No. 195.
Woensdag 11 Juni 1913.
4e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
RichtingVoor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSÖHIJNT ELKBN ZÜTEBBAG-.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
W?
Stichter: H. A. van Dalsum.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
De volkswilcandidaat
voor Hontenisse.
4 Feuilleton.
J6c voorgestelde
van Dalsum
DE VOLKSWIL
REDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELGIEfr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - - -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het bladneemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DRUKKER IJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f 0.25.
Het Vrije Woord voor
Abonnés.
o
Mijnheer de Redacteur
17 Juli staan wij, vrijzinnige kiezers
in het gedeelte van Zuid-Beveland,
behoorende tot het district Hontenisse
voor de vraagop wien zullen wij
onze stem uitbrengen
De allerbeheerschende quaestie is,
dunkt mij deze de coalitie bestrijden
en de tegenwoordige kamermeerder
heid omzetten. Nu hebben wij in
Hontenisse 3 ernstige candidaten een
coalitieman, een concentratieman en
^roiitIwet«Iiei'Kïeiilii!£'.
Leziug yau H. A. VAN DALSUM op 12
Mei 1913 te Hulst.
Wel blijft weer schijnbaar aan de
$e Kamer een overwegend recht, door
aan haar alleen te geven het recht om
voorstellen van wet aan den koning
te doen (art. 116,117), maar om deze
voorstellen te zien verheffen tot wet
komt het overwegend recht toch we
der aan de le Kamer, vermits art. 114
bis ook geldt .voqr de voorstellen van
de 2e Kamer uitgegaan.
Omdat de Staten-Generaal nu mede
hebben de wetgevende macht, wordt
ook aan hen verantwoording ge
daan van de Rijksuitgaven en ontvang
sten, vermits zij zijn de opdrachtge
vers tot deze uitgaven en ontvangsten.
Maar omdat deze wetgevende macht
wordt ontrokken is zeer logisch de
wijziging van art. 126, dat de reke-
nipg van ontvangsten en uitgaven
voortaan slechts aan de Staten-Gene
raal wordt toegezonden ter kennis
neming.
Voor vacatures in den Hoogen Raad
wordt een voordracht opgemaakt door
de Tweede Kamer, en dit houdt wel
verband hiermede, dat de Hooge Raad
is het hoogste rechtscollege over de
beslissing van wetten, ontstaan door
daad der wetgevende macht waartoe
ook behoort de Staten-Generaal. Maar
een volkswilman.
Den coalitieman te bestrijden en
hem uit de Kamer trachten te wippen,
moet voor ons Vrijzinnigen hoofdzaak
zijn en daarom is mijn advies aan
mijne medevrijzinnigenStemt reeds
bij eerste stemming op 17 Juni niet
op onzen eigen candidaat Welleman,
maar op den Volkswilcandidaat Yau
Dalsam.
Wat toch is het geval Eeu der
beideu in herstemming koinendeu is
zeer zeker de coalitieman Fruijtier
komt deze nu in herstemming met
den concentratieman Welleman, dan
is als zeer zeker aan te nemen, dat
de groote massa der Volkswilpartij
Fruijtier zal stemmen omdat hij als
bewoner van Zeeuwsch-Vlaanderen
aan de bevolking aldaar beter bekend
is dan Welleman endan blijft
Fruijtier er lekker in. De coalitiepartij
lacht zich dan een aap
Komt daarentegen dhr. Van Dalsum
in herstemming met Fruijtier dan zal
de vrijzinnige partij op Zuid-Beveland,
de kiezers dus van Welleman, voor
het overgroote deel zeer zeker hun
stem uitbrengen op dhr. Van Dalsum
en twijfel ik er niet aan of dhr. Wel
leman zal dan per advertentie zijne
kiezers uitnoodigen evenals hij zelf
dhr. Van Dalsum te steunen. Dat is
niets meer of minder dan het „wel
begrepen eigenbelang" der vrijzin
nigen, want dan wordt dhr. Van Dalsum
gekozen en is de coalitie een zware
klop toegebracht. Daarom, Fruijtier
er uit, dat is onze eerste leus en om
Van Dalsum in herstemming te bren
gen, reeds bij eerste stemming op
gestemd.
Een vr ij zinnig kiezer
i n Z u i d-B e v e 1 a n d.
in het nieuwe art. 163 wordt dit recht
van voordracht door de Tweede Ka
mer ingetrokken, dus ook hier weder
de consequentie doorvoering, dat niet
't Nederlandsche volk zich zelf regeert
en zelf zijn wetten vaststelt en doet
uitvoeren en uitleggen of beslissen,
maar dat het Nederlandsche volk ge
regeerd wordt.
WETGEVENDE MACHT.
Geschiedenis.
1 7 98.
Art. 30. Het Vertegenwoordigend
Lichaam is datgene, welk het geheele
Volk vertegenwoordigt, en, in deszelfs
naam, wetten geelt, overeenkomstig
het voorschrift der Staatsregeling.
Art. 50a. Aan dit lichaam behoort,
uitsluitender wijze
De Macht van Wetgeving, benevens
het verklaren, verbeteren, opschorten
en afschaffen der Wetten, alles naar en
behoudens het voorschrift der Staats
regeling.
Art. 60. Het ontwerpen en voor
stellen van alle wetten en besluiten
behoort alleen, en bij uitsluiting, aan
E e r ste Kamer, en het al of niet
bekrachtigen van dezelven, aan de
Tweede Kamer.
1 801.
Art. 37. Het Staatsbewind zal ge
houden zijn, het ontwerp van alle
Wetten aan het Wetgevend lichaam
voortedragendezelve, goedgekeurd
zijnde, worden door het Staatsbewind
afgekondigd.
Art. 38. Het Staats-Bewind oeffent
nimmer, in welk geval ook, eenige
Zóó stemt men op Dinsdag 17 Juni
den candidaat van den wil des volks
van Hontenisse, den man van onzen
Mijnheer de Redacteur
Onder dankbetuiging voor de plaat
sing van mijn vorig artikel vraag ik
voor dit een plaatsje in het eerstko
mend nummer van „De Volkswil."
Waarschijnlijk is het wel het laatste
nummer vóór de stemming der Pro
vinciale Staten op 13 Juni a. s.
Eene opwekking aan de lezers van
„De Volkswil" om dien dag te gaan
stemmen en anderen tot stemmen op
te wekken, mag wel overbodig heeten.
Niet overbodig is het, er nog eens
uitdrukkelijk aan te herinneren, dat de
beste werking is, om nieuw bloed in
de Provinciale Staten te brengen (wat
zeer hard noodig is), tegenover de 4
candidaten der coalitie, 4 anderen te
stemmen.
Dat is de royaalste en de zuiverste
weg.
Want hoe men het keert of wendt,
DIELEMAN, FRUIJTIER, IJSEBAERT
en ook HOMBACH, ze zijn allen door
de coalitie gesteld en worden er ook
door gesteund.
Wij die uit een oogpunt van waar
heid en recht die coalitie bestrijden,
Wetgevenie Macht uit; en bezit geen
vermogen, hoegenaamd, tot het ver-
leenen van dispensatie van eenige be
staande Wet.
1 805.
Art. 17. Het vaststellen van Wetten
behoort aan de Vergadering van Hun
Hoog Mogenden.
1 80 6.
Art. 51. De Wet wordt in Holland
vastgesteld door zamenstemming van
den Koning en het Wetgevende Li
chaam.
18 14.
Art. 46. De Souvereine Vorst heeft
het recht om aan de Staten-Generaal
wetten voor te dragen en andere voor
stellen te doen, alsmede om de voor
dragten door de Staten Generaal hem
gedaan, al of niet goed te keuren.
1815 art. 105
1840 art. 106
1848 art. 104
1887 art. 109.
De Wetgevende macht wordt geza-
melijk door der. Koning en de Staten-
Generaal uitgeoefend.
VAN DE PROVINCIALE STATEN.
Art. 133. Nu bepaalt art. 133, dat
het gezag en de macht van de
Staten door de wet wordt geregeld.
Voorgesteld wordt deze woorden
„gezag en macht" te veranderen in
„bevoegdheid".
Wij zien hierin geen redactiewijzi
ging, maar een consequente doorvoe
ring van den wil, om de macht
uitsluitend te léggen bij den Koning,
die ons land, maar bovenal ons ge
west, ons district van dien vloek wil
len bevrijden, wij mogen in de beslis
sende ure, die nabij is, niet weifelen.
Niet drie, maar vier zij onze
leuze.
Die vier zijn en blijven, E. BUIJSSE,
Ph. J. v. D1XHOORN, F. KAAN, en
H. W. R. KRAMER.
De heer BUIJSSE uit Sas van Gent,
lid van den Gemeenteraad, is een
echte Volksman en ook buiten zijne
gemeente door ieder gaarne gezien.
De heer Ph. J. VAN DIXHOORN,
vooral op landbouwgebied in ons dis
trict en ver daar buiten gekend, haalde
in 1910 een zeer groot aantal stemmen.
Nog een flinke zet en ook voor hem
wordt een zetel veroverd, wat hij ook
ten volle verdient.
De heer F. KAAN van Hoek heeft
het door volharding en energie ver
gebracht.
Mannen van daden hebben wij in
onze provincie hard noodig.
Zoo'n man is ook de heer KRAMER
te Terneuzen, die van aanpakken houdt
en dit reeds in 1910 toonde, toen hij
als onafhankelijk candidaat tegenover
Mr. P. DIELEMAN stond.
Door deze 4 mannen met alle kracht
te steunen werpen wij ten eerste een
dam op tegen de overheersching van
de vroeger zoo oppermachtige partij,
die het land van Hulst op echt Rus
sische wijze regeerde.
Maar tegelijk brengen wij 4 mannen
in de Provinciale Staten, die er met
eere mogen zitten en op krachtige
wijze voor de belangen van ons dis
trict zullen waken.
Bij flinke samenwerking kunnen wij
het ver sturen.
Flink de koe bij de horens gepakt.
De truc om zooals in 1910 den
heer P. Dieleman te doen slagen kan
nu niet worden uitgehaald.
en te onttrekken aan de door de kie
zers gekozenen.
Art. 140. Nu bepaalt art. 140, dat
de macht des Konings om de beslui
ten van Provinciale of Gedeputeerde
Staten te schorsen en te vernietigen,
bij de wet wordt geregeld.
Maar er wordt bijgevoegd, dat deze
macht onbeperkt is ten aanzien
van de verordeningen, die de Staten
voor het provinciaal belang noodig
oordeelen.
Dusde Provinciale Staten, door
de kiezers gekozen, mogen wel veror
deningen maken, maar de Kroon heeft
onbeperkt de macht om ze te schor
sen of te vernietigen. Stelselmatige
ontwikkeling van de grondgedachte
der wijziging van de Grondwetalle
macht aan de Kroon, geen of slechts
schijnmacht aan de directe volksver
tegenwoordigers.
VAN DE GEMEENTEBESTUREN.
Art 143. Nu bepaalt art. 143, dat
aan hoofd der gemeente staat een
raad.
De wijziging luidtdat in elke ge
meente is een raad, dus met verval
len dat de raad staat aan bet hoofd
der gemeente.
Nu bepaalt art. 143, dat de voor
zitter van den raad door den Koning
wordt benoemd, ook buiten de leden
van den raad.
De wijziging luidt in art. 143bis,
dat aan het hoofd van den raad staat
een burgemeester, door den Koning
benoemd.
Deze heer staat in Vlissingen ook
als candidaat.
Maar hij zal voor Hulst aannemen,
als.... hij daar gekozen wordt. Laat
ons maar zeggen, dat hij de keus niet
krijgt.
En laten we hem ook uit de Tweede
Kamer houden.
Beteren dienst kunnen we ons dis
trict niet bewijzen.
De heer C. IJSEBAERT, ook daar
moeten we als Statenlid ook heelemaal
niet op pochen.
Ik denk dat hij ook in zijne eigen
plaats niet te veel stemmen zal halen.
Want in het land van Hulst zijn de
oogen zachtjesaan opengegaan.
Zou Mr. PETRUS DIELEMAM in
het land van Hulst ook weer lezingen
komen houden
Of kennen ze hem op Lamswaarde,
Graauw, Boschkapelle enz, nu al vol
doende
Hij zou anders zijn collega's FRUIj-
TIER, IJSEBAERT en HOMBACH kun
nen medenemen.
Het zou een kleine wederdienst zijn,
want voor Oostburg werken eenige
N.-Brabantsche Kamerleden als wil
den voor hem, zoodat men bij ons al
vraagtIs die DIELEMAN een R. K.
candidaat in plaats van een anti
revolutionair
Ja, het is een gekke boel met die
coalitie.
Debat durven de lui nergens geven,
geen wonder trouwens, als men zoo'n
beetje van de zaak af weet.
De beste manier om aan het on
eerlijke, onrechtvaardige gedoe, de
huichelarij en veinzerij bij de coalitie
een eind te maken is of 13 Juni een
flinken slag te slaan en als één man
te stemmen de 4 tegencandidaten, die
ik met vertrouwen durf aanbevelen,
namelijk:
Nu bepaalt art. 144, dat de raad
heeft de regeling en het bestuur van
de huishouding der gemeente.
Maar uit het nieuwe art. 144 zijn
de woorden „en het bestuur" weg
gelaten, dus in verband met art. 143
en 143bis: ook in de gemeenteraad
moeten de direct door de kiezers ge
kozenen, evenals bij de 2e Kamer en
Prov. Staten, zoo weinig mogelijk te
zeggen hebben.
Het maakt als 't ware voor indruk,
dat de Regeering met haar Grond
wetsherziening op den grondslag, dat
de direct door de kiezers gekozenen
weinig of niets te zeggen hebben,
weinig vertrouwen heeft in het goed
beleid dezer gekozenen en dus weinig
vertrouwen heeft in de kiezers. Zou
den de kiezers, die door onze tegen
woordige regeering zoo weinig worden
vertrouwd, wel consequent handelen,
als zij een dergelijke regeering hun
vertrouwen blijven geven?
Het wil ons voorkomen, dat de
kiezer die dit doet, niet het bewijs
levert van veel zelfrespect.
VAN DE JUSTITIE.
Art. 153. Nu behooren bij uitsluiting
tot de rechterlijke macht de kennis
neming van alle burgerrechtelijke twist
gedingen.
Dit blijft, maar er wordt bijgevoegd,
dat de wet kan bepalen dat voor
sommige zaken aan de rechterlijke
Macht als rechters zullen worden toe
gevoegd bijzitters, niet tot die Macht
behoorende.
Dus: de Regeering wil den weg
