W
No. 94.
Zaterdag 15 Juli 1911.
2e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
Richting: Voor waarheid en voor recht, dooi* eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
7EHSOHÏJNT ËLKEN ZATERDAG.
Geiitschestraat C 7 te Hulst.
Stichter: H. A. van Dalsum.
Geiitschestraat C 6 te Hulst.
Geiitschestraat B 4 te Hulst.
Logentaal
De gemeenteraads
verkiezing te Hulst.
DE
REDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLAND
BELGIE
ANDERE LANDEN
f 0.50.
fr 1.20.
f 0.80.
- - Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Yrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
D R U K K E IIIJ
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f 0.25.
O, mijn Zelandia, wat zijt gij lief
en schoon Met U reis ik de wereld
rond, en stel U daar ten toon
De katholieke Zelandia zal toch hare
katholieke ooren niet stoppen, hoop
ik Hm, hm, hm
Met stomme vereering voor uwe
catholiciteit, lieve Zuswaag
ik het U heel zoetjes in het oor te
fluisteren, dat Ge U (met twee hoofd
letters vreeselijk vergist hebt, toen
Ge uwen geleerden blufschotel den
27n Juni 1.1. uwen lezers voorzettedet.
Uw gewijde kost was te zeer
met u w wijwater besprenkeld, hoor,
ZusjeGij spreekt over de logen,
die er was in de stemme des volks,
toen die stemme den dood eischte
over onzen aanbiddelijken Heer en
Heiland, Jesus Christus 1
O Katholieke, godvruchtige Zelan
dia
O, o, o!
Denk eens eenige dagen terug in
het geschiedkundig feit, dat U aan
haalt 1 1
Hum, hum, hum, liefste Zusje
Voelt Ge de weldoende koelte U
niet tegenwaaien uit de afgekapte
palm- en olijftakken
Wordt u>v oog niet met blij-wee-
moedige tranen gevuld, als gij ziet,
hoe de menigte den naakten grond
met haie kleedingstukken bedekt??
Jubelt uw hartje niet, lieve Zus, bij
al dat Hosannagejuich in de straten
van Jerusalem
Immers, ja 1
Gij zijt toch katholiek, he
En gij neemt nu en dan nog al een
godvruchtig uiterlijk, he?!
Dus
Maar, goeie Zus, dat alles was de
Volksstem me. de Volksdaad, de Volks
wil
En was nou dat alles leugen en
bedrog???
Was het de taal des dui
vels???
O, lieve Zus Zelandia
Wat zijt Gij lief en schoon1
Niet waar? Het volk, de me
nigte, riep vol geestdriftHosanna
aan den Zoon van David Gezegend
Hij, die daar komt in den Naam des
Heeren
En dat is allemaal eenvoudig ge
logen, niet
Nou, Zusje, spuw niet naar mij,
hoor
Want als U de vrijheid neemt, om
zoo maar eventjes gauw te zeggen,
dat de stemme des volks de
stemme der leugen is, dan
mag ik toch wel eens laten uitkomen,
wat dat volk soms al eens gezegd
en geroepen heeft, niet
Ik wil zelfs nog méér laten uitko
men omdat ik er aan houd, als de
duivel aan eene ziel, dat ons goeie
volk wete, dat in z ij n mond de
Godstale weerklinkt ZOO
DIKWIJLS eendrachtige
liefde om God, dien mond
openrukt.
Waarom, lieve Zusje, waarom was
de Godsmoord nu wat hij was
kwaad?
Waarom weerklonk van die H o-
sanalippen zoo eensklaps het
Kruisig Hem.
Weet mijn lieve Zusje Zelandia
dat
Dat kwam omdat het volk opge
ruid, opgehitst was door anderen 1
O, O, O
Ja, Zusje, dat staat in de H. Schrif
tuur
Fameus
Daaraan had mijn goeie Zus niet
gedacht, he
En toch is dat zoo en niet anders
Priesters en Farizeeërs
Overheden des volks 1
Hun rang en waardigheid vergetend,
liepen onder het volk, om de men
sehen aan te zetten tot
Zelandia, die o zoo katholiek
i s, moet van een arm buitenmannetje
geen lesjes in de bijbelgeschiedenis
ontvangen, niet
Anders, ik ben wel bereid, om in
deze te geven wat ik kan, hoor, Zusje.
Je hebt maar te spreken
NOOIT zou het volk gedaan heb
ben, wat het feitelijk gedaan heeft,
ALS sommige Heeren niet had
den gedaan wat ze feitelijk gedaan
hebben, niet?
Daarbij en behalve dat alles, hebben
we hier een feit, dat God zelf zóó
gewild heeft tot Zaligmaking der
wereld, en om ons Zijne overgroote
liefde te toonen.
Wat deden die priesters en overhe
den toch leelijk, he Zus
Nou, dat verstaat iedereen.
En daarom houd ik voor dezen keer
den inkt in pen en pot, en groet mijne
katholieke Zus hartelijk in den Heere
en al mijne goeie Lezers erbij.
V. V.
We hebben vernomen, dat de gees
telijken in Hulst zich in het geheim
weder met de gemeenteraadsverkie
zing hebben bemoeid, in het geheim
echter, omdat zij weten, dat de kiezers
zijn ingelicht, dat dit hun verbo
den is.
Of dit nu waar is weten we niet
persoonlijk, omdat zij buiten ons be
reik blijven, maar van vriend Ongenae
weten we het door zijne poging, om
Borm over te halen tot de bekende
advertentie, die voor doel had, hem
onder de kiezers verdacht te maken,
en dat zou ook zijn gelukt als Vrien
denkring niet door het strooibiljet en
van Dalsum in zijne lezing de knoeie
rijen hadden verijdeld.
En deze zelfde kapelaan Ongenae
durfde Zondag op den preekstoel
klagen, dat de geestelijken in Hulst
zoo weinig worden gegroet, ja, dat de
menschen liever den „bengel" groeten
dan den priester, hoewel de Heilige
Franciscus van Sales had verklaard,
dat de waardigheid van priester zoo
groot is, dat als hij een priester zou
ontmoeten en een engel, hij eerst den
priester zou groeten en eerst daarna
den engel. (Hierop sloeg dan het
woord bengel).
Maar we hebben in Hulst ook een
fijn stelletje
Nu die heeren in hunne houding
volharden, zullen we spoedig, te hun
ner beschaming, plaatsen een artikel,
dat reeds eenigen tijd gereed ligt en
getiteld is Het Katholiek geloof boven
en beneden den Moerdijk.
We geven ter overweging aan wien
de schoen past, een woord van Paos
Pius X uit zijne Vermaning van 4
Augustus 1908 aan de Katholieke Gees
telijkheid.
„Indien dan ook de heiligheid van
„leven wordt verwaarloosd, zal de
„priester allerminst het zout der aarde
„kunnen zijn want wat bedorven en
„besmet is, is geenszins geschikt
„om de onbederfelijkheid te verzeke
ren, en waar de heiligheid afwezig
„is, daar moet het bederf wonen.
„Daarom noemt Christus, met dezelfde
„gelijkenis voortgaande, zulke priesters
„krachteloos zout, hetwelk „voor
„niets meer dient dan om
„weggeworpen en door de
„menschen vertreden te
worden. (Math. V. 13).
En een ander woord uit diezelfde
Vermaning
„Want indien indien h ij
„zich mengt in wereldsche
„dingen; indien dat alles vloeit
„hieruit voort, dat hij geen acht geeft
„op het woord van Christus en den
„levensregel veracht, door Hem vast
gesteld „Indien iemand na Mij wil
„komen verloochene hij zich zelf."
(Math. XVI 22).
O
De voorloopige uitslag is, dat twee
onzer candidaten zijn gekozen, de hee
ren P. J. Borm en J. F. v. d. Walle,
en de heer Borm met het grootst aan
tal stemmen, ondanks de lage manie
ren, aangewend om hem onder de
kiezers verdacht te maken, maar welke
verdachtmaking door het strooibiljet
van Vriendenkring en de lezing van
van Dalsum werd verijdeld. En hier
mede bewees Hulst weder eens te
meer dat, zoodra de kiezers voelen,
dat er gemeene trucs worden gebruikt,
zij deze verijdelen. En dat verder zijn
herkozen de heeren A. F. Hombach en
C. J. Btirm.
Over dezen voorloopigen uitslag
kunnen we tevreden zijn, omdat we
moeten rekening houden met net nuch
tere feit, dat een zittend lid nu een
maal een grooten voorsprong heeft.
In herstemming komen nu drie onzer
candidaten, de heeren J. B. de Boy
met 131, J. Fricot met 161 en J. Ph.
C. de Paepe met 132 stemmen, tegen
de heeren Th. Fassaert (aftr.) met 159,
D. v. d. Heijden met 125 en A. A. van
de Walle met 116 stemmen.
Volgens den voorloopigen uitslag
zou echter de heer Hangelbroek in
herstemming zijn gekomen met 120
stemmen, doch later is gebleken, zeer
eigenaardig, dat het stembureau zich
had vergist en dat de heer Hangel
broek 115 stemmen had behaald, dus
juist eene minder dan de heer A. A.
van de Walle.
Toch zijn we over den loop van zaken
niet geheel tevreden, omdat Hulst
dom heeft gestemd, daar in het
belang van Hulst, de heer Hom
bach niet had moeten zijn herkozen.
Niet, dat we iets tegen den heer
Hombach hebben, maer, zooals we in
de lezing hebben gezegd, hij vergeel
dit nuchtere feit, dat Hulst geen Ant
werpen is.
Onder zijn beheer van wethouder is
de hoofdelijke omslag van f 6000 ge
worden f7500 en f9000, en deze zou
in 1911 f 12000 zijn geweest, indien
niet door de truc van eene geldlee-
ning van f 2750 voor onderhoudsuit-
gaven, deze nieuwe verhooging on-
noodig was geworden dooruitstel
van executie. Men wist wel in den
Raad, waarom deze niet wilde hoo-
ren, toen we tegen deze geldleening
opkwamen men was bevreesd, dat in
1911, bij de vermeerdering van het
raadsledental, de oogen der kiezers
zouden open z ij n.
Nu de heer Hombach herkozen is
zullen we dit krijgen
1. een tweede veldwachter, heele-
maal onnoodig, maar dat ligt in de
lijn der van Waesberghe's taktiek, te
doen voorkomen alsof Hulst een op
roerig volk heeft, terwijl juist integen
deel er moeilijk een meer kalmer en
meegaand volk te vinden is. En daar
enboven hebben we reeds een 2den
veldwachter, maar deze is niet officieel,
in kapelaan Ongenae.
2. Verplichte vleeschkeuring, en
wie zal dan weder de kosten betalen
van keurmeester en de gevolgen dra
gen van eventueele afkeuringen
3. gemeentelijke waterleiding (waar
voor niemand behoefte gevoelt).
4. Steeds grootere stijging van de
gemeenteuitgaven zonder eene
poging, dat de menschen hier beter
hun brood kunnen verdienen.
Wij zijn ook zoo bang niet om uit
gaven te doen, maar weeldeuitgaven,
die niet samengaan met meer verdie
nen door de burgers, brengen de ge
meente achteruit in plaats van vooruit.
Indien wij onze drie candidaten bij
de herstemming gekozen krijgen zal er
kans zijn dat althans niet, zooals tot
heden blindelings op één stem na,
besluiten worden genomen. Als de
kiezers dit bij de herstemming op 25
Juli maar indachtig willen zijn, doch
als zij dan opnieuw, evenals op 11
Juli, niet volgens het gemeentebelang
maar volgens persoonlijke gevoelig
heden stemmen, dan zullen zij ook
zeiven de gevolgen daarvan moeten
dragen, want een volk heeft de re
geering die het verdient, en het ver
dient alsdan wegens dom stemmen een
gemeenteraad die dom regeert.
We hebben het zeer eigenaardig ge
noemd, dat juist voor den heer Han
gelbroek, dien wij uit overwegingen
van billijkheid één protestant op
de elf raadsleden, terwijl er vroeger
een was op de zeven, we herinneren
slechls aan de heeren van Deinse en
Adriaanse en omdat hij zeer actief,
nauwgezet en eerlijk is, wat voor een
groote waarde is voor de controle op
het doen en nalaten van het gemeen
tebestuur, het officieele cijfer met 5
moest worden verminderd bij den voor
loopigen uitslag, waardoor hij juist
een stem kon komen beneden den
heer Andries van de Walle. Deze
eigenaardigheid is in Hulst bijzonder
opgevallen.
Er was reeds Dinsdagavond, toen
de uitslag bekend was, afgesproken,
dat een onzer candidaten zich zou
terugtrekken voor den heer Hangel
broek, want men gevoelde, dat deze
moest worden gekozen. En na deze
afspraak het bericht, dat hij niet 4
stemmen meer maar 1 stem minder
heeft dan Dries. Het is eene eigen
aardige zaak, gelijk het eene eigen
aardige zaak is, dat van Dalsum altijd
stelselmatig uit het stembureau wordt
gehouden gelijk vroeger mr. van
Alphen, gelijk het eigenaardig is, dat
er zoo buitengewoon vele allergekste
combinaties van de stembriefjes zijn
afgelezen, alsof de kiezers grootendeels
van Lotje waren getikt.
Wij ontvingen van den heer B. de
Graef te Magelang, Indië, ten ge
schenke, deze door hem gecomponeerde
marsch.
We zeggen hem daarvoor dank,
omdat daaruit blijkt en ook door de
wijze waarop, dat hij ons vriendschap
pelijk is gezind, waarop we prijs
stellen.
Verkiezingspraktijken
in Liisiburg.
O—
In Limburg heeft men precies zulk
een kliekgeest als in het bisdom Breda,
als speciaal in het district Hulst.
En naar we hebben nagegaan, zijn
het ook daar precies als hier de man
nen van de politieke christelijkheid,
die bepaald als voorwaarde stellen om
onder christelijke vlag te worden ge
kozen dat zij een vlek hebben op
ziel en liefst op rug er bij, want zoo
iets staat goed.
En ook daar is de taktiek van wege
de politieke christelijkheid om de an
dere stem te smoren, opdat de groote
menigte onbekend blijve met de leer
van fatsoen en met hare rechten en
plichten van staatsburger en van ge-
geloovige.
Alleen schijnt het daar niet zóó ge
wetenloos te zijn, dat men er nog bij
voegt de stelselmatige samenspanning
van geestelijke en leek tot broodroof
als men een eerlijk man is.
De politieke christelijkheid dat is
het verbond van heerschzuchtige gees
telijkheid met persoonlijke en partij
belangen of begeerten van leeken
is wel de groote gruwel, die tegen
woordig Nederland teistert, en zij is
zoo machtig, omdat pers, justitie en
regeering haar steunen. Het iseigent-
lijk een reuzentaak om tegen dezen
stroom van bederf op te gaan, ook
omdat nog zij, die dit bederf erken
nen, nog in het geniep tegenwerken
hen, die tegen dezen stroom opgaan
uit valschheid, dat deze durven te
doen wat zij ook zouden willen doen
maar niet kunnen.
Het is toch zoo juist wat Vondel
reeds zong in Lucifer
Staetzucht kent geen God noch bloed.
En deze Staatzucht is de Neder-
landsche politieke christelijkheid.
