w?
Ieder zegge liet veert
Flick's
Cacao
No. 191.
4e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
ITERSOHIJMT ELKEN ZATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
Stichter: H. A. van Dalsum.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
Bnijsse Edm.
van Dixhoorn Ph. J.
Kramer H.
Jhr. li- de Muralt-
van Dalsum H. A.
van Dalsum H. A.
ER IS
de allerbeste.
stemmingsdagenStatenverkiezing 13 en 27 Juni,
Kamerverkiezing 17 en 25 Juni.
BE VOLKSWIL
REDACTIE.
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELG1Efr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad^ neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DRUKKER IJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f 0.25.
Om met de Juniverkiezingen te sla
gen geven wij voor raad om te han
delen als volgt
1. Op Vrijdag 13 Juni bij eerste
stemming kiezen tot leden van de Pro
vinciale Staten de heeren
En wie er een vierde bij wil stem
men, stemme naast onze drie candi
dates nog den heer F. Hombach.
2. Op Dinsdag 17 Juni bij eerste
stemming tegeh den heer mr. P. Die-
leman, kiezen voor Oostburg tot lid
van de Tweede Kamer den heer:
3. Op Dinsdag 17 Juni met groot
getal stemmen brengen in herstemming
voor lid van de Tweede Kamer voor
Hontenisse den heer
4. Op Woensdag 25 Juni kiezen
met verpletterende meerderheid, uit
naam van den wil des volks in alle
richtingen, tot lid van de Tweede
Kamer voor Hontenisse, den heer:
Wo-dt zoo gedaan, dan liggen win
gewestsysteem en dwanggewestsysteem
voor den grond, en kan op deze ne
derlaag verder worden opgetrokken
het gebouw van volkswelvaart en van
burgerdeugd in Zeeuwsch-Viaanaeren.
Iedere kiezer zij hiervoor persoonlijk
propagandist, en iedere kiezer is per
soonlijk verantwoordelijk dat het zoo
gaat.
Hit (Ie Pers.
O
In de Amsterdammer, Weekblad voor
Nederland, te Amsterdam, van 11 Mei,
schrijft de heer mr. J. A. Levy, de
bekende advocaat aldaar, het vol
gende
Misplaatst toezicht
Quis ciistodiet
ipsos custodes
Het Hoofdbestuur van de Broeder
schap der Notarissen in Nederland
heeft tot den Minister van Justitie zich
gewend, ter zake van het navolgend
feit
In het Weekblad „de Volkswil", ver-
schijnendejte Hulst, is d.d. 7 Sept. 1912,
opgenomen als hoofdartikel, een onge-
teekend stuk, getiteld „Corruptie in
onze Christelijke Regeering?"
Geeft dit opstel aanleiding tot rechts
vervolging, de artt. 53 en 54 der Straf
wet schrijven voor hoe te handelen
ten einde tot kennis van den dader
te komen.
In stede van toepassing dezer bepa
lingen, werd, door de Kamer van Toe
zicht op- de Notarissen en Candidaat-
Notarissen te Middelburg, opgeroepen
de heer H. A. van Dalsum, notaris te
Hulst, om voor haar te verschijnen,
ten einde, ter zake van gemeld hoofd
artikel, zich te verantwoorden.
Toen de opgeroepene verstek liet
gaan, werd op hem toegepast de dis
ciplinaire straf van Waarschuwing
„op grond dat naar 't oordeel der Kamer
„door de opname (lees: opneming)
„van bedoeld hoofdartikel door voor
noemden notaris een handeling is
„pleegd, strijdig met de eer en de
„waardigheid van het notarisambt, in
„zooverre daarin wordt beweerd „dat
„„een daad van corruptie door het
„„hoogste burgelijk gezag in Nederland
„„in bescherming wordt genomen."
Deze zonderlinge rechtspleging geeft
aanleiding tot ettelijke niet onbelang
rijke rechtsvragen.
De eerste is dezehoe weet de Ka
mer, dat de ongeroepen notaris de
schrijver is van het geincrimineerd
hoofdartikel
Vervolgens wie heeft de Kamer
aangesteld tot lijfwacht voor „het hoog-
„ste burgerlijk gezag in Nederland?"
Eindelijkhoe komt de Kamer tot
de schromelijke machtsoverschrijding,
waaraan zij zich schuldig maakt
Art. 50c der Wet op het Notaris
ambt noopt de Kamer tot toezicht op
het notarisambt. Het geincrimineerd
hoofdartikel ligt daarvan op mijlen
afstands. Indien dc Kamers van Toe
zicht onderscheidingsvermogen missen,
zijn zij het, die onder toezicht geplaatst
moeten worden. En raken zij aan de
vrijheid van drukpers dan moet haar
ingescherpt worden hetgeen bij deze
geschiedt a f b 1 ij v e n.
A'dam, 5 Mei '13 A. LEVY.
Een vreemde zaak in
Koewacht.
o
Artikel 1 van de Verordering inge
volge artikelen 1, 2, 3, 5, 6 en 18,
7de lid der Woningwet, luidt:
„Het is verboden in de kom der
gemeente, waaronder wordt verstaan
in wijk C de Kerkstraat, Wauterij,
kom van Dorp, Lijkstraat, nieuwe
Weg en Tragel, straten aan te leggen,
welke niet aan de voorschriften van
dit artikel voldoen.
Zij moeten aan eene bestaande straat
aansluiten, eene breedte hebben van
ten minste 6 meter en verhard wor
den als door den Gemeenteraad voor
iederen aanleg eener straat te bepalen,
en voorzien zijn van een riool enz. Bui
ten de hier genoemde kan de gemeente
raad nog meerdere eischen stellen.
Art. 6. Bij het aanwijzen der rooi
ing houden B. en W. zich aan de
rooilijnen gelijk die door den Raad
voor elke straat zijn vastgesteld.
Is voor eenige bestaande straat door
den Raad geen rooilijn vastgesteld,
dan wordt de lijn gevolgd, die in
het verlengde ligt van de naastliggende
perceelen.
Liggen deze ter weerszijden in ver
schillende rooilijn, dan geldt het ver
lengde van de rooilijn van het meest
achterwaarts gelegen perceel.
Wordt afwijking van de door den
Raad vastgestelde, of uit de vorige
alinea aangeduide rooilijn gewenscht,
dan wordt door den Raad de te vol
gen rooiing nader vastgesteld.
Wat is nu de zaak?
Volgens de inlichtingen die men
ons heeft verschaft, is de ondergrond
der zaak deze
Op het dorpspleintje van Koewacht
op den hoek van dc Kerkstraat staat
een groot huis, eigendom van wijlen
den vroegeren gemeentesecretaris, dat
in veiling is geweest doch geen koo-
per kon vinden. De burgemeester
Dierick, bereid om zijne vrienden te
helpen, heeft twee dochters in het
klooster, en bewerkt, dat het huis
wordt gekocht door het k'ooster
waarin zijn dochters, dat van dit huis
wil maken een groote zusterschool.
Nu loopt die Kerkstraat, waar ze uit
komt op het dorpsplein, smal toe,
zóó, dat het daar slechts een vier
meter breed is, terwijl de straat zich
verderop aan weerszijden verbreedt,
zonder dat de breedte echter groot
is. De achter het huis liggende tuin
muur moet gebouwd zijn op gemeen
tegrond (daar werd vroeger zoo niet
op gelet), doch dit iS nog geen dertig
jaar geleden, zoodat de ingenomen
grond niet is „verdertigd."
Wordt nu het huis veranderd tot
school met klooster, dan wordt dit, en
wordt ook het tegenwoordige aangren
zende tuinterrein, een hoog gebouw.
Maar om dit gebouw te plaatsen vol
gens het opgemaakte plan, moet het
worden gebouwd in een rechten hoek,
terwijl de straat schuins loopt, en moet
worden ingenomen een deel van den
openbaren weg, en wel het deel, dat
is begrepen in een driehoek, getrok
ken de kerkstraatzijde van uit den
hoekpunt van het huis en de Kerkstraat
in rechte richting de Kerkstraat in.
Wordt echter deze openbare weg voor
een gedeelte ingenomen, dan is het
gevolg
1. dat de straat, die nu aan het
begin is vier meter, deze breedte on
geveer houdt ter hoogte van het ge-
heele kloosterperceel
2. dat de huizen aan den overkant
van de straat komen te liggen aan een
straat van vier meter begrensd door
een hoog gebouw, waardoor die huizen
gebrek zullen krijgen aan licht
3. dat voertuigen geen gelegenheid
meer zullen hebben om te wenden,
noch om elkaar te passeeren dan na
een groot einds te zijn teruggekeerd.
En hoe nu verder
De burgemeester, die het huisper
ceel aan het klooster heeft aanbevo
len, gesteund door den pastoor, en
met bewilliging van enkele leden van
den Raad, wil dit innemen en dus
versmallen van den openbaren weg
doordrijven, terwijl meerdere belang
hebbenden in de Kerkstraat hebben
gerekwesteerd om hiervoor geen toe
stemming te verleenen, en burgemees
ter en pastoor loopen bij allerlei ad
vocaten om toch maar een middel te
vinden om hun zin te kunnen doordrij
ven, terwijl zij geen steun schijnen te
kunnen verkrijgen van Gedeputeerde
Staten.
Als wij liegen dan liegen wij in
commissieZóó is de zaak volgens
de door die belanghebbenden aan ons
gegeven inlichtingen.
Aangezien deze zaak meerdere ge
moederen in Koewacht in beroering
brengt en ze is van openbare orde,
volgen wij onze gewoonte, om over die
zaak een oordeel te geven.
Wat nu is rechtens
Volgens art. 1 der bouwverordening
moet de straat zes meter breed zijn,
en kan de gemeenteraad „nog meer
dere" eischen stellen. Dus zes meter
breed is het minste.
De burgemeester, door te willen
doordrijven versmalling van den weg,
handelt dus zeer zeker in strijd met
de verordening, die hij, als burgemees
ter, moet handhaven en uitvoeren.
Volgens art. 6 moet, ais er geen
rooilijn voor eenige straat door den
Raad is vastgesteld, de lijn worden
gevolgd, die ligt in het verlengde van
de naastliggende perceelen.
B. en W. moeten, als belast met de
uitvoering der bouwverordening, dus
als rooilijn aangeven een lijn, die ligt
achter het perceel van wijlen secre
taris IJsebaert, en dus een lijn, waar
door van dit huisperceel een gedeelte
onbebouwd moet blijven, en met ge
volg, dat de straat verbreed wordt.
Men ziet dus dat het doordrijven in
strijd is met de verordening, zoowel
voor wat betreft de breedte van de
straat als voor wat betreft de rooilijn.
Volgens art. 7 der Woningwet is
het vaststellen en is de wijziging van
de bouwverordening onderworpen aan
de goedkeuring van Gedeputeerde Sla-
ten. Zonder medewerking van deze
kan dus de Raad deze verordening
niet wijzigen om het mogelijk te ma
ken, dat ter wille van het klooster de
straat mag worden versmald. En Ged.
Staten schijnen niet genegen te zijn
om die medewerking te verleenen, al
thans dit is op te maken uit het feit
zoo is het ons medegedeeld dat
de burgemeester met hen wilde spre
ken, maar zij achten zoo iets onnoodig,
hem aanradend? liever naar een ad
vocaat te gaan, terwijl ons ook is
medegedeeld, dat een der Gedeputeer
den aan belanghebbenden uit de Kerk
straat voor raad gaf naar notaris van
Dalsum te gaan, wetende dat deze
reeds door een van deze was geraad
pleegd.
Volgens art. 137 der Gemeentewet
kan de Raad besluiten tot het ver
vreemden van gemeentegrond, dus ook
van een deel van de straat. Maar een
dergelijk raadsbesluit is onderworpen
aan de goedkeuring van Ged. Staten
(art. 194c der Gemeentewet), en daar
enboven zou aan den verkoop eerst
moeten voorafgaan een raadsbesluit,
waarbij is verklaard, dat het te ver-
koopen straatgedeelte niet meer ter
openbare dienst bestemd is, art. 230.
Volgens art. 153 Gemeentewet kun
nen plaatselijke verordeningen zoover
zij met de wetten of het algemeen
belang strijden, door den Koning wor
den geschorst of vernietigd. Indien
dus de Raad mocht besluiten tot een
wijziging in de verordening en indien
dan nog deze wijziging wordt goed
gekeurd door Ged. Staten, dan nog is
de burgemeester er niet, want dan
kunnen belanghebbenden nog zich wen
den tot den Koning om te verkrijgen
vernietiging der verordening als zijnde
in strijd met het algemeen belang.
Onze conclusie is alzoodat de
burgemeester zijn zin niet zal kunnen
krijgen, zelfs al verklaart of zou ver
klaren de pastoor dat het toch zal
gebeuren.
Wij schreven hierboven „een vreem
de zaak" Vreemd is ze echter alleen
voor hen, die niet weten hoezeer in
deze streek de praktijk is om, als de
een of andere autoriteit iets in zijn
hoofd heeft, alles in het werk wordt
gesteld om zijn wil door te drijven,
en ook voor hen die niet weten, hoe
zeer, zoodra een kerkelijk belang het
vraagt, er geneigdheid is om zich te
stellen boven wet en verordening.
A ut i-M il it a rïsme.
O
Onder de kleine berichten vermel
den we den omvang daarvan in het
Fransche leger.
Wat daarvan te zeggen
Wil het anti-militarisme zijn een
beweging met voor doel de inge
schapen liefde tot het vaderland te
dooden, dan is deze beweging zeer
zeker een dwaling.
Maar is het doel dit: dat van uit
het volk op een georganiseerde
wijze door middel van de daad wordt
geprotesteerd tegen de steeds grooter
wordende militaire uitgaven en per
soonlijke lasten, dan is deze daad een
uiting van een rechtvaardi gen
volkswil, want het militarisme, zooals
het. zich tegenwoordig uit in Europa
is een schande voor de beschaving,
althans voor landen die van zich zei
ven denken dat zij een rechtstaat
