Van alles wat.
zer Wilhelm, dat ergens in Amerika
iemand zijn nek heeft gebroken, dat
een hooimijt is afgebrand in Bosch-
kapelle, dat de landbouwer P. of K,
of L, van den wagen is gevallen, en
meer dergelijke belangrijke nieuwtjes?
Ongetwijfeld, dat is de bedoeling,
maar niet de bedoeling van ons. Dan
toch zouden wij ons blad hebben ge
noemd Nieuws- en Advertentieblad,
maar dan zou de Volkswil nooit zijn
ontstaan.
De Volkswil is een blad, dat voor
bereidt een groote hervorming in het
belang van volkswelvaart, van goede
zeden en van godsdienstzin, dat voor
bereidt tot het wegnemen van de oor
zaken, die knagen aan het stoffelijk
en zedelijk welzijn van de menschen
en toestanden, waarmede wij direct
en indirect in aanraking komen, is een
blad dat opent de hersens en de ge
wetens, is in een woord een. blad, dat
spreekt en wil zijn de drager van
het gezond verstand des volks.
Dit laattste is de groote zaak, waar
door de Volkswil een eenige plaats
inneemt, en zij vervult daarmede een
taak, waartoe slechts zij in staat zijn,
die daarvoor van den Gever des volks
verstands een genade hebben ontvangen
die niet aan ieder wordt gegeven.
Welk voordeel voor geest en hart
brengt een straatnieuwtjeskrant op
Immers geen enkel voordeel.
Doch welk voordeel heeft opge
bracht de Volkswil voor het alge
meen Dit voordeel is eenvoudig
niet te schatten, omdat de vruchten
daarvan nog zullen worden geplukt
in een tijd, waarin wij ons hoofd reeds
lang hebben nedergelegd voor de
eeuwige rust, en dit hoewel de Volks
wil tot heden is geweest een roepende
in de woestijn. Maar eenmaal zal
komen een dag, waarop onze stem
niet meer wordt doodgezwegen, waar
op de tegenstrevende gedachten en
willen zich overwonnen zullen geven
voor de waarheid. En na dezen dag
komt er eenen dag, waarop voor den
volledigen jaargang van de Volkswil
zal worden geboden haar gewicht in
goud. Dan zal er niemand zijn die
zegt ,;er stond zoo weinig in," En het
is ook hierom, dat wij ons niet van
de wijs laten brengen ter wille van
de enkelen, die hun blad gaarne ge
vuld zien met straatnieuws van klets
praatjes, moorden, branden, ongeluk
ken, onzedelijdheden en dergelijke za
ken, die een nieuwsblad „interessant"
makenvoor pakpapier.
ERFPACHT.
Na een lange lijdensgeschiedenis
(rre denke aan de dagen van den
vrijz.-democr. wethouder Z. v. d.Bergh)
is de Amsterdamsche erpachtquaes-
tie een oplossing nabij.
Want de voorstellen der huidige
erfpachtcommissie voorstellen die
een compromis waren tusschen twee
richtingen zijn Woensdag door den
Raad der hoofdstad aanvaard. Er
komt echter nu nog een praeadvies
van B. en W. over het voorstel van
den soc.-democraat Wibaut om een
fonds te stichten tot aankoop van de
opstallen na 75 jaar en o.ver de mo
gelijkheid om de nieuwe algemeene
bepalingen op de oude erfpachtcon
tracten toepasselijk te maken.
Het scher ongewijzigd aannemen
der commissioriale voorstellen is van
bijzondere beteekenis, vooral nu Am
sterdam weer aan den vooravond staat
van groote uitbreidingen.
Wij hebben te Amsterdam thans
gekregen een „voortdurende
erfpacht" let wel: geen „eeuwig
durende" en ook geen „voor onbe-
paalden tijd" a la den heer Wibaut.
Dit lijkt misschien op loutere woord
spelingen, maar is dit toch niet.
Tot heden eindigde de erfpacht na
75 jaar. Men begrijpt hoe het pu
bliek echter liever op grond in eigen
dom bouwt dan op gemeentegrond
met het vooruitzicht, dat de waarde
van hei bouwwerk na 75 jaar tot een
minimum is gereduceerd.
De gemeente echter wilde niet tot
gewonen verkoop als regel overgaan,
o.a. ook hierom niet, eerstens om de
eventueele waardevermeerdering der
gronden ten eigen profijte te behou
den, en tweedens om niet al den
rompslomp van onteigening te heb
ben, wanneer gemeentebelangen ont
ruiming eischten.
Het instituut van erfpacht blijft dus
behouden. Voor een eeuwigdurende
erfpacht was de commissie-minderheid
echter niet te vinden en een zeer tij
delijke wilde de meerderheid niet. Ge
kozen werd nu „voortdurende erf
pacht." Hier dient niet al te zeer op
de beteekenis van het woord te wor
den afgegaan, want de zaak verhoudt
zich aldusvoortaan zal de erfpacht
voortdurend doorloopen tot een
daad gesteld wordt, die volgens de
bepalingen de erfpacht doet eindigen.
Een eeuwigheidsbegrip ligt hierin
niet opgesloten. Eerstens toch kan
de gemeenteraad de erfpacht voor een
werk van algemeen nut of in het be
lang der volkshuisvesting verbreken
tegen vergoeding in het zuivere be
drag plus 10 pCt. Maar tweedens
kan hij na 75 jaar en telkens voorts
na 50 jaar mjts met inachtneming
van een behoorlijken termijn de
erfpachtsbepalingen wijzigen. Neemt
de pachter er geen genoegen mede,
dan kan hij wegtrekken
Een eeuwigheidsbegrip is dit alles
behalve. Maar er komt toch dit bij
de erfpachter is, in gewone omstan
digheden. de blijvende pachter, en bij
wijziging der bepalingen moet de ge
meente hem de pacht laten, indien hij
met de door den Raad vastgestelde
wijzigingen genoegen neemt. Even
tueele wijzigingen moeten daarbij min
stens 4 jaar vóór afloop van een der
hierboven bedoelde termijnen te zijner
kennis zijn gebracht.
De jaarlijksche pachtsommen, waar
voor de terreinen, in één bouwblok
gelegen, zijn uitgegeven, worden door
deskundigen herzien telkenmale
in het jaar, voorafgaande aan het
laatste jaar van de bedoelde termijnen
van respect. 75 en 50 jaren.
Een grootere bezitszekerheid bekomt
de erfpachter dus voortaan.
Vooral het laatste, het vaststellen
van den erfpachtscanon na de termij
nen, door deskuudigen (één van de
gemeente, één van den pachter en één
door beiden gekozen) is van belang,
want niet alleen bekomt de gemeente
hierdoor de eventueele waardever
meerdering of lijdt zij de waardever
mindering, maar de erfpachter is hier
zeker, dat alleen door deskun
digen met de waarde van den
grond wordt rekening gehouden en
geen andere motieven in 't
spel zullen komen, om den canon te
verhoogen en hem te verdrijven.
De heer Wibaut wilde de ondes
kundige raad hier doen optreden in
plaats van de deskundigen. Maar te
recht begreep de raad, dat dit een
binnensmokkelen was van de 75 a 50
jaren erfpacht zonder meer. Want dan
komt de beslissing weer bij den Raad,
die om duizenderlei motieven door
verhooging in den canon aan den
erfpachter het verblijf onmogelijk kan
maken, zonder dat de. grondwaarde
er feitelijk mede te maken heeft. Maar
waar blijft dan het recht van den erf
pachter op „voortdurende erfpacht"
Niet een van de beide partijen moet
willekeurig bij hernieuwing der erf
pachtsom kunnen veranderendat
moet een onpartijdige macht doen bui
ten de betrokkenen
Nagenoeg ongewijzigd is het voor
stel der commissie nu aangenomen.
Echt treurig.
O
Te Aalten is aan de katholieke ge-
loovigen bekend gemaakt, dat Zondag 1
Juni kapelaan F. Beermann uit Breu-
kelen in de katholieke kerk bij de
vroegmis en de hoogmis een predi
katie zal houden, waarin hij over het
gewicht der Kamerverkiezingen zal
spreken. (Arnh. Ct.)
Het opschrift boven dit berichtje is
van ons.
En wel schreven we dit er boven,
omdat het houden van een verkiezing-
preek onder de Mis in de Kerk is
een formeele daad van opstand tegen
den uitdrukkelijken wil van
onzen Paus. En wat de zaak zoo diep
treurig maakt is, dat deze geest van
opstand nagenoeg geheel is onder de
katholieke geestelijkheid van Neder
land, en dat deze opstand geschiedt
onder katholieke vlag, waardoor het
katholieke volk zijn geloofsleven ver
liest onder leiding van zijn eigen gees
telijkheid.
Wij herinneren hier slechts aan de
Vermaning van Paus Pius aan de
Katholieke geestelijkheid der geheele
wereld van 4 Augustus 1908, waarin
hij aan zijne priesters voorhoudt„Het
„kan zijn nut hebben hier op te mer-
„ken, dat de al'ervoorzichtigste opper
priester (de voorganger Leo XIII)
„met volle recht bijzonder den nadruk
„heeft gelegd op die onbaatzuchtig
heid, welke Wij, met een evangelisch
„woord, zelfverloochening noemen.
„Hierin vooral, beminde zonen, ligt
„al de kracht en de deugdzaamheid
„en de vrucht van geheel de pries
terlijke bediening vervat. Want in-
„dien iemandenz, indien hij zich
„mengt in wereldsche dingen,.... dat
„alles vloeit hieruit voort, dat hij geen
„acht geeft op het woord van Chris
tus' en den levensregel veracht, door
„Hem vastgesteld „Indien iemand na
„Mij wil komen, verloochene hij zich
„zelf." Math. 16,22."
Er gaat over het katholieke leven
van Nederland de adem van Gods
toorn in den vorm van verblinding
des geestes en des harten cn dit om
dat, terwijl de tijden rijp waren voor
het ontvangen van de beloonende ge
nade, in dezen tijd van rijpheid werd
ingeplant de politiek in het geloofs
leven en in de werken van liefdadig
heid van het katholieke volk.
En ter wille vgn deze politiek, me
debrengende door haar in te planten
in het geloofsleven een geest van
heerschzucht en een dood aan de
liefde van den Samaritaan, worden zelfs
de heiligste sacramenten ontheiligd
tot een valstrik of tot een straf voor
de oprechten en de eenvoudigen.
Aan dien kapelaan uit Breukelen,
welke in Aalten onder de vroegmis
en hoogmis zal spreken over de ver
kiezingen, geven wij ter overweging
hoe hij denkt over wat Kardinaal
Gibbons schrijft op blz. 35 van het
Geloof onzer Vaderen„De Katho-
„lieke prediker is niet gewoon, zijn
„gehoor te vermaken door een reeks
„van speculatieve gemeenplaatsen,
„noch door toespraken, waarin de
politiek van den dag op den voor
grond treedt, of door eenig ander
„onderwerp van voorbijgaand belang;
„hij predikt alleen „Jesus Christus, en
„Dien gekruist." I Cor. II 2.
Wij vreezen, dat Kardinaal Gibbons
aan dien kapelaan voor kennis in de
godsdienstleer zou geven een gods
dienstkennis onvoldoende.
En wij hebben een kleine vrees, dat
ook anderen een zelfde getuigschrift
zouden ontvangen.
De werkstaking in Belgte
Maandag 14 April moet in België
de algemeene werkstaking uitbreken
om te verkrijgen algemeen stemrecht,
dat is, dat de kiezers met 2, 3 en 4
stemmen voortaan slechts een stem
zullen hebben.
Of de werkstaking werkelijk alge
meen zal zijn en een resultaat ople
veren
Onze indruk is de volgende
le. Zij, die zullen staken, doen dit
voor een groot gedeelte niet uit
eigen vrijen wil. Daarmede ver
valt de volharding tot de staking, en
daardoor zal deze slechts van korten
duur zijn, en miisdien geen resul
taat op leveren.
2e. Mogelijk zal er plaatselijk eenige
volharding zijn, maar plaatselijke
werkstaking «s geen algemeene.
3e. Aan de werkstaking wordt niet
deelgenomen door de werkers in de
verkeersmiddeleu als deze dus gaan
alsof er niets gebeurt, dan maakt de
algemeene werkstaking geen indruk
op het publiek.
Ware aan ons advies gevraagd, dan
zouden we andere middelen hebben
aangegeven, en geen middelen die
reeds te voren bekend zijn, als te
moeten mislukken.
Wij zouden hebben gehouden eerst
plaatselijke, dan gewestelijke en daarna
landelijke vergaderingen, en deze alle
toegankelijk voor iederwe zouden
daarin hebben doen aanwijzen voor
eike plaats één vertegenwoordiger, die
zich zou aansluiten bij de vertegen
woordigers van andere plaatsen, en
die te zamen zouden hebben gevormd
een gewestelijk comité. De geweste
lijke comité's zouden uit hun midden
benoemen een provinciaal comité, en
uit het provinciaal comité wordt ge
vormd een landelijk comité.
Het landelijk comité zou zich wen
den tot den Koning, en zeggen Sire,
wij vertegenwoordigen burgers uit alle
gemeenten van Uw Rijk, en in alle
gemeenten is het verlangen, dat het
meervoudig stemrecht wordt afge
schaft. Zijt U genegen ons hierin
ter wille te zijn
Als de Koning antwoordt neen
dan eerst is de tijd rijp voor een de
monstratie voor algemeen stemrecht,
dan zal de beweging zijn geworden
een stroom die alle dammen van on
rechtvaardigheid verbreekt.
Zijn er nog meer zoo
Gaat naar hetLeidscheplein te Am
sterdam, en ge kunt het nieuwe reu-
zengebouw der firma Hirsch bewon
deren. 't Lijkt een paleis.
Aanschouwt verder hetgeen daar te
pronk staat en te koop wordt aange
boden.
Neemt nota van de prompte, nette
en gegalonneerde bediening.
En ge komt tot het besluit dat alles
samenwerkt om weelde en zingenot
van kijkers en kooplustigen te streelen.
Docht dit genot is niet beschoren
aan allen, die daarbinnen tot welvaart
der onderneming werkzaam zijn tegen
genot van loon!
Het volgende uitknipsel uit een on
zer bladen van 27 Maart geeft daar
toe wel aanleiding.
RECHTZAKEN.
Diefstal.
Voor de 5e kamer der rechtbank te
Amsterdam, stond gister terecht een
45-jarige kellner en huisknecht, A S.
A., aangeklaagd einde Februari of be
gin Maart 1.1. ten nadeele van de firma
Hirsch te hebben gestolen 5 lappen
zijde, 2 lappen serge en een lap tulle
crêpe, schotsche wollen stof en netel
doek.
Beklaagde was als knecht in dienst
der firma, verdiende f7.50, kon daar
mede niet toekomen en sta! daarom
aldus bekende hij de boven
genoemde goederen, die hij in de
Stadsbank van leening bracht, waar
voor hij twintig gulden ontving..
Het O, M. eischte veroordeeling tot
4 maanden gevangenisstraf.
Van zeven honderd vijftig centen
loon per week kon de man niet toe
komen.
Geen wonder. Dat kan tegenwoor
dig een arbeider op het platteland
bijna niet meer....
En dan zoo'n salaris in Amsterdam,
in zoo'n weeldepaleis.
Zulke gevallen dienen aan de ver
getelheid ontrukt.
Ze toonen aan, dat er nog genoeg
te doen valt voor onze organisaties,
om te strijden voor een loon hetwelk
een menschwaardig bestaan geeft,
ook aan kellners en loopknechten in
modepaleizen.
Diefstal is een vergrijp jegens het
recht en den bezitter.
Ook een laag loon, hetwelk tot
diefstal of bedeeling moet leiden, is
een vergrijp jegens het recht en de
menschheidhet roept om wrake.
Volksbanier.
Gedwongen winkelnering in de
Venen
Niet alleen in de Langstraat,
maar ook in de Venen heeft de heer
A. P, Staalman geënquêteerd naar
gedwongen winkelnering. Van de
laatste enquête, ook meegemaakt
door den controleur van den Ar
beid H. P. de Haas, is thans het
Rapport verschenen, uitgegeven door
de Directie van den Arbeid
In de Conclusie lezen wij
Uiterst moeilijk is het constatee-
ren, of de invoering van de wet
op het Arbeidscontract eenigen in
vloed gehad heeft op de gedwongen
winkelnering in het veenbedrijf.
Gegevens omtrent vroegere toe
standen toch zijn niet voorhanden,
wel werden er bij de enquête in
1889, ten opzichte van dit euvel
verschillende feiten bekend, doch
daarentegen werd van bevoegde zyde
in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal medegedeeld, dat de ge
dwongen winkelnering sedert de in
voering der wet op het Arbeids
contract is verminderd, doch over
bepaalde gegevens omtrent den toe
stand onmiddellijk vóór de invoering
dier wet, kan niet worden beschikt
Waar intusschen èn in de veen-
streken van kracht zijnde arbeids
overeenkomsten, èn de geheele aard
der gedwongen winkelnering in zulk
een flagranten strijd zijn met letter
en geest der nieuwe bepalingen van
het Burgerlijk Wetboek, daar ligt
de veronderstelling voor de hand,
dat de invloed van deze bij uitstek
gering zijn geweest.
Ook moge de aandacht gevestigd
worden op het feit, dat een groot
percentage dezer arbeiders slechts
gedurende korten tijd werk in de
venen vindt
Bedraagt het geldelijk nadeel, dat
aldus door de arbeiders geleden
wordt een belangrijke som, veel
grooter moet men het moreele ge
vaar schatten, dat van dit mishruik
het gevolg is-
Het feit, dat onontwikkelde ar-
beidsvrouwen, die vaak lezen noch
schrijven kunnen, niet alleen een
schier blanco crediet hebben maar
bovendien nog door de patroons
vrouwen aangemoedigd worden, in-
koopen te doen, moet uitteraard tot
groote royaliteit aanzetten en aan
leiding geven, dat de zuinigheid
niet behoorlijk betracht wordt.
De Drentscbe huishoudens, die
den winkeldwang het sterkst voe
len, toonen dan ook de slechte ge
volgen van dezeö, Overdaad en
praalzucht naast groote verwaar-
loozing vieren daar hoogtij. Niet
tegenstaande de hooge inkomsten
daar aanleiding zouden kunnen zijn,
dat de arbeiders voor den ouden
dag spaarden en langzamerhand een
eigen bedrijfje konden verkrijgen,
zijn er slechts enkelen, die eenige
welvaart deelachtig worden.
De gezinnen, die met moeite
kunnen rondkomen, beklagen zich
met reden over het te veel, dat zij
voor de eerste levensbehoeften be
talen en gaan gebukt onder dezen
dwang.
De zaak-Du ijs.
De Haarlemsche Rechtbank veroor
deelde heden den heer J. E. W. Duys
wegens eenvoudige beleediging van
jhr. mr. Eiias, burgemeester van Zaan
dam tot f25 boete, subsidiair 5 dagen
hechtenisstraf.
De Rechtbank nam als bewezen aan
beltedi i ;g van een ambtenaar in de
rechtmatige uitoefening zijner bedie-
ni g. De eisch was f 100 boete.
(Zooals men zich herinnert ver
klaarde de heer Officier van Justitie
t: Middelburg, dat men moet reke
ning houden in zake beleediging met
den stand der personen welke hooge
stand bekleedt dan toch van Dalsum,
een Kamerlid tegenover een Jonkheer
burgemeester f 25 en een notaris-uit
gever Volkswil f300 tegenover een
plattdandsburgemeestertje
o—
Een dure atlas.
Op het internationale geografen-
congres te Rome is besloten een atlas
der Middeleeuwen uit te geven. De
bestaande landkaarten uit dien tijd zijn
zeer onvoldoende. Naar oude bronnen
moeten dus nieuwe kaarten geteekend
worden. De kosten, hieraan verbon
den, worden op 90000 gulden geschat.
o
Gisting ouder de Fransche stadenten.
Onder de Fransche medische stu
denten is in den laatsten een bewe
ging gaande tegen de „indringers in
het Quartier Latin", de buitenlandsche
collega's. Ten deele is het chauvinis
me, doch voor een deel ook brood
nijd. Te Parijs studeeren zeer veel
buitenlanders, o.a. Russen, die na
voleindiging hunner studiën gewoon
lijk niet naar hun land terug gaan,
maar zich in Frankrijk vestigen. De
Fransche studenten willen nu, dat het
buitenlanders verboden wordt, in
Frankrijk een medische practijk uit te
oefenen. Zij vinden steun bij de re
geering.
o
Het afdrijven van luchtschopen.
Een bekend Nederlandsche deskun
dige schrijft ons het volgende:
Wanneer men de vraag gaat be
antwoorden, of het 'afdrijven van
luchtschepen te vermijden is, gaat men
natuurlijk van de vooronderstelling
uit, dat alle technische deelen, de
motor in het bijzonder, intact blijven.
Bij de tegenwoordige vorderingen in
de motoren-techniek mag men dit
wel aannemen. Dan blijft er nog de
vraag over of de wind zoo sterk kon
zijn, dat volle motorkracht er niet
tegen gewassen is. Op het oogenblik
hebben de ingenieurs nog niet zoo'n
sterken motor kunnen constiueeren, en
het staat te bezien, of zij binnen en
kele jaren dat resultaat zullen berei
ken. Maar wij, die niets voor onmo
gelijk houden op het gebied van
technische wonderen, wij vermoeden,
dat binnen dertig jaar de mensch zal
zegevieren in den strijd tegen de
grillen der luchten. Hetgeen, minder
poëtisch uitgedrukt, beteekent, dat dan
de luchtschepen bij windstilte een
snelheid hebben van 180 K.M. in het
uur, zoodat zij zich tegen een storm
in nog kunnen voortbewegen met een
D-trein-gang.
o
Gevoelig weer.
Zaterdag begon de barometer in
Schotland plots snel te stijgen, terwijl
in Noord-Oost-Europa, b.v. in Zweden
en in Rusland de luchtdruk afnam.
De meteorologen, die dagelijks een
schematische voorstelling maken van
de luchtdrukverdeeling, door alle
plaatsen met een zelfden barometer
stand door een krom lijntje te ver
binden, zagen.toen op hun weerkaart,
dat het barometrisch hoog, dat gedu
rende het einde van de vorige week
zonnig en warm weer in Scandinavië