De Volkswil
BIJVOEGSEL
van
van 26 April 1913.
Van alles wat.
2 Feuilleton.
MOED.
O
De nachtelijke oorlog.
Nu het oorlogsgerommel aan den
horizon maar niet wil verschijnen is
het niet van belang ontbloot er op te
wijzen, dat de toekomstige oorlog
grootendeels des nachts zal uitgevoch
ten worden. Vandaar ook de nach
telijke verkenningen der Zeppelins, de
geweldige voorraad aan zoeklichten
bij het Fransche leger, en de rampen
der Engelsche onderzeeërs, bij nach
telijke oefeningen. Vandaar ook de
kruistocht der Zeppelin over ons land
vóór het aanbreken van den dag, ten
einde van de ligging der helverlichte
stations en de weerschijn der kust
lichten, als van evenzoovele bakens,
een topografisch beeld te verkrijgen.
Hoewel reeds in den Russisch Japan-
schen oorlog bij voorkeur, des nachts
aangevallen werd, zijn de Engelsche
deskundigen van oordeel, dat de eerst
volgende oorlog in verschrikkelijkheid
haar gelijke niet zal hebben, omdat
in verband met de draadlooze telegra
fie, de fotografie uit luchtschepen, en
het werpen van bommen uit de hoogte,
elke actie bij daglicht onmogelijk zal
zijn geworden. Volvens een Zwitser-
sche stafofficier zal de toekomstoor
log het best te vergelijken zijn met
een Mexicaansch duel, dat in een pik-
donkere kroeg met dolken uitgevoch
ten wordt, en waar gewoonlijk de
overwinnaar iets later krankzinnig
wordt dan de overwonnene.
o
Goedkoope racantiereizen.
Een zekere zin voor het poëtische,
gemengd met het verkrijgbare, kan aan
de Duitscher nu eenmaal nier ontzegd
worden. Zoo hebben de arbeiders
van eenige groote Berlijnsche fabrie
ken een vereeniging gesticht voor het
maken van vacantie-uitstapjes-in-ver-
beelding. „Die Genossenschaf für Na-
turfreunde ohne Mittel," heeft door
geringe wekelijksche contributie's de
middelen bijeen weten te krijgen,
om een uitstekend bioscoop-apparaat
met bijbehoorende films aan te schaf
fen. Op een terrein in het Grüne-
wald is nu een tent opgeslagen, waar
de leden al naar verkiezing een Zon
dag in Spanje, een voetreisje in Titol,
of een bergtocht in de Kaukasus kun
nen medemaken. Een strijkje zorgt
voor de toepasselijke melodiën, die
medegezongen moeten worden, terwijl
de leden zooveel mogelijk de reis
naar het Vereinslokal te voet en in
gepast wandel-, toeristen- of berg-
Naar wijlen Kardinaal Manning.
(Slot). o—
In bovengenoemde waarheden staan
velen altoos aan de minst populaire
zijde en zijn altijd in tegenspraak met
de volksvooroordeelen, en dat niet
uit grilligheid of halsstarrigheid, maar
omdat hun gezichtsvermogen verder
reikt dan dat van anderen, en zij ge
varen zien waarvan de overigen het
bestaan niet vermoeden, of omdat zij
bij erfenis waarheden hebben verkre
gen, die vroeger het bezit van ande
ren waren. Bij de heilige zaak der
waarheid het stilzwijgen in acht ne
men kunnen zij niet. Liefde tot hun
land dringt hen getuigenis af te leg
gen. De zachtste behandeling, die zij
daarvoor ondervinden bestaat hierin,
dat zij voor droomers, dweepers of
zwakhoofden worden uitgemaakt. Zij
falen in reder.eerkracht, zegt men
hunne bewijsgronden zijn niet proef
houdend. Zoo spreken die waanwijzen
en zij vormen steeds de meerderheid
en zijn altoos onfeilbaar. Doch deze
beproeving is de grootste niet, welke
de moed heeft te doorstaan. Zwaar
dere en hardere beproevingen wachten
een iegelijk, die zich kant tegen de
volksmeening en waarheden verdedigt,
die niet in den smaak der menigte
vallen.
Kleinmoedig is hij, die geen spot
toilet moeten afleggen.
o
De nieuwe seis-mograaf te Newl'ork.
De Amerikanen, die ervan houden
in alles het record te slaan, noemen
de nieuwe seismog'caf van het Museum
voor Natuurlijke Historie te New-York
de grootste, die ooit vervaard is. Dit
instrument is geconstrueerd te S'raals-
burg voor rekening van een rijk Ame-
rikaaisch Maecenas, Emerson Mac
Millan, die het de Academie van We
tenschappen te New-York aangebo
den heeft. De hoogte is 1,85 M., de
breedte 1,15. Het apparaat was ter
nauwernood geplaatst of het deed al
dienst, de naald trilde hevig geduren
de 45 minuten. Den volgenden dag
meldde een telegram een aardbeving
in het Noorden van Alaska.
o
Het Engelsche blad, de Daily JMail
heeft twee nieuwe prijzen voor de avi
atiek uitgeloofd: een van 125000 gul
den en een van 62500 gulden. De
eerste prijs is bestemd voor dengenen,
die het eerst over den Atlantischen
Oceaan vliegt, onverschillig van welke
plaats in de Vereenigde Staten, Cana
da, Newfoundland naar een plaats in
Groot-Brittanië of Ierland en vice versa.
De tweede prijs is bestemd voor de
eerste Engelsche aviateur, die in een
Engelsche hydroplan in 72 uur om
Groot-Brittanië vliegt.
o—
Uit het leren ran Hageiibeck.
M. Hagenbeek, een man met een
wereldnaam, die onder zijn klanten
zoowel de Keizer van Oostenrijk (voor
zijn menagerie in Schonbrunn), als de
keizer van Japan en de Radjahs van
Indië had, Hagenbeek, de beroemde
dierenhandelaar, is eenige dagen ge
leden overleden. Hij, die in den wa
ren zin des woords, temidden der
panthers, beren en wolven geleefd
heeft, was een van de beminnelijkste
menschen die men zich kan denken,
en volgens zijn eigen zeggen, kan men
ook het hart der dieren alleen door
zachtheid winnen. Hij verklaart slechts
een keer in levensgevaar verkeerd te
hebben, en dat was toen hij bijna
door een stoomtram overreden werd.
Wel is hij herhaaldelijk gewond, zoo
onder anderen toen hij een van zijn
panthers de nagels knippen moest, en
eens toen een jonge alligator hem in
speelschheid in een vijver wierp, waar
twintig kaaimannen rondzwommen.'
Zijn grootste en meest geslaagde
werk was de stichting van het reus
achtige dierenpark buiten Hamburg,
waar onder meer dan 90 verscheu
verdragen kan, en toch hoe menig
overigens degelijk man geeft én waar
heid én rechtvaardigheid prijs, omdat
hij bang is bespot te worden. Élke
getuige der waarheid moet voorbereid
zijn op het lot van den H. Stephanus
gekwetste hoogmoed, verwaand voor
oordeel, teleurgestelde eerzucht, ver-
ijldelde plannen zullen hem steenigen.
Wie in dit uur pal kan staan zonder
dat vuur te beantwoorden, is een goed
soldaat van de waarheid, en onder
haar bevel is het goed strijdenzij
behaalt altijd in 't eind de overwin
ning.
Zijn wij dan een moedig volk?
Ontbreekt het Ierland wellicht aan
moed, waar het de belijdenis geldt
van het geloof of het hanteeren der
wapenen in den krijg? Is de moed
der Schotten, die zich openbaart in
hunne zelfbeheersching en volharding
in plicht, niet eenig Wat zal een
Engelschman van het Engelsche volk
zeggen Wij laten onze vijanden
voor ons antwoorden. Wij worden
gesmaad, bevit, bespot door vreemde
natiën, maar niemand heeft ooit de
Engelschen lafaards genoemd. Men
zegt dat wij langzaam en nooit gereed
zijn, te veel zelfvertrouwen bezitten
en niet (scherp op den uitkijk staan
om, wanneer het gevaar dreigt, ter
stond op te rukkendat wij voor
onze loomheid en ons gebrek aan be
dachtzaam overleg steeds moeten
bloeden, maar toch na eenige weder
waardigheden en ten spijt van bijna
domme zorgeloosheid ons herstellen
en de grootste moeilijkheden en ver
rende dieren in openluchthokken rond
doolden. De mooiste bestelling welke
Hagenbeek kreeg, was die van de
Duitsche regeering voor tweeduizend
kameelen, in zes weken had zijn zoon
deze bij elkaar. Ook kleinere orders
werden uitgevoerd, zoo leverde hij een
wolfje aan een exentriek Parijsch heer,
en naar hij vertelde, heeft hij nimmer
klachten over zijn pupil ontvangen.
o—
Draadlaoze telegrafie in Russisch
Oost Azië.
Eind December 1911 heeft het Rus
sische Departement van Posterijen be
sloten in het Noord-Oosten van Azië
drie stations voor draadlooze telegra
fie op te richten, Iedere installatie
zou bestaan uit twee staa'torens, met
antennen en evenaars, twee parafine
motoren elk van 24 P. K. De drie
stations zijn thans gereed en voor het
publiek geopend. Zij zijn opgericht
te Ochotsk, Moyachan en te Novoma-
riinsk. Ochotsk, op 1200 mijl van
Wladiwostok, is een klein gehucht
van 300 inwoners op de Westkust
van de Zee van Ochotsk. Nayahan,
1700 mijl van Wladiwostok, is een
onbewoonde streek op de Noordkust
van dezelfde zee, terwijl Novomariinsk,
2200 mijl van Wladiwostok, een vis-
schersgehucht is op de Noordkust van
de Behring-zee aan den mond van de
Anadyr.
o—
De nieuwe haven van Ceylon.
Colombo heeft thans een der groot
ste havens van de wereld. Het werk
werd in 1895 begonnen en de haven
beslaat met de pieren een oppervlakte
van 685 morgen, iets meer dus dan
de haven van Daver. De pieren heb
ben een totale lengte van twee mijlen.
De haven heeft een reusachtig bassin
voor de te herstellen schepen (700
voet lang). De haven is even diep
als het Suez-kanaal, echter bestaat
het plan drievierde tot 36 voet uit te
diepen. De kosten bedroegen 15 mil-
lioen pond.
De tonneninhoud der te Colombo
ankerende schepen, bedraagt thans 10
millioen ton per jaar.
o—
Goedkoop gas ten platten lande.
Electrisch licht is en blijft voorloo-
pig duur. Doch ten platte lande is
electriciteit in den regel gemakkelijker
te verkrijgen dan gasmen was daar
dus tot nu vaak op aangewezen. Thans
komt een eenvoudige uitvinding de
beurzen der burgers en buitenlui te
hulphet electro-aero-gas, zooals het
kortweg genoemd wordt. Een kleine
electrische ventilator, die slechts 25
watts per uur verbruik, drijft gewone
dampkringslucht in een carburator,
waar ze indruppelende petroleum-es
sence ontmoet, dezelfde vloeistof die
voor auto's gebruikt wordt. Zoo ont
staat onmiddellijk een goed brandbaar
gasin den regel goedkooper dan
het gas, dat door fabrieken geleverd
wordt.
Een Fransch nationaal park.
Het is een verlangen van den
mensch, om alles wat hij mooi vindt,
te bewaren. Zijn het kunstschatten
dan brengt hij ze in musea onder, is
het een mooi stukje natuur, dan wordt
er een „nationaal park" van gemaakt.
Zoo hebben de Vereenigde Staten hun
Yellowstone-Park, Nederland zijn
Naarder Meer, zoo heeft Duitschland
een stuk der Lünebürger Heide afge
scheiden, zoo bezitten Zweden, Enge
land en Australië elk een nationaal
grondgebied, dat voor de verwoestende
hand van speculatieve exploitanten is
gered. Frankrijk kan zich nu ook be
roemen op zijn „Premier Pare de la
Republique". Dit omvat de schilder
achtige bergen, dalen en wateren van
Oisans (Dep. Grenoble) dus ten W.
der Z. W. Alphen. Het is 13000 H.A.
groot. Op dit betrekkelijk kleine stuk
grond verheffen zich majestueuze
bergtoppen, en gletschers strekken zich
tooverachtige dalen uit en liggen oude
reuzenwouden.
o
De bruidskelk van Maria Stuart.
Deze beroemde antiquiteit zal dezer
dagen op een veiling worden verkocht
Volgens de overlevering werd
bij de verloving der ongeluk
kige koningin der Schotten met den
dauphin van Frankrijk in 1556 aan
den beroemden kunstenaar Jean Ccurt
de Limoges de opdracht gegeven voo;
deze bruidskelk. Hij schilderde bin
nen in den beker een voorstelling van
het feest der Goden en versierde den
voet met het Schotsche wapen, dat in
rood en goud is uitgevoerd. Het
Schotsche wapen komt ook op den
deksel voor, naast een triomftocht van
Dianade binnenkant van den dek
sel vertoont medaillonbeelden van Ju
piter, Juno, Mars en Venus. Er
wordt met reden voor gevreesd, dat
het beroemde stuk naar Amerika zal
verhuizen, zooals reeds zooveel brie
ven van Marie Stuart hun weg over
den Oceaan hebben gevonden.
o—
Godsdienst en Wetenschap.
Terwijl te Amsterdam de 48ste ver
gadering der Moderne Theologen
daagde, waar de teere vraag aan de
orde kwam, of men zich in plaats
van „modern-godsdienstig" niet liever
„vrijzinnig Christelijk" zou noemen
opende de zich orthodox noemende
dr. A. H. J. de Hartog de werkzaam-
den der door hem gestichte vereeni
ging „De Middaghoogte" met een
openbaar debat met den Sociaal-De
mocraat A. H. Gerhard. Dat de gods
dienst gehandhaafd wordt door de
wetenschap, zou door den inleider
betoogd, en door den heer Gerhard
bestreden worden. De laatste leefde
in de verwachting, het positief bijbel-
en kerkgeloof wetenschappelijk te
hooren verdedigen. Doch dr. de Har
tog hield zich vooizichtig binnen de
door de philosophen opgeworpen re-
trachementen der kenkritiekwij ken
nen van de stoffelijke wereld niets
dan de geestelijke gewaarwordingen,
die zij bij ons opwektwij weten dus
niets van de materie. Waarop den
teleurgestelden opponent niets anders
overbleef dan te beweren „wij we
ten ook niets van de ziel. Wij weten
heelemaal niets, doch moeten voort
gaan te streven". Het zwakke punt
in deze bekende agnotische stelling
werd door dr. Hartog in de repliek
niet aangevallen. F. H. F.
—o
Geen gehoorzaamheid aan de ouders
Een stuitend geval heeft zich Zondag
in de Roomsch-Katholieke Kerk, te
Oosterbeek voorgedaan. Daar heeft
pastoor Vossenaar van den kansel
meegedeeld, dat door hem op de cate
chismus aan de kinderen zou gezegd
worden, dat zij het vierde gebod niet
in toepassing behoefden te brengen,
wanneer hunne ouders hun bevalen
om de Openbare Lagere School te be
zoeken. De kinderen moesten dan ge
hoorzaamheid aan zulke ouders wei
geren.
Waarom pastoor Vossenaar zoo voor
de bijzondere school was Daarvoor
verwees hij naar een herderlijk schrij
ven van den bisschop.
Het vierde gebod luidt„Eert uwen
vader en uwe moeder, opdat uwe da
gen verlengd worden in het land, dat
n de Heere uw God geeft."
Een bijzonderheid, die de dubbel
zinnige houding van pastoor Vossenaar
scherp teekent! Pastoor Vossenaar is
secretaris van de Commissie van Toe
zicht op het Openbaar Lager Onderwijs
in de gemeente, waar hij woont
(Arnh. Ct.)
o
Gemengde arondbijeenkonisten.
In eene te Druten gehouden verga
dering van de leden der afdeeling
Maas-en-Waal van den R.-K. Onder
wijzersbond in het bisdom 's-Herto-
genbosch is, wegens een verschil van
rneening met den geestelijken adviseur
der vereeniging over het al of niet
toelaten van onderwijzeressen ter ver
vergadering, met groole meerderheid
van stemmen besloten de afdeeling te
ontbinden. (N. v. d. D.)
o
De roodhuidenbevolking.
In de Vereenigde Staten wonen nog
.300930 roodhuiden hun aantal is se
dert eenige jaren stijgend. Het sterfte
cijfer bedraagt onder hen 35 per dui
zend, tegen 15 per duizend onder de
overige bevolking. Vele indianen lij
den aan tuberculose. Van 42645 on
derzochte personen waren 6870 aan
getast. Onder de Sioux zelfs een van
de drie onderzochten. In één streek
leden 71 pCt. van de lndiaansche
schoolkinderen aan trachoom, waarte
gen krachtig wordt opgetreden, even
als tegen het alcoholisme. In 1912
zijn 1480 personen vervolgd wegens
ongeoorloofden verkoop van alcohol
aan Indianen. Voor gezondheidsmaat
regelen ten behoeve van dit ras heeft
het Congres voor dit jaar 240000
Dlrs. uitgetrokken.
(T. v. G.)
o
Een 2400 jaar oude boekhouding.
Bij de laatste uitgravingen, die door
de Universiteit van Pennsylvania te
Nippur werden ondernomen, heeft
men, naar de Te', meldt, een interes
sante vondst gedaan. In een soort
gewelf vond men de „boeken" eener
firma, die voor 2400 jaren bloeide.
Het gewelf moet in die dagen gediend
hebben tot hetzelfde doel als tegen
woordig de brandtfluizen van banken.
liezen te boven komen. Dat doen
geen Mysiërs. Wij kunnen nog met
een ander antwoord volstaan, een
antwoord in den vorm eener vraag.
Waardoor is het Britsche rijk tot stand
gebracht Eén woord verklaart het
door den moed der Engelschen, leren
en Scholten, die allen den moed erf
den van de Britten en Kelten, Siksers,
Scandinaviërs, Denen en Nuo.mannen.
Deze volken hebben hun b ijverden
stempel op de wereld gedrukt. Van
onze Britsche voorvaderen zingt Sha
kespeare „Onze landgenooten zijn
mannen van meer krijgstucht dan toen
Julius Caesar spotte met hun gebrek
aan oorlogskunst en toch hun moed
zijne vrees waardig vond."
Dat geldt de Britten. Van de Kelten
bericht Aristoteles„aardschokkingen
noch golven" vreesden zij. Men heeft
ons onlangs gezegd, dat de Britsche
vloot een erfstuk is van de Scandina
vische zeekoningen, dat Nelson een
Viking was met een Scandinavi-
schen familienaam. De Saksers trok
ken uit om land te veroveren, zee
vaarders waren zij niet, toch moesten
hunne helden drie zeetochten doen
om een graafschap te erlangen. Van
Deensche onverschrokkenheid en
Noorweegsche veroveringen hebben
wij bewijzen genoeg. Uit het samen
vloeien van zoovele soorten van moed,
om met Shakespeare te spreken, moest
wel een oppermachtige natie ontstaan.
De oorlogen die Engeland, Ierland en
Schotland één maakten, zijn een aan
eenschakeling van heldenfeiten aller
soort en in den hoogsten graad.
Geestkracht, onverschrokkenheid
van hart en kloekheid van wil ver-
eenigden met dit rijk de kolonies van
Amerika, de eilanden van West-Indië,
het gebied van Canada, de volksplan
tingen van Zuid-Afrika, het vasteland
van Australië, de eilanden van Nieuw
Zeeland en Ceylon en het groote In
dische keizerrijk, waarvan het gebied
zich oost-, west- en noordwaarts uit
strekt over 250,000,000 menschen.
Zulk een bouw is niet het werk van
laffe harten of zwakke handen. De
Egyptenaren droegen er roem op, dat
geen vrijgeborene uit hun volk mee
gewerkt had aan den opbouw der
piramidenwij zouden ons kunnen
beroemen, indien zelfverheffing geen
teeken van dwaasheid was, dat enkel
vrijgeborenen het Britsche rijk hebben
gevestigd, 't Is een ontzagwekkende
bouw, opge'rokken door eeuwen vol
van kloekmoedigheid en doorzicht en
wilskracht en volhardend streven naar
het bepaalde doel. Met schaamte
moet erkend worden dat bedrog,
wreedheid en ongerechtigheid dit rijk
in zijn wording beztede d hebben.
Maar zocals het nu op zijne grond
slagen staat, is htt rijk de heerschappij
van de wet en der gerechtigheid. En
kele burgerlijke of m litaire gezag
voerders kunnen hun macht misbruiken
en hebben ze misbruikt, doch het rijk
is niet het werk van den menschelij-
ken wil, maar van een Wil, die den
wil van alle menschen overheerscht
en hen stiert op den weg Zijner
hoogste Wijsheid.
Niet alleen de hechtheid van dit
wereldwijd gebouw wekt onze be
wondering, er is meerdit opper
machtig rijk heeft zich om zoo te
zeggen vastgeklampt aan rotspunten
en hoekjes, die juist door hunne
kleinheid de grootheid der macht
toonen, door hen vertegenwoordigd
Helgoland aan Germania's kust, Jersey
aan die van Frankrijk, Gibraltar op
Spanjes eigen grond, Malta in de
zeeëngte van Italië en het Oosten, de
Falkands eilanden of Malouïnes in
den zuidelijken Atlantischen oceaan,
Borneo in Polynesië, Kong-kong in
het Chineesche rijk, wat zijn deze be
zittingen anders dan bewijzen voor 't
zelfvertrouwen van een groot e.i moe
dig volk
Geen uitstek, pijler, fries,
Geen welgelegen hoekjen, of die
vogel
Maakt er zijn hangend bed en
vruchtbre wieg."
Richt nog eens uwe oogen naar
ons rijk in Indië. Wij kwamen en
brachten aan millioenen Hindoes vrij
heid van het Mohomedaansche jik.
Onder onzen keizerrijken schepter-
zwaai houden wij honderdvijftig vor
sten gebogen. In vroegere dagen leef
den zij in voortdun nde->. e kaar
m >ordenden kiijg. Wij hebben hun
opgelegd de Pax Britannic a,
den Britschen vrede. Zij waren ter
zake van eifopvolging in voortdurende
burgeroorlogen gewikkeld, waarin ieder
lid van den koninklijken itam, n?ar
echt oostersch staatsbeleid, op zijne
