No. 135.
Zaterdag 27 April 1912.
3e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
Richting': Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT EZiKEN MTEIDIO.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
W?
Stichter: 11. Avan Dalsum.
Gentschestraat C 6 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
DE
LKSWIL
EEDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELGIEfr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DKUKKERIJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25.
Zooals uit de rubriek blijkt, zijn de
f400 boeten betaald voor de straf
zaken pastoor Schets en anibtsrapport
burgemeester van Waesberghe, en is
ze tegelijk afgesloten.
De f400 zijn betaald: voor onge
veer f 100 door vermogende vrienden,
voor ongeveer f25 door den boeren
stand, voor ongeveer f 10 door den
winkeliersstand, voor een dubbele frank
door een Belgischen pater en voor
f 1 door een pater in Amsterdam,
door den arbeidersstand voor de rest
of wel voor het overgroote deel.
Van uit de notarieele wereld werd
bijgedragen voor niets, van uit de
politieke wereld ook voor.... niets.
Deze bijdragen geven een zeer aar
dig beeld van de rechtsovertuiging
der bevolking.
Immers.
Deze bijdragen hadden niet voor
doel om aan van Dalsum een voor
deel te bezorgen, maar om daardoor
op wettige wijze protest aan te tee
kenen tegen onrechtvaardige vonnis
sen tegen hem uitgesproken. Nu door
de bijdragen het bedrag der boeten
is bereikt, zijn hierdoor te gelijkertijd
door het volksprostest de strafvonis-
sen te niet gedaan.
Welk een succes voor onze bela
gers, die ten einde raad de hulp der
Justitie hadden ingeroepen, niet om
voldoening te verkrijgen alsof zij zich
beleedigd hadden gevonden, maar om
hun wrok te kunnen koelen wegens
het steeds mislukken van hun mach-
telooze pogingen om ons zedelijk en
finantieël te ruineeren, omdat wij het
opnamen voor de volksbelangen tegen
de volksonderdrukking onder vromen
vlag.
Wat hadden zij, onze belagers, ge
juicht, toen wij door de justitie wer
den gestraft, maar hoe spoedig ver
stomde dit gejuich toen het volkspro
test zich deed hooren door middel
van de Rubriek.
Deze Rubriek werd hun nachtmer
rie, ook omdat zij de gelegenheid
bood dikwijls met een enkel woord
aan hen hun vuiligheid onder den
neus te duwen, terwijl het opschrift
een herinnering bleef van de zaken,
waarin sommigen hunner zulk een
schoone rol hadden gespeeld.
Maar welk eene les bevat ook voor
de Justitie zelve het betalen van de
boeten
Negenmaal moesten wij in strafza
ken voorkomen, hetzij in Middelburg
hetzij jn den Haag, hoeveel waar
schuwingen moesten wij vernemen dat
we ons notariaat zelf in gevaar brach
ten, dat we de Volkswil moesten op
doeken, en het waren alle woorden in
de lucht, omdat wij kenden ons goed
recht en wij ons goed recht door
niemand zouden laten ontnemen noch
djt ter wille van wien ook zouden laten
varen.
De groote les voor de Justitie is,
eenerzijds, dat zij voortaan wel met
eenig wantrouwen mag bejegenen de
aan haar in te dienen ambtsr&pporten
van sommige burgemeesters, eri an
derzijds, dat zij voortaan wat meer
waarde mag hechten aan het gezund
verstand des volks. Als deze les, en
vooral de laatste, door de justitie wordt
begrepen, dan zal uit de Rubriek
voortvloeien een oneindig groot goed
voor de rechtszekerheid van de per
soonlijke veiligheid van den kleinen
man, vermits de praktijk zoo dikwijls
is, dat één woord van den een of
anderen dorpsautoriteit bij de justitie
meer waarde heeft dan vele woorden
van de kleine luiden.
We zeiden, dat die bijdragen een
zeer aardig beeld geven van de rechts
overtuiging der bevolking.
Als in de rubriek eene bijdrage
voorkwam die bleek te zijn van een
vermogenden vriend, dan werd in de
bevolking gegist wie het wel zou zijn
geweest, en deze gever woa er door
de sympathie van het groote publiek,
alsof het was een bijdrage voor een
algemeen verlangd volksdoel, alsof
het was een bijdrage aan iederen
volksman in het bizonder. De boeren
stand, die in zijn geheel toch nog wel
wat aan van Dalsum te danken heeft,
heeft slechts weinig bijgedragen. We
constateeren dit feit, en verklaren het
uit den geest van afhankelijkheid aan
enkelen. Dat ook de winkeliersstand
niet te veel heeft bijgedragen ligt aan
het karakter van „wij moeten van
iedereen leven", en daarom om zich
neutraal te houden.
De twee paters, die te zamen f 2 ga
ven, deden dit met de uitgedrukte hoop,
dat hunne bijdragen zouden worden
nagevolgd door andere geestelijken.
Zij werden in hunne verwachting be
schaamd. Of deze niet-navolging nu
kwam uit een niets gevoelen voor een
protest tegen onrechtvaardige vonnis
sen, of v/el uit vrees dat het uit zou
komen en bekend zou worden bij
sommige geestelijke overheden, be
slissen we niet, maar wat we wel be
sluiten is ditdat de niet-navolging een
negatieven waarborg is voor de volks
liefde, die wordt beweerd te zijn on
der de geestelijkheid geroepen om een
soort leider te zijn van katholieke so
ciale vereenigingen.
Het voor geen cent bijdragen door
de notarieele wereld, terwijl het in deze
toch genoegzaam bekend was, dat de
strafzaken maar een comedievertooning
waren om te bedekken het doel een
notaris, dus een collega, te ruineeren,
omdat hij als notaris een eerlijk man
wilde zijn, levert een bewijs, dat er
in deze notarieele wereld weinig me
degevoel te vinden is.
Maar het geheel onbetuigd laten
door de politieke wereld is gewoon
weg schande. Deze toch beweert,
en deze bewering is in alle partijen,
dat zii zijn voorstanders niet alleen,
maar beschermers, makers zelfs, van
het recht en van de rechtsovertuiging
der bevolking, die zij in wetten for
muleeren. En ziet, zij laten eene
éénige gelegenheid voorbijgaan om niet
met woorden maar door eene eenvou
dige kalme daad het bewijs te leveren,
dat zij iets gevoelen voor de rechts
overtuiging eener geheele bevolking.
Welk een verschil met deze schande
der politieke wereld, het eergevoel der
kleine luiden. Deze hebben hun eer
gevoel doen kennen door, wel is waar
in posten meest van 10 cent en een
kwartje, maar te zamen gaven zij meer
dan alle anderen samen, voortdurend
hunne bijdragen te geven. Wij zijn
dankbaar jegens allen, zonder onder
scheid, die voor de Rubriek hunne
bijdragen gaven, maar vóór alles zijn
wij dankbaar voor de dubbeltjes en
kwartjes, omdat zij kwamen uit kleine
beurzen, ja, omdat er onder te vin
den is het penningske der w e-
d u w e.
Dat onder de bijdragen der kleine
luiden te vinden is het penningske
der weduwe geeft aan de Rubriek en
hiermede aan het volksprotest de volle
groote beteekenis.
In het destijds keizerlijke en chris
telijke Constantinopel was voltooid de
grootsche kathedraal, die in de geschie
denis der beschaving den naam zou
krijgen van de Aya Sofia, en waaraan
dr. Schaepman zijn lied zou wijden.
Op den dag van de inwijding ging
door de lucht het woordSofia heeft
de kerk gebouwd.
De keizer en zijne hovelingen en de
kerkvorsten en de grooten en de rij
ken v/aren verbaasd, want zij gedach
ten de vele en groote schatten door
hen voor den bouw geofferd, en nie
mand kende Sofia. Maar na onder
zoek werd zij gevonden en zij bleek
te zijn eene arme weduwe. En welke
was geweest hare gift Dezedat
zij aan een ezeltje, dat bij het werk
werd gebruikt om de bouwstoffen aan
te brengen, haar stroo had gegeven.
Maar deze gift, op zich zelve gering,
was groot in de oogen van God, om
dat zij met dat stroo alles had ge
geven wat zij geven kon. En de
naam dezer arme weduwe zou wor
den de naam der kathedraal, omdat
haar gift de waarde had bepaald van
het kerkgebouwde waarde van het
hart.
Het hart van ons goede volk ligt
in de Rubriek van het volksprotest,
dit volksprotest is hierom groot en
krachtig en ook heilig, het is beslis
send en vernietigt tot een niet de
vonnissen der Justitie.
Aan allen, die hunne bijdragen ga
ven, groot of klein, zeggen wij dauk,
en ieder beschouwe dezen dank als
persoonlijk aan hem gedaan.
Er zijn verschillende stemmen op
gegaan om, nu de rubriek van het
voiksprotest is afgesloten, een nieuwe
rubriek te openen en wel een rubriek
Verkiezingfonds 1913. We zullen de
volgende week onze gedachte hierover
geven en dan tegelijk daarna het oor
deel vragen van onze lezers.
H. A. VAN DALSUM.
021X4*
In het vorige artikel hebben wij de
rijksbelastingen in twee groepen ver
deeld, de directe en de indirecte. De
directe het woord zegt het reeds
zijn dezulke, die gij direct of recht
streeks betaaitde andere betaalt gij
indirect of langs een omweg. Wij
hebben gezien, hoe deze laatste, zoor
dra zij eerste levensbehoeften "betref
fen, schandelijk onbillijk zijn, en wel
le omdat ook de armste drom
mel er aan betalen moet,
2e omdat er geen rekening gehou
den wordt met de draagkracht
arm en rijk betaalt precies
evenveel.
Wij hebben dan ook als onze over
tuiging uitgesproken, dat op de re
geering do plicht rust, deze belastin
gen geleidelijk af te schaffen.
Eilaas, lezeronze tegenwoordige
regeering schijnt van dien plicht wei
nig te voelen. Dat blijkt vooreerst
uit haar daden De jeneveraccijns
heeft zij nog verhoogd, en de verla
ging van de sukeraccijns, die toch
eigenlijk half beloofd was, heeft zij
voor een heele poos van de baan ge
knikkerd.
Maar ten tweede blijkt het overdui
delijk uit haar plannen. De regeering
wil, kort en goed, de invoerrechten
verzwaren.
Misschien meent gij. dat dat alleen
de menschep, treft, die waren uit het
buitenland in ons land willen bren
gen en dat wij er niet zooveel mee
te maken hebben. Maar dan hebt gij
het leelijk mis.
Invoerrechten zijn wel degelijk indi
recte belastingen evengoed (of eigenlijk
even slecht) als de accijnsen.
Ik zal u dit met een enkel sprekend
woord aantoonen.
Een koopman wil in ons land thee
aan den man brengen. Hij moet die
natuurlijk uit het buitenland halen,
want bij ons groeit ze niet. Zoodra
hij nu echter met zijn thee bij onze
grens gekomen is, wordt hij tegenge
houden en een kommies noodigt hem,
in naam der regeering, beleefd doch
dringend uit, voor elke 100 kiiogram,
die hij invoeren wil, f 25 tc betalen.
Geeft hij aan deze uiinocdiging geen
gehoor, dan komt de thee ook niet
over de grenzen. De koopman be
taalt dus, maarhij zorgt naiuur-
lijk, dat hij die f 25 terugkrijgt, leder
die thee bij li^m gaat koopen, laat hij
25 ct. per Kilo of 2,5 ct. per o:lS meer
betalen. Alzoo betalen wij allen, tel
kens wanneer wij een onsje thee ge
bruiken, 2,5 cent belasting aan het
Rijk. En weer maakt het geen ver
schil, of wij arm zijn of rijkEn
v/eer moet gij meer betalen, wanneer
gij een groot gezin hebt!
Wij hebben hier m. a. w. weer de
zelfde onbillijkheden, die wij bij den
suikeraccijns opmerkten.
Op deze wijze betalen wij nu reeds
belastingen van een heele reeks arti
kelen. Maar van de meeste is het niet
veel, als regel maar 5 (5 cent van
iederen gulden). En dan zijn er nog
heel wat zaken bij, die door de ar
beiders slechts weinig gebruikt wor
den. Zoodat we ons over de be
staande invoerrechten niet al te erg
te beklagen hebben.
Maar daar gaat verandering in ko
men. Onze regeering heeft weer eens
meer geld noodig, en nu heeft de
minister van financiën een wetsont
werp Ingediend, om die invoerrech
ten te veranderen. Dat wetsontwerp
wordt gewoonlijk aangeduid met den
naam T a r i e f w e t, ofschoon het na
tuurlijk nog geen wet is. Daartoe
moet het eerst nog fn de Kamers aan
genomen worden, en wij hopen har
telijk dat dit niet za! gebeuren. Want
verandering is dikwijls geen verbete
ring, en in dit geval beieekent het be
slist verslechtering. Van de
meeste aitikelen toch, wordt het in
voerrecht verhoogd, en een heele reeks
artikelen, die tot nu toe vrij mochten
binnenkomen, zullen voortaan ook be
last worden.
Nu zou dat weer niet erg zijn, als
het alleen luxe-artikelen betrof, din
gen, die alleen door de rijken ge
bruikt worden. Maar er zijn een heele
boel zaken bij, die ook in een ge
woon arbeidersgezin telkens noodig
zijn. Ik zeg niet, dat zij er ook tel
kens gebruikt worden, want velen
moeten ook het noodige ontberen.
Maar is liet nu niet e r g\e r 1 ij k van
een regeering, dat zij het aanschaffen
van deze zaken nog moeilijker gaat
maken Want dat doet zij, lezer
Deze tariefwet legt nieuwe belas
tingen op de dagelijksche behoef
ten van de kleine luiden. Dat feit,
dat schandelijke feit, staat boven allen
twijfel vast, al hangt men er nog zul- 1
ke mooie praatjes om heen. Ik kom
later op die praatjes terug, vandaag
blijf ik bij de feiten, waarvan ik er
een heele reeks ga opsommen.
1. Van slachtpaarden wil deminis-
ter f3 invoerrecht per stuk vorderen.
„Het is niet veel," zult gij zeggen. 1
Wacht maar, er komt nog meer, vele
kleintjes maken één groote. Zoo denkt
de minister ook. 16000 beestjes a
f3 maakt f48000 rekent hij. Waar
zullen die vandaan komen, lezer?
Uit de zakken van de paardenvleesch-
etersHebben die het zoo breed
2. Gedroogde en gerookte visch
(haring, stokvisch en zoo) worden be
last met f 1.50 de 100 kilo.
3. Gedroogd en gerookt spek wordt
hooger belast dan thans. Wie eten
dat
4. Rund- en schapenvet wordt in
ons land door „de smalste gemeente"
veel gebruikt om het middageten te
bereiden. De minister wil het belas
ten met f3 per 100 kilo.
5. Margarine gaat hij zelfs belasten
met f 10 per 100 kilo of 5 cent per
pond. Weet gij, lezer, wie de mar
garine koopen
6. Paarlen wil de regeering niet be
lasten. 't Zou ook zonde zijn van de
arme dames, die die dingen koopen.
7. Meent gij, lezer, dat appels, pe
ren, sinaasappelen, vijgen, dadels, drui
ven enz. alleen gezond zijn voor rijke
menschen Or ook voor arbeiders
en arbeiderskinderen? Toch hoeven
deze laatsten er gewoonlijk niet veel
te eten. Welnu, dat gaat nog minder
worden. De minister zal ze stevig
belasten, versche peren bijv. met5ct.
per kilo.
8. Op meel voor broodbereiding
wordt ook 40 ct. per 109 kilo gelegd.
9. Geneesmiddelen heeft een arme
natuurlijk niet noodig. Zij zullen be
last worden met 25 a 250 gld. per
100 kilo.
10. Zeep en allerlei oliën moeten
ook wat meer opbrengen.
11. Leer en schoenen gaan ook de
hoogte in.
12. En als gij dan klompen gaat
dragen ontsnapt gij toch niet. Die
worden ook van 5 procent gebracht
op 12 procent.
13. Manufacturen, stoffen, garen,
band, lint, veters, dekens, lakens, zak
doeken, tapijten, vloerzeilen, gordijnen
alles moei meer opbrengen.
14. Petroleum blijft zooals het is,
n.l. 55 ci. per 100 kilo of ongeveer
V2 cent per liter.
Ziehier, lezer, een reeks van feiten,
die ik u voorloopig ter overdenking
geef. De opsomming is natuurlijk
op geen stukken na volledig, maar
zij beval toch de voornaamste zaken,
die voor ons van belang zijn. Ik ver
zoek u, ze in verband te willen bren
gen met de vraag, waarmee ik mijn
vorig artikel besloot„Zou onze hui
dige regeering het i n d e r d a a d goed
met de arbeiders meenen
Boven heb ik er reeds op gewezen,
dat men deze ernstige feiten onder
allerlei mooie praatjes tracht te
verbergen. Natuurlijk met het doel,
om voor de volgende verkiezing toch
weerde stemmen te winnen van de
bedrogen arbeiders. In een volgend
nummer zullen wij die praatjes eens
nagaan. Het zal goed zijn, dit blad
voorloopig te bewaren om de feiten
te kunnen controleeren.
Zeeuw.
