Opgericht te Axel
Marktberichten*
Advertentiën*
Van alles wat.
G. L. JANSEN
tweeden en derden
EEN UITGEBREIDE HANDEL
Drogerijen - -
- - Verfwaren
F. Dieleman - Axel,
ongeloovig is stemt links.
„Een afgevaardigde in de Bel
gische Kamer heeft gezegd alles
wat canaille is, stemt links. Het
is een feit, dat dit soort menschen
bij links denken te komen, waar
zij komen willen."
Dusfeitelijk heeft de heer baron
gesproken dat, al wie niet stemt
Rechts, dat is dan in den gedachten-
gang niet stemt voor de Coalitiepar
tijen, is canaille, wat voor de distric
ten Oostburg en Hontenisse wil zeg
gen al wie niet stemt voor den heer
mr. P. Dieleman of voor den heer
Fruijtier, is canaille.
We moesten, dit lezende, onwille
keurig denken aan het woord „neem
al hét uitvaagsel van 20 gemeenten",
maar we dachten ook aan iets anders,
en wel dit.
Wij kennen eene zekere heer baron
van Wijnbergen, die eigenaar is van
eene boerderij te Driel gemeente He-
teren, gelegen in het kamerdistrict
Eist, en waarvan indertijd pachter
was een zekere R. Buiting. Toen deze
Buiting pachter werd, was de grond
uitgeput, uitgemoord mag men wel
zeggen, door een vorigen pachter.
Deze Buiting bracht, door deskundig
boeren en door veel zorg te besteden
aan grondverbetering, den uitgeputten
grond weder terug in een vruchtbaren
toestand. Toen de pachttijd om was
erkenden eigenaar en pachter, dat de
pachtwaarde was gestegen, en ver
langde de eigenaar verhooging van pacht
gelijk aan den intrest van de waarde
vermeerdering. De pachter Buiting
wilde wel meer pacht geven, maar
om van zijn eigen kapitaal, aan
gewend voor de grondverbetering, in
plaats van rente te trekken, volle
rente te geven, was hem wat te
machtig, waarom hij geen nieuw pacht-
contract wenschte aan te gaan en er
een nieuwe pachter kv/am. Wij verna
men deze geschiedenis in den trein,
toen we voor eenige jaren over Ober-
hausen-Emmerik reisden naar Arnhem
om de vergadering daar bij te wonen
wegens de kwestie der Christelijke For
mule in zake de Centrale Raiffeissen-
bank te Utrecht, en omdat wij persoon
lijk de partijen kenden schonken we
aandacht aan ae zaak.
Nu vragen we verondersteld eens
dat deze R. Buiting kiezer zou zijn in
Eist en verondersteld eens, dat deze
Buiting niet voor baron van Wijnber
gen den candidaat van Rechts al
daar zou stemmen, valt dan deze
Buiting ook onder het begrip Canaille
Het zou een misschien leuke vraag
zijn, als deze eens aan den grooten
katholieken propagandist baron van
Wijnbergen ter beantwoording werd
voorgehouden.
De Volkswil bepaalt in artikel 9
van hare grondregelen„zij vraagt
van hem, die het goede wil door an
deren, het eigen voorbeeld." Het zou
misschien ook wel eens aardig zijn
als aan dezen grootpropagandist voor
Rechts en boerenvriend werd gevraagd,
hoe of zijn heer vader denkt over dat
artikel 9.
De lezing van den lieer Wiesing
bij de Kort te Hulst op 18 Mei was
zeer druk bezocht. Hij wilde niet spre
ken voor een partij, maar behandelen
twee punten, en hij kwam hier in
Hulst, omdat hij de streek ker-t, zijne
vrouw van deze streek afkomstig is,
en Hontenisse met Druten het district
is van Rechts welks afgevaardige zich
niet doet hooren.
De eerste zaak die hij besprak was
de muntkwestie. Na 1870 kwam er een
landbouwcrisis na den Fransch-Duit-
schen oorlog, en hij heeft bestudeerd
de oorzaken van dezen landbouwcri
sis.
En hij is gekomen tot deze conclu
sie dat onze landbouwcrisis voor oor
zaak heeft gehad onze Muntwet, dus
voor oorzaak heeft de schuld van de
Staten-generaal, die zich heeft laten
beinvloeden door de belangen van den
groothandel, van het grootkapitaal.
Hij zeide dat stelselmatig de studie
van het Muntstelsel wordt nagelaten,
of wel gezegd dat die zoo moeilijk is.
Spreker verwacht een nieuwe land
bouwcrisis, en wel als gevolg van de
zaken in China.
Als voorbeeld stelde hij ditChina
is een land van 350 a 400 millioen
zielen, en zij drinken thee, geen koffie.
Verondersteld, dat zij allen koffie gaan
drinken en niet meer thee, dan wordt
de koffie duur en de thee goedkoop.
Zoo is het ook met de Munt. China
heeft nu den zilveren standaard,
China kan krijgen een leening van
300 millioen, maar moet invoeren den
gouden standaard. Wat zal gebeuren
als China aanvaardt den gouden
standaard Dat het goud duur wordt,
dat men voor dezelfde hoeveelheid
goud meer kan verkrijgen, en nu is
dit minder voor de producten van
nijverheid op de vrije markt omdat die
als 't ware onbeperkt zijn maar niet
voor die van den landbouw, omdat
deze beperkt zijn. En het eindgevolg
is, dat de invloed zich doet gelden
op de beperkte voortbrengst, op den
landbouw. De landbouwer zal min
der geld verkrijgen voor zijne produc
ten, maar de pachten en arbeidsloo-
nen zullen niet dalen.
Spreker meent, dat onze Minister
Kolkman loopt aan den leiband van
den president der Nederlandsche Bank,
hij is niet tegen eenige bepaalde Mi
nisters, maar acht Minister Kolkman
om die reden gevaarlijk voor den
Nederlandschen landbouw, omdat hij
zich er niet tegen zal verzetten als
het goud duurder wordt.
De tweede zaak is, dat hij den
godsdienst niet wil vermengd zien
met de politiek, en acht dit bizonder
gevaarlijk voor ons Indië, waarin hij
in vele ambtrn is werkzaam geweest
en dat hij goed kent.
Spreker zeide, dat professor Groene-
wegen naar Amerika ging, en hij
dacht, dat Amerika is het land van den
dollar waar door den dollargeest geen
idealen zouden zijn.
Maar hoe bleek het geheel anders.
Als die prof. daar vertelde, dat in
Nederland de politieke partijen waren
ingedeeld naar het kerkgeloof, wat zij
in Amerika eerst niet willen aannemen
als ongeloofelijk, antwoorden de be
minnelijke Amerikanen O, dat lieve,
kleine Holland
In Indië nu wil de Gouverneur
Generaal Idenburg, in uitvoering van
den geest der Coalitie, het Mahome-
daansche volk door staatsmaatregelen,
zooalsverbod Zondagmarkten (en de
Mahomedaan kent geen Zondag), door
scholen, den Mahomedaan maken tot
christen, maar spreker acht het veel
minder mogelijk om de 70.000 Joden
in Amsterdam tol Christenen te maken
als den Mahomedaan De Roomsche
geestelijkheid begrijpt wel deze on
mogelijkheid, maar de protestantsche
geestelijkheid niet.
Het gevolg van dat pogen van G.
G. 'Idenburg is reeds, dat de. Maho-
medaansche Javaan die eigentlijk
godsdienstig onverschillig is, wakker
wordt en zijn fanatisme wordt opge
wekt, eu ijverig wordt in het op
Vrijdag bezoeken van de Moskee, dat
er reeds is ontstaan de Sarikat Islam,
wat men in Holland zou noemen de
Protestantenbond. Maar de laatste is
erg tam, doch als de Mahomedaan
voor zijn geloof gaat opkomen en
ons Indië heeft 34 millioen Mahome-
danen dan loopt ons Indië voor
Nederland gevaar als men den weg
gaat inslaan tot bekeering van den
Mahomedaan met staatsmiddelen.
Spreker zou wenschen, dat Honte
nisse iemand kiest, die de Muntkwes
tie durft te bestudeeren en wil inzien
het gevaar dat Nederland in Indië
dreigt door de praktijk van het poli
tiek in den godsdienst ook daar.
Dhr. van Dalsum zegt den spreker,
wiens lezing meermalen door applaus
was onderbroken, dank uit naam van
de vergadering, en verklaart:
dat hij voor zich gaarne van spreker
zal ontvangen zijn werk „Een dreigend
Muntgevaar," en dan de resultaten,
zijner studie zal bekend maken in de
Volkswii, waardoor de taak in breede
kringen gekend wordt,
en dat hij persoonlijk heeft getoond,
en daarvoor zelfs heeft geleden, dat
hij staat op sprekers standpunt van
geen godsdienstpropaganda door den
staat. Hij herinnerde aan het woord
van Christus, gesproken niet tot den
burgerlijken Staat maar tot de Apos
telen, dus tot de kerkgaat en on
derwijst alle volkeren, en leert hen
alles houden wat Ik» u bevolen heb.
de Hel.
Eon tweede tweotal spreuken.
Wie stemt op liberalen gaat naar
Zelandia 21 Mei 1913.
Wie stemt op den heer mr. Dieleman
gaat naar den Hemel.
Pater Ermann te Ter Neuzen
(de deugd in het midden).
Het feuilleton.
Wij geven aan onze lezers in over
weging om het feuilleton (3 5 4 weken)
te bewaren.
Het bevat gegevens en gedachten,
hoewel alles zoo beknopt mogelijk,
voldoende voor menige courant om ze
uit te werken zoolang die krant bestaat.
Gemeenteraad van Hulst.
Dinsdag 20 Mei 1913 om 9 uur.
Voorz. de burgeni. van Waesberghe.
In deze zitting werden gekozen de
leden voor de stembureaux, en wel
voor de Kamer dhr. Verwilghen en
Fricot, plaatsvervangers dhr. Borm en
de Paepe, pl. voorz. dhr. Wauters
voor de Staten dhh. Fassaert en van
de Walle, plaatsvervangers dhr. de
Paepe en Borm, 4e lid dhr. Fruijtier
en pl. dhr. Verwilghen, pl. voorz. dhr.
Wauters
voor den Gemeenteraad dhr. van
Dalsum en Burm, pl. dhr. Borm en
van de Walle, 4e lid dhr. de Paepe,
pl. dhr. Fricot, pl. voorz. dhr. van
Dalsum.
Aan de firma Ls. van Waesberghe-
Janssens wordt tot wederopzegging
verleend vergunning tot het maken van
afvoer naar de stadswal.
Er zal voor de 3e maal een onder
wijzer worden opgeroepen, nu op
f600 en f200 voor akte Fransch.
Dhr. de Paepe wilde gaarne weten
hoe het zit met het kanaalplan Hulst-
Axel. De Voorz. deelt mede, dat de
bewering, alsof Schuttevaer zich er
voor interesseert, niet waar is volgens
inlichting ingewonnen indertijd door
dhr. Hombach. En dat de Minister
zich er niet mede inlaat, zoolang be
langhebbenden zeiven .niet komen met
een uitgewerkt plan plus begrooting
plus opgaaf van wat de belangheb
benden er zeiven voor over hebben.
De Voorz. denkt dan ook, dat er niets
van komt.
Dhr. Fassaert wilde weten, hoever
het staat met wat indertijd Gemeen
tebelang vroeg om staangeld te heffen
op de kermis. De voorz. deelt mede,
dat B. en W. nog niet zijn kunnen
komen tot een voorstel, dat Gemeen
tebelang toen geen rechtspersoonlijk
heid had en op dit verzoek dus
eigentlijk niet kon worden ingegaan.
Dhr. Fassaert sprak dan van afschaf
fen voorjaarskermis en daartegen de
najaarskermis vergrooten en dan voor
deze hc-ffen staangeld, ook voor orgels
en cafechantants, waarop de voorz.
opmerkt, dat het dan wordt een be
lasting op publieke vermakelijkheden,
die zeer moeilijk is uit te voeren.
Geen tegenspraak van baron
van Wijubergen.
Wij lezen in het Nieuwe Dagblad,
het z.g. volksorgaan van de Maas
bode, dat baron van Wijnbergen te
Leiden niet heeft gezegd, dat al wat
links stemt canaille is, doch alleen,
dat het canaille zeker links stemt.
Wij achten dit geen tegenspraak,
maar, gezien den f e t e 1 ij k e n
toestand in Nederland, een
bevestiging.
Wij verwijzen alleen maar naar de
woorden van „al het uitvaagsel" waar
mede ons volk hier wordt aangeduid,
en feitelijk dit alleen, omdat het niet
gedwee stemt voor de coalitiecandi-
daten maar zijn eigen verstand volgt.
Wij zouden omgekeerd kunnen
vragen bestaat er geen grootere er
gernis dan deze, den godsdienst te
stellen in dienst van wereldlijke doel
einden en partijbelangen Want deze
daad doodt het geloof zelf in
zijn wezen, waarom zij dan ook is een
daad om stelselmatig te komen
tot ongeloof, wat in het dekenaat Hulst
door de geheele Katholieke bevolking
wordt ingezien die openlijk en in de
huisgezinnen bespreekt en betreurt:
dat onze geestelijkheid geen
geloof meer heeft.
Ossenisse. Mijn broeder Ari-
aan en ik hebben onze ronde
gedaan om te zien wat mis
standen er hier bestaan. Ten
lste zagen wij een hofstede van
den brouwer Dumoleyo die hij
zelf beboert, ten 2de in Em-
mapolder Wissen van IJsebaert,
te 3de land van den heer Rompu
en nog veel meer landen waar
boerenzoons met gezin goed
op zouden kunnen bestaan, dat
ze nu naar Amerika of Frank
rijk moeten gaan is dat naaste
liefde Neen en zulke eigen
belangers, die anders even
goed rijk kunnen leven, zijn
ons geen stem waardig f 0.10
Amsterdam. Voor het verkie
zingfonds - 2.50
Vorige lijst - 116.75
Totaal f 119.35
Het Vrije Woord voor
Abonnés.
o
Mijnheer de Redacteur.
Ik zijn niet gewend van in een
courant te schrijven, en rechtuit gezegd
daar heb ik geen verstand van ook.
Maar nou wil ik het toch eens pro-
beeren, ais gij mij daarvoor een klein
plaatsje wilt afstaan in ou korant, dan
zij je bij voorbaat bedankt.
Ik heb in „de Volkswil gelezen dat
het den 13 Juni stemming is voor de
Provinciale Staten, en dat wij moeten
zorgen dat onze drie volkswilcandi-
daten op dien dag gekozen worden.
Zoo en ik er over gedacht, en daarom
een enkel woord aan mijn mede-kie
zers. Ik denk dat er wel niemand aan
zal twijfelen of onze candidaten zullen
door de fijne partij wel in slecht dag
licht worden gesteld, vooral dhr. van
Dixhoorn zal wel de slechtste zijn om
dat hij liberaal is, de andere zullen niet
goed zijn omdat 't Volkswilmannen zijn.
Let maar eens op. Zij zullen ons wel
trachten wijs te maken dat, als gij op
een liberaal durft te stemmen, dat gij
een doodzonde doet. Dat gij daardoor
zoudt medewerken aan de uitroeiing
van onzen godsdienst, zou medewer
ken tot het verbannen van klooster
lingen en aan de afschaffing van
roomsche scholen, en nog veel meer.
Maar laat ze praten, en bedenk, dat
het niet gaat, of den candidaat roomsch,
protestant, jood, of liberaal is, het gaat
nu om het dwangstelsel uit te roeien,
om de macht te breken van de z. g.
kl.... En daarvoor moeten wij stemmen
de heeren Buijsse, van Dixhoorn, en
Kramer. Gaan wij nu eens een beetje
terug en zien wij eens hoe zij destijds
hebben ge handelt met den heer Kramer
een man echt katholiek, op wiens
naam r.og niemand een smet heeft
durven werpen, en toch werd hij ver
acht en verstootenjvan zijn eigen ge-
loofsgenooten, ja zelfs door onze gees
telijkheid. En mr. Dieleman al is hij
protestant en misschien minder goe
den naam, werdt door de geestelijk
heid aanbevolen en mocht gaan di-
neeren op de pastorie. Wanneer men
dat bedenkt is men dan niet overtuigd
dat het bij onze fijne katholieken om
niets anders te doen is, dan om hun
vriendjes op het kussen te houden, of
zij een goeden naam hebben of niet.
Welnu, laten wij ons geen schrik aan
jagen door al dat gezever dat wij te
wachten zijn, maar stemmen wij op
13 Juni onze candidaten de heeren
Buijsse, van Dixhoorn, Kramer en
Hombach met groote meerderheid
in Prov. de Staten, overtuigd als wij
zijn, dat het mannen zijn voor het volk,
mannen die zich niet te groot achten,
gerekend te worden bij hel uitvaagsel
der maatschappij.
Een kiezer uit het land van Hulst.
Mijnheer de Redacteur
Een paar dagen geleden kwam mij
De Volkswil van 3 Mei in handen,
waarin door u onder „Van alles wat"
iets was overgenomen uit Het Han
delsblad over
Kikvorscben.
De inhoud van het bedoelde stukje
was in het kort deze
Het is zeker te betreuren, dat de
kikvorschen, die in Zeeuwsch-Vlaan-
deren bij duizenden worden wegge
vangen, op zoo afschuwelijke wijze
doodgemarteld worden. Maar als men
ze op een beetje fatsoenlijker wijze af
maakte, zou er niets tegen zijn, want
deze zijn volstrekt niet nuttig, zooals
sommigen meenen. Het zijn n. 1.
groene of waterkikvorschen, die
vc-ei vischkuit eten en dus schadelijk
zijn voor de zoetwatervisscherij.
Het is wel wat Iaat, M de R, maar
ter wille van de waarheid, ter wille
van den landbouw en niet het minst
ter wille van de schandelijk gemar
telde diertles zou ik toch gaarne in
uw blad nog even meedeelen, dat het
niet waar is, dat men in Zeeland
groene kikkers wegvangt. De vangst
zou dan trouwens niet groot zijn, want
de groene kikvorsch, komt betrekkelijk
weinig voor en begeeft zich maar zel
den buiten het water. Neen, het zijn
wel degelijk de bruine of landkik-
vorschen, waarop men jacht maakt en
dit zijn hoogst nuttige dieren, die zich
bijna uitsluitend voeden met slakken.
De Zeeuwsche Maatschappij van
Landbouw moest zich nog eens tot het
ministerie wenden, en zich dan niet
met een kluitje in het riet laten sturen.
A, 17 Mei 1913.
v. W.
WEGENS PLAATSGEBREK
zijn verschillende stukken, ook van
Vrije Woord, zelfs reeds gezette, ver
schoven tot de volgende week.
De melk wordt in een dunne laag
uitgespreiddoor middel van een
trommel, die met groote snelheid rond
draait, wordt de melk van de ééne
trog naar een ander overgebracht. Als
de melk in deze trommel is wordt zij
blootgesteld aan ultra-violette stralen.
Dan wordt zij van de tweede trog
door een tweede trommel naar een
steriele flesch gevoerd. Een kwiklamp
levert de ultra-violette-stralen. Door
deze behandeling word het aantal
bacteriën belangrijk verminderd. In
dien echter de behandeling te lang
duurt krijgtgde melk een onaangename
smaak, die haar ongesckikt voor de
markt maakt'
Postkantoor te Halst.
Met ingang van 2 Juni a.s. wordt
het Post- en Telegraafkantoor alhier
opengesteld van
7% voorm. tot 8 uur's avonds voor
den postdienst,
en van 8 uur tot 8 uur 's avonds
voor den telegraaf en telefoondienst.
STAATSLOTERIJ.
No. 2151 een prijs van 1000 gulden.
5234 1000
6692 1000
902 1000
500 1000
4948 1000
13186 1000
13205 1000
10366 1000
9388 1000
4994 1000
8889 1000
20891 1000
Huist, 19 Mei. Per 100 K.G. Tarwe
f 9,75 a f 10,15, Rogge f 7,00 af 7,75,
Wintergerst f 10,00a f 10,25,Zomergerst
f 10,00 a f 10,00. Haver f 5,00 a f 9,50,
Erwten f9,00 a f 10,50, Paardeboo-
nen f 9,00 a f 9,50 Duivenboonen
f 10,00 a f 00,00 Witteboonen f 13,00
a f 13, Bruineboonen f 10,00 a
f 10,50, Boekweit f 00,00 a f00,00.
Lijnzaad f 11,00 a f 12,00, Aardappels
f 1,80 a f 1.90
Koolzaad per zak van 106 liters f 00,00
a f 00,00.
IV!
O
Melk gesteriliseerd door ultra-violette
stra en.
Te Washington heeft men proefne
mingen gedaan omtrent het sterilisee-
ren melk door ultra-violette stralen.
o—
Komt en hoort, wat daarover zal
gesproken worden door den heer
van ROTTERDAM.
Hij zal spreken, naar aanleiding van
Spreuken 29 vers 7„De rechtvaar
dige neemt kennis van de rechtzaak
der armen."
Te Sas van Gent, Maandag 26
Mei, 's avonds 8 ure, bij den heer
ARNAUDS (HÖtel Rotterdam).
Te Philippine, Donderdag 29
Mei, 's avonds half acht ure, bij den
heer G. A. VOERMAN (haven).
Te Westdorp e, Zaterdag 31
Mei, 's avonds 7 ure, bij den heer
P. SOETHAERT.
Het kantoor der
^3e§|» erven Mr. J. G.
VAN DEIN SE in de Steen
straat te Hulst, zal den
l Maandag van elke maand
geopend zijn van negen
tot een uur.
Nienwslraat bij hel Stalion
in
en
- met aanverwante artikelen.
11.11. TIMHERLIEUEV, WAGEMUIERS
E\ SCHILDERS FLIAk RABAT
Vraagt offerte
Aanbevelend
