B.
JAN E. FIÏICOT, en
JAN PH. C. DE PAEPE.
aan
Zaterdag 22 Juli 1911.
2e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
W?
Stichter: H. A. van Dalsum.
Gentschestraat C 6 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
Herstemming
Hulst
Wij bevelen aan de
heeren
DE VOLKSWIL
REDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELGIEfr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Yrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DRCKKEEIJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25.
Hoewel de leer is, dat er is eenheid
in het Katholiek geloof, zoo is dit
toch niet waar in Nederland, want in
het eene bisdom is het anders dan in
een ander.
We zullen feiten noemen
1. Bij een uitvaart gaan in het bis
dom Haarlem de familieleden ter Com
munie, in het bisdom Breda gaan ze
niet ter Communie maar ten offer. (Dit
laatste bestaat hierin, dat men naar het
altaar gaat, de pateen kust en een
geldoffertje legt op de open schaal op
de communiebank).
2. Als een vrouw haar kerkgang
doet, gaat zij in het bisdom Haarlem
ter Communie, in het bisdom Breda
niet, maar betaalt geld voor kaars, en
aan pastoor en koster.
3. In het bisdom Breda wordt van
af den preekstoel afgeroepen, in welke
klasse iemand kerkelijk is begraven, dit
geschiedt niet in de bisdommen boven
den Moerdijk.
4. Als een boer tegengang in zaken
heeft, zoekt hij Gods Zegen te winnen
(in Zeeuwsch-Vl. in het bisdom Breda)
door een of ander van den hof aan
de kerk te schenken, die het gegevene
dan publiek laat verkoopen na de
Vroegmis op Zondag. In de bisdom
men boven den Moerdijk tracht men
Gods Zegen te winnen door gods
vrucht en zedelijk leven.
5. In de bisdommen boven den
Moerdijk tracht de priester de harten
en het vertrouwen van zijne parochi
anen te winnen door trouwe vervul
ling van zijne priesterlijke plichten en
door liefdadigheid of hart hebben uit
naastenliefde voor den socialen arbeid
(weldoende volksactie). In het bisdom
Breda tracht de priester kranten of
leeken te winnen (die hij als weder
dienst voorthelpt door dik en dun) die
de parochianen door duim en doofpot
vreedzaam houden.
6. In de bisdommen boven den
Moerdijk heeft de preek steeds Gods
dienst tot onderwerp en aansporing
tot deugd, in het bisdom Breda heeft
de preek herhaaldelijk voor oogmerk
wereldlijke doeleinden, nimmer aan
sporing tot deugd, wel tot nalaten
van enkele zonden.
7. In de bisdommen boven den
Moerdijk zoekt de priester een verlo
ren schaap op, in het bisdom Breda
gaat hij een verloren schaap uit den
weg.
8. In de bisdommen boven den
Moerdijk leest de priester het Evangelie
voor volgens de Roomsche vertaling
en uitgaaf. In het bisdom Breda wordt
het Evangelie genomen volgens eene
protestantsche vertaling (met r.ame dat
van Kerstmis, dat wordt voorgelezen,
alsof er staat, Vrede op aarde enz. aan
de menschen van Z ij n e goedwil
ligheid, dus met wegcijfering van
de medewerking met de genade door
den vrijen wil, omdat de Roomsche
vertaling is die van goeden
wil z ij n
9. Het bisdom Breda kent feestda
gen te vieren als Zondag, die de bis
dommen boven den Moerdijk slechts
kent als dagen van devotie.
Er zijn waarschijnlijk nog meer ver
schillen, maar de opgegevene zijn vol
doende om aan te toonen, dat er
verschil is.
Dit verschil is niet van vormelijken
aard, maar van een groot diepworte-
lenden aard.
Uit de voorbeelden van 1, 2 en 3
blijkt, dat boven den Moerdijk de zaken
van begrafenis en geboorte worden
behandeld als zaken van liefdadig
godsdienstig gevoelen, in het bisdom
Breda als eene zaak van uitwendig
leven.
In het voorbeeld van 4 ligt de ge
dachte, den rechtvaardigen God te ver
zoenen door uiterlijke gaven, maar
Deze wil geen gaven doch het hart der
menschen.
In het voorbeeld van 5 ligt de ge
dachte boven den Moerdijk, dat de
Kerk een eigen leven heeft met eigen
middelen, in het bisdom Breda de
eenheid tusschen Kerk en Staat, door
Paus en Evangelie veroordeeld.
In het voorbeeld van 6 ligt de ge
dachte boven den Moerdijk, dat God
liefde is, beneden den Moerdijk dat
God is een boeman, de Calvinistische
leer van dr. Kuyper, door ons vroeger
uitvoerig behandeld en als dwaling
verworpen.
In het voorbeeld van 7 houdt de
priester boven den Moerdijk voor
oogen het voorbeeld van den Goeden
Herder, en in het bisdom Breda houdt
hij voor oogen het doen van een po
litieman, die een overtreder steeds met
wantrouwige oogen blijft bezien.
In het voorbeeld van 8 wordt in het
bisdom Breda weggecijferd de Room
sche leer van de noodzakelijkheid van
medewerking met de genade en dus
beoefend de Luthersche leer van het
Geloof alleen zonder de werken.
Van het voorbeeld van 9 zeggen we
niets dan het alleen te constateeren,
ook omdat er door een voorschrift van
Paus Pius X een groote verandering
in komt.
Aan welke zijde is nu de waarheid
Volgens de Roomsche leer aan die zijde,
welke kiest de Paus van Rome. Deze
zijde is die van de bisdommen b o-
v e n den Moerdijk. Aan deze zijde
staan ook wij, al worden wij daarom,
en omdat wij met apostolische vrij
moedigheid de waarheid zeggen, b e-
n e d e n den Moerdijk verketterd, maar
niet door het katholieke volk, wiens
taal van het gezond verstand wij
spreken.
Paus Pius X met zijn „Alles herstel
len in Christus" mag wel eens een
bizondere zorg gaan wijden aan het
bisdom Breda, want de geest van dit
bisdom is gelijk aan die, welke in
Frankrijk en Portugal de Kerk in dis-
crediet heeft gebracht, niet in haar
leer maar in haar praktijk. En van dit
bisdom Breda vooral het dekenaat
Hulst, dat een beruchten naam heeft
gekregen in heel Nederland en België.
Maar van dit laatste trekken de eer
waarde heeren zich niet te veel aan,
omdat de broodwinning toch blijft, de
godsdienst den meesten hunner geheel
koud laat en zij op het seminarie geen
lessen kregen van nederigheid om te
willen leeren, van liefde om te kunnen
dienen, van zelfoverwinning om een
ander te kunnen begrijpen. Daarom
leidt hunne opvoeding tot een dienen
van de Kerk zonder kennis van zaken
en zonder liefde voor de zielen, wat
is een dienen zonder roeping en de
oorzaak van misgrijpen in de praktijk
hunner bediening, welke gevolgen zij
wijten aan anderen in plaats van naar
recht aan henzelven.
H. A. VAN DALSUM.
Onze lieve Zus „Z e I a n d i a" is
het hart in.
En dat door ons simpel woordeke,
dat we schreven in den Volkswil
Neen, Zusje-lief, wij begrijpen aller
best, dat Ge U heelemaal niet op uw
gemak gevoeltdoch wees niet gelijk
zij die geene hoop hebben, hoorEr
is nog vergiffenis te bekomen voor U,
zoowel als voor allen die rechtzinnig
tot de waarheid terugkeeren.
Zie, eigenlijk zouden wij ons niet
mogen inlaten met uw katholiek ge
jammer, want 't is boter aan de galg
gesmeerd, niet?
Maar om wille van ons volk, zullen
we U nog eens de tranen afdrogen
met een echt katholiek en evangelisch
zakdoekje.
O, zoo zacht
Dat ligt zoo in onze gewoonte van
kindsbeen af.
Eerst echter een woordje over uwe
katholiciteit, dierbaar Zusje
Is U daarom of daardoor katho
liek???
Uw uithangbord gewaagt noch van
mossel noch van visch.
In Nieuws en Advertenties kunnen
we, zelfs met geen vergrootglas, eenige
katholiciteit vinden.
Ten zij Gij in uw algemeen
samenraapsel van nieuwtjes uwe
katholiciteit wil omschreven
hebben.
Dat is uwe zaak.
Weet Gij wat katholiek-zijn betee-
kent
Ja?
Welaan, doe dan volgens die weten
schap, en disch ons volk geene dingen
op, die niet houdbaar zijn.
Of gelooft Ge niet meer aan het H.
Evangelie Gods
Moet ik U nóg meer zeggen
Herlees eens Sint Lucas. Als ik mij
niet bedrieg, wordt er op Zondag van
Vastenavond, Quinquagesima, een ge
deelte van 't Lucasevangelie gelezen,
dat wonderwel voor U geschikt schijnt.
Mag ik U eens een aanhalingtje
geven
„In dien tijde nam Jezus de twaalven
„tot zich, en zeide tot hen Zie, wij
„gaan op naar Jerusalem en alles zal
„volbracht worden, wat door de Pro-
„pheten aangaande den Zoon des men
schen geschreven is. Want hij zal
„overgeleverd worden aan de Heide
nen, en hij zal bespot en gegeeseld
„en bespuwd worden, en na hem ge-
„geeseld te hebben, zullen zij hem
„dooden en ten derden dage zal hij
„verrijzen. En zij verstonden niets
„hieivan, en dit woord was voor hen
„verborgen, en zij begrepen niet wat
„hun gezegd werd."
En op Paasch-Maandag leert het
zelfde Evangelie van St. Lucas te dezer
plaatse
„Moest niet de Christus deze
„dingen lijden, en zoo ingaan in
„Zijne heerlijkheid
Mgr. Beelen teekent hierbij aan
deze dingen. Al datgene, wat de
Messias dezer dagen in Jerusalem ge
leden heeft, was het niet alles door
de Propheten voorzegd Eene verze
kering in vragenden vorm De Mes
sias moet dat alles lijden, zouden de
H. Schriften vervuld worden.
Gij, lieve Zus Zelandia, Gij zegt
bewezen te hebben dat God niet sprak
door de stem des volks, toen de Joden
Barrabas boven Christus stelden toen
de Joden den kruisdood van den Godd.
Zaligmaker eischten.
Nu, alles wat de Heiland leed, was
voorzegd door de Propheten.
Ook de feiten van Barrabas en
kruisdood, niet
De Propheten waren Godsgezanten,
die in Gods naam propheteerden, en
Gods wil bekend maakten, lang vóór
dat die eeuwige wil Gods een histo
risch feit zijn zou, met?
Zij, de Propheten, spraken Godstaai.
En Christus moest aldus lijden,
z o o a I s voorspeld was door de Pro
pheten, OPDAT de Schrift zou ver
vuld worden, of met andere woorden,
opdat zou blijken, dat de stemme Gods,
die in der Propheten mond weerklon
ken had, geene leugentaal was.
Wanneer nu het volk Christus achter
Barrabas stelde en Hem ter Kruisdood
eischte, volbracht het volk geene daad
van logen, maar van eeuwige liefde
volle waarheid, daar het de barmhar
tige en goedertieren plannen Gods
volmondig bijtrad.
God wilde, in een onbegrijpelijk en
nooit genoeg gewaardeerd liefdeplan,
dat de Christus aldus zou lijden, en
zóó zijne heerlijkheid ingaan
Is Zusje-lief nu zoetjes en tevreden
en stil
Goede Lezers, is het nu bewezen,
dat de stem des Volks de stem van
God niet was in het onderhavig
geval
Oordeel zelf.
En wij gaan niet verder er op in.
Wij houden nu eenmaal niet van laffe
praatjes en flauwe uitvluchten.
Heelemaal niet, hoor
Wij laten dat veld aan Zusje Zelandia,
die er zich kostelijk op vermeien kan.
Helaas ten koste van „het" Volk
Lieve Zus, lees en herlees Gods
eigen Woord
Zalig hij, die in dat Boek leest
Als Zusje Zelandia nog wat tijd over
heeft, zou ik haar aanraden eens te
lezen wat 't Epistel van Vastenavond-
Zondag zooal moois zegt over de
liefde.
Heusch, 't zal U geen kwaad doen,
dierbare Zus
Intusschen mijn broederlijken groet,
hoor 1
V. V.
In Sint-Jansteen is op Dinsdag 18
Juli gestemd als partij tegen partij met
gevolg dat a 11 e nieuwe plaatsen
door Volkswillers zijn ingenomen. De
Gemeenteraad van Sint-Jansteen is
hierdoor geheel om, want ook de bij
eerste stemming herkozen wethouder
B. van de Goore is in zijn hart Volks-
willer en was daarom door zeer velen
gestemd, terwijl ook andere raadsleden
nu direct keeren naar de Volkswil-
richting.
Sint-Jansteen, de gemeente van bur
gemeester-Statenlid IJsebaert en van
den bekenden pastoor Schets, is de
eerste gemeente, waar o p e n 1 ij k de
gemeenteraadsverkiezing in het teeken
stond van partij tegen partij en waar
in dezen geest werd gestemd.
In Hontenisse was dit onuitge
sproken ook wel de beinvloeding
van de stemming, waar vriend Ver-
morken den zetel heeft ingenomen van
een aftredend lid, terwijl in Hulst bij
de eerste stemming niet volgens de
partij maar volgens de personen werd
gestemd.
In Sint-Jansteen zijn flinke mannen,
mannen van een woord een woord,
een man een man, dat hebben zij ge
toond door hun stembiljet, en hebben
hierdoor eer verdiend van ons geheele
district door het flinke mannelijke
voorbeeld, aan ons allen gegeven.
Indien in alle andere gemeenten nu en
in de toekomst wordt gedaan wat ge
daan is in St. Jansteen, dan is het
slechts kwestie van een paar jaar, en
de regeering van de partij der volks
onderdrukkers is in het district Hulst
totaal afgeloopen en.... voor goed.
Onze kiezers hebben, ook in Hulst,
de macht daartoezij hebben daar
voor niets anders te doen dan goed
te stemmen, en goed te stemmen is
eigentlijkte stemmen volgens hunne
innerlijke overtuiging van eerlijk man.
Wat ook flink is voor Sint-Jansteen
is ditvroeger waren de gemeente
raadsverkiezingen daar bierverkiezin
gen, nu is het eene verkiezing ge
weest, waarin de kiezers hebben ge
stemd volgens eigen overtuiging en
niet volgens het grootste getal gegeven
pinten bier. Hiermede nog heeft Sint
jansteen zich zelve geëerd.
Waarmede Sint-Jansteen ook zich
zelve heeft geëerd is ditdat de Ker
kelijke en Burgerlijke Overheid pastoor
Schets ten onrechte de hand boven
het hoofd hebben gehouden, en nu
hebben de kiezers zich uitgesproken
tegen hem met gevolg, dat hij b u i-
t e n zijn kerk niets meer te zeggen
heeft en i n zijne kerk zal hij ook
kalmer en fatsoenlijker moeten wor
den, want anders zal hij wel eens de
helft zijner parochianen kunnen ver
liezen zoodra de nieuwe kerk er is in
de Hellestraat op de Belgische grens,
want zijne parochianen komen naar de
Kerk om de Mis te hooren en over
godsdienst te hooren spreken, en niet
om maar steeds een zuur gezicht te
zien. Als mijnheer Schets en burge
meester IJsebaert elkander nu gaan
troosten, en beiden tot het besluit
komen we hebben eigentlijk toch niet
goed gehandeld in het veriedene, we
zullen voortaan den goeden weg gaan
bewandelen, dan zullen ook zij een
maal tevreden zijn over den afloop
der verkiezing, en jn het bijzonder
pastoor Schets, als hij nu zijne ver
dere levensdagen gaat besteden om
over zijn innerlijk leven na te denken,
de gevolgen van het veriedene zoo
mogelijk door boetedoening te her
stellen en voortaan te leven met het
oog op de eeuwigheid. En als die.