Gewestelijk Nieuws.
èn regeeringsloosheid èn willekeurige
heerschappij beide, het menschelijk
geslacht, wiens talenten en waardig
heden zij vernietigen, evenzeer verla
gen dat de kracht, die de vrijheid
geeft, slechts noodlottig zou zijn, in
dien zij ontbloot was van wijsheid,
die haar behoedten dat het wel
geordende evenwicht der machten
alleen een vasten grondslag kan leggen
tot het geluk van een volk, door tege
lijkertijd de menschen en hunne eigen
dommen te behoeden, en dat zoowel
voor de gevaren der dwingelandij, a's
voor de rampen der losbandige teuge
loosheid.
Het Vrije Woord voor
Abonnés.
o
Essen, 8 Januari 1912.
Mijnheer de Redacteur
Gelieve U de goedheid te hebben
voor een klein plaatsje in uw geëerd
blad de Volkswil, bij voorbaat mijn
dank.
Daar men nu weer alle dagen
groote transporten met polderwerkers
ziet toekomen om al weer werk
zaamheden in Essen en omgeving
te verrichten, daarom kan ik aan
hen allen niet nalaten om ze drin
gend te waarschuwen voor den
Bchachtmeister Frits Jurger uit Essen,
Steellerstrasse no. 217
De genoemde schacht meister maakt
er misbruik van arbeiders in het
werk te nemen, maar vergeet om
ze te betalen daar ik het zelf bij
ondervinding heb. De bovengenoemde
heeft mij voor de som van 50 Mark
bedrogen, naar ons geld gerekend 30
Nederlandsche guldens. Ook is hij
gerechtelijk vervolgd geworden en
ook veroordeeld met te moeten be
talen, maar tevergeefs, alles behoort
aan zijne moeder, dus hij heeft
niets.
Dus arbeiders zijt allen op uwe
hoede als u ergens begint te wer
ken, overtuigt u eersi voor welken
ondernemer gij werk aanneemt, maar
neemt nooit wat van zulk een schacht-
meester aan, want ik verzeker u,
als het op betalen aankomt, dan
keeren ze u den rug toe, en willen
u met een paar penningen naar huis
sturen.
Hoogachtend
F. BIESEBROECK
Toubenstrasse no. 5.
—o
Mijnheer de Redacteur
Gelieve mij s.v.p, eenige plaats
ruimte te geven in uw veelgelezen
blad, bij voorbaat m jn dank*
Mijnheer de Redacteur ik vond
deze week de Zeeuwsche Koerier van
Zaterdag 8 Juni 1907 en ik las
daarin
l'leilijklieid boven al!
Waar velen over den2elfden per
soon of zaak hebben te oordeelen
zal wel steeds verschil van meening
bestaan, doch bij verschil van ge
voelen dient men toch de rechten en
zienswijzen bij te leggen bij wat de
meerderheid besluit. Wie een en an
der niet kan, hij houde zich buiten
den strijd, doch neme nooit zijn toe
vlucht tot oneerlijke middelen, doe
dit vooral niet, wanneer hij zegt te
staan op christelijken grondslag
Onwaar en oneerlijk is het van den
heer van Dalsum rond te strooien
het praatje, dat hij zou zijn voor
publieke verpachtingen, waar zijn
strijd alleen gaat tegen onb:l ijke
pachtcontracten onwaar en oneerlijk
is het van dienzelfden notaris te
willen beweren, dat het hem slechts
om eer en eigen voordeel te doen
is, waar hij reeds zoo talrijke bewij
zen gaf slechts het algemeen belang
op 't oog te hebben onwaar en on
eerlijk is het vau den heer van Dal
sum te zeggen dat hij socialistische
ideeën verkondt, waar hij slechts
strijdt voor de rechten, die ieder
burger, ook den eenvoudigsten werk
man, toekomen.
Waarom ik een en ander hier even
constateer Omdat ik vernomen heb,
dut enkele „groote heerena onzer
streek zich niet ontzien heimelijk die
praatjes bij de kiezers ingang te
doen vinden. Degelijke gronden,
waarop zij den heer van Dalsum
kunnen bestrijden, hebben zij niet,
daarom den toevlucht genomen tot
lasterpraat Neen, eerlijkheid bovenal
en daarom op 17 Juni a.s. gekozen
een man, die steeds rond voor zyne
meening uitkomt, die steeds bekwaam
is en de behoeften onzer streek kent,
die opkomt voor boer en werkman
en zieh in al zijn doen en laten
richt naar de christelijke leer.
Daarom gekozen den heer H. A.
van Dalsuta
District Hulst '07.
Sas van Gent, 6 Januari 1912,
Niet draaien hoor.
JAN RECHT.
o
8as van Gent, 13 Januari 1912.
Mijnheer de Redacteur!
Zelandia van Woensdag bevatte
de namen van de onderteekenaars
op de lijst van van Dalsum. Een
der onderteekenaars ontving een
boodschap om bij mijnheer te ko
men, maar hij liet de boodschap
terug brengen dat mijnheer kon
Het loopt de spuigaten uit.
Mijnheer de Redacteur, hebt u
ooit gehoord, dat iemand wordt
lastig gevallen, omdat hij een can-
didatenlijst heeft geteekend
Mijn dank.
Joris Goedbloed.
Dat heb ik gelezen in de Zeeuw
sche Koerier van Zaterdag 8 juni
1907.
Niet draaien hoor.
Jan Recht.
o
Essen, 7 Januari 1912.
Mijnheer de Redacteur!
U mocht s. v. p. de goedheid hebben
van dit mooi verhaaltje van een drietal
polderjongens in uw veelgelezen blad
op te nemen.
Het was op eenen Zondagmorgen,
de eene liep nier cn de andere daar,
goed verstaan. Piet zegt tegen Wies
laat ons een beetje kaart spelen, de
tijd gaat er beter mee voorbij, Dat
hoort toevallig Frans die zegthet
was beter dat ge naar de kerk ging.
Hm, zegt Wies daarop, ik kan ze hier
toch niet verstaan. Dan zult ge bij
ons zeker niet gaan zegt Frans daarop.
Bij ons in het geheel niet zegt Wies,
want de politiek is zoo groot als dat
het een mirakel is. En waarom dan
zegt Frans Wel zei de andere, het is
al zoo wijd gekomen als wanneer men
de Volkswil leest of voor leden van
de Volkswilpartij stemt, men bij den
lieven pastoor niet meer te biechten
mag komen want dan wordt men ge
weigerd. Zoo slim zal het wel niet
zijn sprak Frans. Ja toch meende de
andere. Nu gulder zoo spreekt wil ik
ulder uit den droom helpen 2ei Piet
daarop. Zie dit is kort en goed. Vroe
ger jaren gingen de menschen bij ons
allen naar de kerk bij ons op de ge
meente van St. Jansteen die dan bij
voorbeeld in eene herberg gingen
binnen zitten die zouden de men
schen gewezen hebben met vingers
en nu komen zij allen (naar) de kerk.'
Ik wil hiermede besluiten dat zij de
kerk voorbij gaan. Frans ik ben ook
katholiek, misschien zoo goed als gij,
maar ik ga bij ons er ook niet in.
Ik bid liever als ik aan mijne bezig
heden zijn of bij betere gelegenheid
in mijn bed dan behoef ik niet aan
gezien te worden als Zeverlandia- of
Volkswilpartij, dan zal die lieve pastoor
mij niet moeten aanzien met een paar
wilde of een paar verlangende
oogen. Zoodus Frans, wat denkt gij
daarvan Hm, zei Frans ieder het
zijne en verdween.
Nu mijnheer de Redacteur, ik kan er
ook niet veel over zeggen, als voor
een paar weken ontmoette ik een
vriend van mij en vroeg hoe of het
kwam dat hij niet meer schreef onder
het Vrije Woord Ja vriend, zeide hij,
dat zou ik nog graag genoeg doen
maar ik heb medelijden met mijn
broeder want anders drijven ze hem
nog van zijne boerderij.
Er zijn nog al eenige zaken aan te
stippen wegens kruisplantingen, ster
venden bezoeken voor erfdeel en zoo
al meer, afijn te flauw om op een
nuchtere maag te lezen. Zoodus wij
zullen er maar ieder het zijne van
denken en wachten langzaam 1913 af
met hare algemeene stembus hopende
voor Volkswilpartij.
U mijnheer de Redacteur dankende
voor uwe plaatsing, noem ik mij
een Essener abonné.
o
Hulst, Januari 1912.
Mijnheer de Redacteur
Jan Content wil voor de eerste
keer in 1912 weer een klein plaatsje
in ons veelgelezen blad.
In de eerste plaats om U en al de
lezers van de Volkswil een gelukkig
Nieuwjaar toe te wenschen en in de
tweede plaats om mijn contentement
bekend te maken wat ik gelezen heb
en de gevolgen die er uit voortkomen.
Aau do inwoners van SI. Jansleen.
Hebt ge het ingezonden stukje in
dat brave Katholieke blad Zelandia
gelezen Wat dunkt u dan daarvan
om u zoo maar kortweg voor zwijnen
of varkens weg te zetten Moet het
nu nog verteld worden waar de ru
ziestokerij vandaan komt?
Ja, ja, dat is dat brave blad alweer
hetwelk het volk nu zoo gemeen weg
zet om dat er een beetje herrie ge
weest is op een kaartwedstrijd.
En wat is nu het geval
Die kaartwedstrijd is georgani
seerd door een Zelandiaman zelf, dus
is het een slag in het aangezicht aan
haar eigen partij, want haar partijman
is zoodoende het hoofd van de zwij
nen of varkens in uwe gemeente.
Geen wonder dat nu dat brave,
bisschoppelijk blad buiten gesmeten
wordt bij de zwijnen, want er bevon
den er zich veel onder, die dat blad
lazen omdat het hoofd van de zwijnen
dat wilde, en naar ik hoor moeten
nu de rollen omgekeerd zijn en isjhet
hoofd nu bezig om dat brave blad
te verbieden, waar hij groot gelijk in
heeft en waar ik content van ben.
Want het hoofd der zwijnen is geen
zwijnenhoofd en zijne volgelingen zijn
geen zwijnen en varkens.
Dankend voor de plaatsruimte.
JAN CONTENT.
o
Mijnheer de Redacteur.
De Hoogeerwaarde Pater wijlen
P. B. Bruin uit Oudenbosch, heeft
in een zijner werkjes, waar hij het
arbeidersvraagstuk behandelt, het vol
gende gezegd
„Met de Katholieke arbeidersver-
eenigingen hangen de hoogste be
langen samen en dat in een tijd,
dat die belangen het hevigst bedreigd
worden. Daarmee hangt samen het
tijdelijk welzijn der arbeiders, ter
wijl de volksmisleiders hen dieper in
de ellende trachten te werpen. Daar
mee hangt samen de orde in de
maatschappij, terwijl openlijk de
revolutie wordt gepredikt. Daarmee
hangt samen de vrede tusschen de
maatschappelijke standenterwijl
een machtige partij ophitst tot klas
senstrijd. Daarmee hangt samen de
redding der geheeje maatschappij,
terwijl men haar in hare diepste
grondslagen, godsdienst, huisgezin
en eigendom, ondermijnt. Daarmee
hangen samen de eeuwige belangen
van duizenden, terwijl een god
loochenend socialisme al het hoogere
in hen tracht te verstikken. Daar
mee hangt samen de overwinning
van het Godsrijk op aarde, terwijl
een nieuw heidendom God uit de
maatschappij tracht te verbannen.
Waar zulke belangen op het spel
staan, moeten wij daar niet de Katho
lieke vereenigingen bevorderen en
steunen Mannen, die door ont
wikkeling en positie ver boven an
deren staan, en daarbij Katholiek
zijn, hebben in die hoedanigheid
eene bijzondere verplichting."
Tot zoover de Hoogeerw. Pater.
Men ziet dus, dat door het tegen
werken van dergelijke vereenigingen,
de noodlottigste gevolgen te verwach
ten zijn. Het is dan ook geen won
der, dat tot bevordering daarvan, per
sonen voor zijn aangewezen, welke
die taak hebben te vervullen in het
belang van kerk en maatschappij. Wie
nu zijn de aangewezen personen
Ongetwijfeld de katholieke voorman
nen onze z.g. leiders, zooals ons ka
merlid Fruijtier, een Joseph van Waes-
berghe, een mijnh. Idem en meer der
gelijke. En zij moeten zich daar niet
te groot voor achten, want zij voldoen
daardoor aan een groot verlangen van
den paus. Ook onze geestelijken kun
nen hier gerust ingrijpen, lut zal de
waardigheid van hun ambt niet scha
den want het is een bij uitnemend
heid sociaal werk. Het bevorderen van
Kath. vereenigingen, doch vooral van
arbeiders, is u opgedragen, gij, kath.
voormannen, door paus en andere
hooge geestelijkheid, blijft toch niet
doof voor deze roepstem, want het
is tijd. En toch, tot op den dag van
heden is daartoe nog geen enkele po
ging aangewend. Ja, wat nog erger
is, met alle kracht werkt men zulks
tegen. Let maar eens op, zoodra het
de belangen van den werkman geldt,
zijn zij er niet voor te vinden, zij ba
den zich in overrloed, en het overige
laat hun koud.
Dat dit de lezers van Zelandia ééns
overwegen, dat zij zich eens abonne
ren op de Volkswil, zij zullen spoedig
overtuigd zijn dat onze leiders geheel
iets anders in hun schild voeren, dan
onze belangen te behartigen. En zij
behoeven niet te vreezen het zal hun
niet verboden wordenen al was
zulks nog het geval, toon hun dan
dit, het is een wapen waarmede men
den grootsten vijand kan verslaan.
Tot slot nog deze vraag: Heeft het
woord van onzen grooten paus, „ar
beiders vereenigt u," geklonken over
de geheele wereld, of is Zeeuwsch-
Vlaanderen daarvan uitgesloten Dit
ter beantwoording aan Zelandia ert
Zeeuwsche Koerier. U Mijnh. de Re
dacteur mijn dank voor de plaasting.
Uw getrouwe abonné S.
Land van Hulst, 9 1 1912.
o—
Vlinderen.
Bij het lustig ommezweven
Door den bonten bloemhof heen,
Prijken vaak de rozedoornen
Vlinders gouden wiek vaneen.
Zoo in 't dartel ommedwalen
Door den bonten hof der vreugd,
Treffen, zorgelooze jongeling,
U de doornen der geneugt.
Nog van lusten zwijmeldronken
Jagen weer naar nieuwe vreugd,
Voert het leven, u geschonken,
Mensch af van het pad der deugd
Ernst is 't leven ons gegeven
Ieder uur wijst op een plicht,
Die met wijsheid en in waarheid
Trouw en eerlijk moet verricht.
J. TEN NAPEL.
Kruiningen, Jan. 1912.
O
Maandag 8 Januari 1.1. hield de Eer
ste Nederlandsche Coöperatieve Beet-
wortelsuikerf^briek te Sas van Gent,
een buitengewone vergadering van
aandeelhouders te Hulst Op deze ver
gadering waren bijna 200 van de 294
leden tegenwoordig.
Met groote meerderheid werd beslo
ten dit jaar over te gaan tot vergroo
ting der fabriek.
Door deze vergrooting wordt de
verwerkings-capaciteit per etmaal die
bij het oprichten der fabriek in 1899
slechts 700.000 K.G. bedroeg, gebracht
op 1.000.000 tot 1.200.000 K.Q. Om
een voldoend aantal beetwortelen te
verkrijgen zou getracht worden 500
nieuwe aandeelen uit te geven. Als
op 15 Februari as. geen voldoend
aantal aandeelen genomen is, zal de
vergrooting zich slechts uitstrekken
tot een verwerking van 1.000.000 K.G.
per etmaal.
De aandeelen dezer fabriek zijn
groot f 400 waarop gestort moet wor
den f 100.
M.C.
HULST. Zondag gaf de Zang-
vereeniging Apollo haar inteeke-
ningsconeert. Hoewel door dwars
drijverij het fanfaregezelschap ook
een uitvoering gaf, was toch de zaal
stampvol, hetgeen de spelers ook
ten volle verdienden, want zooals
wij dat van Apollo gewoon zijn,
waren de roll- n goed ingestudeerd
en liep alles fiink van stapel.
Apollo heeft weer eens getoond
dat zij op het gebied van tooneel
niet onder behoeft te doen, ja zelfs
is nu het bewijs geleverd dat het
publiek de voorkeur aan hilar uit
voeringen geeft getuige de volle
zaal bij haar, en de leege bij een
ander
CLINGE. De loop der bevolking
dezer gemeents over 1911 is als volgt:
Geboren 74 m. 58 vr. totaal 132.
Gevestigd 87 m. 71 vr. totaal 158.
Overleden 34 m. 28 vr. totaal 62.
Vei trokken 140 m. 131 vr. totaal 271.
Bevolking op 31 Dec. 1910 1862 m.
1843 vr. totaal 3705.
Bevolking op 31 Dec. 1911 1849 m.
1813 vr. totaal 3662.
Alzoo verminderd met 43 personen.
Levenloos aangegeven 3 m. 4 vr. to
taal 7. Voltrokken huwelijken22
Erkenningen door de moeder 2. Over
leden, behoorende tot eene andere ge
meente 3 m. Levenloos aangegeven
uit ouders uit eene andere gemeente
1 vr.
BOSCHKAPELLE. De loop der be
volking onzer gemeente is niet ver
blijdend in vergelijking met 1910. Wij
zijn 34 zielen achteruit gegaan.
In 1910 was het aantal inwoners
1197 enthans slechts 1163, ofschoon
het aantal huwelijken van dit jaar (21)
bijzonder hoog is.
Waarvandaan deze achteruitgang?
Misschien kunnen ons de 82 vertrok-;
ken personen daarvan oplossing geven.'
BOSCHKAPELLE. Zaterdag 6 dezer
hield de Varkensvereeniging „Helpt
Elkander" haar jaarlijksche algemeene
vergadering ten huize van den heer
G. Fermont.
Uit het verslag bleek, dat de maat
schappij 118 contribueerende leden
telde, benevens 14 donateurs. Door
loopénd waren verzekerd 146 en 49 j
zoogenaamde zesmaanders.
Er werden 143 varkens geënt tegen
vlekziekte, waarvoor de Vereeniging
eene tegemoetkoming ontving van
f 12 50, van de Zeeuwsche Land-
bouwmij. afd. Hulst.
Er stierven 12 varkens, waarvoor
de gezamenlijke uitkeering f 178.80
beliep.
Deontvangsten bedroegen f384.26
De uitgaven f265.085
Batig 1119.175
Op 1 Jan. 1911 was in kas f713.52
Op 1 Jan. 1912 was in kas f832.695
De voorzitter P. B. Mei en de Com
missaris van Toezicht de heer J. Spon-
selee werden bij aclamatie herkozen.
In de statuten werden een paar wij
zigingen aangebracht.
Op geldelijk gebied mag de Maat
schappij zich dus in een flinke voor
uitgang verheugen, niet minder ook,
wat betreft het ledental.
'De vereeniging, in 1901 opgericht
door den heer J. Lafarre, telde toen
17 deelnemers; in de achtereenvol
gende jaren waren er: 41—42—51
50-60-62-62-68-107 en thans
118. Spreken deze cijfers niet voor
het nut van een varkenshond
Een woord van hulde aan Heeren
donateurs voor hun belangloozen
steun
GRAAUW. De nieuwe sociëteit die
de benaming draagt de „Vluchtelingen",
en gevestigd bij Jac. Baart herberg te
Graauw, en den stichter A. Verdurmen,
te Graauw, bestaande uit 2$ leden,
heeft op 28 December lfjll hare eerste
jaarlijksche teerdag gehouden die in
de beste orde en in een gepaste vreugde
en pleizier is afgeloopen. En waarbij
ook het reeds bekende van Dalsums-
lied veel en uit volle borst en lustig
is gezongen en gespeeld tot groote
vreugde voor bijna al de Graauwe-
naren.
SAS VAN GENT. Op de prijskaaf-
ting bij mej. H. Dootjes, café Schip
pershuis, waaraan 64 personen deel
namen, werden de prijzen gewonnen
als volgt: le prijs J. Vermoet en Ch.
Claessens, 2e prijs M. de Vriend en
Jos Hamelijnck, 3e prijs Aug. Gen-
brugge en Max van Dijk.
Wegens het sluitingsuur werd de
4e prijs onder de 4 overblijvende
spelers evenredig verdeeld.
SAS VAN GENT. Zondag had er
een voetbalwedstrijd plaats tusschen
de vereeniging Oranje alhier en Sparta
uit Terneuzen, met gevolg dat Oranje
met 3—0 van Sparta heeft gewonnen.
KOEWACHT-St. Andries. Zaterdag
6 Januari hadden wij onze jaarlijksche
koningschieting bij Al. de Guchtenaer
waaraan deelnamen een hecle partij
Volkswilmannen, en ook de Zuis met
zijn vies gedruisch. Ik moet koning
zijn sprak de Zuis, heer ik ga naar
huis. En Peet Veele stond te kijken
met een vieze keele. Zuis ik zal hem
geven nen goeden klop sprak P. de
Bock. Maar pief, paf, het was er op,
maar daar viel niet af. En de Zuis
was juist de eerste man, ne kalantdie
goed schieten kan. Hij gaf de koning
vogels nen rare patet, dat ze allen
riepen dat is vet, en met een Jroef
getraan mocht P. Veele zijn koning
schap aan de Zuis afstaan.
En aan u mijnheer van Dalsum
Zalig Nieuwjaar van de Zuis en van
de van Dalsummannen.
KOEWACHT. In de stallen van
de landbouwers H. Ceelaert en de
Wed. D. Herman alhier is het vee door
het mond- en klauwzeer aangetast.
KOEWACHT. De heer C. v. d. Bilt
van Koewacht onderwijzer te Sittart
staat nommer een op de voordracht
voor hoofd der school te Raalte (O).
KOEWACHT. Dinsdagnacht zijn
door drie douanen gestationneerd te
Moerbeke twee van drie vaarzen aan
geslagen, welke door eenige smokke-
