BIJ REI MIN VAN DE MARKT.
EENE KLEINE TRAAG MN IIE
Gewestelijk Nieuws.
ge.schreven tegen vijf uur, en toen dit
„lastige" raadslid om half zes wegging
daar het gemeentehuis gesloten was
werd om zes uur de vergadering be
gonnen de burgemeester en de andere
raadsleden hadden gezeten in de her
berg tegenover het gemeentehuis voor
het sluiten op het politieuur wordt
streng de hand gehouden bij den een,
doch bij twee vrienden van den bur
gemeester wordt er niet op gelet en
vooral niet, als de burgemeester zelf
over tijd in de herberg zit.
In Heer werd het armbestuur door
den nieuwen Gemeenteraad ontbon
den, omdat het aan personen, die er
niet om hadden gevraagd, ondersteu
ning had verstrekt, om hen later als
armlastig van de kiezerslijst te kun
nen afvoerenop den vooravond van
het bijeenkomen van den nieuwen ge
meenteraad beslist de aftredende ge
meenteraad aan den burgemeester en
den secretaris eene verhooging van
tractement te geven van de helftde
oude gemeenteraad verkoopt een ge
meenteeigendom ver onder de waarde
aan een patersklooster.
Omdat de eigenaardigheden onder
katholieke vlag worden beoefend, houdt
de katholieke geestelijkheid daar de
hand boven het hoofd van hen, die
ze bedrijven, daar deze tot het „gezag"
behooren. Dit is overal en in alle
landen haar taktiek, zoolang het „ge
zag" niet trapt op haar eigen beenen,
want is dit laatste het geval, dan heet
het kerk- of priestervervolging. Paus
Pius X begrijpt dit wel en zegt ook
duidelijk waar het op staat, maar zijne
geestelijkheid is met name in Neder
land, en met name in enkele gedeel
ten van Zuid-Nederland, zeer hard-
leersch.
Uit ile Pers.
O
De Standaard schrijft
Politiek-schuw.
De politiek-schuwheid sluipt ook
in de Pers. Een oud-Nederlandsche
volkskwaal. Zooals de heeren het
wijzen, zoo zullen wij, burgers, het
prijzen. Wat gaat 't ons aan. Aan
de politiek heeft men, naar een min-
aanlokkelijk zeggen, een broertje dood.
Wat den menschen belang inboe
zemt, zijn drie dingen: lo. wat de
Pers -geeft over beurs- en geldzaken
2o. v/at de Pers biedt over kunstza
ken 3o. wat de Pers ten beste geeft
over sport. Knip die drie rubrieken
uit de hedendaagsche Pers uit, en
zie hoe luttel ge overhoudt. Trek
dan van wat overblijft nog af: lo. de
advertentiën2o. de ongelukken; en
3o. de buitenlandsche telegrammen,
en wat dan rest is o, zoo luttel en
zoo klein.
Aan die politiek-schuwheid deed tot
voor een halve eeuw ook ons Cal
vinistisch volk mee. Wat zeer vreemd
stond, want 't Calvinisme is uit een
geweldigen politieken strijd in vier
landen voor één tot macht en b'oei
gekomen en eerst na de 17e eeuw
weer in beteekenis gedaald.
Maar 't was zoo.
Ook in ónze Pers schreef men over
kerkelijke aangelegenheden, handelde
men over godgeleerde vraagstukken,
en bezag men met vluchtigen blik
missie, philanthropife en wat hiermeê
saamhangtmaar aan politiek deel
men niet.
Thans staan we er hiermeê ar.ders
voor. Tot op zekere hoogte mag zelfs
gezegd, dat naar verhouding het aan
tal van hen, die in de politieke aan
gelegenheden van ons land belang
stellen, onder de Antirevolutionairen
het grootst is.
Dit nu zou een bedenkelijk karakter
kunnen aannemen, zoo we vervielen
in de lage politiek van een eerbejag,
ambtelijk voordeel en geldelijk pro
fijt. En daarom moet tegen elke in
vasie van deze lage politiek steeds
scherp gewaakt.
Maar al loopt er nu en dan wel
eens de een of ander jong opkomend
man in de kijk, dat hij van hooge
politiek niet afweet, van de groote
massa onder ons mag nog steeds ge
roemd, dat het haar schier uitsluitend
om de hoogere belangen van het land
en om de eere van Gods Majesteit
te deen is,
Vandaar, dat we ook de dusge
naamde neutrale Pe.*s niet mogen aan
moedigen. Veel over Sport, veel over
Kunst, veel over de Beurs en veel
over moord en misdaad, is niet wat
ons Antirevolutionair publiek hebben
moc-t.
Onder ons leeft men mee in de
hooge belangen van land en volk, en
daarom moet onze Pers uit besliste
overtuiging en op den man af spreken.
Wij voegen er dit bij
Dit laatste „spreken op den man
af* he(e;ft de Yol.kswil van af de,n
beginne geaaan, en zij heeft ook
weinig ruimte voor nieuwtjes die niet
het weten maar slechts de ongezonde
of domme nieuwsgierigheid bevredi
gen. Zij houdt van wat hoofd en
hart veredelt en houdt ook van een
gezonde vrooÜjkheid
Zij wil echter een ding niet wat
de Standaard wel wil en wel dit:
zij wil niet door pditieke middelen
den godsdienst bevorderen, omdat de
I godsdienst is een God dienen en de
i politiek voor doel heeft de wereld
lijke belangen te dienen. Den gods
dienst willen bevorderen door we
reldlijke middelen is den godsdienst
maken tot een wereldlijke instelling,
is de Kerk afhankelijk te maken
van den Staat en den Staat van de
Kerk, is te maken een christendom
zonder christenlijken geest. Dit ons
niet willen is de scheidingslijn tus-
schen ons en het politieke christen
dom, juist omdat wij man zijn van
geloof en van Godsvertrouwen, maar
is ook de scheidingslijn tusschen ons
en het negatieve politieke christen
dom, omdat dit wil een zedeleer als
menschelijke instelling met misken
ning van de in elke menschenziel
door God ingeschapen kennis van
goed en kwaad
Maar ondanks beide scheidingslij
nen aanvaarden we de Waarheid die
in beide dwalingen is, vermits het
't deel der waarheid in de dwaling
is, dat de dwaling doet leven "We
behooren noch tot de positieve noch
tot de negatieve politieke christelijk
heid, en toch spreken we de taal,
die weerklinkt in het binnenste der
harten in beide richtingen van hen,
die eenvoudig en oprecht van harte
zijn. Deze taal is die van het ge
zond verstand des volks en deze taal
is eene gave Gods.
o
AA en kent wel in Purmerend het
woord bij het scheiden van de markt
leert men de kooplui kennen.
Dit woord heeft notaris Daey Ouwens
willen waar maken bij zijn vertrek
uit Hulst.
Wij ontvingen Vrijdagavond 12 April
eene circulaire van notaris Daey
Ouwens getiteld „Vacature-Hulst", en
we vernamen, dat meerderen in Hulst
daarmede werden verblijd. Deze cir
culaire schijnt voor doel te hebben
ons, notaris van Dalsum, onaange
naam te zijn, maar de heer D. O. ziet
over het hoofd eene kleinigheid, en
wel deze dat de notariswet een arti
kel heeft, volgens hetwelk een notaris,
die zich schuldig maakt aan hande
lingen, strijdig met de eer en waar
digheid van het notarisambt, kan op-
loopen. een waarschuwing van de Ka
mer van Toezicht op de notarissen.
En als de Kamer van Toezicht te
Haarlem, waartoe Purmerend behoort,
eens van die circulaire kennis mocht
nemen, dan weten wc zoo zeker niet,
of zij dat wetsartikel niet op den heer
D. O. zou toepassen. Dit zou inder
daad wegens zijn afscheidsgroet uit
Hulst een eigenaardige welkomstgroet
zijn in Purmerend.
Wat is de zaak?
In het Weekblad voor Privaatrecht,
Notarisambt en Registratie van 23
Maart 1912 no. 2204 schrijft notaris D.
O. een ingezonden stuk getiteld „Va-
cature-Hulst."
Zooals men weet, is, door zijne op
18 Maart 1912 gedane benoeming tot
notaris te Purmerend, een notarieele
vacature ontstaan te Hulst.
In dat ingezonden stuk schrijft hij,
dat zijn praktijk hem steeds een be
hoorlijk bestaan heeft opgeleverd, dat
het vrij zeker en tevens niet onbillijk
is, dat een katholiek tot zijn opvolger
zal worden benoemd, dat een flink,
degelijk en kalm katholiek notaris hier
ongetwijfeld een uitstekende praktijk
zal vinden, dat Hulst is gelegen in
een zeer welvarende streek, is een
aardig gebouwd stadje, dat er wel en
zeer aangename conversatie te vinden
is.
Het is reeds Jeen vrcr.md IDs, dat
een notaris, die zijne standpiauis ver
laat, over deze in de courant gaat
schrijven en zijn door hem veriaten
notariaat ophemelt. Maar nog vreem
der is het dat een notaris gelijk de
heer Daey Ouwens, die reeds m i n-
Stens twee jaar bezig is om te
sojjdfgeren naar eene ancfgre stand
plaats ait'doef, terwijl zijn e%en stand
plaats volgens zijn schrijven een waar
paradijs is. De tegenspraak tusschen
woord en daad is voor ieder- zicht
baar.
Op dat stuk van den heer D. O. in
no. 2204 plaatsten wij een toelichting
in datzelde weekblad van 6 April no.
2206, en we deden dit wegens zijn
schrijven, dat „een flink, degelijk en
kalm katholiek" notaris hier ongetwij
feld een uitstekende praktijk zal vin
den, ook omdat we het karakter van
den heer D. O. reeds voorlang ken
nen, en trouwens wij niet alleen. We
herinneren alleen maar aan de zaak
Stubbé en aan de zaak wijlen kanton
rechter mr. van Alphen. Omdat we
hem kenden wisten" we, dat hij met
zijn „een flink, degelijk en kalm" kat
holiek notaris wilde zeggen aan de
notarieele wereld, dat notaris van Dal
sum niet flink, degelijk en kalm is.
We gaven daarom op onze praktijk
over de drie laatste jaren, en dat we
in deze jaren passeerden 253, 241 en
246 akten, en de kwaliteit daarvan,
om daarmede aan te toonen, dat we
nog wel een behoorlijk kantoor heb
ben al is de kwaliteit die van notaris
der kleine luiden, we verklaarden, dat
notaris D. O. volgens het publiek
„niets" te doen had en we besloten,
dat Hulst geeh plaats is voor twee
notarissen.
De heer D. O. gaf ons naar aan
leiding daarvan opgaaf van zijn nota
riaat, en daaruit bleek, dat hij in de
zelfde drie jaren passeerde 133, 111
en 175 akten.
Dit antwoord nu schijnt den heer
D. O. geheel overstuur te hebben ge
maakt en vandaar zijne circulaire.
Daarin pocht hij alweder op zijn
notariaat (waarom gaat hij dan weg
en waarom is hij dan reeds geruimen
tijd aan het soliciteeren naar een an
dere standplaats?) en besluit zijne
circulaire als volgt
„Thans wil ik eens even eerlijk en
„openhartig z ij n, zooals gij, mijn
„waarde collega, altijd wilts c h ij n e n.
„Ik zal eens aan het publiek de ware
„reden verklappen, waarom ge uw
„stukje in het weekblad hebt geplaatst.
„Dat is, omdat ge w e e t en v o e 11,
„dat, wanneer hier in mijn plaats een
„flink, degelijk en kalm katholiek
„notaris komt, deze niet alleen mijn
„geheele praktijk zal krijgen, doch dat
„er dan van Uw praktijkje ook nog
„zoovelen naar hem zullen overloopen,
„dat er voor U totaal niets meer zal
„overblijven. De flinke praktijk van
„Uw voorganger, wijlen notariè van
„Rijsoort van Meurs zal dan gcfceel
„teniet gegaan zijn.
Uit dit slot der circulaire, en dit
slot is de bekroning van den geheelen
inhoud die beslaat bijna twee en een
halve bladzijde eener circulaire van
groot papierformaat, geeft de heer
D. O. volledig te kennen wat in hem
omgaat. Het is de haat en de nijd
van een klein karakter, dat gevoelt
de nederiaag te hebben geleden we
gens het eindmislukken van al zijn
machteloos willen, en nu een angstige
vrees heeft, dat wij eenig voordeel
zouden kunnen hebben van zijn ver
trek.
Maar er blijkt nog meer uit en wel
dit
le dat hij denkt, dat zijn weinige
praktijk gevolg is van het feit, dat hij
protestant is.
Deze gedachte nu is een grove be-
leediging van onze katholieke bevol
king, want deze heeft uit zich zelve
er nooit naar gevraagd, of de notaris
roomsch of protestant is.
Bewijsvroeger had men in Hulst
twee protestantsche notarissen, de
heeren van Deinse en van Meurs en
een katholiek notaris, de heerThomaes,
in Hontenisse.
De heer van Deinse had een zeer
belangrijke praktijk, wat ieder weet,
de heer van Meurs had ook een be
hoorlijke praktijk van betrekkelijk niet
vele maar toch nog al dikwijls mooie
zaken, en de katholieke notaris Tho-
maes had een praktijk van gemiddeld
(notaris Dumoleyn, zijn opvolger,
deelde mij dit mede) van.... 60 ak
ten per jaardus zoo goed als geen
praktijk.
Hieruit blijkt alzoo, dat de heer
D. O. ten onrechte meent, dat zijn
weinige praktijk hierdoor kwam, dat
hij protestant is.
2e. dat hij denkt, dat de praktijk
van mijn voorganger veel grooterwas
dan de onze.
Mijn voorganger passeerde in het
geheel 3228 akten, wat maakt over
ruim 23 jaar notariaat een gemiddeld
getal van... 140. En wij passeerden
in de acht jaren van ons notariaat
1904 tot en met 1911 (1903 en 1912
zijn gedeeltelijk) 1847 akten is gemid
deld 231 per jaar, en dit ondanks alle
ifljddpjen aangewend on? ons z&k.en
onttrekken,' orfrdat we notaris wiMen
zijn volgens de wet en niet volgens
de onwettige en vooral met de eer en
waardigheid van het notarisambt strij
dige gebruiken, waardoor wij een geheel
nieuw notariaat moesten vestigen, en
wel door een notariaat van gunst en
samendeden te veranderen in een no
tariaat gegrond op kennis en vertrou
wen. Het groot aantal testamenten,
dat notaris Daey Ouwens, blijkens
zijne circulaire naar de oogen steekt,
levert het bewijs, dat wij inderdaad
een notariaat hebben verworven van
vertrouwen. Dit ons notariaat van
kennis en van vertrouwen en van waar
digheid omver ie werpen zooals no
taris D. O. zou wenschea is dan ook
eeneonmogelijkheid.
3. Notaris D. O. die zoo pocht
en toch weggaat wat niet klopt
is gekomen in de groote praktijk van
notaris van Deinse, die zeker een 250
a 300 akten per jaar passeerde, er.
hij passeerde in de jaren die hij opgaf
ongeveer de helft van het aantal
akten van zijn voorganger. Hij komt
in Purmerend in een mooie praktijk,
maar hoe zal deze over eenige jaren
zijn Zal hij daar zijn wat hij wenscht
in zijn opvolger „een flink, degelijk
en kalm" notaris? En zal hij dan
de mooie praktijk houden in Purme
rend, die hij verkreeg in Hulst De
tijd zal alles leeren. En wij, die dan
niet „flink, degelijk en kalm" zijn pas
seerden niet de helft maar een bijna
100 akten meer dan onzen voorgan
ger ondanks den tegen ons uitgeoefen-
den druk, en wat dit zal worden in
de toekomst is af te wachten, maar
na de kentering die, zooals we heb
ben geschreven bij gelegenheid van
het herstel onzer ziekte, is het zeer
waarschijnlijk en zelfs menschelijker
wijze alleen reeds zoo goed als zeker,
dat onze praktijk spoedig het dubbele
en meer zal zijn dan die van onzen
voorganger.
En toch verandert dit niets aan de
zaak, dat Hulst geen plaats is voor
twee notarissen, omdat het notariaat
in het kanton Hulst, met nagenoeg
alle eigendom in vaste landen, slechts
is een arbeidersnotariaat en van pacht
boeren, wat medebrengtveel werk,
veel risico en naar evenredigheid
weinig verdienste, en zeer zeker niet
voldoende voor een notarieel bestaan
naar den stand van notaris.
Of hier al of niet een opvolger zal
worden benoemd voor notaris Daey
Ouwens is zaak van den Minister.
Deze draagt de verantwoordelijkheid,
als hij een opvolger benoemt met de
wetenschap, dat deze opvolger
hier geen notarieel bestaan zal heb
ben. Hij zou dit alleen kunnen heb
ben door de gunst van enkele
heeren, maar het is lang niet zeker,
ondanks den wensch van notaris D.
O., dat de opvolger deze gunst zal
genieten. En dan zal hij niet alleen
geen notarieel bestaan, maar zelfs zijn
brood niet hebben, onverschillig of
hij katholiek of protestant is. Want
het kanton Hulst, al trekt onze Konin
gin hare voornaamste inkomsten van
het Kroondomein uit het kanton Hulst,
biedt geen notarieel bestaan voor drie
notarissen.
We nemen hiermede afscheid van
de afscheidscirculaire van notaris Daey
Ouwens, en wij wenschen hem in
Purmerend alle goeds met nog de
wensch er bij, dat hij daar een beter
mensch zal worden dan hij in Hulst
is geweest. Hij wordt in Hulst niet
betreurd, moge hij nog eenmaal in
Purmerend betreurd worden als een
„flink, degelijk en kalm" notaris, als
hij daar zijn notariaat nederlegt of
daar als notaris sterft.
Practisch ongeloof.
—o
De bladen zijn vol van de ver
halen der automobielbandieten in
Frankrijk, die moorden en rooiden
dat bet een ware lust is, en met
gevolg dat, met name in Parijs, de
wapenwinkel8 eiken dag honderde
en duizende revolvers verkoopen aan
de burgers, die niet meer ongewa
pend over de straat durveu gaan
Wat is nu bet eigenaardige
Plet is dit
Dat al die bandieten er voor uit
komen, dat zij aan geen God geloo-
ven, dat zij niet willen staan onder
eenig gezag, noch van God, die vol
gens de wetenschap niet bestaat, noch
van Kerk, noch van Staat of ge
meenschap, noch van eenige wet.
Voltaire, de vader van het On
geloof, maar tegelijk groot-grondbe
zitter, paste er wel op tot de ge-
t,e W z£n p,n- F
geloof, ornaat bet geen God logjicli
moei leiden tot geen band noch ia
bet gezjn noch in de maatschappij, l
tot geen band voor de booze begeer- L
ten, tot geen band in het achten van J
eens anders goed of leven.
In deze logische gevolgtrekking r
van het ongeloof, en vooral in Frank- I
rijk en ook in andere landen zijn er
logische denkers, is dan bij deze djtj
dat deze geen berouw kennen als zij
tot de logische daad van hun onge
loof overgaan, dat zij geen andere
vrees kennen dan die van te worden
gepakt.
En de eindlogica van de maat
schappij is dan dezedat overal
politieagenten moeten worden ge
plaatst om haar tegen de logica van
hare burgers te beschermen.
Is dit vooruitgang
Neen, het ongeloof is geen voor
uitgang, deze is alleen bestaanbaar
bij een voortschrijden langs en door
de wegen van de zedeleer, door God
in elke menschenziel nedergelegd en
door de Openbaring verduidelijkt.
Maar ook is geen vooruitgang, als
geloof en zedeleer gebaseerd zijn op
politieke overwegingen en stembus
overwinningen, omdat dan evengoed
als bij het ongeloof, geloot en zeden
door de menschelijke wet van de
helft plus een in plaats van door de
goddelijke wet worden beheerscht.
—o
Deze zegt in een echt Zelandia-
artikel van 17 April, dat „zelfs"
Renan getuigd heeft, dat er niets dan
goede priesters zijn.
Als dit zoo is, waarom denkt Paus
Pius X er anders over
Als deze er niet anders over dacht,
waarom zou deze dan in zijne Ver
maning aan de Katholieke Geeste
lijkheid van 4 Augustus 1908 heb
ben herinnerd een woord van Christus
dat de priester, die njet naar de heilig
heid tracht, is een nutteloos zout,
alleen waard om weggeworpen en
door de menschen vertreden te wor
den
Die red«n«ering van Zelandia
wijst op eene ongeneeslijke zelfver
blinding, op eene afgoderij die erger
lijk is, op een onwetendheid van de
kerkelijke geschiedenis (zijn het niet
altijd van af den beginne tot op
heden priesters geweest, die hebben
gewerkt tot Schisma en afscheiding
op een niet-onderscheiden van het
menschelijke en van het goddelijke
deel in de kerk, op een clericalisme,
dat leidt tot schande van wien er
mede besmet is.
Zelandia toonde weder eens te
meer wat ze is een blad, dat wel
van zich zelve getuigt te zijn, „het"
katholieke blad van Zeeland, maar
van het katholicisme noch in leer noch
in praktijk het geringste verstand
heeft, en daardoor is zij een blinde
leidster van blinden
O
HULST. Onze goede deken, zoo
dapper tegen de kleinen en de nede-
rigen, heeft geweigerd Volkswil no.
133, hem toegezonden, te ontvangen.
De Zonsrerduistering in Hulst.
Het is maar goed geweest, dat de
bladen er te voren over hadden ge
schreven, want anders zou niemand
het geweten hebben, dat er zonsver
duistering was.
Wel deed het zonnetje op 17 April
rond 12.36 (de aangegeven tijd) alsof
het steekte, en een zonnetje dat steekt
heeft voor naam dat het water haalt,
wel was het een poosje een weinig
minder licht, maar was nien te voren
er niet op voorbereid geweest, dan
had niemand hier in het heeie ver
schijnsel erg gehad.
BOSCHKAPELLE. Bij de aanbe
steding van liet nieuw te bouwen ge
meentehuis alhier werden de volgende
acht biljetten ingeleverd door de aan
nemers Keijzer en Wisse, Zaamslag,
in massa f 6595W. en D. Galle,
Zaamslag, in massa f 7200H. P. Len
sen, Zaamslag, in massa f6610; P,
