Van alles wat.
Burgerlijke stand.
klein, naast deze zwijgende reuzen,
wier zachte oogen naar een doel in
de verte staren. Vreemd, hen hier te
zien in het koude, grijze licht, en op
dezen verlepten, groenen grond, die
nooit palmen draagt, en waar geen
bron ontspringt in de schaduw van
een oase. Zij zijn van heel ver geko
men van gene zijde van de blauwe
streep water, die de grens vormt tus-
schen het werelddeel van het morgen
rood en die streken, waar de zon in
bloed ondergaat. Zij zijn de slaven
van den oorlog geworden. In wiegende
beweging zeilen zij voort tusschen
scharen van gewapende mannen en zij
knikken weemoedig mede in de maat
met andere geluiden van deze Novem
berdagen Terug, terug!
Eenige eskadrons ruiterij jagen voor
bij. Sabels kletteren. De leeren zadels
piepen. Het gaat gezwind een helling
af, aan wier voet een groezelige
stroom naar de Zwarte Zee glijdt.
Dan hoort men geplas, teweeggebracht
door de vele paardenhoeven. Een
oogenblik later klauteren zwermen
aan de tegenovergestelde zijde naar
boven een donkere schaduw, die
kleiner en kleiner wordt, hoe hooger
zij komen. De paarden glijden uit in
de modder. De ruiters slaan en spo
ren de voortsjokkende dieren. Verder.
Vlug. Er is haast bij. Terug, terug!
op vlakke wegen, over verdord gras
of door bruingebladerd eikenhout kan
het gebeuren, dat onze eigen karavaan
urenlang te zamen marcheert inet het
voetvolk. De troepen zijn zwijgend.
Hier klinkt geen opgewekt soldaten-
gezang. Hier schallen geen trompetten
en geern',trom _slaat in een vroolijken
marschstoet. Om ons heen hoort men
slechts ademhaling van afgematte
mannen.
Ongeloofeüjk wat de bepakking
zoo'n dag drukt. Het gev/eer maakt
de hand stijf en den schouder gevoe
lig. Een dampende wasem, die stinkt
door het zweet van onverzorgde
lichamen, volgt de troepen als de
rookkolom de stoomboot op zee. De
lucht is koel, en toch maakt de marsch
benauwd en warm op deze glibberige
wegen, waar de voet één schrede
achteruitgaat voor elke twee die men
vooruit komt. Onder de zolen vormen
zich dikke kotken van kleverige klei.
De modder spuit hare projectielen
naar omhoog over broeken en man
tels, die nog zwaarder worden. De
troostelooze eentonigheid van den
tocht maakt de menschen slaperig, en
zij moeten er tegen vechten om niet
aan der. drang toe te geven en te gaan
rusten.
Er zijn wel enkelen, die van de
gelegenheid gebruik maken en die
zich in een verdieping var. den grond
verbergen, waar zij zich in de modder
neerwerpen zonder zich eens de moei
te geven om de bepakking los te ma
ken, Maar de vele duizenden houden
het vol gelaten in het lot, dat hen
getroffen heeft, het beloofde uur droo-
mend verbeidende, dat de duisternis
valt, de tenten zullen worden opge
slagen en de kampvuren zullen wor
den aangestoken. Nog een paar uren
vcchtens tegen vermoeienis en dorst.
De dag schiet op. Heesch halen de
vermoeiden adem op den langen tocht
iemand met den schoen op den boo-
zen mond getrapt.
De vrouw van den kommandant,
die door haar onvoorzichtig woord
de schuld van het geheele voorval
droeg, liet zich ook bewusteloos naar
huis dragen. De kommandant volgde
den stoet en nadat hij de deur geslo
ten had, bracht hij haar op zoo na
drukkelijke toon onder het oog, dat
het luistervink-spelen bij zijn kabinet
verboden was. dai zij tot bewustzijn
terugkeerde en onder tranen van leed
wezen beterschap beloofde, alsmede
dat zij bij kromme Lize niet meer te
rade zou gaau. Daarmede was het
het evenwel nog niet uit.
De mutsenslag van Hoornbokkcl.
Het v/as avond geworden. De men
schen waren van het feestterrein naar
huis teruggekeerdde nacht begon
aan te breken. Eensklaps ontvouwde
zich in het stadje een zonderlinge,
angstwekkende bedrijvigheid. Van
huts tot huis liepen geheimzinnige
mannen in de herbergen werd druk
en fluisterend gesproken en besluiten
genomen; er moest iets geheel bij
zonders op het getouw worden ge
zet. En dat was ook het geval.
De mutsenpartij had niets minder
dan het plan gemaaktderi torenwach
ter en de pelsmuts te bevrijden uit hun
gemeenschappelijk arrest in het raad
huis.
De mutsenpartij had namelijk plech
tig laten uitroepen en door de geheele"
stad laten bekendmaken, dat de pels
terug terug.
Ter zijde van den stroom van sol
daten, vloeit een andere dichte en
sombere stroom van vluchtelingen
de Mohammedaansche bewoners van
de Tracische dorpen, die op weg
zijn naar Konstantinopel, om bescher
ming te zoeken voor den voortdrin
genden vijand. Hunne wagens, met
ossen bespannen, zijn overhuifd met
matten, en daar binnen in deze schuil
plaats weenen vrouwen en kinderen
over verloren huis en have. Dat is
de Islam, op weg terug naar Azië.
Nu staan de moskeeën in de kleine
dorpen leeg, en van hunne lage mi
naretten klinkt geen geroep tot de
vromen. Overal waar ik in de stre
ken tusschen Tsjeskeskeui endeTsja-
taldzja-stelling door heen trek, vind
ik verlaten huizen, onbeheerd huis
raad een landschap in puin. Hen
den en katten, die in de verlaten
woonplaatsen achter zijn gebleven,
lagen voor den uitgedoofden haard.
Verwilderd vee dwaalt rond op de
hoeven en wordt weldra een prooi
der soldaten. Alle schuilplaatsen
worden door de troepen onderzocht,
die evenals wij in vele dagen geen
brood hebben gehad, en voor wie
een handvol gedroogde boonen een
onschatbare buit schijnt.
Er zijn vele vreemde dingen in
deze huizen te vinden niet alleen
datgene wat allen zoeken een beetje
eten, wat het dan ook zij. De sol
daten vertoonen zich, de een met een
wekker, een ander met een speeldoos,
of met gelapte dekens, weer een an
der met een koffiemolen, met een di
vankussen, en zij wijzen deze heer
lijkheden aan hunne kameraden, laten
ze van hand tot hand gaan en'
werpe ze dan weg in de modder,
omdat al die dingen hun van geen
nut toeschijnen, van minder waarde
dan een bete broods of een lepel rijst.
Een soldaat, die een klok met speel
werk bemachtigd heeft, windt deze
op, luistert een oogenblik naar de
zwakke melodie, die uit haar binnenste
klinkt en legt de klok met een ver
moeiden, troosteloozen zucht op den
weg neer, terwijl hij verder doormar
cheert. Onderwijl gaat het speeltuig
nog een oogenblik voort zijne tonen
ten beste te geven: „An der schonen,
blauen Donau" voor het uitgeputte
volk, dat op dezen eindeloozen tocht
achteraan komt. Terug, terug!
Het aantal vluchtende Mohammedanen
bedraagt honderdduizenden. Zij ko
men uit het heele land tusschen de
Bulgaarsche grens en de Tsjataldzja-
stelling. Eerst zochten zij den spoor
weg op en redden zich in de naar
het Oosten vertrekkende leege wagens.
Bij elke station en halte is het een
wild gedrang geweest. De lange
trein 40 wagens en meer werd
ineens gevuld. Zonder consideratie
voor ouderdom of geslacht, trachtten
de vluchtelingen zich een plaats te
veroveren, waar die ook te vinden
was.
0
Een jonge Engclsche hoogleerares
heeft de volgende stelling verdedigd
„Om beter te kunnen leven, dient
muts van Kaatje niet gestolen, maar
haar door eene nicht geschonken was,
bovendien deed zij der bevolking
kond, dat bij den keurvorst eene aan
klacht wegens laster zou worden in
gediend tegen de vrouw van den kom
mandant en kromme Lize. Dat hitste
de bewoners op en zij schimpten in
alle toonaarden op de overheid en
zijne vrouw. Om de opgewonden
heid nog grooter te maken kreeg het
arme Kaatje hevige koortsen zoozeer
was haar de schrik in de leden ge
varen.
De kommandant had echter ook
zijn aanhang op het raadhuis en de
zen rustten zich eveneens uit.
De bedrijvigste opruier der mutsen
partij was „Oorenkees". Hij gevoelde
zich aanvoerder, daar Jorg niet aan
wezig en de torenwachter met onvrij
willig verlof afwezig was. Aan Jorg
dacht geen mensch meer, hoewel hij
reeds onderweg was. Oorenkees had
een reusachtigen wagendissel losge
maakt en sleepte deze met zich mede,
hij beloofde zijn vrienden met dit
werktuig bij den eersten stoot de deur
van het raadhuis te zullen doen open
springen. Zijne vrienden wapenden
z ch met knuppels en stokken en al
dus gc-wapend trok de bende in de
duisternis tegen het raadhuis op.
Hier stond evenwel reeds de tegen
partij, eene sombere, dichte hoop, op
dezelfde wijze bewapend en wachtte
den vijand af.- Zij wisten, dat de kom
mandant reeds des middags een ijl
bode naar den keurvorst gezonden had
met verzoek om hulp, daar onrust en
men te rooken." Mannen, die niet
rooken, zijn volgens deze geleerde
ongedulJig, twistziek. Zij raad den
jongedames aan, onder geen voor
wendsel een niet-rookenden man tot
levensgezel te nemen. Behalve bij de
„Vereeniging tegen het gebruik van
tabak" ondervindt deze dame leven
dige sympathie van de zijde van 't
mannelijk Brittenland.
o
Een uienraad.
Er is een eenvoudig middel uit
gevonden om de huismoeders en
dienstmeisjes niet langer tranen te
doen schreien bij het uien schilleD.
Het raiddel bestaat hierin dat
men de uien te voren vijf minuten
lang in heet water dompelt, en ze
daarna weer een koud bad geeft.
Als men ze daarna schilt of snijdt
zal men er geen last meer van aan
de oogen ondervinden.
o
Het Leder.
Sedert eenige jaren is het gebruik
van leder zoo zeer toegenomen, dat
de fabrikanten geen voorraad genoeg
meer leveren. De automobielmakerijen
verbruiken een fabelachtige hoeveel
heid. Ook de bewapening in het
krijgs- en zeewezen vordert zeer groote
hoeveelheden leder.
Wijl van den eenen kant de grond
stof vermindert en*'van den anderen
kant de vraag toeneemt moet de prijs
noodzakelijk stijgen.
Zoo worden de schoenfabrikanten
wel gedwongen ook hunne waar duur
der te verkoopen, eene noodzakelijk
heid die de verbruikers zullen moeten
inzien, daar 't voordeeliger is goede
waar een weinig duurder te betalen
dan waar van mindere hoedanigheid.
—O
Koewacht. Huwelijks-aangiften. 12 Nov
A'phons van Daele, oud 32 j, jm. en
Emma Maria De Vos, oud 19 j., jd.
18 Nov. Guido Karei van Hulle, oud
22 j., jm en Melanie Marie Miggens,
oud 20 j., jd.
Huwelijks-voltrekkingen. 12 Nov.
Arthur Petrus Geerards, oud 25 j.,
jm. en Maria Florentina Brandt, oud
2ö j., jd. 28 Nov. Alphor.sus van
Daele, oud 32 j., jm. en Emma Maria
De Vos, oud 19 j., jd.
Geboorten. 5 Nov. Maria Augustina,
d. van Eugenius Sturlewagen en van
Ulalia Vlijminck. 26 Nov. Maria Leonti-
na, d. van Edmondus Lud. van Hooye
en van Clementina Wuytack. 28 Nov.
Gerardus Hypolite Marie Joseph, z. van
Leo Josephus Cerpentier en van Delp-
hina M. L. Suy.
Overlijden. 13 Nov. Ursula Rondonck,
oud 69 j., wed. van Johannes J. He-
melaar. 20 Nov. Anna Carharina Thoo-
remans, oud 62 j., echtg; van Pieter
Fr. Breijaert. 25 No Cornelis Josephus
van Geersaem, oud 8 maanden, z.
van Augustus en van Josephina M.
van Gremberghe. 29 Nov. Marie Louise
AAertens, oud 47 j., echtg. var. Frans
van Overloop. 30 Nov. Colcta Elegeert,
oud 68 j., echtg. van Aloijisius de
Guchteneire.
oproer dreigden. Daardoor waren zij
zeker van de overwinning.
De mutsenpartij vermoedde van dit
laatste natuurlijk nietszij meende
zeker van de overwinning te zijn,
omdat de overgroote meerderheid der
burgers zich bij haar had aangesloten.
Fier rukte Oorenkecs met zijn leger
op het raadhuis aan, tot dicht bij den
vijandslechts eenige schreden
scheidden hen. Niemand echter wilde
beginnen. Deste meer hoorde men in
1 de duisternis een wirwar van stem
men en uitroepen „Vrijheid
„Pdsmuts „Torenwachter
Openmaken, voor den dag met den
sleutel„Bloed Maakt, dat je
naar huis komt!"... zoo klonk en
schreeuwde het door elkander; daar-
tusschen trapte zij in de duisternis
elkander op de voeten, struikelden
over hun wapens en sioegen gaten
in de nachtlucht.
Eindelijk brak de bom los.
Vol vertrouwen op den zaakwaar
nemer, bij wien hij advies had inge
wonnen was Oorenkees begonnen
„Ezeishad hij mer schallende
stem den vijand toegeroepen, maar
op hetzelfde oogenblik hoorde hij een
stuk hout langs zijn ooren suizen
des te heviger trof het zijn achter
buurman.
Daarop ging het los, evenals wan
neer men een brandende lucifer in
een' kruithoop werpt. De strijdlust
was den mannen alle in de leden
gevaren en ieder trachtte zijn huid
te beschermen, zoo goed het maar
ging.
Sas van Gent. Huwelijksaangiften.
16 Nov. Prosper Désiré Vermeire,
oud 23 j., jm. en Maria Florentina de
Lijzer, oud 22 j., jd.
Huwelijks-voltrekkingen. 27 Nov.
Leonardus de Wit (van Dussen), oud
25 j., jm. en Celina de Waele, oud
23 jjd. 30 Nov. Prosper Desiré
Vermeire, oud 23 j., jm. en Maria
Florentina de Lijzer, oud 22 j., jd.
Geboorten. 18 Nov. Irma Carolina
Francisca, d. van Petrus Bernardus
Goethals en van Coralie Meireson.
Overlijden. 21 Nov. Henry Jose
phus de Leux, oud 61 j., echtg. van
Melanie Acke.
St. Jansteen. Huwelijks-aangiften.
18 Nov. Camillus Johannes van Dors-
selaer, oud 25 j., jm. en MilanieBeu-
laert, oud 24 j,. jd.
Geboorten 15 Nov. Joseph, z.
van Frans Aioijs Nachtegael en van
Silphia Maria de Bot. 23 Nov. Au
gust Maria, d. van Eugenius van de
Wiele en van Maria Constancia van
Dorsselaer. 27 Nov. Louisa Anto-
nia, d. van Andries Eggermont en van
Cornelia Koekhoven. 29 Nov. Petrus
z. van Alphonsius van Houte en Chris
tina van Vlierberghe.
Stoppeldijk. Huwelijks-aangiften.
15 Nov. Alph. Vermeulen, oud 37
j., jm. en Eliza A. de Poorter (van
Hontenisse) oud 27 j., jd.
Huwelijks-aangiften. 27 Nov. Alph.
Vermeulen, oud 37 j., jm. en Eliza
A. de Poorter (van Hontenisse) oud
27 j„ jd
Geboorten. 7 Nov. Maria Leonia,
d. van M D. J. de Wael en van E.
M. Pietcrs. 8 Nov. Alouisius, z. van
A. van Puijveide en L. A. Robijn. 14
Nov. Mathilda Cornelia, d. van A, J.
Michielsen en van C. M. M. van Ac
ker. 17 Nov. Emmanuel Petrus Jo
hannes, z. van A. Mangnus en van
M. Verschuren. Margaretha Louisa
Augusta, d. van G. van Overmeeren
en van A. C. Rombout, 25 Nov. Ja
cobus, z. van C. den Hamer en van
G. Jansen van Roosendaal.
Overlijden. 3 Nov. Anna C. Her
mans, oud 91 j., weduwe van Jose
phus Dobbelaar.
Zuiddorpe. Huwelijks-aangiften. 18
Nov. Seraphinus de Roek (van Wach-
tebeke), oud 23 j., jm. en Maria Pru-
dentia Talboom, oud 21 j, jd.
Huwelijks-voltrekkingen. 27 Nov.
Emile Verhoosel (van Overslag) oud
35 j., jm. en Leonia Vervaet, oud 47
]-. jd-
Geboorten. 16 Nov. Henri Joseph,
z. van Leonardus de Meij en van
Maria Louisa Coppieters.
Overlijden. 29 Nov. Jean Veek-
man (van Molenbeek St. Jan), oud
65 j., echtg. van Maria Catharina du
Bois.
Roschkapellc. Geboorten. 6 Nov.
Magdalena Johanna, d. van Johannes
Franciscus Ingnatius Truijman en van
Johanna Maria Vonk. 12 Nov. Eduar-
dus Alphonsus, z. van Alphonsus
Verbrugge en van A^arie Phiiippina
van Vooren.
Clinge. Geboorten. 16 Nov. Joannes
Alphonsus, z. van Eduardus Verplancke
Het woedenst gedroeg zich Ooren-
kees. Eerst had hij zijne dapperheid
gekoeld aan een paar onschuldige
raadhuisvensters, daarna bracht hij
met zijne gezellen de wagendissel te
gen de raadhuisdeur in het veld. Zij
haalden echter uit een stoot zonder
dat de oude, zware raadhuisdeur
wankelde, want aan het ander eind
van deri dissel trokken reeds de vij
anden en nu begon een wedtrekken,
waarvoor de dissel zeker nog nooit
was gebruikt. Daartusscheu betitelde
Oorenkees den kommandant en de
andere stedelijke overheidspersonen
met alle namen, waartoe de zaak
waarnemer, naar hij meende,'permissie
gegeven had, met nog tal van andere,
die nog minder in een boek over de
wellevendheid te vinden waren. Na
tuurlijk had hij zich eerst een stuk
in den kraag gedronken.
Nu drong de sterke gemeentebode
en de politic tot in dc nabijheid van
Kees door. Beiden konden Kees in
het geheel niet uitstaan; hij wist zeer
goed, waarom. Alle uren en halve
dagen schoten hem door den geest,
w.elke hij reeds in de „griebus" had
doorgebracht.... natuurlijk alleen door
de schuld van de politie en den bode.
Zijn woede steeg hooger.
Hij liet den dissel een oogenblik
los, want reeds stak de gemeentebode
de handen naar hem uit, om zich van
hem meester te maken.
Dat ontroerde Oorenkees tot op den
bodem zijner ziel. „Vrijheidbrulde
hij en gaf den boden een oorvijg dat
zijn ooren ervan suisden.
en van Stefanie de Weijn. 21 Nov.
Camiel Joseph Paulus, z. van Benig-
nus Aloijsius Ferket en van Louisa
Maria Freijzer. 22 Nov. Johannes
Franciscus, z. van Theophilis Tock
en van Berta Clementina Buijs. 25
Nov. Gustaaf, z. van Franciscus de
Kever en van Maria Philisanta Boodts.
Overlijden. 16 Nov. Amelia Bleijen-
berg, oud 83 j., ec'htg. van Johannes
Baptist Weijn. 18 Nov. Elsa Maria
Paulina Versfraeten, oud 3 m., d. van
Rumondus en van Paulina van den
Brande. 19 Nov. Magdalena Johanna
de Winne, oud 4 j., d. van Franciscus
Augustinus en van Maria Louisa de
Gijsel. 20 Nov. Benignus Maria Ferket,
oud 1 j., z. van Augustinus Desiderius
en van Paulina Francisca Volleman.
22 Nov. Maria Agnes Geerts, oud 85
j., echtg. van Carolus Ludovicus de
Bruijn. 28 Nov. Rosalia Maes, oud 80
j., wed. van Eduardus Bolsens. 29
Nov. Johannes Francies Bleijenberg,
oud 42 j., echtg. van Maria Fidelia
van Landeghem.
Graauw. Huwelijks-voltrekkingen.
15 Nov. Alouisius Bracke, oud 26 j.,
jm. en Apolonia de Smit, oud 25 j., jd.
Geboorten. 7 Nov. Aloisius, z. van
Judocus Kouijzer en van Anna Louisa
Staal. Alphonsus, z. Petrus Augustinus
Buijs en van Maria Catharina de
Rijcke. 28 Nov. Henriette Maria, d.
van Gijsbrecht Strijdonck en van
Louisa Maria van Walle. 29 Nov.
Phelomina, en Apolonia, dochters van
Ludovicus Theodorus Boone en var.
Mathilde Daaiman.
Overlijden. 20 Nov. Rozalia Jansens,
oud 50 j., echtg. van Josephus de
Smit. 25 Nov. Apolonia Sponselee,
oud 91 j., wed. van Pieter Francies
Verhoeven. 28 Nov. Angela Amelia
Louisa Delforge, oud 1 j., d. van Jo
hannes Francies en van Amelia van
Itegem. 29 Nov. Marinus Johannes
Heinsdijk, oud 3 j., z. van Gijsbrecht
Daniël en van Janneke Balkenende.
Hengstdijk. Geboorten. 8 Nov.
Petrus Josephus, z. van Peirus Jacobus
Gelderland en van Prudentia de Rooij.
11 Nov. Alphonsus Johannes, z. van
Honoré Schelfhout en van Anna
Catharina Aarssens.
Hontenisse. Geboorten. 21 Nov.
Anna Maria, d. van Petrus Ambrosius
de bmet en Louisa de Dalie. 23 Nov.
josephus Cornelis, z. van Jacobus
Dobbelaar en van Mathilde Aerts. 27
Nov. Anna Maria Louisa, d. van
Alphonsus Petrus Adriaanssens en van
Louisa Petronella de Nijs. 30 Nov.
Petrus Alous us, z. van Eduardus
Andreas van Waterschoot en van
Mathilde Kouijzer. Maitha Bosalia, d.
van Alphonsus Roctus en van Anna
Maria Asselman.
Overlijden. 16 Nov. Ludovicus de
Potter, oud 8 m., z. van Johannes
Franciscus de Potter en van Rosalia
de Thije. 20 Nov. Apolonia Kas, oud
67 j., d. van Jan en van Johanna van
den Brande. 20 Nov. Maria Anna
van der Meijden, oud 65 jwed. van
Franciescus Schelfout. 27 Nov. Anna
Maria de Clippeieir. oud 5 m., d. van
Cornelis en van Apolonia van Water
schoot. 28 Nov. Cornelia Valckx, oud
76 j., wed. van Levinus Mangnus.
De gemeente bode liet zich daar
door niet van z'n stukken brengen.
„En gelijkheidsprak hij, gaf ver
volgens Oorenkees het ontvangene
met interest terug en trok hem daarna
met zijne lange armen over den dissel
naar zich toe, terwijl hij schreeuwde:
„Gearresteerd in naam der overheid 1"
Oorenkecs verzette zich natuurlijk
ridderlijk tegen deze schande en zijne
vrienden hielden hem vast nu echter
tuimelde beiden, Kees en bode, over
elkander heen op den grond. Toch
hadden zij nog „broederschap" kun
nen zeggen, doch miste beide daar
voor zij hadden echter nog tegen
woordigheid van geest genoeg om langs
jaspanden en beenen hunner buren
weer omhoog te klauteren. Deze stre
den nog dapper om het bezit van den
dissel en schreeuwden daarbij zoo, dat
men hen zeven straten ver kon hoo-
ren, sloegen elkander bond en blauw,
trapten elkander wederkeerig op de
teenen... in een woord, het was een
reusachtig kluwen van elkander in de
duisternis bedreigde, stootende en
slaande menschen een oproer, zoo
als het stadje nog nooit beleefd had.
Eensklaps ontvlamde schelle lichten,
de bodem dreunde van paardenge
trappel, ratelend en kletterend kwam
een afdeeling ruiters aanrennen keur-
vorstelijke ruiters waren het.
(Wordt vervolgd).
