Volkswil
BIJVOEGSEL
van
van 24 Augustus 1912.
V1 iegmachines.
FEUILLETON.
STEFANIE.
Van alles wat.
Omdat wij op 8 en 9 September
een vliegdemonstratie hebben te Hulst,
geven we hier, uit Wonderen der Tech
niek, een gedeelde van een Overzicht
over de Luchtscheepvaart.
Het idéézwaarder dan
de lucht.
De twee systemen. Juist
op het oogenblik, dat de bestuurbare
ballon eindelijk na zooveel vruchte-
Iooze pogingen triomfeert, zien we
de aanhangers van een geheel andere
oplossing van het luchtschipvraagstuk
in werkzaamheid verdubbelen en lui-
d°r dan ooit roepen, dat de bestuur
bare ballon niets te beteekenen heeft,
dat de toekomst aan een geheel an
dere zijde ligt!
Hoe dit verschijnsel uit te leggen
en wat kan er voor waars zijn in die
voorspelling
Het idee om zich in de lucht te
bewegen heeft zijn oorsprong in de
poging om de vogels na te bootsen.
Door zich kunstmatig vleugels toe te
voegen heeft men reeds zeer lang ge
leden getracht zich boven den grond
te verheffen. Toen men daarin niet
kon slagen, heeft men naar iets an
ders gezochthet toeval of de ver
beelding hebben den vlieger doen ont
staan op een ver verwijderd tijdstip,
in China denkt men. Daarna heeft
men, in die richting voortgaande, re-
men gebruikt van allerlei soort.
Op zekeren dag doemde de ballon
op, maar zoodra men trachtte hem te
besturen, leed men jammerlijk schip
breuk. Menschen, die goed nadach
ten, begrepen spoedig dat om den
weerstand van de lucht te overwin
nen met een massa, zoo belangrijk
als die, welke evenwicht houdt met
de zwaarte van den mensch, men een
zeer krachtigen motor moest hebben.
Die motor bestond op dat oogenblik
niet, de bestuurbare ballon scheen dus
niet te verwezelijken.
Men ging toen aan het zoeken naar
vliegmachines van verschillende syste
men, die alle tot karakteristieke eigen
schap hadden, dat ze den ballon
misten.
Langzamerhand werden de theoriën
nauwer omlijnd en men eindigde met
die twee zoo verschillende soorten
welke elkaar heden met verschillende
middelen de verovering van het lucht
ruim bestrijdende iichtere dan de
lucht en de zwaardere dan de lucht.
De aanhangers van het eerste sy-
13.
Wie kan dat zijn, Baptist?"
Ik weet het niet, mijnheer de
markies, er komt hier zooveel volk
voorbij.
Nu kwam er elke maand misschien
een half dozijn menschen door de laan,
maar dat vond Baptist al heel veel 1
't ls zeker een vrouw, hernam de
markiesen geen boerin, daar loopt
zij te vlug voor; zij is in den rouw.
Wie kon het toch zijn
Hij ging haastig naar binnen, gaf
Isabella last, de persoon, die naar
hem vragen zou te ontvangen, en daar
er geen tijd meer was betere kleeren
aan te trekken borstelde hij zijn jas
even af, plooide zijn overhemd wat
en ging in een leunstoel van den sa-
Ion zitten bij het venster, terwijl hij
een boek ter hand nam.
Een oogenblik nadien opende de
oude meid de deur en het jonge
meisje trad binnen.
Zij had haar sluier neergeslagen.
De markies stond op en boog.
Stefanie ging zitten en sloeg haar
sluier op.
Onmiddellijk herkende hij haar
want in die twee jaar was zij niet
veranderd het gelaat van den grijs
aard werd droevig. Toch liet hij
geen ontevredenheid blijkenmaar
hij wachtte tot zij spreken zou, ter
wijl hij de oogen op haar gevestigd
steem verklaren, dat voor ie denken
aan het zich bewegen in de lucht,
men zorgen moet zich er in te kun-
neii houden, d.w.z. in evenwicht te
zijn. Daarna moet men trachten zich
te beweger.
Hun tegenstanders echter beweren,
dat het dwaas is zich te willen be
wegen met een zoo hinderlijk voor
werp, als die enorme zak met gas en
dat men dat evenwicht in de lucht
moet krijgen door mechanische mid
delen.
Alle werktuigen, tot nu toe be
proefd, laten zich in drie categoriën
verdeelende rechtvleugeligen, de
schroefvormigen en de luchtdrijvers.
Rechtvleugeligen. Deze wil
len rechtstreeks de vogels navolgen.
Hun eigenlijke organen bestaan in een
systeem van uitslaande vleugels, waar
mee men den weerstand van de lucht
zoekt te verhoogen in bewegingen,
welke men nuttig zou kunnen noemen,
om zich op te houden en voort te
drijven en daarentegen die weerstand
te verminderen door omgekeerde be
wegingen.
De eerste pogingen zijn gedaan met
vleugels van pluimen, daarna kunst
vleugels, gehecht aan den arm van
den mensch. Maar deze proefnemin
gen wijzen op een buitengewone na
ïviteit de berekening, of zelfs de een
voudige vergelijking toonen dat ge
makkelijk. Indien men de oppervlakte
van de vleugels van een goed vlie
genden vogel meet en men die ver-
je'ijkt met zijn gewicht, dan ziet men,
dat voor een man met een gemiddeld
gewicht, om in dezelfde proportie te
blijven vleugels zouden noodig zijn
van 16 M2.
Bovendien zouden die vleugels met
ccn grootc kracht cn een groote snel
heid moeten kunnen worden bewo
gen. De mensch is daartoe absoluut
niet in staat.
De natuur, al haar gunsten samentrek
kende op zijne hersenen, heeft den
nun ch met veel minder spierkracht
begiftigd dan de dieren. Naar de be
rekeningen in de laatste jaren gemaakt
en bevestigd door de merkwaardige
itudien van Marcy, steunende op
waarnemingen door middel van de
kinematograaf van de bewegingen dei-
vogels, besteden de gevleugelde dieren
cen'ddild om z'ch op te houden in
de lucht en vooruit te komen 24 K.
G- M. per seconde en per kilogram
gewicht, bij het begin van hu.» vlucht
en slechts 4 K.G. M. in volle vlucht
Om onder dezelfde voorwaarden te
vliegen, zou een man met een gemid
deld gewicht van 75 K.G. 300 K.G.
hield.
Zij van haar kant beschouwde hem
met een mengeling van liefde en schrik,
en was zoo verward, dat zij nog niets
gezegd had. Eindelijk haalde zij uit
haar zak het papier, dat het verhaal
bevatte van den kanunnik en reikte
het den markies toe.
„Mijnheer de markies, zei zij, iemand,
die overleden is, liet dit voor u en
voor mij na. Ik heb het gelezen,
wilt gij zoo goed zijn dat ook te
doen
Laat eens kijken, juffrouw," ant
woordde de heer de la Hansaye.
Het jonge meisje liet het hoofd han
gen. De markies begon te lezen.
Reeds bij de eerste woorden maakte
een groote ontroering zich van hem
meester. Hij deed zijn best om dat
niet te laten blijken. Meermalen hield
hij op met lezen en S'etanie voelde,
dat hij haar met bijzondere oplettend
heid aanzag.
Plotseling ontviel het papier aan
de handen van den markies. Bedeesd
sloeg Sttfanie de oogen op. En, o
vreugdezij zag dat de grijsaard
weende, de armen tot haar uitstrekte
en opstond om naar haar toe te snel
len. Zij kwam hem voor en wierp
zich aan zijn borst.
Zoo bleven zij geruimen tijd, schrei
ende van vreugde.
Zoo zaten zij meer dan een kwar
tier te praten, opgetogen door dit
wedervinden, toen Stefanie bemerkte,
dat zij in haar zak nog de stukken
had, die de waarheid bewezen van
M. per seconde besteden, indien hij
eens bezig was en 1800 bij het ver
trek. Een goed geconstitueerd man
kan zonder groote vermoeienis niet
meer dan 10 K. G. M. per seconde
geven bij werk en bewegingen, waar
aan hij gewoon is.
Men ziet dus dat men het pro
bleem met geen mogelijkheid kan op
lossen door de eenvoudige spierkracht
en dat het onvermijdelijk is de op
lossing te zoeken in het gebruik van
mechanische middelen.
Maar zelfs met deze zijn de moei
lijkheden nog groot. Men heeft in
het eerst getracht de vleugels samen
te stellen door tallooze veeren aan el
kaar te bevestigen, zonder zich reken
schap te geven van hun onevenredig
heid aan de afmetingen en het ge
wicht van den mensch.
Daarna heeft men getracht ze te
vervangen door platte of gebogen
vlakken, welke zoo licht mogelijk wa
ren, maar ook deze vlakken hebben
in het algemeen niet dan zeer slecht
aan de gestelde eischen beantwoord.
't Is nog maar sinds korten tijd, dat
men, zich rekenschap gevende van de
samengestelde natuur der beweging
van den vleugel van den vogel tijdens
de vlucht, getracht heeft met kunst
matige middelen tot het doel te ko
men. Dank zij de photografie instan
tané hebben Marcy en anderen door
vele proefnemingen aangetoond dat de
vleugel van een vogel niet, zooals men
langen tijd naief heeft geloofd, een
enkelen slag van boven naar beneden
maakt, maar wel een zijdelingsche
beweging, gecombineerd met een
draaiende, dus herinnerd aan het werk
van den schroef. Men begrijpt dus
op welke mechanische moeilijkheden
men moet stuiten om dergelijke bewe
gingen ra te maken met vleugels,
welke geleed moesten :iji.
Om kort te gaanmen is tot nu
toe met kunstmatige vogels tot abso
luut niets positiefs gekomen, noch
zelfs tot iets wat een ernstige ver
wachting zou kunnen wettigen.
De meest overtuigde aanhangers
van dit systeem zijn er langzam r-
hand toe gekomen, te zeggen, dat het
om den vogel na te volgen niet strikt
noodzakelijk is, te doen zooals hij.
Om vooruit te komen in het water,
bedient men zich van organen, welke
geheel verschillen van de vinnen der
visschenbij voertuigen heeft men
uitstekende resultaten verkregen, door
het wiel te gebruiken in plaats van
de pooten der dieren logisch is het
dus om zich los te maken van de
zuivere en eenvoudige navolging van
de bewegingen der vleugels en te
zoeken naar vernuftige middelen om
door meer of minder afwijkende ver
richtingen tot het beoogde doel te
komen.
Dat voert ons natuurlijk tot een van
de andere onderdeelen op dit gebied.
Schroefvormigen. Dit zijn
apparaten, waarmee men zich tracht
op te houden in de lucht door het
werk van een schroef met verticale
spil, die eer.e kracht levert van on
der naar boven, dus een tegenwicht
is voor de zwaarte. De systemen,
welke ontworpen en' beproefd wer-
het verhaal van den kanunnik.
Mijnheer, zeide zij, ik zal u de
stukken laten zien.
Dat is niet noodig, nichtje, ant
woordde de heer de la Hansayehet
beste stuk is uw gelaat. Gij lijkt
zoozeer op uw arme moeder, dat ik
geen ander bewijs noodig heb. Daar
zij een dochter heeft nagelaten, kan
dit niemand anders zijn dan gij.
Daarop, aan ieder der huisgenooten
willende mededeelen, welke gelukkige
gebeurtenis er had plaats gehad, riep
hij uit
„Isabella, Baptist, kom eens naar
mijn nicht zien.
XVII.
Nauwelijks bewoonde Stefanie ge
durende eenige dagen de M.rüniêre
of alles in het oude huis was van
plaats veranderd, alles was jeugdiger
geworden. De markies kon nauwe
lijks zijn geluk begrijpen. lede en
morgen, dat hij in de groene kamtr
den lichten stap van Stephanie hoorde
en haar frissche stem hem toeriep
„Goeden morgen hebt gij goed gt -
slapen?" aarzelde hij nog te antwoor
den en vroeg zich af of hij niet de
speelbal was van een schoonen droom.
Sedert zij op de Merlinière was,-b -
wonderde hij alles, wat zij zeide, wilde
en keek van 's morgens tot 's avonds
verrukt naar dezen schat van jeugd en
schoonheid, dien hij zoo laat had ge
kend.
Isabella deelde haar hart tusschen
de herinering aan den kleinen Jan en
den zijn zóó talrijk, dat het een boek
deel zou vorderen om ze alle te be
schrijven. Dus zullen we ons tot en
kele bepalen.
Aan het eind van zijn loopbaan
heeft kolonel Bernard zich verdiept
in een grondige studie van deze zaak,
eerst theoretisch en later protfonder-
lijk. In 1903 heeft hij in de Acade
mie van wetenschappen een theorie
ontwikkeld over zulk een schroef met
stijgende kracht.
Volgens hem zullen de beoefenaars
van deze leer met hun motor kunnen
opstijgen, wanneer de motor zal ge
daald zijn tot 2 K.G. per stoom-paar
denkracht. Men heeft reeds motoren
van die zwaarte gemaakt, maar om
apparaten te hebben, die zeker wer
ken, kan men thans nog niet onder
de 4 of 474 Kilo gaan. Vindt men
ze lichter aangekondigd, da i bestaat
er eenige reden voor wantrouwen
het reservoir enz. heeft men dan dik
wijls niet meegerekend
Wij hebben gezien dat Ssntos-Du-
mont in 1905 het althans voorloopig
opgaf, om ballons van afwijkenden
vorm te maken. Hij heeft ook zulk
een cchroefvormige machine gemaakt
(waarvan nog wel beweerd werd dat
ze voor 35 K.G. 28 paardenkrachten
leverde!) De eerste proeven echter
waren van dien aard dat de jonge
Braziliaan cók dit terrein weer ver
liet.
De meest ernstige toestellen zijn tot
nu toe die van Léger en Dufaux.
Dat van Léger is het eerste geweest,
dat tot nu toe een menscheiijk wezen
van de aarde heeft kunnen oplichten,
ongelukkig- echter zonder motor; de
electrische kracht werd van buiten
aangebracht door een geleiding. De
spil van de schroef is met een schuine
helling en zóó ingericht, dat tegelij
kertijd de beweging van stijging en
die van overbrenging kan worden
verkregen.
Dufaux heeft in 1905 een motor
kunnen oplichten en tevens een over
wicht van een derde van het geheele
gewicht. Maar het was met een toe
stel dat maar 17 K.G. woog.
Men ziet uit dit korte overzicht, dat,
indien men al binnen korten tijd ge
wichtige vorderingen mag verwach
ten, men tot nu toe slechts zeer be
trekkelijke resultaten heeft verkregen.
Vervolg in het Hoofdblad.
O
Gouflvisch en Mug.
De Illinois Central Railroad heeft
het plan opgevat, alle stilstaande wa
teren langs zijn lijnen te bevolken
met goudvisschen. De familie waar
toe dit vischje behoort, is verzot op
muggenlarven maar alleen de goud-
visch kan in stilstaand water leven.
Zóó zal de spoorwegmaatschappij de
malaria bestrijden. Als de bestaande
broederijen niet in staat zijn, de maat
schappij van eer. voldoend aantal vis
schen te voorzien, zal zij zelf een
broederij oprichten. Med. Record.
0
Do aardbeving in Turkije.
De aardbeving die dezer dagen door
de beminnelijke verschijning van Ste
fanie. Daar zij de gewone spijzen
van den markies niet goed genoeg
vond voor zoo'n aardige dame, trachtte
zij zich de recepten te binnen te bren
gen, die zij in haar jeugd geleerd had
van de koks der groote he eren, die
het hof van Versailles omringden, cn
uitgezonderd eenige treurige vergis
singen, waarop niemand acht scheen
te slaan, liet haar geheugen haar niet
in de steek. Wat Baptist aangaat, die
viel met derv dag af en werd ziender
oogen grijzer. De gebeurtenis, die de
Merlinière onderst boven haalde, ver
anderde niets daaraan. Zijn meester,
die er ongeruster over was, dan hij
den ouden trouwen dienaar wilde la
ten blijken, spotte er dikwijls mee en
zei dan
„Baptist, ik geloof waarlijk, dat gij
het poeder van mijn pruik steelt."
„Ja, mijnheer de markies 1 ant
woordde Baptist dan, als ik 0 k uw
goede, gezonde beenen en uw frissche
kleur er bij kon krijgen, die gij hebt,
sedert onze juffrouw er is, dan zou
ik er nog eens over denken."
Evenwel scheen hij zich ook geluk
kiger te gevoelen. Sedert een jaar
had hij niet meer gezongen, maar nu
hoorde men hem zoo bij gelegenheid
zijn oude Vendeesche liedjes zingen,
die hij nog niet vergeten was.
Niet alleen de bewoners van de
Merlinière waren veranderdhet huis
zelt en alles wat het bevatte was in
korten tijd anders geworden de sa
lon bijvoorbeeld, was onkenbaar: de
leunstoelen hadden geen gaatjes meer
de observatoria werd waargenomen,
heeft, naar men weet, inderdaad
zooals reeds aanstonds vermoed werd
plaats gehad in Turkije en daar
vreeselijke verwoestingen aangericht.
Ganos,J Chora, en andere dorpen aan
de Europeesche kust van de zee van
Marmora zijn ernstig geteisterd door
de aardbeving en door branden.
De zee van Marmora schijnt het
centrum van de aardbeving te zijn
geweest.
De kapitein van het stoomschip
„Virginian" rapporteert, dat hij, toen
hij voorbij Ganos voer, bemerkte, dat
het dorp in duisternis was gehuld. De
haven van Chora was verdwenen en
deze plaats, evenals Myriofito, Her-
achita, Milia en Krassia stonden in
vlammen. Hij duifje het anker niet
laten vallen wegens het koken van
het water.
De bemanning van een ander schip
rapporteert, dat dit vaartuig omstreeks
drie uur in den ochtend door de golven
heen en weer werd geschud en dat
zij heeft gezien, dat Myriofito en Her-
achita in brand stonden. Wegens den
hevigen storm koii het schip niet
naderbij kom.n.
De petroleummagazijnen te Miri
moeten in brand gevlogen zijn en het
gerucht loopt, dat Rodosto en Silivri
verwoest zijn.
Een stoomschip dat voorbij Galli-
po!i voer, meldt dat die stad in puin
ligt. Op verschillende andere plaat
sen zijn verder branden uitgebroken.
Een gewonde soldaat verklaarde,
dat aan de Dardanellen geen enkel
huis meer bewoonbaar is.
Het hoofdkwartier en de kazerne
zijn inrestoi'. Vijf soldaten zijn om
het 1. ven gekomen en tal van andere
licht gewond.
Charkeny en andere dorpen zijn
verwoest.
Ook de streek rondom Adrianopel
is door de aardbeving hevig geteisterd.
Naar het heet, zijn in het geheele
vil. j t 70 tot 80 personen om het le
ven gekomen tn 200 gewond. Vol
gens een officieele mede-
deeling der Porte is de
aardbeving in de omstre
ken van Adrianopel het
hevigst geweest.
De bladen te Konstantinopel mel
den, dat het aantal dooden een dui
zendtal bedraagt en dat der gewon
den van 5000 tot 6000.
Het stadje Hora is bijna geheel ver
woest. De brand veroorzaakte den
dood van 80 personen, terwijl er 300
gewond werden. Ook te M:riofifo brak
brand uit, waardoor 300 personen ge
dood en 600 gewond werden.
Te Adrianopel zijn 20 moskeeën en
talrijke andere gebuuwen verwoest of
beschadigd; te Cheiion meer dan 5C0
gebouwen afgebrand. Te Aggrocos-
tro werden door den brand 82 huizen
vernield. Een springvloed te Terre-
mo'o beschadigde verscheidene vaar
tuigen, waaronder het jacht van den
Khedive en te Mahroussa, op het eiland
van Marmora werden bijna- alle hui
zen, scholen en kerken verwoest.
E11 zco komen berichten uit nog tal
van andere plaatsen in dit gedeelte
van Turkije. Volgens berichten te
Konstantinopel ontvangen uit particu-
in het bekleedsel, geen verguld spij
kertje ontbrak er aan, wat zeker niet
geschied was sedert zij nieuw waren,
bijna honderd jaar te voren de schil
derijen, die netjes waren gewasschen
zagen er f isch uit; de drie ouden
kasten, etjes gezuiverd en opgewre
ven blonken en roken raar de was;
de platen in lijsten, die den wand
versierde hingen recht en aan alle
kanten, in alie hoeken, op den schoor
steen, op de tafel, in vaasjes en tot
ruikertje gebonden, verspreidden de
bloemen hun frissche geuren en vroo-
iijkten de oude, groote zaal op. De
kamer van mijnheer de la H.-nsaye
was opnieuw behangen een groote
verandering, waarvoor men reeds tien
jaren terugdeinsde het onkruid
werd zorgvuldig-overal gewied, zelfs
uit dc laan, die veertien dagen te vo-
r;n mees- op een grasveld dan op ten
rijweg geleken had.
St :anie, die het voorwerp was van
alle voorkomendheid en de oorzaak
van a! die gelukkige veranderingen
was ook geheel adders gewordenzij
zag er gezonder en blozender uit. Het
was niet mfcer het jonge meisje in
den rouw, met bleek gelaat en dc
oogen met tranen gevuld. Zij was
nu netjes en sierlijk gekleed, haar wan
gen werden door een blos gekleurd
en zij liep f'-ink door het huis. In
hire nieuwe o-geing bevond zij z\> h
op haar gema< en als te huis. De
zorg, die men voor haar drc-eg, nr akte
haar niet verlegen, doch wekte een
erkentelijke ontroering bij haar op.
Gewoon van hare kindsheid af slaafs
