ia Wolkswil
BIJVOEGSEL
van
van 1 April 1911.
Het vervaardigen van
biscuits en gebak
63 FEUILLETON.
Van alles wat.
O
Voor het doel van dit artikel is het
oniioodig de geschiedenis van biscuits
en koek in bijzonderheden na te gaan,
ofschoon het onderwerp zonder twijfel
interessant genoeg zou zijn. Bij de
oude Romeinen was het de gewoonte
als een zinnebeeld van geluk, een koek
boven het hoofd van de bruid te
breken. Dit geschiedde lang voordat
het gebruik de bruid rijst, oude schoe
nen en confetti na te werpen in de
mode kwain. Ook in de scheiding
van man en vrouw speelde de koek
een belangrijke rol. Als man en vrouw
besloten elkaar te verlaten, brak men
een koek in tweën en elk der beide
scheidenden bekwam de helft, die als
rosemarijn tot een „aandenken" dienen
moest. Maar in de prozaïsche tijden
produceert men biscuits en koekalleen
nog voor de consumptie.
Het is niet onmogelijk nauwkeurige
cijfers met betrekking tot deze indu
strie op te geven, om de eenvoudige
reden, dat tot heden toe geen mensch
het de moeite waard schijnt gevonden
te hebben, een statistiek over dit
onderwerp samen te stellen. Men kan
dus alleen door vergelijking en be
rekening tot een ongeveere schatting
komen. En dan kunnen wij vaststel
len, dat op grond van de opgaven
van een autoriteit in dezen het aantal
arbeiders, dat in deze branche wordt
bezig gehouden, niet minder dan on
geveer 25000 bedraagt. De groote meer
derheid is natuurlijk bij de voorname
firma's te vinden. In het buitenland
is het aantal natuurlijk nog veel grooter
en er zijn fabrieken, die 1500 of twee
duizend geëmployeerden tellen.
De meeste groote firma's hebben
dag- en nachtploegen, en de machines
staan nooit stil. De fabriekanten stre
ven er naar, hun biscuits zoo spoedig
mogelijk na de fabricage in de handen
of liever in de monden van het pu
bliek te brengen. Groote voorraden
stapelen zij niet op, zij fabriceeren
den eenen dag wat den volgenden
dag noodig is. En ieder, die in de
gelegenheid is geweest biscuits warm
van den oven te eten en hun smaak
te vergelijken met het artikel, dat
eenigen tijd in den winkel van den
kruidenier of den banketbakker heeft
gelegen, zal den fabrikanten gelijk
geven.
Wij stellen u voor, de ontwikkeling
van de biscuits van het meel in den
zak tot aan de comestibles in den win
kel na te gaan. De vervaardiging van
biscuits is een industrie, die met reu
Gest'Jiiedkaodijjc roman uil den lijd
tier Maeliabeën.
TWEEDE BOEK.
(o) o (o)
DE HULP GODS
X.
Door edele geestdrift aangevuurd en
doorgloeid, rukten de Hebreërs op tot
aan den voet van het Judeesche ge
bergte, waar zij ten zuiden van Em-
maus een kamp opsloegen.
Toen de verspieders de aankomst
van de ter dood gewijde schare be
richtten, heerschte er in het Syrische
legerkamp groote vreugde. Haar onder
gang was zeker. Om haar de vlucht
af tc snijden besloot de krijgkundige
Gorgias, met zes duizend uitgelezene
krijgers haar in den rug te vallen.
Gedurende den nacht trachtte hij door
een marsch in westelijke richting de
Machabeërs te omsingelen en hen
tusschen zich en het leger van Nicanor
in te sluiten.
Judas echter, door den altijd waak-
zanten Arabier gewaarschuwd, maakte
dcnzclfden nacht eveneens een om
trekkende beweging in tegenoverge
stelde richting en kwam op'die wijze
zenschreden is vooruitgegaan, en een
handelsreiziger, die tien of twintig jaar
geleden met twee of drie concurrenten
rekening te houden had, ontmoet er
nu tusschen de dertig en veertig bij
zijn klanten. Terloops zij meegedeeld,
dat de afleiding van het woord bis
cuits duidelijk uit zijn samenstelling
blijkt, bis is tweemaal, cuit is gebak
ken, en' betrekking heeft op de ge
woonte, die lang geleden bestond, toen
zij tweemaal werden gebakken en zoo
hard gemaakt werden, dat zij langen
tijd bruikbaar bleven.
Elke fabrikant van eenige beteekenis
moet groote pakhuizen voor de be
waring van de verschillende ingrediën
ten bezitten. Bloem, suiker, boter, eie*>
ren, amandelen, gedroogde vruchten,
essences, syropen, het is alles eiken
dag in groote hoeveelheden noodig.
Echter worden al deze benoodigdhe-
den dadelijk of spoedig na aankomst
gebruikt. Het is een voortdurend pro
ces van binnenkomen in één gedeelte
van het gebouw, er recht door te wan
delen en er aan de andere zijde ge
bakken en klaargemaakt weer uit te
gaan. Sommige artikelen worden in de
koude vertrekken bewaard, waar de
temperatuur op achttien graden onder
het vriespunt wordt gehouden.
Verschillende soorten bloem worden
voor verschillende soorten biscuits
gebruikt. Ook past men verschillende
methoden van menging toe. De bloem
wordt in een bak gestort en gedurende
een enkele reis op en neer is zij ge
mengd, gezift en in een zak gestort,
gereed voor het gebruik. Het ziften
is niet alleen noodig voor den ver
bruiker, maar ook voor den fabrikant,
want een vreemd bestanddeel in het
meel kan niet alleen den smaak be
derven maar een geheelen voorraad
onverkoopbaar maken.
Voor de betere biscuits gebruikt
men zuivere boter, voor de geringere
reuzel. Beiden worden geweld en ge
slagen om ze gemakkelijker te hantee-
ren. Eieren worden gebroken, in een
metalen vijzel geworpen en geklutst,
amandelen schilt men met een machine
en bewerkt ze verder met de hand. De
verschillende ingrediënten worden zorg
vuldig gewogen, in groote mengvaten
geworpen, fijn gemaakt en dan tot dege
gekneed.
Als het deeg uit de mengvaten komt,
is het een dikke, kleverige massa. Het
wordt nu met bloem bestrooid, en gaat
door verschillende rolmachines, die het
plat uitleggen op de voor de biscuits
vereischte dikte. Dan gaat het in lange
bladen of reepen naar de snijmachine.
Deze is voorzien van rollen, banden
zonder eind, een rij messen van boven
de troepen van Nicanor in den rug.
Ten einde Gorgias te misleiden, had
hij in het verlaten kamp verscheidene
legervuren laten ontsteken. Terwijl
Gorgias aldus gefopt werd, schaarde
Judas van den anderen kant zijn strijd
macht in slagorde, om het groote Sy
rische leger aan te vallen. De lichtge
wapende, in het hanteeren van den
slinger zoozeer bedreven Benjamieten,
de boogschutters en spieswerpers ston
den vóórop, terwijl het zwaar gewa
pende voetvolk, door enkele ruiters
geflankeerd, de phalanx (een in het
vierkant nauw aaneengesloten krijgs
bende) vormde,
De eenvoudige krijgers werden'bijna
verblind door den feilen glans, welke
de trotsche wapenrusting van de vijan
delijke legermacht bij het opgaan der
zon van zich afwierp. Aangezien de
Syrische ruiterij, geheel ten strijde ge
reed, dadelijk daarop de gansche
legerplaats insloot, scheen de moge
lijkheid, door een plotselingen aanval
het kamp te overrompelen ten eenen
male uitgesloten. Doch hier kwam geen
talmen te pas, wijl anders de om den
tuin geleide Gorgias met zijne zes
duizend man aan het gevecht zou
kunnen deelnemen.
Judas liet de vèrklinkende krijgs-
bazuin, den Schophar, steken en met
den oorlogskreet „De hulp Gods
stormden de helden op den schier
zevenmaal sterkeren vijand in.
De gunstige gelegenheid waarnemend,
had Jndas zijn aanval zóó ingericht,
en een rij platen van onderen. Mannen
hanteeren en voeden de machine. Een
van hen legt een plaat deeg in de
machine. Deze wordt naar de banden
zonder eind onder de messen gevoerd
en daar wordt de vorm er in geperst, j
Het deeg scheidt zich, het afval wordt
door een rol gegrepen en naar een
bak gevoerd en tegelijkertijd hebben
de .'platen van onderen zion opgehe
ven om de rijen ongebakken biscuits
van de messen op te vangen.
De vervaardiging van de bekende,
lange, rechte, van boven gegroefde
biscuits verschilt eenigszins van die
van de andere. Hierbij gaat het deeg
door talrijke openingen, waarin een
aantal metalen knobbels zitten, en deze
vormen de groeven, als het deeg er
door gaat. Dit komt er in lange reepen
uit, wordt vervolgens in stukken ge
sneden en dan op de platen gelegd,
zooals reeds beschreven.
De platen, waar de rauwe biscuits
op liggen, worden uit de machine ge
nomen en dadelijk in den oven gezet.
Deze is voorzien van kettingen zonder
einden waarop de platen rusten, zij
schuiven langzaam door den oven en
het deeg gaat mee en wordt onder
weg gebakken. Als zij den oven door
een andere deur weer verlaten zijn
zij perfect gebakken. De platen wor
den uit den oven genomen, de bis
cuits op houten bakken geplaatst en
op rekken gezet om af te koelen. Het
is een onafbroken proces. De voort
gang door den oven geschiedt nauw
keurig op tijd. De duur verschilt na
tuurlijk bij de verschillende soorten.
De methode van bakken is bijna
overal eender, maar er zijn verschil
lende soorten ovens. Een ervan be
staat uit een ruim vertrek, waarin een
soort van reusachtig scheprad rond
draait en de platen met rauwe biscuits
meevoert, terwijl het inzetten en uit
nemen door een lange, nauwe opening
geschiedt. Bij de opening wordt het
wiel een bepaalden tijd, voldoende
om een zeker aantal platen in te zet
ten en er even zooveel uit te nemen,
stop gezet. Dan gaat het voort. Eén
omwenteling van het rad bakt de bis
cuits. Verder zijn er handovens en
biscuits, die met de hand gemaakt
worden, omdat de fijne samenstelling
ervan bij behandeling met de machine
geheel vernietigd zou worden. Het
werk lijkt kinderachtig eenvoudig, maar
in werkelijkheid is het zeer moeilijk
en vereischt jarenlange oefening, voor
men er in thuis is. Een onervarene,
die het zou beproeven, zou het hope
loos zien mislukken.
Interessant is de manier, waarop
één fijne soort koekjes gemaakt wordt.
Een groot blad, met metalen bekers
voorzien, gaat onder een rij trechters
door, van waaruit het vochtige mate
riaal automatisch in de bekers loopt.
Dan gaat het blad naar den oven. De
reiniging van de metalen bekers, voor
dat het materiaal er in loopt, gebeurt
eveneens automatisch, en is ook zeer
merkwaardig. Een aantal ronde druk
kers, die precies in de bekers passen,
worden in voortdurende snel draaiende
beweging gehouden. Een blad met be
kers houdt men tegen de drukkers, een
drukker tegen eiken beker, en in een
oogenblik is de geheele toestel gerei
nigd. Het is een prachtige tijdbespa
rende uitvinding.
dat de zon de Syriërs in 't aangezicht
scheen en verblindde, terwijl ook de
wind den vijand het opdwarrelend
stof in 't gelaat dreef.
Het ongeloofelijke geschieddena
een wanhopig lang gevecht was de
overwinning als door een wonder be
slist. Ten eenen male verstrooid,
vluchtten de Syriërs onder zware ver
liezen deels naar het een uur noorde
lijker gelegen Gazar, deels naar de
dreven der Philistijnsche steden Azot
en Jamnia ten westen, en naar de
vlakten van Idumea ten zuiden, naar
welke punten sedert aloude tijden
groote heirwegen van Emmaus heen
voerden.
Judas liet de vluchtelingen door
kleine afdeelingen een eind weegs ver
volgen en dat gedeelte van het kamp
der Syriërs, hetwelk weinig waarde
bezat, in brand steken, zoodat de
rook hoog ten hemel opsteeg.
Gorgias, die nog gedurende den
nacht de verlaten legerplaats der Ma-
chabeërs had bereikt, meende, dat
Judas vol vrees naar het oostelijk ge
bergte de wijk genomen had. Of
schoon hier het terrein het vrije uit
zicht belemmerde en het oprukken
groote moeilijkheden bood, maakte hij
zich aanstonds tot de vervolging ge
reed. Terwijl de Hebreërs het leger
van Ptolemeiis en Nicanor versloegen,
doorzocht Gorgias alle schuilhoeken
van het gebergte en kwam nu met
zijne uitgeputte troepen terug, om zich
weder bij het gros des legers aan te
Wij komen nu aan de wafelbakkerij,
een zeer interessante branche. Een
groote ronde kamer, door gas verhit,
is voorzien van een aantal metalen vor
men. Het deeg wordt in de vormen
gegoten, met naam en vorm gestempeld,
1 en in één omwenteling gebakken.
Vierentwintig wafelen worden tegelijk
gemaakr, terwijl het blad, dat dus nu
uit vierentwintig stuks aaneen gebak
ken bestaat, vervolgens wordt verdeeld
in de afzonderlijke wafels, hetzij met
de hand of met de machine. Nadat de
wafels gesneden zijn, worden zij achter
aan de machine uitgeworpen, waar een
aantal meisjes gereed staan om ze te
ontvangen en in te pakken.
Een ander soort is de holle kegel
vormige wafel. Zij is nieuwer dan de
piatte wafel en wordt meer en meer
populair. De werktuigen en de wijze
van vervaardiging van deze wafels zijn
hoogst merkwaardig. De oven is de
zelfde als bij andere wafels, maar in
de onderste helft van den vorm bevindt
zich een rij kegelvormige openingen,
waarin van onderen kleine gaatjes zijn
om de lucht door te laten de boven
ste helft van den vorm is voorzien
van een overeenkomstig aantal kegel
vormige uitsteeksels. De vloeibare in
grediënten vullen een metalen reservoir,
in welks onderkant een groot aantal
kleine kanalen zijn, een voor elke ope
ning van den vorm, en zoo geschikt,
dat zij er juist boven gebracht kunnen
worden. Zoo, door gelijkmatige druk
king uit te oefenen, loopt de inhoud
van alle kanaaltjes in de openingen
en deze bevatten nu alle een gelijke
hoeveelheid. Het reservoir wordt dan
verwijderd, de vorm gesloten en door
den oven gevoerd aan den mond van
den oven komt zij weer te voorschijn
en de wafels zijn gebakken.
Een andere, zeer merkwaardige af-
deeling, is die, waar de biscuits ge
suikerd worden. Biscuits met fraaie
teekeningen kent iedereen, maar er zijn
weinig menschen, die weten hoe ze
verkregen worden. Dit geschiedt bij
na uitsluitend door vrouwen. Zonder
twijfel zijn deze geschikt voor het
werk met het oog op hun vlugheid
en licht van hand. De gesmolten
suiker zit in een soort linnen tube die
in een nauwe hals uitloopt jen van
een doorboord metalen eind voorzien
is. De biscuits worden op een bank
uitgespreid, het meisje neemt de twee
tuben in de rechterhand, en door zacht
te drukken perst zij den inhoud door
de gaatjes aan het eind. De suiker
kleeft aan de biscuits en vormt de
eene of andere teekening. Dan is er
het vlakke, egale suikeren, waarvoor
men een soort paletmes gebruikt, dat
men in de vloeistof doopt en licht
over den bovenkant van de biscuits
strijkt.
Óver de vervaardiging van gebakjes
is nu niet veel meer te zeggen. Zij
vormt een onderdeel of behoort bij de
fabrikage van biscuits. Tot aan het
deeg stadium is de methode vrijwel
dezelfde wat betreft de biscuits naar
de rollen snijmachines en de koekjes
naar de blikken. In deze afdeeling
gebruikt men een groote hoeveelheden
citroenen, sinaasapelen, citroenschillen
enz. in rauwen toestand en die door
toepassing van speciale methodes be
waard worden.
Bruilofstaarten voimen een afdeeling
sluiten.
Op de hoogte ten zuidoosten van
Emmaus gekomen, ontwaarde hij met
schrik de rook- en vlammenzuilen,
welke uit het Syrische kamp opstegen
en reeds van verre de zegepraal der
Hebreërs verkondigden. Vol ontzetting
zagen de zeer bijgeloovige Syriërs, in
plaats van hunne wapenmakkers, de
tot den aanval bereide schare der
Machabeërs tegenover zich staan, die
met hunne overwinning het ongeloof
lijke waar hadden gemaakt.
Zonder een zwaardslag te wagen,
hunne wapens wegwerpend, namen
de lafaards de vlucht en redden zich,
door de juichende overwinnaars ver
volgd, bergafwaarts in de nabijzijnde
Philistijnsche steden.
Nadat zijne troepen zich weder had
den verzameld, richtte Judas het woord
tot hen.
„Mannen, wier roem zal voortleven
door alle geslachten heen riep hij,
„vóór u ligt verlokkend de rijke buit
van het Syrische kamp. Uwe dapper
heid zou te gering beloond zijn, wan
neer ik tot u zeide „Neemt alles,
wat gij dragen kunt en behoudt het,
gij hebt den buit eerlijk verdiend
Doch ik spreek niet aldus.
„Ik denk in deze ure, waarin de
eer de overwinning u dierbaarder moet
zijn dan de bezitting der heidenen,
aan de weduwen en weezen, die be
stolen en weerloos jammeren door ge
heel het land. Ik denk aan de ge
wonden, die van onze hulp afhankelijk
op zichzelf, maar een overzicht van
hunne vervaardiging zou een herhaling
van het voorgaande zijn. De samen
stellende deelen zijn fijner en het
suikeren is bewerkelijker, maar gaat
toch snel genoeg, want waar gij bij
staat maakt men er fraaie figuren en
volbloeier.de rozen op.
Fr zijn natuurlijk honderden soorten
biscuits en gebakjes en er komen nog
voortdurend nieuwe op de markt. Er
zijn er, die geregeld veel gevraagd
worden, maar het publiek heeft toch
gaarne wat nieuws en kan soms zeer
vriendelijk zijn tegen een oude bekende
in een nieuwen vorm. Voortdurend
beproeft men nieuwe ideeën, zoowel
met betrekking tot den vorm als tot
den smaak. De groote firmas gaan
nog steeds vooruit en hun namen kent
ieder kind op de straat.
Als een curiositeit vermelden wij
nog, dat in een van de vertrekken van
een groote Engelsche firma (Peek Frean
Co. een groote machine staat, die
gedurende den Fransch-Duitschen oor
log op een enkelen dag 700000 Ko.,
in veertien dagen ongeveer tien mil-
lloen kilo beschuit voor de stad Parijs
leverde.
O
De Naundorf-quaestie. Het rapport
van den senator Boissy d'Anglas is
aan de leden van den Senaat ter hand
gesteld, vergezeld van talrijke kunst-
bijlagen.
Ten einde zijn bewering, dat de na
komelingen van Naundorf wel degelijk
echte Bourbons zijn, aannemelijk te
maken heeft rapporteur n. I. verschil
lende gephotographeerde overtuigings
stukken en een aantal gravures en
medailles overgelegd. Deze laatste dra
gen de jaartallen 1794 en 1795.
De zeven bewijsmiddelen voor de
juistheid der onderstelling, dat Naun
dorf Lodewijk XVII is geweest, zijn in
het kort de volgende
De Engelsche geboorteakte betref
fende Naundorf's zoon Adalbert, die
als Prins van Frankrijk in 1840 werd
ingeschreven in het geboorteregister
van Camberwellde betrekkingen van
Naundorf tot de Engelsche regeering
verschillende schrifturen uit officieele
bron een eigenaardig anatomisch be
wijs het bekende grafschrift te Delft
de diplomatieke betrekkingen van Naun
dorf, benevens de naturalisatie Adal
bert van Bourbon in Nederland.
Het rapport concludeert, om het
verzoek van Charles Louis de Bourbon
hem in zijn Fransch burgerrechtschap
te doen erkennen, in handen van den
minister van justitie te stellen tot een
zeer ernstig onderzoek.
o
The missing link. Toen de treinen
er nog niet waren en het vliegen langs
de dunne stalen sporen onbekend,
waren de groote heirbanen, de be
roemde Napoleonswegen, de verkeers
aders bij uitnemendheid.
Waar eens de zware kanonnen over
rolden en de loofgewelven het dof
gedreun der soldatenpassen weerkaat
sten, daar kraakte toen de hooge Bra-
bantsche huifhar over de groote steenen
en klonk het lustig gefluit van den
voerman.
zijn, aan de grijsaards, wier hutten,
de vijand heeft verbrand.
„Zou het wel eervol voor ons zijn,
wanneer wij den buit behielden, zon
der te denken aan de tranen der armen
en noodlijdenden Wat mij betreft, ik
doe afstand van mijn aandeel in den
buit."
„En ik! En ikEn ik!"
riepen de aanvoerders.
„Wij zullen de wapens onder onze
krijgslieden verdeelen," ging Judas
voort. „Den overigen buit echter zul
len wij verkoopen en de opbrengst
daarvan geven aan hen, die het geld
noodiger hebben dan wij. Zijt gij het
daarin met mij eens
De blijde toeroepen zeiden hem, dat
hij de juiste snaar had getroffen. Een
parig brachten de krijgers de buitge
maakte helmen, zwaarden, schilden,
pantsers, gouden munten, zilveren en
gouden bekers en kostbare pronkge
waden uit scharlaken en hyacintblauwe
stof bijeen, ten bate der armen.
Nog waren de Machabeërs te zeer
vermoeid door het vreeselijk gevecht,
om aan hunne blijdschap wegens de
overwinning in luid gejubel uitdruk
king te verleenen. Na een korten
maaltijd strekten zij zich om de kamp
vuren uit en sliepen in met streelend
bewustzijn, van daag twee zegepralen
te hebben bevochteneen openbare
over de Syriërs en een geheime, maar
daarom niet minder eervolle, over
hunne eigen zelfzucht.
Stralend rees de Sabbatmorgen over
