No. 102. Zaterdag 9 September 1911. 2e Jaargang. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst. Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van persoon of partij. VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG. Gentschestraat C 7 te Hulst. W? Stichter: H. A. van Dalsum. Gentschestraat C 6 te Hulst. Gentschestraat B 4 te Hulst. Verklikkers. Nog' niets geleerd. DE VOLKSWIL REDACTIE: Abonnement per drie maanden NEDERLANDf 0.50. BELGIEfr 1.20. ANDERE LANDEN f 0.80. - Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - - Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven. Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën. ADMINISTRATIE: DRUKKERIJ: Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur. Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25. [Opgedragen aan de Slippendragers We nemen hieronder een artikel over uit het Christelijk Democratisch Blad De Vrije Klok, van Ninove. Onze lezers zien daaruit, dat de klasse der politieke christenen, die in België den naam heeft van bewaarders, in Brugge en in Vlaanderenland han delt als in Hulst en Hollandsch Vlaan deren door vrees tot broodroof de menschen tegenhouden om voor hun volksrechten uit te komen, en in het belang van dezen broodroof volks mannen gebruiken, die den verrader en verklikker spelen. Bah, en dan te bedenken, dat deze broodroovers- en onderdrukkerspartij zich verbeeldt, dat het heil van kerk en staat van haar welvaren afhangt en dan verder te bedenken, dat deze partij de sympathie heeft der geestelijkheid Is het u nog nooit gebeurd, vriend lezer, toen gij eene herberg binnen kwaamt daar zeker personen (bijna altijd dezelfde) te vinden die in gedachten verslonden schenen te zijn of die ge baarden de gazet te lezen Die menschen zitten doorgaans in 'nen hoek of aan den kant, halveling weggedoken. Hebt ge nog niet be merkt hoe huichelachtig valsch die oogen gansch de herberg afgluren Hebt gij nooit bemerkt hoe tijgerachtig die oogen op het wezen van de toe hoorders den indruk bespieden die de woorden van den eenen of anderen anti-clericaal daar zouden kunnen ach terlaten. Want als een anti-clericaal aan 't spreken is en de waarheid over de bewaarders zegt dan zwijgen de verklikkers stil en uiten geen woord. Dan zitten zij daar slangachtig valsch ieder woord op te vangen en af te luisteren. Dan speelt rond hunne lip pen den venijnigen glimlach die de speker schijnt gelijk te geven. Maar wee dezen, die moet in de oogen van de bewaarders staren en die zou durven de gezegdens van den anti-clericaal goedkeurenWee de bakkers, beenhouwers, kleine burgers, werklieden die eenigszins aan de be waarders verbonden zijn en die zou den durven de bewaarderspolitiek af keuren Wee den onvoorzichtige die de bewaarderskliek noodig heeft en die zou durven lucht geven aan zijn verkropt gemoed. Wee hem Wee zijne vrouwe en kinderen De verklikker zit daarom al zijn woorden en gebaren op te vangen en gade te slaan. De woorden zijn nog niet gansch uit den mond van den onvoorzichtige of de 'verklikker deelt ze mede en vertelt ze aan hoogerhand. Daar waar men hemjudas- loonen betaalt neemt men er zorgvuldig nota van. Déar worden de middels uitgedacht om dien burger, dien werkman te broodrooven, te temmen en den vrijen man te worgen, Daar beschikt men over geld en macht. Om verklikker te spelen mag men geen hart in 't lijf hebben en moet men eene ruggraat bezitten van caout chouc die plooien kari voor de be waarders tot in 't stof. Men moet monsterachtig versteend zijr. om die hatelijke roi te vervullen. Alle laag heden moet men kunnen begaan. Men moet bereid zijn om al het vuil, al het smerig werk van de bewaarders partij te doen. Men moet tot alles in staat wezen. Wistet gij, o verklikkershoeveel ellende, en tweedracht, hoeveel tra nen, tranen van bloed, gij hebt doen storten in Vlaanderen en bijzonderlijk in het verslaafde Brugge 't Is een stroom van naamloos wee, van bitter en zuur dat gij over Vlaanderen en Brugge teweeggebracht hebt. Maar, verklikkers, klinken dan in uw ooren de vervloekingen der gebrood roofde vaders nietSnijdt door uwe harten het weenen der moeders niet die hun kinders geen eten kunnen gevenVliemen door uw hart de hongerkreten der onschuldige kinderen niet f Hoeveel burgers zijn er niet geruineerd, hoeveel werklieden niet gebroodroofd geworden door uIn hoeveel huisgezinnen is de moeder tegen den vader, is de zuster tegen den broeder opgestaan Hoeveel ram pen en onheilen hébt gij niet teweeg gebracht door uwe naamlooze verklik ker ij Uw volk verlangt om vrij te wor den, gij hebt het verkocht voor wat geld I Uw ras wilde groot worden, kloek en sterk en machtig. Gij hebt het verkocht voor 30 zilveren pennin gen aan de bewaardersUwe broe ders wilden zich ontslaven, verheffen en veredelen. Gij hebt ze overgele verd aan de leliaarts en uitbuiters. Uwe stad en uwe stam wilden her worden hetgeen zij vroeger waren, Vlaamsch en vrijGij hebt hen ge- koord en gebonden overgeleverd in de handen hunner vergruizers en ver nielers Gekoord en gebonden, zeg ikJa, want hoevele dragen er tegenwoordig in Brugge geen slot op hunnen mond? Hoevelen moeten er tegen hun hart niet spreken Hoevelen zijn er niet gedwongen in 't bewaardersgareel te draven Hoevelen moeten er tegen hun goesting geen propaganda voor uwen boel maken Hoevelen moeten-hunne stem niet vrij willig vernietigen. Hoevelen moeten er hunne gedachten en grond beginselen niet verloochenen Verloochen uit vrees voor een stuk- jen brood. De verklikker zet daar ooren en oogen rekwijd open, gereêd om den vrijen man aan zijn meesters aan te klagen. Hij gelijkt een zwar ten roofvogel die zijne klauwen wijd opengespreid houdt over zijn volk, over zijnen stam Schande over u, verraders van uw volkAnathema over u, broodroovers en judassen van uwe broedersVloek en schande over u, inquisitiemannen, die om de wille van wat geld, wat heerzucht, wat vuig genot somtijds, uwe stad en uw ras overlevert in de handen van de volksvijanden. Het zijn de bewaarders die u gebruiken om hunne macht te handhaven. Het is door u dat zij van alles op de hoogte gehouden worden. Hadden zij u niet, hoe zouden zij kunnen ingelicht wor den 't Zijt gij, verklikkers, die u leent tot werktuig in de hauden oer bewaarders, 't Is door u dat onze vijanden de burgerij kunnen treffen, de werklieden kunnen broodrooven Gij geeft de namen, de daden, de woorden van de vrijzinnige mannen op en uwe meesters hebben de mid dels bij de hand om ze dan een slot op den mond te leggen, 't Zijt gij die de volksbewegingen verlamd hebt. 't Is uwe schuld dat wij nog geen A. S., geen werkmanspensioenen, geene Vlaamsche Hoogeschool, jjeen ver plichtend onderwijs bezitten, 't Is uwe schuld dat er nog overwerk be staat, dat er nog hongerloonen betaald worden, dat er nog ongezonde werk manswoonsten zijn, dat er nog zoo veel kindersterften bestaan. Schande drijmaal schande over u Maar uwe pogingen om ons volk te worgen zullen niet veel meer helpen. Uw rijk is bijna ten einde. Uwe meesters zullen gedwongen zijn het algemeen stemrecht te geven en dan ligt gij, vuig verklikkersgebroed, ver pletterd voor altijd, voor immer on machtig Dw bewaarders, uwe meesters, heb ben geen geweten. Maar wij, die christenen zijn, die steunen op een rechtvaardigen God, wij beven voor u. Hoeveel verachting, hoeveel walg wij voor u gevoelen, wij hebbes toch me delijden met u. Gij zijt zoo diep ge vallen, gij zijt zoo laag geworden, ge misdoet zooveel dat wij als christenen toch nog medelijden met u gevoelen. Het joodsche volk, opgestookt door de bewaarders van dien tijd riep tegen Pilatus dat zijn bloed over ons en over onze kinders k o m e En het onschuldig bloed van Jesus is over hen gekomen en ze zijn verstrooid geworden gansch de wereld door. En wij hebben medelijden met u, verklikkers van uw ras, want wij vree zen dat Jesus tegenover u deze woor den zal uitspreken de tranen en het wee uwer broeders zijn over u gekomen! vertrekt van hier, vervloekt zijt gij in der eeuwig heid Brugge. C. D. O Op het Koor van de Ft. K Kerk van St. Jansteen, deze bekend door zijn herder, pastoor Schets, was Zondag aangeplaktDe pastoor waar schuwt de koorleden en dreigt hen met ontslag, als zij het Bisschoppe lijk en Priesterlijk beleedigend Blad „De Volkswil" trekken." Wij noemen ditnog niets ge leerd. Immers hij weet toch ge noeg, dat zijne parochianen voor zijne bedreigingen niet bang meer zijn, en dan als hij er eens één van het koor wegens het trekken van de Volkswil zou ontslaan, zou het niet alleen zeer waarschijnlijk maar zelfs zeker zijn, dat ook de niet-trekkers vrijwillig hun ontslag nemen En wat dan Eigentlijk is hij niet erg conse quent, want h ij zelf leest de Volkswil en dus moet een ander ze trekken voor hem is dat nu netjes aan een ander verbieden wat men zelf doet Ziet, dit is nu weder aan ons te geleerd. Geen onbeschaamder dier, dan een ondankbaar mensch. Vondel. Zou deze huisvatler gelijk hebben o Het is gebeurd niet in Hulst zelf maar binnen het Statendistrict Hulst. Een huisvader tot den school meester dat ge aan de kinderen leert vind ik goed, maar ik vind niet goed, daj ge aan de kinderen leu gens vertelt. Schoolmeester Hoe dat? Huisvader Wel, ge leert aan de kinderen Wij leven vrij, wij leven blij, op Neerland's dierbaren grond, en dit zijn drie leugens. Onderwijzer Glimlachte, en keerde den rug. Deze huisvader heeft jarenlange ondervinding, dat in de ambtenaars wereld van het wingewest een geest heerscht van willekeur van lieve vriendjes voor den een, en van wet- tenmaken op eigen handje voor den ander. Hij redeneertwe leven vrijleu gen, omdat de vrijheid alleen geldt voor wie is valsch en tot de partij der politieke christelijkheid behoort. We leven blijleugen, omdat de eerste de beste, waar die een stuk land te verpachten of te beheeren heeft, zich het recht aanmatigt ieder eerlijk man met broodroof te bedrei gen en te trappen Op Neerland's dier'baren grond leugen, omdat de grond hier in ons gewest, geheel in handen is van vreemden of van gebruikers met hypotheken er op van vreemden, omdat elk jaar honderden uaar den vreemde moeten gaan om een stuk brood te verdienen voor henzei ven en hunne familie, dat hier niet te winnen is. En nu wij Wij geven dezen huisvader in zijne ontboezeming geen gelijk en geen ongelijk, en laten de beant woording daarvan over aan onze lezers, ook omdat, wat voor het win gewest waar is, nog niet waar be hoeft le zijn voor het overige Ne derland. Onlangs vernamen we van iemand, die de familie van Waesberghe Janssens kent in al hun doen en laten en in hunne karakters van af de geboorte, dat de twee broeders, die zijn missionaris in Afrika, een zeer goed kirakter hebben, het karakter van hunne moeder, terwijl Joseph geheel het karakter heeft van zijn vader, van welke beide ons meerdere staaltjes weiden medegedeeld, van Joseph als kind en als schooljongen En nu het typische, waarom we dit schrijven. Onze zegsman deelde ons mede, dat die beide missionaris sen van Waesberghe hier geen pries ter hadden willen zijn omdat zij oordeelden dat van de geestelijken hier niemand naar den hemel zal gaanen zij vreesdenals zij hier bleven, dat dit ook met hen het geval zou zijn. We geven dit ter overweging aan wien het aangaat Deze heeft Zondag 3 September zijn gewoon verloop gehad van op tocht met vaandels, afdeelingsver- gaderingen, waarin werd gesproken overZondagsrust, werkeloosheid, coöperatie, samenwerking tusschen liefdadigheid en drankbestrijding, verzekeringswezen in den landbouw, opvoeding en volkszang, dus het blijvende standpunt der Katholie kendagen van Breda spreken over alles, dus over niets. Maar buiten-, dien heeft mijnheer Hopmans nog gesproken over retraiten om te ko men tot een retraitenhuis, waarvoor natuurlijk geld noodig is en dit komt ons voor als de eigentlijke bedoeling van de heele vertooning. In de Algemeene Vergadering werd gesproken over verdieping van het godsdienstig leven, maar hel punthet goede voorbeeld door de geestelijkheid aan het volk te geven, werd niet behandeld, hoewel Paus Pius X toch het standpunt inneemt een heilig priester maakt een gods dienstig volk. Daarom ook in de Algemeene Vergadering groote woor den zonder beteekenis, dus gewoon vuurwerk, dat niets raakt. Uit Hulst zelf waren nog al deel nemers naar Breda gegaan, gevolg vanhuisbezoek, beleggen van ver gaderingen en geld geven Uit eigen beweging zou bijna niemand zijn gegaan. We zijn eigentlijk nieuwsgierig om te weten uit welke kas ot kassen het geld komt, dat kapelaan Ongena bij het k o o p e n van deelnemers heeft uitgegeven. We denken uit zijn eigen zak, want uit de fondsen van Heilige Familie, Boerenbond of Volksbond mogen die gelden niet worden genomen, en zeer ze ker niet zonder een voorafge- g,a a n wettig besluit van die respec tieve vereen igingen. Historisch. Ontmoeting en samenspraak tusschen een Eerw. Heer Pastoor en juffrouw Pieters Boe rev rouw Juffrouw Pieters. Goeie morgen Mijn heer Pastoor. Pastoor. Dag Bazin. Zeg, Bazin Pieters, ik heb wat voor U. Bazin. Wat voor mij..,. Mijnheer Pastoor Pastoor. Ja Bazin een geschenk. Bazin. Een geschenk Mijnheer Pastoor. Pastoor. Ja Bazin Pieters een mooi, een zeer mooi geschenk-

Krantenbank Zeeland

Volkswil/Natuurrecht. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst | 1911 | | pagina 1