Lffi JIN, H ORGELDRAAIER.
Van alles wat.
De post en de orgeldraaiers ver
deden de hoofdstad iri verschillende
wijken. Daar g:an zij niet buiten,
het is hun terrein niet, zij voelen zich
er niet thuis. Maar in de straten en
op de grachten, waar zij dagelijks tot
nut van het algemeen werkzaam zijn.
kennen zij een ieder.
De wijk van Lange Jan, de bë-
roemste „orgelist" van heel Amster
dam, misschien wel van heel ons land,
is de oude stad, de grachten, en een
gedeelte van de Jordaan. De man is
zoo echt muzikaal, 't Is een werke
lijke artist. Hij voelt wat schoon is,
en wanneer hij zijn orgel draait, raakt
hij zoo in extase, dat hij het heele
draaien vergeet. Bolland zou in hem
zien de orgelist in de idealiteit.
Het spreekt vanzelf, dat een orge
list draaien moet blijven. Zijn gevoel
mag zijn spieren niet beinfluenceeren.
Vandaar dat onze Jan „het vuile werk"
door anderen laat doen. Wanneer hij
er 's morgens op uittrekt, neemt hij
twee „draaiers" mee, en ook twee
vrouwelijke collectanten. De draaiers
laat hij een gulden per dag verdienen,
en af en toe een graantje, maar van
de minder gunstige arbeidsvoorwaarde
voor de vrouw weet hij gebruik te
maken, de collectanten honoreert hij
n.l. met vijftig cent voor een dag.
Als model-werkgever is hij echter
voorstander van co-partnership iedere
Werkkracht heeft 10 pCt. van de netto
winst.
Onze Jan werkt Donderdags, Vrij
dags en Zaterdagsde andere dagen
der week fuift hij. Zijn orgel kost
hem een tien gulden op een dag,
maar Zaterdags schijnt de conjunctuur
in het orgelvak beter, dan moet hij
althans dubbel tarief betalen. Op
Hartjesdag en op Koninginpendag be
draagt de huur van Jan z'n orgel hon
derd gulden.
Jan heeft een bijzonder fraaie „lam
merkast". De „fluit is magnifiek
hoe heerlijk zou dit schoone register
Mozarts Zauberflöre kunnen spelen.
Maar op de om het orgel heendan-
sende Jordaanrneiden met hun jongens
maar de meiden dansen het meest,
en vinden, dat de jongelui in de kunst
heelemaal niet goed geschoold zijn
maakt de vox „angelica" den
diepsten indruk. Wanneer men het
zwevende geluid van dit register
hoort, beginnen de vroolijke bloudinen
ineens ernstig te kijken, zij luisteren
aandachtig, en soms zijn zij werkelijk
zoo aangedaan door de toonen, dat
zij een iraan wegpinken. De „vox
humana" van het orgel van Lange
Jan doet niet onder voor die van het
orgel in de St. Bavo te Haarlem.
En of Jan nu met zijn zaakje wat
verdient menig orkest-fluitist zou
watertanden, wanneer hij Jan z'n
winstje zou mogen opstrijken. Hoe
veel het precies is, weet hij zelf niet,
want hij wil geen accountant met zijn
boekhouding belasten. Maar zijn in
komen is zoo groot, dat de leider van
der Kroon mag en moet hebben bij
hare onderdanen.
Wordt de gedachte aan burgerplicht
niet verondersteld bij den drager der
Kroon, dan, en dit is de belangrijke
zaak, moet deze ook niet worden ge
dacht bij den onderdaan, die eenige
gemeenschap dient
En dit is hierom eene belangrijke
zaak, omdat het wegvallen van de
gedachte aan burgerplicht doet weg
vallen de gedachte aan de sociale
menschennatuur met haar rechten en
plichten wat gelijk staat met het uit
eenvallen van de Staatgemeenschap.
VAN DE MACHT DES KONINGS.
Art. 55. Nu bepaalt de Gr. art.
55 dat de uitvoerende macht is bij
den Koning, en dit is onveranderd
gebleven.
En dat de Wetgevende macht „ge-
zamentlijk door den Koning en de
Staten-Generaal wordt uitgeoefend",
art. 109.
De Regeering stelt voor dit art. 109»
te doen vervallen en daarvoor te be
palen (art. 55): „De Koning oefent
de Wetgevende macht uit in gemeen
overleg met de Staten-Generaal".
Dus de verandering isdat de Ko
ning nu niet alleen uitoefent de uit
voerende macht, maar dat hij ook
alleen uitoefent de wetgevende macht,
al wordt dit laatste dan ook beperkt
door „in gemeen overleg met de
Staten-Generaal".
Wel stelt de Reg. \oor om onge
wijzigd te laten art. 116:
„De Staten-Generaal hebben het
het muzikale quintet in staat is, eiken
Maandag uit rijden te gaan in een
„oepee boakkiee".
Waarvan is de halve
maan afkomstig.
—o
Volgens een artikel in de Volks
wil No 165 zou bet Turksche wa
pen De halve Maan afkomstig zijn
van de Bijzantijnsche Christenen die
deze op hun beurt van de Heidenen
overgenomen hebben, en zou datee
ren uit het jaar 339 voor Cbr.
Elk mohammedaan geloolt het
volgende
Mohammed liet de helft der maan
op de moskee van den hemel dalen,
daarna zou hij ze de eene in en
de andere hebben laten uitgaan
Zegt men nu tegen een mo
hammedaan „ongelooflijk daar de
maan een zeer groote omvang heeft
dan zal hij antwoorden ja, maar
Mohammed was Allah's Profeet,
voor hem was niets onmogelijk
Sedert is de halve maan het sym
bool der mohammedanen geworden,
dat zij dat symbool overnamen is
volgens hen onmogelijk. Mohammed
stichtte de Islam in 622 na Chr.
een verschil dus van bijna 1000
jaar. Het is dus wel mogelijk dat
de halve maan wel een Moham-
medaansch symbool is, niettegen
staande dit symbool reeds lang be
stond wat wij in de geschiedenis
vinden omtrent Philippus en zijn
zoon Alexander is niet van dien
aard om het verhaal te bevestigen
Over een stad later Stamboel nu
Constantinopel meldt de geschiede
nis niets, vermoedelijk is dit Byzan
tium aan den Bosporus geweest.
Mijn meening geef ik gaarne voor
beter, maar ik houd het er voor
dat het verhaal is gemaakt om de
Turken afbreuk te doen, vooral
nu de Turken met christenen in
oorlog zijn, en blijf bij myn mee-
ning dat de halve maan is een
mohammedaansch symbool, zoo niet
dan is het een eigen verhaal van
Mohammeds inoerids.
B. De Graaf
O
Eeu nieawe methode om scliijndoode
pasgeborenen le doen herleven.
De schijndood van pasgeboren kin
deren is voor den verloskundige een
niet zelden voorkomend verschijnsel,
dat hem toch steeds beangstigt. Na
langdurige, zware geboorten, wanneer
bijna alle gevaar voor het leven van
moeder en kind geweken schijnt, treedt
als laatste en grootste gevaar de z. g.
„asphyxic" op, die veroorzaakt wordt
door het uitzetten van de pols en het
wegblijven van de ademhaling Wil
recht voorstellen van wet aan den
koning te doen", maar dit is toch
niet anders dan een soort van advies,
het vervangt niet het ontnemen van
het zelf uitoefenen van de Wetge
vende macht door de Staten-Generaal,
welk beginsel nu ligt opgesloten in
art. 109, dat de Regeering voorstelt te
doen vervallen.
Het ontnemen van de wetgevende
macht aan de St.-Generaal achten wij
een zeer ernstige inbreuk op het be
ginsel van het staatsrecht, dat het
volk zelf door zijne vertegenwoordi
gers de wetten vaststelt.
De inbreuk op dit beginsel wijst
op eene buitengewone begripsverwar
ring.
Het natuurrecht, belichaamd in de
oude Germaansche landen waartoe
ook Nederland behoort, en dat zich
daarin vrijelijk ontwikkelde onder de
wet van het Evangelie, had voor be
ginsel Het recht is een eeuwig man
daat van God. In het Germaansche
Recht ging eerie organieke hiërarchie
van beneden naar boven, en
in deze hiërarchie was de koning
niet de eigenaar maar de hoofd
administrateur van de staatsalmacht.
Geheel anders was de geest van
het Romeinsche Recht. In
plaats van het recht te beschouwen
ais een hoogere regel gegeven door
God aan de menschen en gekend
door de zedewet, maakt het er van een
voorschrift onafhankelijk van de zede-
leer. Het vindt in de staatsalmacht,
verpersoonlijkt in den persoon van
den vorst, zijn grondslag en zijn doel,
men'tjonge levèn redden, dan moet men
onmiddellijk kunstmatige ademhaling
toepassen, om zoodoende de luchtkas
te verwijden en lucht binnen te doen
stroomen.
Men past daartoe gewoonlijk de met-
hode-Schuize toe. Deze bestaat hierin,
dat men met beide handen de schou
ders van het kind omvat en nu in
krachtige rythmische zwaaien deze, met
de beenen eerst, over het hoofd draait.
Bij deze procedure, die eenigszins gro
tesk aandoet, bestaat echter de kans,
dat de kinderen bezeerd worden. Men
zon daarom op een andere methode,
en vond de zuurstofdruk inblazing.
Dr. Engelmann heeft er in z'n vrou
wenkliniek reeds veel succes mee ge
had. Het apparaat bestaat uit de be
kende zuurstofbal, die gecomprimeerde
zuurstof bevat, met ventiel. Hieraan is
een masker bevestigd, dat het kind
over het gezicht gelegd kan worden.
Het is natuurlijk noodzakelijk, dat de
druk van het toestroomend gas gere
geld wordt, omdat te sterk toestroo-
mende zuurstof het longweefsel zou
kunnen beschadigen.
Reeds in 2000 gevallen werd de
nieuwe methode met zeer veel succes
toegepast.
o
100,000 Godsdienstloozen in
Iierlyu.
Men schrijft ons uit Berlijn
Uit een statistische berekening blijkt,
hoe groot het aantal personen is, die
uit overtuiging uit de Iandkerk treden.
Bij de volkstelling van 1910 bedroeg
het aantal „vrijdenkers" in Berlijn, met
voorsteden, tezamen 67061 personen.
In den laatsten tijd is de beweging
om als vrijdenker uit te treden, steeds
grooter geworden. Sedert het najaar
van 1912 hebben niet minder 20,000
personen op deze wijze hun ontevre
denheid mei de leer der nationale
kerk uitgedrukt. In 't jaar 1905 bedroeg
het aantal vrijdenkers 12,000. Wanneer
men voor 1913 een getal moet noemen
dan koint 100,000 het meest nabij.
o
De drie modellen der" schepen van
Columbus, die reeds in 1893 op de
tentoonstelling te Chicago te zien waren,
zullen ook op de Panama-Pacific ten
toonstelling in 1915 geëxposeerd wor
den. De kleine vloot zal langs de
Mississippi naar de Golf van Mexico
varen en zoo door het Panama-kanaal
naar San Francisco. Er is iets zeer
eigenaardigs in deze tochtimmers
Columbus aanvaardde zijn tocht om
een Westelijke doorvaart naar Indië te
zoeken. Op de laatste van zijn vier
reizen bereikte hij de landengte van
Panama. Daar de schepen indertijd
den tocht over den stormachtigen At-
lantischen Oceaan gedaan hebben, zal
het hem niet moeilijk vallen de Golf
van Mexico over te steken, en langs
de Westkust raar San Francisco te
zeilen, indien zij tenminste nog in
goeden staat verkeeren, na hun lang
durig verblijf te Chicago.
o—
In de laatste jaren is de zoo ge
vreesde Londensche mist vrij wat min
der voorgekomen dan vroeger. Sommi
gen schrijven dit verblijdend verschijn
sel toe aan de groote verbreiding der
het gaat van boven naar be
neden.
De begripsverwarring nu bestaat
hierin, dat eene Christelijke Regeering
een staatsrechtelijk beginsel, dat het
Nederlandsche volk zich zelf regeert
verandert in een beginsel, dat dit volk
geregeerd wordt, veranderd wordt dus
het beginsel dat de wetgeving is uiting
van den volkswil in is uiting van den
vorstenwii.
Deze verandering is een - terugkeer
tot het absolutisme, waartegen zich
heeft gekeerd de Revolutie van 1789.
vervolgd door die van 1848, waarte
gen zich keert het geheele streven
van onzen tijd tot zelfs in China en
Perzië en Rusland.
En waarop komt practisch neer
het leggen èn van uitvoerende èn van
wetgevende macht in handen van één
persoon, den koning, in onzen tijd
van zoo zeer samengestelde maat
schappij en uitbreiding van staatsbe
moeiing Hierop dat de bureaucratie,
dat is de ambtenaarswereld, wordt de
Staat in den Staat, en dit wil zeggen
als in de bureaucratie is de geest
van elkander de hand* boven het
hoofd te houden en deze geest is
in Nederland getuige bv. de Papcn-
drechtsche zaak, het Ambtsrapport van
den burgemeester van Hulst, "de Cor
ruptiezaak der Z.Vi. TrarnwegMaat-
schappij, dat er voor het
volk geen r.echt te krijgen
is, ais de bureaucratie dit
rechi weigert.
Deze begrisverwarring vindt haar
oorzaak hierin, dat men in wil gaan
gaskachels. Ook de talrijke electrische
geleidingen hebben een gunsligen in
vloed op de mist. In ieder geval is
het zeker, dat de vooruitgang der ener
gie-economie de mist heeft doen
afnemen.
o—
Een tunnel onder het kanaal.
Het schijnt dat de kansen voor het
tot stand komen van het oude plan
van een tunnel onder het kanaal we
derom stijgen. Hoewel reeds in 1843,
dus in de eerste jaren van het spoor
wegwezen, concessie gevraagd is voor
den aanleg van een ondergrondsche
verbinding tusschen Frankrijk en En
geland, is het plan tot nogtoe afgestuit
op de bezwaren van Engelsch-militaire
zijde. Inmiddels zijn herhaaldelijk bo
ringen aan de kust uitgevoerd, en is
voldoende gebleken dat de rijken door
een onafgebroken krijtlaag verbonden
zijn, zoodat het probleem, technisch
gesproken, zeer eenvoudig op te los
sen is. De lengte van de tunnel zou
80 KM. bedragen, dat is dus ongeveer
vier maal die van de Simplon-tunnel.
Toch schat men niet meer dan acht
jaar voor het werk noodig te hebben,
en zijn de benoodigde kapitalen reeds
toegezegd. Men hoopt n.i. dat de vriend
schappelijke gevoelens tusschen Mari
anne en John Buil, er toe zullen leiden,
dat dit uit verkeersoogpunt hoog noo-
dige werk uitgevoerd wordt.
o
Een Eldorado voor Ambtenaren.
In de Haagsche ambtenaarswereld
is een plan in wording dat menig be
rooid huisvader in verrukking zal
brengen. Men wil daar namelijk, op
het voorbeeld van Berlijn en Buda-Pest,
coöperatief eenige huizen complexen
doen bouwen, welke centraal verwarmd,
centraal bekookt, centraal gereinigd,
en centraal bediend zullen worden.
De centrale keuken (apart gebouwd)
is ingericht op 500 afnemers, hierdoor
is een groote verscheidenheid in de
menu's gewaarborgd. De stofzuiger,
welke gedreven wordt door de rook
gassen uit de keuken, is in staat tus
schen 9 en 11 ure het geheele com
plex schoon te blazen. Bij elke onder-
derdeelen zooals badkamers, rijwiel
bewaarplaatsen, timmerwerkplaats, win
tertuin voor kinderen, ziekenkamers,
en kofferzolders, wasscherij is men van
het beginsel uitgegaan dat de persoon
lijke vrijheid in de eerste plaats ge
waarborgd wordt, evenals dit trouwens
in vele Zwitsersche woningen met hun
eigen waschkeuken en zijn eigen stook
inrichting, reeds het geval is. Men
rekent 2 soorten woningen te verhu
ren, tegen 350 en 450 gulden per jaar.
overeenkomende niet huizen van 450
en 600 gulden normaal. Daarbij wordt
één dienstbode uitgespaard per gezin,
de kosten van het huishouden met 40%
verminderd, en op de algemeene on
kosten f 100 per jaar bezuinigd, onge
rekend nog de voordeelen, zooals
schoonhouden van rijwielen, donkere
kamer enz.
o
Het eerste Nederlandsche patent.
-Wij vernemen dat het eerste Neder
landsche Patent, gezegd Octrooi No 1
dezer dagen verleend is. Hoewel men
tegen de beginselen van 1789, die zijn
geworden de staatsbeginselen van den
modernen tijd, alsof deze beginselen
indruischen tegen den geest van het
Evangelie, van waar de tegenstelling
in ons staatkundig openbaar ieven van
Groen's ieuse„tegen de Revolutie
het Evangelie."
Maar deze tegenstelling is onjuist,
gelijk wij hebben aangetoond in ons
„Er is geene tegenstelling
Het zijn juist de staatsbeginselen
van den modernen tijd, zooals ze zijn
omschreven in de Grondwet der
Fransche Revolutie, die zijn in den
geest van het Evangelie, terwijl die
waartegen deze Revolutie inging wa
ren staatsbeginselen getrokken uit het
heidensche Romeinsche Recht van de
Staatsalmacht des vorsten.
En deze begripsverwarring van
terugkeer tot het grondbeginsel van
de heidensche idee van staatsalmacht
de wil des vorsten is de wil en
de wet van den Staat gaat samen
met het Regeeringsvoorstel van in de
Grondwet vastleggen van Koning „bij
de Gratie Gods"
KONING BIJ DE GRATIE GODS.
Art. 72. Het is gebruikelijk, dat de
Koning in het formulier van afkondi
ging der wetten, schrijftWij, enz. bij
de Gratie Gods, Koningin der Neder
landen, enz.
Deze woorden „bij de Gratie Gods"
komen niet in de Gr. voor, de Re
geering stelt voor ze nu in de Gr.
vast te leggen.
Volgens het natuurrecht en het oude
zou vermoeden, dat't patent betrekking
had op een methode voor het haring
kaken. Op een nieuw soort parapluies,
of op een uiterst vernuftige stembus,
in ieder geval op een of ander natio
naal product, gaat het over een van
die wonderlijke stoffen welke onder
vaklieden met namen als miapiadiben-
zoperodiesarsemifasolderivaten bekend
zijn.
o—
Hoe men heilig wordt.
Naar het „Soer. Nwbl". meldt is
een inlandsche luciferverkooper, die
kort voor het inslaan van den bliksem
in de Arabische missigit te Ketapang,
Soerabaja, vandaar verjaagd was, heilig
verklaard omdat de inlanders dat in
slaan beschouwden als een straf des
hemels voor het verdrijven van den
heiligen luciferverkooper.
Deze brave man, vertelt het blad, is
nu bezig zijn fortuin te maken. Van
gewoon heilig-sadja is hij reeds be
vorderd tot w a 1 i of zendeling van
den profeet en zijn lucifersnering gaat
zoo prachtig, dat hij handen te kort
komt om aan alle aanvragen te kunnen
voldoen.
Hij is nu met zijn uitstalling ver
huisd van Ketadang naar Passar Pa-
ben, verkoopt daar lucifers en poseert
er als heilige.
Met dichte drommen verdringen de
Javanen zich vol eerbied om den hei
lige en wachten eerbiedig tot zij aan
de beurt zijn om een doosje gewijde
lucifers te koopen. Geelvinken verge
ten hun plicht en voegen zich in de
rij der wachtenden.
De man zelf is al goed in zijn rol,
hij voelt zich nu ook heiligen profe
tisch en voorspelt de gebeurtenissen
der wereld. Men heeft hem geraad
pleegd over den oorlog in den Balkan
en de nieuwbakken profeet deelde
zonder aarzelen mede dat Turkije win
nen zou.
't Zijn niet alleen Javanen die in de
heiligheid des mans gelooven, maar
ook Chineezen en Indo-dames ziet men
zich rondom den w a 1 i verdringen.
Het geloof in zijn heiligheid is zoo
groot dat 't gevaarlijk is er zijn twijfel
over te uiten. De eerbied voor dezen
boffer is zoo algemeen dat als hij zich
over den passar beweegt, de an
dere verkoopers voor hem neerhurken.
o—
De begrafenis campague in Canada.
Het voorjaar nadert ais een tijd van
poëzie bij uitnemendheid. In alle
talen bezingen de dichters de lente.
Men juicht en jubelt.... Alleen niet in
Canada's noordelijke streken. Daar
wordt integendeel een begrafenis-
campagne gevoerd. Of de sterfte nu
zoo groot is Neen, dat nietmaar
gedurende den winter was de grond
stijf bevroren en kon geen doodgraver
een gat graven. Nu ontdooit de aarde
en nu worden de stoffelijke overblijf
selen van de overledenen in den laat
sten winter aan haar schoot toever
trouwd.
o—
Germaansche Recht, vindt de Koning,
of is een andere drager van het
hoogste staatsgezag, niet in zich zei
ven of in zijn ambt het beginsel van
het staatsgezag, maar is hij de uit
voerder van het staatsgezag.
En volgens de schrift regeeren de
Koningen wel door God „door Mij
regeeren de Koningen", volgens de
Schrift is het God Die de wereld re
geert, maar ook is al te waar wat
Leo XIII in zijn brief van 3 Mei 1892
schreef aan de Fransche Kardinalen
„Al komt de burgerlijke macht altijd
„van God, toch volgt daaruit niet,
„dat de aanwijzing van de vormen
„der overdracht van dit gezag, of de
„toevallige uitwendige gedaanten (van
„dat gezag) of de personen die dat
„gezag dragen, altijd en onmiddellijk
„van God komen. De verscheidenheid
„zelf dezer vormen onder de verschil
lende vormen toont klaarblijkelijk het
„menschclijk karakter van hunnen
„oorsprong."
En ook is het waar, dat de sociale
natuur van den mensch, deze sociale
natuur door God geschapen, noodig
maakt een maatschappij die een hoofd
moet hebben, dat in de eischen van
deze sociale natuur ligt het beginsel
van het staatsgezag, en dit brengt
mede, dat al moge de Koning regee
ren door God, dat is dan „bij de
Gratie Gods", de aanwijzing van
den persoon van den drager van het
Koninklijk gezag niet direct door God
is geschied maar slechts indirect door
den wil des volks.
Wordt vervolgd.
