Burgerlijke stand
Van alles wat.
bedoeld in de artikelen 1638c en d
van het Burgerlijk Wetboek.
Art. 5. Des Zaterdags eindigt de
werktijd te 4 uur, de gezellen zijn op
dat uur aan den winkel. De werktijd
zal vanaf 15 October tot 1 Febuari
d.a.v. niet korter mogen zijn dan 8
uur per dag of 48 uur per week. In
dien de tijd van het jaar het nood
zakelijk maakt, moet er met kunstlicht
gewerkt worden. De gezellen zijn ver
plicht voor een goede lamp te zorgen,
terwijl de patroon hiervoor de olie
verstrekt. Korter dan 8 uur per dag
zal er gewerkt worden, wanneer de
omstandigheden langer werken onmo
gelijk maken, doch in geen geval zal
de arbeidsdag van 15 October tot 1
Februari d.a.v. korter mogen zijn dan
7 uur per dag of 42 uur per week.
Art. 6. Bestellen en vervoer van ge
reedschappen en materialen geschiedt
in den werktijd. Omtrent het geven
van vrije dagen met. behoud van het
loon zal iedere patroon vrij zijn. Voor
werk buiten de stad zal, wat kost- en
reisgeld betreft, getracht worden een
billijke regeling te treffen ten genoegen
van beide partijen. De gezellen moeten
in het bezit zijn van de volgende ge
reedschappen stoffer, pothaak, slecht-
kwast, stop- en plamuurmessen, hamer
en hakmes en glassnijdiamant.
Art. 7. De werknemer is voorts ver
plicht alle door hem ontdekte gebre
ken aan klim- en steigermateriaal of
andere gereedschappen, waaruit voor
hem of anderen gevaar of schade zou
kunnen ontstaan, onmiddelijk ter ken
nis te brengen van den patroon of die
hem vervangt. Wanneer deze kennis
geving niet is geschied, is de patroon
niet verantwoordelijk voor eventueele
nadeelige gevolgen van welken aard
ook, die daaruit voor den arbei
der kunnen ontstaan en dus niet ge
houden tot vergoeding der schade aan
den arbeider dientengevolge in de
uitoefening zijn dienstbetrekking over
komen.
Art. 8. De termijn van opzegging
wordt zoowel voor den patroon als
voot den arbeider individueel gesteld
op 24 uur.
Art. 9. Mochten uit deze overeen
komst geschillen voortkomen, dan zal
zoo noodig door beide partijen, eener-
zijds de patroonsvereening „Eendracht
maakt Macht" en anderzijds deatdee-
ling Zaandam van den Nederlandschen
Schildersgezellenbond, een commissie
benoemd worden van vijf personen,
waarvan door iedere partij twee en
het vijfde iid door beide partijen ge
kozen zal worden. Bij staking der
stemmen beslist het lot over de be
noeming van dit lid. Deze functiona
ris, die als voorzitter der commissie
zal optreden, behoort geheel buiten het
bedrijf te staan. De uitspraken dezer
commissie zullen zonder voorbehoud
voor beide partijen bindend zijn, en
in den kortst mogelijken tijd, nadat het
geschil ter harer kennis is gebracht,
moeten worden gewezen.
Art. 10. Geschillen uit deze overeen
komst voortvloeiende en niet ter be
rechting aan de commissie van arbi
trage voorgedragen, zullen worden op
gelost door overleg tusschen het be
stuur der patroonsvereeniging en het
niet om zijne kleindochter even nauw
lettend als altijd te bespieden en de
arme Philip staarde maar steeds in
stomme verbazing naar de Kreoolscne
jonge dame, ten koste van zijn maal
tijd en misschien ook eenigszins ten
koste der wellevendheid.
Maar miss Rohan sloeg niet eens
acht op den armen dokter. Zij was ge
woon, om, waar zij zich ook bevond,
vol bewondering te worden aangezien,
dat zij de stille hulde aan haar schoon
heid ook thans niet meer dan natuur
lijk vond.
Na hei diner hield Philip de deur
der eetzaal open, terwijl de dames het
vertrek verlieten, en hij zelf scheen
grooten lust te gevoelen om haar te
volgen 1 De drie heeren waren alles
behalve spraakzaam bij 't gebruik van
hun glas wijn. Arthur poogde wel met
Eulalia's grootvader een gesprek aan
te knoopen, maar 't ging zeer moeilijk,
daar de oude heer zich bepaalde tot
zeer onvolledige, meestal éénlettergre
pige antwoorden. Zij braken daarom
spoedig van taiel op en begaven zich
naar het salon, waar zij aüeen de
gastvrouw en miss Lucy aantroffen.
De beide jongste dames waren nergens
te zien en mevr. Sutherland, die een
weinig scheen gedommeld te hebben,
verhief zich langzaam uit hare gemak
kelijke houding om de afwezigheid
van Angusta en Eulalia aan de heeren
te verklaren.
„De meisjes zijn even uitgegaan,"
zei ze, om het fraaie maanlicht te be
wonderen Pardon, Mr. Rohan, wilt
gij zoo vriendelijk zijn om een oogen-
besluur van den Nederlandschen Schil
dersgezellenbond.
Art. 11. Deze overeenkomst zal bin
dend zijn tot 1 Maart 1916. Alleen dan
kan over wijziging van dit contract
worden onderhandeld, wanneer uiter
lijk vóór 1 Januari 1916 aan de we
derpartij schriftelijk kennis gegeven
wordt. Bij stilzwijgen of verzuim wordt
deze overeenkomst van jaar tot jaar
gerekend van kracht te zijn.
O
Graauw. Huwelijks-aangiften. 22 Aug.
Alphonsus Steijne, oud 26 j., jm. en
Cornelia Totté, oud 25 j., jd.
Geboorten. 2 Aug. Honoré Petrus,
z. van Ludovicus Franciscus Daalman
en van Anna Maria de Bilde. 8 Aug.
Emerie Johannes Josephus, z. van Ho
noré Bauwens en van Rosalia de Wilde.
19 Aug. Albert Eduard, z. van-Desi
Alouisius Boënne en van Catharina
Louisa van Linden. 21 Aug. Maria Vic
toria, d. van Edumon Joseph de
Bruijne en van Elisa Maria de Paepe.
29 Aug. René Wilhelmus, z. van Jo
sephus Steijaart en van Melania van
Heere. 30 Aug. Petrus Louisa, z. van
Desiré van Poorten en van Rosalia
Mathilde van Leuven.
Overlijden. 3 Aug. Alphonsius van
Vliembergen, oud 11 j., z. van Johan
nes Francies en van Elisabeth Lemsen.
15 Aug. Maria Anna de Rijke, oud 51
j., echtg. van Jan Francies de Block.
31 Aug. Theodorus Crombeen, oud 77
j., weduwn. van Anna Maria Vlas
veld.
Hengstdijk. Geboorten. 9 Aug. Le-
onardus Antonius, z, van Petrus Ste-
keling en van Louisa van den Berghe.
26 Aug. Alphonsus Petrus, z. van
Petrus Judocus Pauwels en van Rosa
lia de Koning.
Overlijden. 12 Aug. Rosalia Cecilia
Totté, oud 37 j., d. van Adriaan en
van Cecilia de Waal. 16 Aug. Alexan
dria de Blok, oud 67 j., echtg. van
Ludovicus Stekelinck. 12 Aug. Bertha
Apolonia Lauret, oud 13 m., d. van
Pieter Josephus en van Johanna An-
thonia Camoen. 28 Aug. Petrus Leo-
nardus de Booij, oud 11 m„ z.'van
Anthonius en van Emelie Mannaart.
Bosclikapelle. Geboorten. 2 Aug.
Mathilda Rosalia, d. van Josephus
Giele en van Philomena Frederica de
Silva. 11 Aug. Florentina Maria, d.
van Francies Erpelinck en van Apo
lonia van Dijk. 16 Aug Daniël, z.
van Adrianus Verbracken en van Maria
Angelina Schelfaut. 18 Aug. Gabriëila
Anna Apolonia, d. van Franciscus
Destombus en van Apolonia Rosalia
Kouijzer. 30 Aug. Petrus Franciscus,
z. van Alphonsus Dobbelaar en van
Maria Louisa Kroes.
Overlijden. 27 Aug. Paulina Mang-
nus, oud 71 j., echtg. van Pieter
Vonk.
Westdorpe. Huwelijks-aangiften. 22
Aug. Jacob Geluk (van Scherpenisse),
oud 32 j., jm. en Maria Wilnelmina
van der Heijden, oud 28 j., jd. 30 Aug,
Mauritius Henricus Braeckman (van
Evergem), oud, (20 j., jm. en Maria
blik bij mij te biijven, ik heb met u
iets te bespreken Ik heb uw raad en
voorlichting noodig."
„O, die slimme mama1" Haar zoon
lachte even, terwijl hij zich naar een
der vensters begaf, die een uitzicht
verleenden op het terras. De maan
vertoonde zich aan een onbewolkten
hemel, de sterren waren ontelbaar en
Maplewood met zijn oude, sombere,
grijze muren lag tusschen 't groen
verscholen, als een tooverkasteel uit
een der oude sprookjes.
Het duurde niet lang of Augusta,
zoowel als Philip Sutherland had het
salon verlaten en werktuigelijk bega-
zij zich naar een plek, waar men de
ruime zee voor zich had. Ook de beide
meisjes stonden daar tegen het ijzeren
hek geleund,
De kleine goudfee had een sjaal
van zwarte kant om de schouders ge
slagen en Augusta droeg een roos
kleurig moezelienen kleed. De zee was
effen en glad als een spiegelde
maan tooverde een zilverschijn over
die onmeetlijke vlakte, waarin bij wijlen
een boot zichtbaar werd met wijd
uitgespannen witte zeilen. Op een dezer
booten bevond zich een vroolijk zan
gersgezelschap en de liefelijke tonen
van 't lied, 't welk door dat gezel
schap was aangeheven, werden door
den wind naar 't land gedragen. Een
vrouwenstem zong ook een volkslied
en geen der beide heeren sprak een
enkel woord, terwijl zij op de aan
dachtig luisterende meisjes toetraden.
De betoovering van 't geheele tooneel
met de treurig, sleepende melodie in
Ludovica Dobbelaere, oud 25 j., jd.
Huwelijks-voltrekkingen. 21 Aug.
Cornell's Franciscus Lafort, oud 23 j.,
jm. en Helena de jonge, oud 28 j.,
jd.
Geboorten. 17 Aug. Bazilejz. van
Petrus Augustus Thomas envanjulma
Maria janssens. 28 Aug. Charles Ber-
nardus, z. van Charles Louis van Ecke
en van Leonia Maria van Rumste. 31
Avg. Theophilus Cijrillus, z. van Alidor
van Keulenbroeck en van Alma Maria
Maes.
Overlijden, 16 Aug. Alphons Jans
sens, oud 22 j., z. van Eugenis Charles
en van Delphina de Vos.
O
Een nieuwe methode om stikstof uit
de lucht af te scheiden
De Fransche chemicus C. Mattig-
non, meent er in geslaagd te zijn,
om volgens een heel nieuwe methode
stikstof uit de iucht af te scheiden.
Zijn methode is eenvoudiger dan
die van Birkeland. De oude bewe
ring dat stikstof een gas is dat zich
zeer moeilijk verbindt, heeft hij
weerlegdbij temperaturen tusschen
1700 en 1900 gr. C, kan stikstof
reeds verbindingen vormen, die, tech
nisch gesproken, betrekkelijk een
voudig kunnen ontstaan. Matignon
verwarmt eenvoudig bauxiet of me-
taal-aluminium tegelijk met kolen in
een electrischen oven tot 1700 k
1900 gr. en laat dan een stikstof-
stroom over de warme massa gaan.
Er ontstaat dan koolzuur, dat met
andere gassen ontsnapt, en een vaste
stik8tof-aluminium-ver binding, die
door alcalign in ammoniak en zuiver
aliminium overgaat. Op dt ze wijze
is de stikstof der lucht omgezet in
een verbinding die zeer makkelijk
verder te bewerken is. Verder moet
de alum in i um-stikstof-verbinding, ook
technisch, b v. voor haarbekleeding
te exploiteeren zijn.
—o
De landbouw in het Ruhr-
kolengebied.
Wie even över de Duitsche gren
zen geweest is, kent allicht van
aanzien het fantastische land aan
de beneden-Ruhr, bij Oberhausen,
Dortmund, Elberfeld, Barmen, Tus
schen de grauwe halfgesloten heu
vels, die men haast niet van de
hoopen steenkolen en sintels onder
scheiden kan, verrijzen de sombere
fabrieken, met schoorsteenen onge
teld, terwijl spoorlijnen links, rechts,
dwars en over elkaar er door heen
en weer loopen. Hier en daar is
een stukje bouwland met een paar
boerenhoeven overgebleven, en die
per in, verder van den spoorweg,
ontwaart men in de verte nog ta-
de verte mocht niet verbroken wor
den, maar de donkere oogen van Eu
lalia lachten niettemin beiden een wel
kom toe.
't Was thans de eerste maal, dat
Arthur in hare nabijheid-was, zonder
door de Argus-oogen des ouden mans
bespied te worden en toen het gezang
wegstierf en Arthur met zich zelf over
legde, op welke wijze hij met het
meeste voordeel, van dezen toestand
zou kunnen gebruik maken, daar
daar verscheen waarlijk alweder de
gestalte des ouden mans, die als een
spook om Eulalia scheen rond te zwe
ven, uit de kastanje-laan. Had hi] het
diskoers met de gastvrouw lompweg
afgebroken of had eenig toeval hem
in de gelegenheid gesteld haar te ont
vluchten
„De duivel hale dien ventwas
Arthur's zondige opwelling, die hij
evenwel zorg droeg niet onder woorden
te brengen. „Als miss Rohan de dia
mant „Kohinoor" zelve ware, zou zij
met niet grooter angstvalligheid kun
nen bewaakt worden
„Er is een zware dauw, Eulalia,"
sprak mr. Rohan, haar handje onder
zijn arm nemend, „'t Is zeer onvoor
zichtig van u, mijn kind, om op dit
uur in de open lucht te zijn. Miss
Sutherland, ik raad u,kom ookin huis
Hij verwijderde zich met zijne doch
ter, maar niemand volgde hein. Zijn
korte, beslissende wijze van doen,
verried maar al te duidelijk zijn doel
om Eulalia niet zonder zijn toezicht
te laten en Augusta noemde hem dan
ook zonder omwegen „een afschuwe-
melijk groote vaalgroene vlakten.
Het is een eigenaardig bestaan,
dat de landbouw daar voert. Rook
en stof, doch vooral de afvalpro
ducten der hoogovens, hebben de
lucht bedorven de onderwroetiüg
der mijnen deed het grondwater
zakken en vervormde het bodem
oppervlak. Yele groot industrieelen
koopen zooveel mogelijk het land
rondom hun ondernemingen op,
daar ze anders onophoudelijk voor
eischen tot schadeloosstelling van de
boeren staan. W. Avereck heeft
dezer dagen een boekje over dit
merkwaardig gebied uitgegeven. (Bij
Yeit en Co. te Leipzig). Hij vond,
wat te verwachten was, dat de
oude groote hoeven onder invloed
der indnstrieele omgeving meer en
meer in kleine perceeleu verdeeld
worden. Dat wordt veroorzaakt door
twee factoren ten eerste doordat
kleine ondernemers bepaalde rendee-
rende producten van de naburige
industrie-centra willen teelen, zoo
als fijne groenten, enz. Ten tweede
door de begrijpelijke neiging der
arbeidersfamilies, door het bebou
wen van een stukje land goedkoop
voedsel te krijgen. Avereck ver
zuimt er bij te voegeD, dat sommige
groote industrieelen begonnen zijn
pogingen in het werk te stellen, om
hun arbeiders goedkooper voedsel
te verschaffen, door het in het groot
zelf te produceeren. De Harpener
Baugesellschaft heeft daartoe een
groot gebied voor varkensteelt in
gericht. Doch in het algemeen kan
men in de toekomst een toename
van het kleingrondgebied verwach
ten, daar alleen intensieve kuituur
in sterk bewoonde streken op den
duur voordeelig is. Veredelde kwa
liteiten toch kunnen niet in het groot
geproduceerd worden, en moeten
daarom liefst dicht in de buurt
verkocht worden daar anders de
transportkosten te drukkend worden.
Massa producten daarentegen zoeken
de ruimte, waar tevens betere lucht
is. Op hun groote massa hebben
de transportkosten niet zooveel te
beteekenen.
o
Winkelmeisjes.
Gegrond op degelijk onderzoek
heeft dr. Kathe Mende een fijngevoelde
studie over het leven van jonge win
kelmeisjes te München geschreven.
(Stuttgart en Berlijn, in de Münchener
Volkswirtschaftlichenen Studiën). Ter
wijl de mannelijke winkelbedienden
nog voor tweederde uit den kleinen
burgerstand voortkomen, zijn de Mün
chener winkelmeisjes in den regel
arbeiderskinderen. De toestanden on
der de arbeiders aldaar zijn nl. hoogst
ongunstig voor de vrouwen en dwin-
lijke brombeer."
„En zoo tiranniseert hij haar van
vroeg tot laatging zij voort. Geen
Turk kan erger zijn dan hij 1 Ik heb
Eulalia zeker wel duizendmaal gezegd,
dat ze zich niet moet laten ringelooren,
maar dat kind heeft niet de minste
energie
Viel hier werkelijk te denken aan
tirannie? Eulalia zag op naar het ge
laat van haar grootvader, 't welk er
zoo angstig en kommervol uitzag, dat
zij er van ontstelde.
„Wat deert u grootvadertje vroeg
zij. „Wat heeft u zoo getroffen Is er
iets gebeurd
„Neen, neen, mijn lieveling, er is
niets gebeurd antwoordde hij met
een zware zucht, ,,'t Is het oude ver
driet dat mij kwelt en dat mij, zoolang
ik leef, niet zal verlaten, O God, mijn
kind; waren wij beiden maar dood
„Grootvader
Wederom ontviel hem een zware
zucht. „Eulalia," sprak hij, „willen wij
hier niet opbreken Willen we niet
huiswaarts keeren
„Waarom toch, grootpapa? Ik ben
hier zeer gelukkig en wij zijn pas veer
tien dagen op Maplewood. Wat zou
mevr. Sutherland wel zeggen
„Wat is daar aan gelegen, Eulalia
Zijn wij ook niet gelukkig als wij al
leen zijn Laten wij terugkeeren naar
Eden en daar voortaan rustig samen
leven, zooals wij dat deden, eer ik u
naar de kostschool zond. Wat hebben
wij te maken met al die vreemde men-
schen
„Zooals gij verlangt, grootpapa".
gen ze ook de zwaarste êïi slechtste
betaalde betrekking te aanvaarden. In
den regel zorgt de vader, die het
meeste geld verdient, ook het eerst
voor zichzelf. Heel gewoon is het,
dat hij zijn vrouw een vast bedrag
per maand uitkeert, waarvan hij zelf
onderhouden moet worden het overige
behoudt hij voor zich, zeker wel voor
zijn bier. Wat de vrouw te kort komt
en dat komt ze altijd benevens
het onderhoud der kinderen, dat moet
ze zelf zien te verdienen. Zoo komt
het, dat mannen ook de zoons
goed gevoed en gekleed worden, ter
wijl de vrouwen gebrek lijden. Zelfs
is regel, dat de vader alleen een
eigen bed heeftvrouw en kinderen
slapen bij elkaar. Natuurlijk moeten
de meisjes er zoo nog mogelijk op
uit. Voor een zeer laag loon werken
te München 65 procent der winkel
meisjes tien a twaalf uur per dag, de
pauzen niet meegerekend. Zeven pro
cent werkt zelfs nog langer. Thuis
gekomen moeten ze dan in het huis
houden werken en voor de mannen
de kleeren verstellen, zoodat voor de
noodige lichaamsbeweging in de vrije
lucht geen tijd overblijft. Onder deze
omstandigheden is het niet te ver
wonderen, dat de dood van den huis
vader soms niet zooveel verandering
in den levensstandaard van 't gezin
brengt, wat zeker een voordeel is.
Doch wat duur verkregen
o
Duur Holland.
Een onzer lezers schrijft
De „N. R. Ct." neemt uit „Strand
Magazine" een klacht over. Onze
badplaatsen exploiteeren de badgasten
zoodanig, dat een Hollander het woord;
„afzetten" in den mond komt.
Nu, ik heb in bezit gehad een re
keningetje uit een bekend Scheve-
ningsch hotel, dato 9 Aug. 1.1.
Drie Engelschen, burgerluidjes, heb
ben a la carte gegeten, zoo, zoo, en
krijgen te zien
Service f0.75
Soep 2.25
Steak (no bigger than my purse,
zei het vrouwtje) 6.75
Aardappelen 1.50
Onleesbaar 1.50
Doppertjes (6 lepels voor 3
personen) 3.
Omeletje 4.50
f 20.75
Hieronder stond
Excuus voor gebruik van potlood.
Hun vacantie was wel wat bedor
ven, en ze spraken mij op het Rokin
aan en vroegen inlichtingen, bevreesd
als ze waren, ergens binnen te gaan.
Het rekeningetje is in een lijstje
gezet, om in 't Engelsch tehuis als
afschrikwekkend voorbeeld te gelden
voor 't dure Holland.
De Volkswil merkt ophet eten
dat de bezoekers kregen bestond uit
inlandsche voortbrengselen, niet uit
met invoerrecht belaste goederen uit
het buitenland. Dit bewijstdat de
duurte van de levensmiddelen nog
aan wat anders hangt dan aan invoer
rechten.
Maar het lieve gezichtje stond hierbij
zoo droevig, dat de oude man pijnlijk
ervan werd aan aangedaan.
„Gij blijft liever hier mijn kind
„Ik wil liever heengaan, grootpapa,
als u dat aangenamer is, maar.... maar
't is hier zoo vroolijk."
De onrust in zijn blikken nain nog
toe en zijn antwoord geleek veel op
een klagend gesteun. Zij sioeg de
kleine handjes om zijn arm en hief
hare sprekende oogen tot hem op.
„Ach, grootpapa, wat is er toch
Welke vrees verbittert toch uw geheel
bestaan Wanneer zult ge eindelijk
ophouden met mij als een kind te be
schouwen, wanneer zult ge mij alles
zeggen? Ik weet wel, dat ik nog maar
een dwaas schepseltje ben, voegde zij
erbij met een half lachenden, half be
schaamden blik op hare kleine ge
stalte, maar ik ben waarlijk niet zoo
kinderachtig, als gij wel van mij denkt.
Ik kan het verdragen, dat ge mij ailes
toevertrouwt, wat het ook moge zijn
en aan uw hart zal het veel verlich
ting schenken als ge mij deelgenoot
hebt gemaakt van de smart, die u zoo
ter neder drukt."
„Verlichting aan mijn hart her
haalde hij somber. „O Eulalia, den
dag, waarop ik u alles zeg, zal mijn
hart breken van pijn Mijn lieveling,
mijn alles! De hemel weet, hoezeer
ik u bemin en toch was mijn eenig
gebed voor u, een geheel onschuldig
leven door, dat de goede God u ze-
I genen moge met een vroegtijdigen
I dood."
Wordt vervolgd.