e Volkswil
BIJVOEGSEL
van
van 7 Juni 1913
3 Feuilleton.
De volkswilcandidaat
voor Hontenisse.
Van alles wat.
Jhr. de Muralt
Blijsse van Dixhoorn Kramer
Onze candidate» voor de Provinciale Staten.
I's! «Ie Pers.
O
Wi] vinden in de Standaard
Huyghens Coalitie-man.
Niet onaardig is de vondst van in
zender G. in de „Rotterdammer." Hem
kwam toch, gelijk hij schrijft, onge
zocht dit korte rijm van onzen grooten
poëet Constantijn Huyghens in handen,
door hem opgedragen aan een zijner
vrienden, die Roomsch was gebleven
„Mijn Roomschgezinde vriend, laat
ons wijs wezen willen,
En niet beginnen daar wij droevig
in verschillen
Maai daarin ons verstand
Eens is en samenspant,
En vroolijk tegenstaat al ander mis-
gelooven
Wij hebben z' ruim genoeg om sa
men God te loven,
Staat ons geen mengeling van twee
Godsdiensten toe
Tenminste zoekt gij mee den Hemel
als ik doe
Genève ga met Rome
Als d'Oostenrijksche stroomen.
Onz' eendracht kan zoo wel een
groot stuk weg bestaan
Als daar twee onvermengd veel
mijlen samengaan."
Terecht merkt de inzender op, hoe
hier uit blijkt, dat reeds in onzen Geu-
zenstrijd de noodzakelijkheid werd
ingezien, om tegenover het ongeloof
met Rome saam op te trekken.
Alleen bevreemdt 't wel eenigszins,
dat hij dit iets zoo bijzonders vindt.
Huygens toch was goed Calvinist,
en geen goed-Calvinist heeft er ooit
anders over gedacht.
Immers Calvijn zelf was hierin voor
gegaan.
Duidelijk en in woorden voor geen
tweeërlei uitlegging vatbaar, had toch
Calvijn het reeds in de 16e eeuw uit
gesproken, dat, ging de strijd tegen
het ongeloof en de Christus-verwer
ping, elke Roomsche, die den Christus
beleed, zijn bondgenoot en vriend was.
De Volkswil teekent hierbij aan
dat Huygens en Coalitie toch niet het
zelfde is, want niet in het feit, dat
Calvinist en Roomsch jegens elkander
verdraagzaam zijn in z a k e g o d s-
dienst bestaat de Coalitie, doch
hierin, dat de godsdienst in de Coalitie
wordt vervormd van een God dienen
tot een dienen van wereld-
1 ij k e p "a r t ij b e 1 a n g e n, en hier
mede gaat te niet het geloofsle-
ven zoowel bij Calvinist als Roomsch.
l)e voorgestelde
rond wetsherziening*.
Lezing van H. A. TAN DALSUM op 12
Mei 1913 te Hulst.
o
Wil de vrouw buitenshuis in het vijan
delijke leven de rol vervullen van den
man, dan wordt zij geen man en ver
liest hare vrouwelijkheid zij maakt
zich belachelijk of tot een ergernis
zooals de beruchte Engelsche suffra
gettes, en het huiselijk leven, de le
venskracht van het Nederlandsche
volk gaat door hoar, en tot haar eigen
schade en schande, te niet.
EVENREDIGE VERTEGENWOOR
DIGING.
Art. 81. Nu bepaalt art. 81, dat het
Riik wordt verdeeld in kiesdistricten.
Terwijl het nieuwe art. 81 bepaalt:
wordt voor de verkiezing van de leden
der Tweede Kamer het Rijk in kies
districten verdeeld, dan wordt deze
verdeeling door de wet geregeld.
De verandering heeft voor doel om
mogelijk te maken dat er geen kies
districten meer zijn, om hierdoor mo
gelijk te maken het kiezen niet in een
enkelvoudig maar in een meervoudig
kiesdistrict, en dit om door de wet te
kunnen invoeren evenredige vertegen
woordiging.
Deze laatste is in theorie heel aardig
maar in praktijk een oorzaak van
Staatsexploitatie van Spoorwegen.
o—
De Fransche Staat nam sedert 1
Januari 1909 in eigen beheer de
Fransche Westerspoorwegen, afgekocht
van de particuliere spoorwegmaat
schappij.
De Temps van Parijs deelt mede
hoe de toestand is na een vier jarige
Staatsexploitatie
De ontvangsten zijn met 22 millioen
vermeerderd, dat is met 10 percent.
De uitgaven zijn met 72 millioen
vermeerderd, dat is met 50 percent.
De zuivere winst is verminderd met
49 y2 millioen, dat is met 68 percenten.
Het bedrag der uitgaven steeg in
de verhouding totdat der ontvangsten,
van 67 pCt. tot 91 pCt.
Wij zijn over het algemeen geen
voorstander van Staatsexploitatie, hoe
wel wij een open oog hebben voor
e'k geval op zich zelf. Die geschiede
nis met het Fransche Westerspoor
wegnet is niet geschikt om onze
liefde voor Staatsexploitatie te wi ,nen.
Te Amsterdam
voelt men voor de nijverheid weinig,
voor den landbouw nietsde handel
is alles.
Uit rede M.J. Wiessing te Hulst.
Wij maken deze opmerking
Zoo is het ook te Rotterdam, en
het zijn de groote bladen van Amster
dam en Rotterdam, die beheerschen
de politieke opinie in Nederland en
daardoor stemming maken voor de
politiek.
Geeft dit niet te denken voor
velen Voor ons veel, en ook omdat
wij begrijpen nog andere zaken, die
leiding ontvangen van achter de
schermen.
O
Luther's verhouding tot zijn
voorgangers.
Tevergeefs zal men zoeken naar
een man van beteekenis, wiens ar
beid niet nauw samenhangt met die
der vorige geslachten. Alleen in de
schoolboeken vindt men die plotse
ling verschijnende figuren, die eens
klaps alles anders maken Men is
thans bezig de verhouding te be
palen, waarin Luther tot zijn Mid-
deleeuweche voorgangers stond. De
ex-Dominicaner A. V. Mii'ler stelt
in zijn onlangs verschenen boek in
hAIIFRf.AMIIDUT VOOR OOSTBIRG.
groote volksschade.
Wat toch is de zaak?
Feitelijk zijn er nu politieke partijen
maar volgens de wet zijn de Kamer
leden geen partij- doch volksvertegen
woordigers. Door evenredige verte
genwoordiging echter gaat de wet
veronderstellen het bestaan van par
tijen, gaat d e w e t van den volksver
tegenwoordiger maken een partijver-
tegenwoordiger, en met practisch ge
volg dat de regeering, die uit eenige
partij is voortgekomen, volgens d e
w e t niet is een regeering van het
Nederlandsche Volk maar van hare
partij.
En in de ontwikkeling krijgen we
dezen toestanddat de bovenliggende
partij haar welbehagen oplegt
aan de nederliggende partij, en hieruit
ontstaat voortdurend onrust in den
Staat, die zich uit b.v. door werksta
kingen om politieke redenen, optoch
ten, enz., en daarvan levert België
voortdurend voorbeelden van op.
En nog in het dagelijksche leven
dringen door een haat en een wrok
tusschen de burgers, alsof deze geen
medeburgers meer zijn maar doods
vijanden.
Dit laatste nu is het practisch ge
volg van de evenredige vertegenwoor
diging in Belgiëdit gevolg is voor
ons teden om ze niet te willen voor
Nederland.
Er is nog ietsmet evenredige ver
tegenwoordiging krijgt men eene lang
durige overheersching van eene be
paalde partij, en door die langdurig
heid krijgt men versteening in
deze partij, die alsdan niet meer
heeft oog en hart voor wat in het volle
leven leeft buiten de eigen partij.
VAN DE TWEEDE KAMER DER
STATEN-GENERAAL.
Art. 85. Men wordt nu tot lid van
de 2e Kamer gekozen voor 4 jaar.
Voorgesteld wordt de 4 jaar te ver
lengen tot 5 jaar, op grond dat 4 jaar
is gebleken te kort te zijn voor afwer
king van een voorgenomen wetgeving.
Deze wijziging komt ons voor wel
goed te zijn, bizonder als de opge
geven reden juist is.
Art. 89. Nu geniet een lid van de
2e Kamer f 2000 per jaar voor scha
deloosstelling, plus vergoeding der
reiskosten, eens heen en terug voor
elke zitting. Voorgesteld wordt de
schadeloosstelling te bepalen op f3000
plus vergoeding van reiskosten voor
het bijwonen van de vergaderingen der
Kamer en van hare commissiën vol
gens regelen bij de wet te stellen.
Blijkbaar is het dus de bedoeling
aan de Kamerleden meer reiskosten te
geven dan nu het geval is, wat zeer
zeker billijk is voor die leden, die elke
week moeten reizen, daar deze leden
zeer ten achter staan bij die, welke in
of nabij den Haag wonen, terwijl zij
zich meer opofferingen moeten ge
troosten.
De schadeloosstelling zelve komt
ons voor niet goed te zijn die met
f 1000 te verhoogen, omdat het Ka
merlidmaatschap moet blijven daad
van burgerplicht en niet moet worden
een ambt.
Daarenboven stelt de Regeering voor,
om aan de Kamerleden na hunne af
treding pensioen toe te kennen.
Tegen dit pensioen moeten wij ern
stig protesteeren.
Dit pensioen toch zou het Kamerlid
maken tot een ambtenaar, gelijk met
de andere ambtenaren, alleen met dit
verschil, dat hij direct door de kiezers
wordt gekozen en de anderen indirect
door hen en direct door het uitvoerend
gezag.
Een Kamerlid wordt verondersteld
te zijn vertegenwoordiger van het
Nederlandsche-Volk (art. 78 Gr.: De
Staten-Generaal vertegenwoordigen het
gehetle Nederlandsche Volk), doch een
ambtenaar is loondienaar in dienst
van het Nederlandsche Volk ieder naar
zijn taak.
Door het Kamerlid te pensioneeren
wordt hij van volksvertegenwoordiger
loondienaar, zijn karakter verandert
geheel, en dit zal in de ontwikkeling
voor gevolg hebben, dat de gedachte
aan burgerplicht geheel verdwijnt en
wordt vervangen door die van baan-
tjesjagerij. Met als eindgevolg, dat
geen man van burgereer zich meer voor
het Kamerlidmaatschap beschikbaar zal
stellen, wat brengen zal de dood aan
het stelsel van volksvertegenwoordi
ging en worden een bron van bederf
van het openbare leven.
VAN DE EERSTE KAMER DER
STATEN GENERAAL.
Art. 90. Om nu lid van de Eerste
Kamer te worden, moet men behoo-
't light, dat Luther zi.qh in zijn
hervorming nauw aansloot bij de
theologische traditie der Augustiner-
orde, waartoe hij behoorde. Deze
school, waarin o. a. Hervaeus ge
schitterd heeft, was toen volstrekt
nog niet kerkelijk verouderd, zelfs
op het Concilie van Trente heelt zij
nog woordvoerders gevonden. Het is
echter de vraag, of Luther de for
mules dezer school niet eenzijdig
geïnterpreteerd heeft, waardoor ze
een andere waarde kregen Zoo
hebben bijvoorbeeld de Augustijnen-
theologiëo, ondanks hun leer van de
Genade, toch weer die van de
Goede Werken ingesmokkeld, terwijl
Luther zich streng aan de eerste
leerstelling hield
o—
Een borstel om schepen te reinigen.
Als het noodig was, de huid van
een schip schoon te maken moest
het vaartuig tot nog toe in een
droogdok gebracht worden, waar
werklui met de hand bet aange
groeide zeewier en dergelijken ver
wijderden. Deze behandeling is
vooral in tropische zeeën dikwijls
noodzakelijk, maar door de moeite
en de kosten van het dokken, wordt
de reiniging vaak verwaarloosd, tot
de huid van het schip in een treu-
rigen toestand verkeert. Nu heeft
Gustav Julius Kindermann te Wai-
ville (Zuid-Australië) een nieuw
apparaat gevonden, waarbij het kost
bare dokken wegvalt. Het is een
borstel, die, gedreven door electri-
sche motoren, langszij van het schip
kan neergelaten worden en onder
water werkt. Aan iederen kant der
borstel is een motor gesloten in
waterdichte bussen De borstel
wordt door kettingen over de scheeps
huid voortbewogen De kettingen
loopen langs de zijden van het schip
en zijn op het dek aan een windas
bevestigd
o—
Electrisch zoeklicht voor luchtschepen.
De Duitsche militaire luchtschepen
zullen van electrisch zoeklicht voor
zien worden. Door een methode als
bij oorlogschepen zullen twee lucht
schepen door lichtsignalen met elkaar
kunnen spreken. Op deze manier
meent men de luchtschepen te kun
nen gebruiken voor nachtelijke aan
vallen.
o—
De oorsprong der Indianen.
Reeds dertig of veertig jaar geleden
heeft de volkenkunde gedacht aan ver
wantschap tusschen de Amerikaansche
Indianen en de Mongoloïde volkeren van
Azië. De Indianen zouden dan over de
nauwe Behringstraat gestoken zijn en
zich geleidelijk van Alaska tot Vuurland
ren tot de hoogstaangeslagenen, of
wel een hoog ambt bekleeden of be
kleed hebben.
De Regeering stelt voor, dat voort
aan ieder, die lid van de Tweede
Kamer kan worden, het ook kan wor
den voor de Eerste Kamer.
Het verschil echter is ditde leden
van de Tweede Kamer worden direct
door de kiezers gekozen, terwijl die
van de Eerste Kamer slechts trapsge
wijze door de kiezers worden gekozen,
en wel door de provinciale Staten.
Schijnbaar is hier een meer demo
cratische richting ingeslagen door de
keuze uit te breiden, maar er is iets
anders
Zooals hierna zal worden vermeld,
wordt in de gedachte van de Regeering,
het zwaartepunt verlegd van de Tweede
naar de Eerste Kamer, en daarmede
wordt, ook hier, feitelijk de directe
invloed van de kiezers verkort.
Nu is de taak van de trapsgewijze
gekozen Kamer eene meer van con
trole, en de Regeering wil deze taak
van controle maken tot eene van
overwicht in de wetgeving.
Er is nog meer.
Door het overwicht te geven aan
de door de Provinciale Staten geko
zen Kamer, worden de Provinciale
Staten meer dan nu voornamentlijk
een kiescollege, wordt de politieke
strijd verlegd van de Kamerverkiezing
tot die van de verkiezing voor de
Provinciale Staten, met practisch ge
volg, dat voor het lidmaatschap van
deze meer dan nu zal worden afge
vraagd tot welke partij men behoort
