tfo. 124. Zaterdag 10 Februari 1912. 3e Jaargang. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst. Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van persoon of partij. VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG. Gentschestraat C 7 te Hulst. W? Stichter: H. A. van Dalsum. Gentschestraat C 6 te Hidst. Gentschestraat B 4 te Hulst. Het Tramplan Graauw-ISt. Nicolaas. DE VOLKSWIL REDACTIE: Abonnement per drie maanden NEDERLANDf 0.50. BELG1Efr 1.20. ANDERE LANDEN f 0.80. - Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven. Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud van het Yrije Woord en voor dien van Advertentiën. ADMINISTRATIE: D R U K K E It IJ Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur. Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25. Bevolking op e 5~ Bevolking Gemeenten 31 Dec. o c «31-1 XJ u c c Vermeer Vermin 1910 1911 o o derd derd Boschkapelle 1197 1163 32 19 34 Clinge 3705 3662 132 62 43 Graauw 2146 2111 47 31 35 Hengstdijk 635 628 15 10 7 Hontenisse 5068 5101 147 95 33 Hulst 3406 3362 106 81 44 Koewacht 2586 2588 77 45 2 Ossenisse 896 894 23 20 2 Overslag 423 409 13 9 14 Sint-Jansteen 3054 3133 131 66 79 Stoppeldijk 1644 1639 47 30 5 Zuiddorpe 1079 1059 25 24 20 Axel 5018 5027 160 71 9 Hoek 2611 2612 81 24 1 Ter Neuzen 9221 9175 252 114 46 Philippine 1148 1147 35 15 1 Sas van Gent 2046 2084 54 24 38 Westdorpe 1784 1788 42 23 4 Zaamslag 3434 3403 112 57 31 51101 50985 1531 820 166 282 Terwijl alzoo het overschot op de geboorten en overlijden is 711, is de achteruitgang toch 116, zoodat in het jaar 1911 een 827 menschen zijn ver trokken boven het aantal vestigingen. Dit is niet alleen zoo in 1911 maar is een geregeld verschijnsel, elk jaar te constateeren. En onder dit meerdere vertrek is niet begrepen het getal der vele honderden, die seizoen-, of fabrieks- of polderarbeid verrichten buiten Zeeland maar hier zelf of met hun gezin gevestigd blijven. Het bewijstdat hier voor zeer velen, jaar in jaar uit, geen brood te verdienen is. Dit verschijnsel mag de enkelen koud laten uit overweging, dat het een slecht land is, waar het niemand goed gaat, omdat zij zeiven behooren tot hen, die het wel goed gaat, voor ons, die een hart hebben voor de behoeften van allen, is dit verschijnsel een treurig verschijnsel. We weten wel, dat, we rqeenen Ruskin, leert, dat het rijkste land is dat, hetwelk in staat is een uitvoer te leveren van gezonde menschen, en we on derschrijven deze leer ook, maar als de uitvoer van menschen noodig is door de schuld van andere menschen en niet door schuld van de natuur, dan is deze uitvoer een tegennatuurlijke uitvoer. En dit is juist het geval met Z.-Vlaanderen, dat verkeert in een toestand, die tegen de natuur is. De natuur wijst het aan om uit te maken de kop van Vlaanderen, en werd deze natuur gevolgd, dan zou er bedrijvigheid en volkswelvaart heer- schen daar, waar nu geen bedrijvigheid is, dan zou het Zeeland boven de Westerschelde liggen tegenover een bedrijvig Zeeuwsch-Vlaanderen en hiervan de gunstige gevolgen ondervinden door eveneens bedrijvig te zijn in handel en scheepvaart en nijverheid, die nu ontbreken. Wordt er in Middelburg wel eens aan gedacht, dat de groote steeds be wonderde bouwwerken als Abdij en Stadhuis zijn gebouwd in den tijd, toen Zeeuwsch-Vlaanderen nog vol tot Vlaanderen behoorde, en niet in den tijd van de Staten-Generaal noch in den tijd van de eenheid met Zeeland Uit den tijd van de Staten-Genëraal dateeren wel de stapelhuizen die leeg staan, maar dergelijke bouwwerken kunnen alleen ontstaan in een tijd van alge- meene volkswelvaart. Zooals men weet, is onlangs bij den Gemeenteraad van Hulst een schrijven ingekomen van den heer mr. P- Dieleman te Middelburg, lid van Gedeputeerde Staten, namens een Co mité, met verzoek om medewerking van het Gemeentebestuur van Hulst voor een plan tot aanleg van een tram van Graauw—Paal over Hulst, Sint- Jansteen naar Belgische grens, en van deze grens over Kemseke, Sint-Pauwels naar Sint-Nicolaas. Dit schrijven werd voor kennisge ving aangenomen. Van wie gaat dat plan uit Een vier jaar geleden was er een zelfde plan, en dit ging uit van het Gemeentebestuur van Sint-Nicolaas. Wat had het Gemeentebestuur van Sint-Nicolaas toen ermede voor Niets anders dan het winkelbezoek te Sint-Nicolaas te doen bevorderen door het meer tot zich trekken van de bewoners van het Land van Hulst het tramplan was toen eene winke- lierspolitiek van Sint-Nicolaas, anders niet. Dit plan, door alle burgemees ters der gemeenten langs de tramlijn voorgestaan, is te niet gedaan door de weigering van den Gemeenteraad van Hulst om er toe mede te werken. Deze Raad bestond toen uit zeven leden, en daarvan stemden toen tegen de heeren Hombach, Verwilghen, van Alphen en van Dalsum. Dit zelfde plan is nu weder opge nomen, niet meer uitgaande vanwege Sint-Nicolaas maar van een Comité met den heer Dieleman als uitvoerend persoon. Handelt dit Comité of handelt de heer Dieleman in geheime opdracht van dit Gemeentebestuur? Wij weten het niet, maar kunnen het moeilijk als niet waar beschouwen. Immers. Dit tramplan Graauw—Sint-Nico laas is le Zonder eenig nut, tenzij tot nut van de winkelierspolitiek van Sint- Nicolaas 2e Zonder finantieele levensvatbaar heid, waardoor het Comité, die dit ook wel weet of dient te weten, gerug steund moet worden door haar die er finantieel belang bij kan hebben, en dit is de gemeente Sint-Nicolaas, 3e Schade voor de Nederlandsche belangen. Ad. le Zonder eenig nut. Men zou kunnen zeggen het is wel van eenig nut, dat Graauw door een tram wordt verbonden met Hulst. Wij allen kennen Graauw. Deze gemeente heeft 2111 inwoners. Ze bestaat uit Paal, dorp Graauw, Zandberg en Jagertje. De bewoners van Paal, bijna al'en schipper, hebben weinig verkeer met Hulst. Hun verkeer gaat langs de Schelde, en verder met vrachtrijder. Dorp Graauw heeft meer verkeer met Hulst, maar toch weinig meer dan personenverkeer, en voor het goederenvervoer zijn de enkele vracht rijders voldoende. Zandberg en Jagertje hebben weinig inwoners, en gevoelen weinig be hoefte aan een tram voor personen verkeer. In den beetentijd worden de beeten van Graauw opgestapeld op Zandberg, en vandaar per voerman gebracht naar het station te Hulst. Wil men voor de beeten van Graauw een tram leggen naar Hulst, dan wil dit niets anders zeggen, dan dat men de voerlieden, die nu, met het vervoer van Zandberg naar Hulst een goed daggeld kunnen verdienen, dit daggeld niet gunt. Het zal toch niet mogelijk zijn, gezien de plaatselijke gesteldheid, om tusschen Paal en Zandberg een stapelplaats van beeten aan te leggen, en tusschen Zandberg en Hulst groeien geen beeten en kunnen ze niet groeien. Dit voor wat betreft Graauw naar Hulst. Maar Hulst is door de spoorlijn Mechelen Terneuzen reeds met Sint- Nicolaas verbonden. Hulst heeft daar om geen belang voor nog een tramlijn met hetzelfde doel. Blijft nu Sint-Jansteen. Het dorp er van is een half uur van Hulst verwijderd, en het deel aan de grens is door een zijpad niet zoo ver van het station Ciinge-Waas verwij derd. Het nut voor Sint-Jansteen is dan ook gelijk nul. Rest van de grens naar Sint-Nico laas. Van af de grens heeft men eerst op een grooten afstand niets dan sparre- bosschen, zand- en heigrond tot Drij Schouwen, waar geen menschen wo nen. Daarna weder op grooten afstand enkele woningen, tot men komt op Kemseke. Kemseke heeft 2101 inwoners, en de tramlijn zou te Kemseke moeten door snijden de spoorlijn Eecloo naar Sint- Gilles, dat weder ligt nabij en aan de spoorlijn Sint-Nicolaas. Voor Kemseke heeft de tram dus ook geen nut. Dan krijgt men Sint Pauwels, eene gemeente van 2587 inwoners, liggende als het ware onder den rook van Sint- Nicolaas. Een tram Sint-Pauwels naar Sint-Nicolaas zou voor den een of an der wel gemakkelijk knnnen zijn, maar dit gemak van enkelen zou niet recht vaardigen het doen van groote uitga ven door de gemeenschap. Ten slotte nog: Zouden Hulst en het Nederlandsche deel kunnen profi- teeren door een verkeer van richting Sint-Nicolaas naar Hulst en Graauw Als we eens 25 man zouden nemen, die door dergelijke tram in een geheel jaar in Hulst zouden komen die er anders niet zouden komen, zal het zeker schoon op zijn. Dat het goederenvervoer gelijk nul zou zijn op deze tramlijn kan ieder, die de plaatselijke gesteldheid kent, op zijn vingers narekenen. Het nut van de tram is dus gelijk nul. Maar de volharding om toch de tram te krijgen moet toch een doel hebben Dit doel is, en kan geen ander zijn, dan, ten nadeele van het winkelbe drijf te Hulst, te bevorderen dat te Sint-Nicolaas door een meerder bezoek van de bewoners van het Land van Hulst. Ad 2e Zonder finantieele levensvat baarheid. Men kan zeggen ja, dat zal waar zijn, als de tram alleen zou kunnen dienen voor een tramverkeer voor de bewoners van Graauw—Hulst—Sint- Jansteen, Kemseke en Sint-Pauwels, maar in Hulst komt ook aan de tram WalsoordenHulst, en, door de uren van aankomst en vertrek te regelen in verbinding met die van Hulst—Wal soorden, krijgen we een tramverkeer naar Sint-Nicolaas van het geheele land van Hulst. Nu, dit laatste zal ook wel juist de bedoeling zijn van de winkelierspoli tiek der gemeente Sint-Nicolaas, maar met deze bedoeling komt ook des te duidelijker uit het ware doel: Hulst, als middelpunt van het Land van Hulst, te ver dringen, en tot dit middel punt te maken de Belgische plaats Sin t-N i c o 1 a a s, en Hulst dus te verlagen van marktplaats tot een doorvoerplaats van Tramreizigers, op dezelfde wijze, als Neuzen ls ge worden een havenstad, waar de zee schepen tegenwoordig langs varen naar de Belgische stad Gent. Wordt dit doel bereikt, Sint-Nico laas middelpunt van het Land van Hulst, dan zal de tram finan tieele levensvatbaarheid verkrijgen maar anders niet en wel door perso nenverkeer, want het goederenvervoer is op de lijn Hulst -Sint-Nicolaas ge heel uitgesloten. Ad 3e Schade voor de Néderlandsch belangen. Mr. Dieleman bij de verdediging dezen zomer in de Staten van Zee land van het plan van hem en den heer Fruijtier van een subsidieverdragen op de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg maatschappij van subsidie en rente loos voorschot voor een tram Honte- nisseMoerbeke en IJzendijkeSel- zaete, verkondigde daar als leerals Hulst en Neuzen waren Brussel en Antwerpen, ja, dan zou opgaan het brengen van Vlaanderen naar de Schelde, maar nu dit niet zoo is geldt de leerdat het zwakke het sterkere opzoekt. En daarom ijvert hij, en ijve ren zijne politieke vrienden met hem, om de Nederlandsche belangen in Zeeuwsch-Vlaanderen op te offeren, te verkoopen zouden we haast schrijven, aan de wenschen, verlangens en be langen van Belgische gemeentelijke handels- en winkelierspolitiek en van Belgische particulieren. Deze politiek is geruimen tijd ge volgd en bevorderd door de Neder landsche autoriteiten van staat, pro vincie en gemeente. Maar deze poli tiek wordt tegenwoordig door het volk doorschouwd, en de Nederlandsche bevolking is er niet larger van ge diend. Zij moet daarom niets hebben van een tram GraauwSint-Nicolaas. Zoowel in Hulst als in Sint-Jansteen is het verzoek van den heer Dieleman om medewerking van de besturen de zer gemeenten voor het tramplan GraauwSint Nicolaas voor kennis geving aangenomen, zonder meer. En dit is voor een goed verstaander vol doende om te besluiten dat deze beide gemeenten het tramplan niet zullen bevorderen, zoodat er niets van kan noch zal komen. Is het Tramcomité zoo onnoozel om dit zelf niet in te zien Of heeft het met het plan nog een ander doel Wij stellen deze vraag, zonder haar te beantwoorden. H. A. VAN DALSUM. Ministerie van Binnenlandsche Zaken. Kennisgeving* aan Nederlandsche arbeiders in Pruisen. o Pruisische Arbeiderskaart. —o Sedert 1 Februari 1909 moeten de Nederlandsche evenals alle andere vreemde arbeiders of arbeidsters in Pruisen zich voorzien van eene Prui sische arbeiderskaart, genaamd Arbeiter-Legitimalions-Karte, waarin hun naam en verdere gegevens omtrent hun persoon benevens naam en woonplaats van hun werkgever (patroon) worden vermeld. De kaarten voor de Nederlandsche arbeiders zijn blauw. Vrijgesteld zijn de arbeiders, welke dagelijks in Pruisen gaan werken, doch aan de andere zijde der grens wonen. (Bedoelde kaarten zijn te bekomen bij de plaatselijke politie in Duitschland. De aanvraag moet vóór of uiterlijk binnen 8 dagen na aanvang der dienst betrekking geschieden. Bij de aanvraag moet worden over gelegd een geldig paspoort dan wei een geldig bewijs van Nederlander schap. Hun, die zoodanig stuk niet mochten bezitten, kan van de overleg ging slechts bij wijze van uitzondering voor het eerste jaar vrijstelling worden verleend. Voor de kaart moet de arbeider twee

Krantenbank Zeeland

Volkswil/Natuurrecht. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst | 1912 | | pagina 1