam van den godsdienst? Als dat
zoo is, zal 't volk zeggen aan de kat
holieke bewaarderspartij, dan hebben
wij er genoeg van
in een woord de grootste vijanden
van den katholieken godsdienst in
Beigie en elders, het zijn de zooge
zegde katholieke bewaarders die door
woord en daad den katholieken gods
dienst bij 't volk hatelijk maken.
Priester Fonteyne.
Lijkenlucht.
—o
Er zijn inenschen, die het bestaan
van de Hel ontkennen door zóó te
redeneeren God is van nature een
veel te teeder Vader om den mensch
tot de Hel te veroordeelen. Welke
moeder zou haar kleine jongen in het
vuur werpen voor een onbezonnen
ongehoorzaamheid
Het antwoord daarop luidt:
Men zegt, dat een moeder haar kind
niet in het vuur zou werpen voor een
onbezonnen ongehoorzaamheid.
De goedertierenheid van God is nog
grooter. „Hij werpt niemand in het
vuur."
Maar zou men de moeder van wreed
heid kunnen beschuldigen, als haar
zoon, met geweld zich losrukkende
uit hare armen, ondanks haar en on
danks hare kreten, zich in het vuur
zou werpen? God werpt niemand in
de Hel het is de zondaar zelf die
zich zijn hel graaftzijn verloren gaan
is zijn eigen werk en als straf. Het is
de doodzonde die den dood brengt aan
de ziel en het verschrikkelijkste ge
volg van deze geestelijke zonde is het
bederf.
Des te hooger de natuur is, des te
grooter is ook haar bederf.
Ieder weet dit Een plant in ont
binding boezemt minder afkeer in als
de ontbinding van een dier. En de
ontbinding van een dier, is op haar
beurt, minder afschuwelijk als dat van
het lijk van een mensch, omdat het
lichaam van den mensch hooger staat
als dat van het dier. Wat dan te zeg
gen van het bederf van een ziel
Welnu, God ziet de zondige en on
boetvaardige ziel in al hare verborgen
heden en Hij ziet haar in al hare
leelijkHeid en bederf. Het is daarom,
dat God haar verwerpt„Gaat weg
van mij."
Wat doet de moeder?
Zij bemint haar kind, zou haar eigen
leven geven om dat van haar kind te
doen behouden. Zij houdt het stervende
kind in haar armen om het als het
ware aan den dood te ontrukken. En
als het gestorven is, kan zij als het
ware niet gelooven, dat haar kind
dood is, zij zal het blijven kussen
met brandende kussen om er het leven
weder in te brengen. Eenige uren
gaan voorbij en men is verplicht een
lijkkleed te werpen over het gelaat
van het kind. En morgen zal de moe
der zelve, wier toewijding is zoo ver
heven en wier genegenheid zoo teeder
is, vragen, dat men uit hare oogen
verwijdert het lijk reeds ten prooi aan
de ontbinding. Wie zou den treurigen
moed hebben om het gedrag van deze
moeder te beschuldigen van wreed
heid
Die redeneering van het ontkennen
van de Hel gaat dus niet op.
Ergerlijke huichelarij.
o—
Zelandia van 15 November begint
een artikel met dezen zin „Een der
verhevenste kenmerken van den Kat
holiek is zijne algemeene, door niets
„begrensde naastenliefde."
Zoo spreekt een blad, dat uit ve-