m proces mm Nt). 180. Zaterdag 1 Maart 1913. 4e Jaargang. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst. Richting-Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van persoon of partij. VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG. Geiitschestraat C 7 te Hulst. W? Stichter: H. A. van Dalsum. Bierkaaistraat A 28 te Hulst. Geiitschestraat B 4 te Hulst. Bericht. Vrede door Recht. DE TO REDACTIE: Abonnement per drie maanden NEDERLANDf 0.50. BELGIEfr 1.20. ANDERE LANDEN f 0.80. - Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven. Het blad neemt geene verantwoordelijkheid yoor den inhoud van het Vrije Woord en voor dien van Advertentïën. ADMINISTRATIE: DRUKKER IJ: Advertentïën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur. Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f 0.25. Wie aich teg'en 1 April abonneert ontvangt de stammer* reeds vanaf 1 Maart, voor zooverre voorradig, Dit met liet oog op den komenden verkiezingstijd. O Wij ontvingen een propagandanum mer van het Orgaan van den Alge- meene Nederlandschen Bond „Vrede door Recht" te 's Gravenliage. Wie lid wil worden voor f 1 per jaar, en daarvoor ontvangt hij dan elke maand het blad, kan zich opge ven aan: Jhr. Mr. B. de Jong van Beek en Donk, Theresiastraat 51, te 's Gravenhage. Wat de Bond beoogt blijkt uit het uittreksel zijner statuten, dat we von den aan het hoofd van het blad Art. 3. De Bond heeft ten doel de vrede te bevorderen en het denkbeeld ingang te doen vinden, dat geschillen tusschen staten door scheidsrechter lijke uitspraak behoort te worden be slecht. Art. 4. De Bond tracht zijn doei te bereiken lo. door het houden van vergade ringen en voordrachten, en het deel nemen aan congressen 2o. door het uitgeven of versprei den van geschriften 3o door het vredesdenkbeeld ook bij de jeugd aan te kweeken 4o. door het richten, zoo noodig van verzoekschriften en vertoogen tot de bevoegde machten 5o. door het aanknoopen van be trekkingen met buitenlandsche ge nootschappen van denzelfden aard en dezelfde strekking 6o. door andere wettige middelen als door de ondervinding cn de tijds omstandigheden zullen worden aan gewezen. De Bond beoogt dus, in samen werking met bonden met gelijk doel in andere landen, om te kunnen ko men tot een algemeen erkend oordeel om geschillen tusschen staten niet te doen beslissen door een oorlog maar door scheidsrechteiijke uitspraak. Onze gedachte is, dat dit oordeel reeds bestaat en a 11 ij d bestaan heeft, bij het volk van boeren, bur gers en buitenlui, bij allen die op eerlijke wijze door handen- of hoofd arbeid in hun levensonderhoud moe ten voorzien. Want dit volk weet, dat het zijn zij zeiven en hunne kin deren in hun persoon en in hun goed die de kosten betalen van den oorlog of die wordt gewonnen of we! wordt verloren. Misschien, dat er in den loop der wereldgeschiedenis enkele voorbeelden zijn aan te halen om te bewijzen, dat het v o 1 k z e 1 f den oorlog wilde, en wel het volk zelf uit eigen vrijen wil, dus niet uit ge dwongen wil of na een stelselmatig opruien door pers of ovirheid, maar wij maken ons toch sterk, dat deze enkele voorbeelden minder zouden bewijzen een wil tot oorlog als wel een wil om zich niet langer te laten vertrappen in zijn eer of zijn belang. En in deze voorbeelden, als een volk gewapend-opstaat om zich niet langer te laten vertrappen, dan is dit wapen geweld niet anders dan een uiterste middel om door strijd te komen tot vrede, dan is deze strijd een ware strijd om recht, en slechts een bloe dige strijd, omdat er op onbloedige wijze geen recht en dus geen rechts- vrede te verkrijgen is. Deze overtuiging van geen recht te kunnen krijgen is meermalen bij eenig volk, en we behoeven daarvoor niet eens te gaan buiten onze eigen grenzen. In hoevele huisgezinnen van Neder land is niet de gedachte, dat de Ne- derlandsche Justitie bij den een eenige fqut door de vingers ziet of slechts zeer. gering straft, terwijl zij een an der laat gevoelen het volle gewicht der wet? Bv. voor enkele weken terug in Amsterdam Het Dagblad de Tijd krijgt f50 geldboete wegens een eindelijk vervolgd wordende uiting eener jarenlange lastercampagne tegen notaris van Dalsum, en op denzelfden dag krijgt een werkman in Amsterdam van dezelfde rechters een gevangenis straf van vier maanden, omdat hij aan een politieagent had toegevoegd, dat hij in een slecht huis was geweest. En is de wil des volks hier in Zee land om van Dalsum dezen zomer te kiezen tot Kamerlid niet het gevoig van de rechtsovertuiging des volks, dat hier in Zeeland voor hem geen recht te krijgen is En wat zien wij in Nederland ge beuren in onze dagen in het Regee- ringsvoorstel tot Grondwetsherziening? Daarin zien we, dat onze Regeering aan de directe vertegenwoordigers van het volk wil ontnemen de wetgevende macht, dus wil vertrappen het volks recht van een vrij volk, en deze wet gevende macht geven uitsluitend aan de Koningin, dat is aan de bureau cratie, waardoor ons volk moet wor den een slavenvolk, want in de bu reaucratie dekt de een den ander (als twee handen elkander wasschen wor den ze beide schoon) en de bureau cratie heeft de uitvoerende en de wet gevende macht, dus de rechtzoekende staat machteloos, als het persoonlijk welbehagen van den een of anderen ambtenaar den een of ander wil „zoe ken". Wat is gewoonlijk de achtergrond van de oorlogen Geen ander dan óf gekrenkte persoonlijke ijdelheid van een of ander staatshoofd (en deze ge krenkte ijdelheid heet dan gekrenkte nationale eer), óf de porieinonnaiebe- langen van enkele exploitanten uit de hooge of uit de finantieele wereld, die hun belangen willen laten behartigen door het leger van hun land. Nemen we eens eenige voorbeelden der laatste jaren 1. De Zuid-Afrikaansche oorlog. Voerde Engeland geen oorlog om de goud- en diamantmijnen van Trans vaal voor hunne aandeelhouders? 2 De Italiaansch-Turksche oorlog in Tripoli. Begon Italië geen oorlog ter wille van de finantieele belangen van de Romeinsche Bank 3. De Russiscn-Japansche oorlog. Was die niet uitgelokt door de te ver gedreven geldzucht van Russische grootvorsten in het verre Siberië en Amoergebied 4. De Spaansch-Amerikaansche Oor log. Was die niet uitgelokt door de koopmansbelangen van Amerikaansche speculanten 6. De Marokkoexpeditie door Frank rijk. Was die niet uitgelokt door de concessiebelangen in Marokko van Fransche geldmannen en speculanten En gaan we eens terug tot den tijd der Napoleontische oorlogen van een honderd jaren geleden. ïs het b e- g i n daarvan niet te zoeken in den wil der vorsten buiten Frankrijk, om de nieuwe ideeën, medebrengende een einde te maken aan het absolutisme en een terug in het leven roepen van de wettige rechten des volks, door wapengeweld te onderdrukken De Bond „Vrede door Recht" heeft een goed doel, een sympathiek doel, het middel echter is ditAan de hoog ste en aan de hoogere standen der maatschappij bijbrengen de overtui ging dat zij niet geroepen zijn om door het volk ge diend te worden maar om het volk te dienen. En ver der om in de volle maatschappij te doen leven en herleven de gedachte, dat zij die als volksvertegenwoordiger in stad, provincie of Staat geroepen worden om mede te behartigen de belangen van anderen, dat doen u i t burgerplicht en niet om er een baantje do r te verkrijgen. En deze gedachte wordt geheel en ai bestreden door het Regeeringsvoor- stel, om aan de Kamerleden f 1000 meer te geven plus pensioen, want door dergelijk voorste! wordt de wil om te vervullen een burgerplicht en we hebben nog geen enkel blad gelezen dat spreekt of nog schijnt te denken aan burgerplicht eer. baan- tjesjagerij, en daarmede wordt de doodsteek toegebracht aan het geheele stelsel van volksvertegenwoordiging.... wat ook schijnt te liggen in de be doeling van onze Regeering. We willen zeggen dit: de poging om oorlogen tusschen Staten te voor komen is goed, is sympathiek, ver dient allen steun, maar de wereldvre de is slechts mogelijk, als er rechts- vrede is in ieder land atzonderlijk, en om dezen leciitsvrede in het eigen land te brengen is noodig eene opvoeding tot rechtswil bij de overheden van eigen land en kerk. Deze rechtswil is te vinden noch in Nederland (getuige ons werkEr is geen tegenstelling tusschen de be ginselen van de Fransche Revolutie en die van het Evangelie, uitgave Be>- iufante in den Haag), noch in België (getuige de houding der Belgische re geering tegen het vo'iksverlangen om art. 25 der Belgische Grondwet tot werkelijkheid te maken), noch in Frank- rijk (getuige het als minderwaardige burgers behandelen van hen die God willen dienen), noch in vele andere landen. Deze rechtswil heett zich in den laatsten tijd in Engeland geuit door aan Ierland zelfregeering terug te ver- leenen, maar het zijn daar de groote heeren in de kamer der Lords, die uit finantieele overwegingen en ^it hoogmoed dezen rechtswil pogen te gen te houden. Algemcene wereldvrede is een schoon woord, maar wij vreezen dat, gelijk cr op aarde nog nooit overal te gelijk vrede is geweest, deze vrede ook nooit algemeen zal komen, om dat de begeerlijkheden der groo'en onverzadigbaar zijn, en ook: omdat er altijd en op allerlei gebied strijd is tusschen de belangen der volkeren, die alle bestaan uit menschen met hunne deugden en ondeugden, en de ondeugd steeds wil triomfeeren over de deugd en de deugd verplicht is uit zelfbehoud, zich te verdedigen tegen het kwaad. Echter is goed de poging om de oorlogen zooveel mogelijk te vermin deren, maar treffend is voorzeker dat de Vredescongressen der vorsten steeds gevolgd worden door oorlogen, en de gewapende vrede van onzen tijd ge tuigt niet veel van het vertrouwen, dat de Staten hebben jegens elkander. We herinneren ons hoe President Kruger beroep deed om tusschenkomst bij de Hoven van Europa, en overal als antwoord kreeg: Niet thuis. Dit „Niet thuis" is de illustratie van den Rechtswil der Regeeringen in de In ternationale verhoudigen Alleen in den volkswil is een rechtswil te vin den, doch zoolang er bij den volks wil niet wordt aangestuurd om te weigeren de zoons en broeders te geven voor staande legers, zoolang blijft de volkswil koud voor de be weging der vredescongressen. Als er eens werd aangestuurd op deze richting, in alle landen te gelijk: dat uit de volksvertegen woordiging komt een voorstel tot ge leidelijke afschaffing der staande le gers Voor deze beweging zou men den volkswil kunnen wakker maken, en de volkswil zal worden een stroom. Wie zal echter de kat de bel durven aanbinden En als van Dalsum, als hij Kamerlid mocht worden, eens deze man zou zijn, zou hij dan voldoende steun verkrijgen om een voorstel in behandeling te doen nemen In ons program van actie staat Gij' Volkswil wees een Met elk nederig pogen. Met de nederige poging van den Bond „Vrede door Recht" willen wij gaarne een zijn. Twee spreuken. In Frankrijk en Portugal worden de priesters, die niets anders doen dan het heil der zielen bevorderen, uit het land gejaagd, en dit zal ook hier ge beuren ais de linkerpartijen het in Juni winnen. Zelandïa 19 Febr. 1913. Gij zult geen valsche getuigenis geven. Het 8ste der Tien geboden Gods. Keil protest. „De Maasbode* drukt in haar avondblad van den 19e j 1. een pro test af van den zeereerw heer H. M. II Bartels, pastoor te Baarloo en oud-leeraar aan 't Bisschoppelijk College te Roermond, die zich zei- ven noemt een propagandist van „De Maasbode.44 Deze inzender, die zelf, voor zoo ver ons bekend is, tot dusver nog niet van modernisme of van heulen met modernisten beschuldigd werd, verklaart te zijn „bedroefd en verontwaardigd over een artikel in „Rome44, waarin de redacteur van genoemd periodiek geheel onverdiend een blaam werpt op den# directeur en al de leeraren van genoemde inrichting, een twin tigtal R. K. Priesters, Zonder een zweem van bewijs en in strijd mtt de waarheid beweert of insinueert hij, dat op de leestafel der leera ren van genoemde inrichting bijna uitsluitend on-Kathólieke lectuur te vinden is, ja erger, dat boven de leestafel te lezen staat Catho- lica non legunturWat Katholiek is, wordt niet gelezen. Waarop grondt schrijver deze voor een twintigtal R, K. Priesters grievende beschuldiging Op 't feit, daf „Rome44 voor de leestafel is opgezegd, niet omdat Rome4' te Roomsch is, maar om dat „Rome* verdeeldheid brengt, waar vriendschappelijk samenleven en samenwerken noodzakelijk is. Heeft dan de eer der R. K. priesters geen waarde meer en mag deze met een gerust geweten te grab bel worden gegooid A Is men zulke dingen leest, is er reden, om te vragen hoe lang nog En hoever zal 't nog moeten komen, vóór er uit alle oor den van ons land een gloeiend pro test opgaat tegen zóó schandelijk stel sel van verdachtmaking en een zoo onverantwoordelijk zaaien van ver deeldheid onder ons, Katholieken. Tijd. De Volkswil teekent hierbij aan Het hierbedoelde blad „Rome" is een tijdschrift onder redactie van hector Thompson, vroeger hoofdre dacteur van De Maasbode. Wij zijn op dat blad niet geabonneerd en kunnen dus niet oordeelen met de stukken in de hand. Maar het vorenstaande bewijst toch wel vol doende, dat er niet alleen in Frank rijk (men zie ons art». Een proce» tusscheu geestelijken), maar ook in het brave Nederland veel onhebbe lijkheid is tusschen de geestelijken onderling. Zouden deze eerwaarden daarom niet wijzer doen met eerst onder ling elkander wat meer te waardee- ren vóór dat zij zich bemoeien met de burgerlijke rechten en plichten der bnrger8 Heeft België haar volkspriester wij len priester Daens in Aalst en priester Fonteijne in Brugge, en werden en worden deze daarom door hunne ambtgenooten miskend (men mag als katholiek en ook als priester wel volksman zijn als men het maar niet is door de levende daad), ook Frank rijk heeft haar volkspriester in abbé Lemire, kamerafgevaardigde van Haze- brouck. Deze abbé Lemire was op eene be devaartsplaats, wilde daar de Mis le zen, doch dit werd hem door den pastoor der kerk geweigerd. Abbé Lemire achtte zich daardoor beleedigd, diende bij de kerkelijke rechtbank een klacht in wegens be- leediging tegen dezen pastoor, doch

Krantenbank Zeeland

Volkswil/Natuurrecht. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst | 1913 | | pagina 1