De Volkswil
Judas de Volksverachter,
BIJVOEGSEL
van
van 7 Januari 1911.
Mosterd en Stijfsel.
51 FEUILLETON.
Mengelwerk.
DE LAATSTE DAG TAN „FRA DIAVOLO"
I. Mosterd.
Het gebruik van mosterd als een
specerij was reeds bij de ouden in
zwang en het was een geliefkoosd ge
recht op de tafels der edelen in de
Middeleeuwen. In de veertiende eeuw
was het in Bourgondië een handels
artikel van zoodanig gewicht geworden,
dat Philips de Stoute aan de stad
Dijon het recht verleende een wapen
te voeren, in welks devies een woord
spelling op het artikel voorkomt. De
Engelschman uit den tijd van Elisa
beth kon zijn vleesch al evenmin zon
der mosterd eten als de hedendaagsche
John Buil het kan. Zoo kwam het
dat in „De Getemde Feeks" dat
onsterfelijke kopstuk Katharina, als
Grumio vraagt
„Wat zeg je van een goed stuk
vleesch met mosterd
antwoordt
„Een schotel, waar ik graag van
eten mag."
In die dagen schijnt de mosterd op
dezelfde manier bereid te zijn gewor
den als het heden nog met den pe
perkorrel geschiedt, door eenvoudig
het zaad fijn te stampen. Maar in
1720 maakte een Engelschman zich
verdienstelijk voor zijn mosterd etende
landgenooten door een methode te
vinden, om het zaad niet slechts te
stampen, maar de bloemvan de dop
pen te zuiveren, en het resultaat
schijnt het gehemelte van koning
George den Eersten zoo aangenaam
geprikkeld te hebben, dat het nieuwe
gerecht weldra met den weidschen naam
van„Koninklijke Bloem van Mos
terdzaad" in alle bladen van die dagen
druk geadverteerd werd.
De mosterdplant is een lid van het
geslacht Brassich, waarvan wij ook
onze kool, onze spruitjes, Brusselsche
spruitjes en onze knolrapen te danken
hebben. Zij groeit in Holland, Italië,
Engeland, den Elzass en andere landen
van Europa, en is dus een van de
weinige inlandsche specerijen. Het
zaad wordt elk jaar uitgezaaid en de
oogst wordt met een sikkel gesneden,
waarna de zaaddoozen met den dorsch-
vlegel gedorscht worden. Het zaad
wordt in zakken naar de fabriek ge
voerd, waar het in de magazijnen
wordt opgeslagen totdat men het be
werken gaat.
Het zaad van den zwaren mosterd
is kleiner dan van den witten, maar
het bevat een grooter procent vluch
tige olie, die het aroma aan den mos
terd verleent. Daarentegen bevat het
witte mosterdzaad meer gist, waardoor
Geschiedkundige roman uil den lijd
der MachabeCn.
TWEEDE BOEK.
(o)—o—(o)—
JUDAS, WREEK ONS
I?.
Hij monsterde onverschillig de ge
schriften, nam vervolgens vijf rollen
op, die bijeengebonden waren en
vroeg, terwijl hij ze den hoogepries-
ter voorhield „Geef antwoordWat
is dat?"
Menelaus nam de rollen aanzijne
hand beefde.
„Spreek, wat is het?"
„Dat is de Pentateuch."
„Wat verstaat men daaronder?"
„Heer, spaar deze schriften, die
voor u geene waarde hebben. Het
zijn de vijf boeken van Mozes."
„Je hebt gelijk," lachte Antiochus.
„De boeken van dien bedrieger zijn
waardeloos
En hij slingerde de H. Schriften
van zich af.
„Wat is dit vroeg de tyran en
trad met zijn voet op een andere rol.
Menelaus beefde zichtbaar; al had
bij zich met zijn aanhang losgerukt
de prikkelende eigenschappen van den
mosterd ontwikkeld worden en om
den besten mosterd te verkrijgen,
worden dan ook beide soorten door
een gemengd. Na zorgvuldig gerei
nigd te zijn, wordt het zaad op een
heeten eest gedroogd, waar veel tijd
mee verloren gaat, en dan is het ge
reed om gestampt te worden. Eerst
gaat het in een machine, waar het de
bewerking door een paar zware, gladde,
stalen rollen ondergaat, en dan komt
het onder een stelsel van met ijzer
beslagen houten hamers, werkende op
een exentrieken kruk, met het resultaat,
dat het zoo fijn wordt gestampt, dat
gij het niet meer erkennen zoudt.
Nu brengt men het gestampte zaad,
dat door de olie, die een derde van
het gewicht uitmaakt, bijeengehouden
wordt, naar de ziftkamers. De groote
zeeften bestaan uit een zijden weefsel,
zoo dicht dat het aantal mazen het
enorme aantal van 485000 per vier
kanten decimeter bereikt. De zifters
moeten ervaren, oordeelkundige lieden
zijn, want het is hun taak, op de tril
lende massa toe te zien en de machine
precies op het moment dat alle bloem
doorgezakt is, en alleen de ruwe
deeltjes van de huid achtergebleven
zijn, stop te zetten.
De bak bevat nu alleen zuivere
bloem van mosterd. In dezen vorm
zou het reeds als specerij genuttigd
kunnen worden, maar voor het gewo
ne gehemelte is het toch nog niet
geschikt. Bovendien zou het nu, aan
zichzelf overgelaten, gaan gisten
en er zou zich een bruine korst op de
oppervlakte vormen. Men is daarom
gewoon het aan te mengen met een
zeker procent tarwebloem, die als een
soort domper werkt en het gisten
voorkomt. Dit is dus geen surrogaat
op de manier als chicorij een surro
gaat voor koffie is, maar het is een
noodzakelijk ingrediënt van den eet
baren mosterd.
De vermenging van de verschillende
ingrediënten heeft plaats overeenkom
stig den smaak en de ondervinding
van den fabrikant en de onderlinge
verhouding vormt een kostbaar han
delsgeheim.
In de expeditie-afdeeling komt het
element van den menschenlijken arbeid,
dat metj de fabricage van mosterd
verbonden is, het beste uit.
Een van de landen, die zeer veel
mosterd exporteeren, is Engeland.
Het werk van het maken en vullen
van de grootere en kleinere vaten, van
de stuiversbus tot de vaten van 1800
liter geeft werk aan duizenden mannen
en jongens. De groote vaten, waarin
van vele dingen, die zijne vaderen
als heilig beschouwden, toch leefde
er nog iets in hem, wat lang gezwe
gen had, doch nu eensklaps zich luide
deed hooren. Al het bloed was uit
zijn gelaat geweken, en schier smee-
kend riep hij: „Heer, trap er niet op,
dat is de Wet 1"
„De Wet, die den joden gebood,
mij te trotseeren schreeuwde Antio
chus in woesten toorn. „Kijk" en
hij nam de Wet krampachtig in zijne
vuisten „kijk, zóó verscheur ik
jeluis Wet en jeluis Verbond en al
wat je tegen mij hebt opgezet!"
Hij poogde met een wilden ruk de
dikke rol te verscheuren, doch dit ge
lukte hem niet, ze was te taai. Daar
door nog meer vertoornd, hief de
dwingeland de Wet omhoog en riep
den hoogepriester en diens gevolg
dreigend toe „Zweert mij, dat geen
wet jelui zoo heilig is, als de wet,
die ik jelui zal voorschrijven
Doodsbleek maar sprakeloos ston
den daar de Hebreërs.
„Zweertbrulde Antiochus schuim
bekkend van drift. „Jij Menelaus, zweer
het eerst 1"
„Ik zweerzeide de trouwelooze
klankloos.
Met vorschenden blik stapte de
koning door de rijen der sidderende
Hebreërs, Waar hij voorbij kwam,
boog elke verrader de knie en mompel
de „Ik zweer
Slechts twee mannen bleven sa an.
„Op de knieën 1" kreet de tyran en
de mosterd naar Australië en Zuid-
Afrika gaat, dienen daar dikwijls als
reservoir in een schaapskooi of op
een hoeve.
In deze afdeeling is het beginsel
van arbeidsverdeeling het hoogst ont
wikkeld. In een rij machines worden
de blikken platen in reepen gesneden
in een andere worden uit de reepen
de deksels en de bodems van de bus
sen gesneden, waarbij tegelijk de naam
van de firma onuitwischbaar in het
metaal wordt gedrukt. De eene ma
chine buigt de randen van de zijkan
ten om, een andere klinkt ze vast,
een derde buigt ze in ronde, ovale of
langwerpige vormen, weer een andere
maakt door een stevigen druk
den bodem er aan vast, en een leger
van knapen neemt ze weg en voorziet
ze van een deksel. Elders weegt een
jongen den mosterd af en giet ze uit
de schaal in de bus, terwijl een ka
meraad gereed staat de bus over te
nemen en het deksel erop te bevesti
gen. Nu gaat de bus naar de plak-
tafel, waar een jongen zijn dagen
doorbrengt met het stijfselen van pa
pieren etiketten, die er ruw omheen
geplakt worden en het werk wordt
voleindigd door een jongen, die het
etiket gelijk strijkt, waarna de bus
gereed is voor den kruidenier. Het
vervaardigen en pakken van de ver
sierde bussen en tobben met lossen
mosterd geschiedt vrijwel op dezelfde
manier.
Het Vrije Woord voor
Abonnés.
o—
Meester-Cornelis 21-11-1910.
Mijnheer de Redacteur.
Gelieve mij s. v. p. eenige plaats
ruimte te geven in uw veelgelezen
blad, bij voorbaat mijn grenzelooze
dank.
Wat is het doel der ver
bintenis
Geen leger is de laatste jaren zoo
schrikkelijk toegenomen (d. w. z. in
manschappen) als ons roemrijk Indisch
leger. Geen dag gaat er tegenwoor
dig voorbij zonder aanmelding van
nieuwe jongelingen, hetzij of bij de
werfagenten die zich in verschillende
plaatsen gevestigd hebben, of hetzij
rechtstreeks bij het werfdepot te Nij
megen, voorheen te Harderwijk.
Als men eens nagaat, dat er van af
de maand October 1908 tot en met de
maand Juni 1910, dus slechts op 20
maanden tijd, hebben er 4 duizend
personen dienst genomen bij ons
Indisch leger, het lijkend wel m. i.
een epidemie.
Doch wat is het doel der verbin
tenis
Een persoon die als koloniaal tee
kent is meestal, zoo men dat in de
volksmond noemt, een gesjochte jon
gen sommigen teekenen met een dolle
kop, meer anderen omdat zij al of niet
zonder reden werkeloos zijn, weer
anderen omdat zij het meisje van hun,
haar eer en goeden naam ontnomen
hebben, en er een antipathie voor
hebben om hun plichten (die zij schul
dig bennen) te vervullen, weer anderen
zien in dat zij in de burgermaatschappij
geen positie kunnen bekomen dat hun
trad op hen toe.
Toen bogen ook zij zich ter aarde,
doch zij zwoeren niet.
„Zweert je wet af snauwde de
koning hen toe.
„Wij kunnen het nietzeiden zij
met schorre stem.
Toen rukte Antiochus zijn zwaard
uit de scheede. „Zweert, of, bij alle
goden, ik houw je in stukken 1"
„Wijwij zweren stamelde de
lafaards, en hun hoofd raakte den
grond aan.
„Staat op beval de verschrikke
lijke man, sneed met zijn zwaard de
koorden der rol door en vouwde de
bladen uit elkaar. „Zoo En nu zal
ik ze toch kapot scheuren
Eenige bladen ontvielen hem, en
met groote, duidelijke letters, als een
luid roepende vermaning, stond daar
een woord, dat de aanwezige He
breërs met angst en huiverig -lazen.
En dat verschrikkelijke woord luid
de „Ik, de Heer, uw God, ben een
ijverzuchtig God, die de zonden der
vaderen in de kinderen straft, tot in
het zesde en zevende geslacht
Eensklaps ontstond er een bewe
ging onder de Hebreërs. Met geweld
trachtten zij een dergenen, die den
eed geweigerd hadden, terug te hou
den. Bevende handen hielden hem
van achter bij zijn mantel vast, en
schorre stemmen fluisterden hem ang
stig toe „Doe het niet 1 Zwijg, of ge
zijt een kind des doods!"
Doch hij rukte zich met toornige
een bestaan vervult en gaan er zoo
doende toe over om zich als koloniaal
te verbinden, want velen zullen het
wel met mij eens zijn dat het meeren-
deel niet teekent uit vaderlandsliefde
of belangstelling in de koloniën.
Nu ben ik er wel van overtuigd,
dat er in de burgermaatschappij toe
standen zijn, die zwaar op ons be
rusten, en die ons wel eens noodzaken
om onze geboorteplaats te verlaten om
op den vreemde ons bestaan te zoe
ken en zoo mettertijd een verdwaalde
wordt, dan ben ik het wel met u eens
dat zij het werfdepot gaan bezoeken,
maar dan gaan die personen meestal
met een doel voor oogen, maar teeke
nen niet voor de hierboven aange
haalde feiten, want dan is dat teekenen
m. i. een sprong maken in het duister,
want zoo iemand is min of meer een
product van zijn eigen omgeving.
Want het is maar al te waar, dat de
Hollander, en vooral de burger werk
mansstand, weinig kennis heeft van
wat zich hier in de Oost voordoet.
Ja, wanneer men vroeger sprak, en
men kreeg zoo'n familielid om als
koloniaal te teekenen, dan werd zoo'n
persoon als verloren beschouwd, ja
men wilde hem niet meer erkennen
als zoon, maar tegenwoordig wordt het
een epidemie.
O, als men eens wist wat voor een
duistere toekomst men tegemoet gaat,
maar dat ondervinden zij het best
wanneer zij hier in Indië aankomen.
Ten eerste komt men onder den in
druk als men hier eenige dagen is,
wat een nulliteit men in de oogen van
de burgerwereld is, hoe vernederend
zij op ons verdedigers van de Neder-
landsche rijke koloniën neerzien, en
dat alles door eenige voorgangers die
over jaren terug daden hebben uitge
haald waar wij nog voor lijden moe
ten, dat vindt ik nu juist zoo treurig,
want ik roep uit: Wat kan een kind
er aan doen die slechte ouders heeft
gehad en juist dit protest werkt zoo
op hen (die tenminste over een beetje
gezond verstand beschikken mogen)
om tot een daad over te gaan die tot
schandvlek zou dienen van hun fa
milie.
En vooral wat oefent de omgeving
een invloed uit, op de pas van Europa
gearriveerde militairen, hij ziet hier
niet de anthentieke harmonische be
schaving, ja het is hem hier niet ge
oorloofd om in gezelschap van een
Europeesche dame naar theater of
opera te gaan, dat alles is voor hem
verstorven, en moet hem tevreden stel
len als hij 's avonds doelloos langs de
weg wandelt en hem een Javaansche
schoone toeroept met de woorden
Maoe toeroet lama saja, dan is het te
begrijpen dat de naar huishoudelijk
heid zoekende soldaat alras toebijt en
zoodoende zijn afleiding zoekt in kam
pongs, het slachtoffer wordt van een
zware syphilische ziekte die hier zoo
verbazend heerscht.
Want als men 's avonds het militaire
etablissement verlaat, dan rest ons an
ders niet om naarcantine of kampong
te gaan en daar ons troost zoeken tot
het avondappèl ons weer naar huis
toeroept, zoo leidt ons leven demora-
liseerend voort, en zoo ziet men als
men na 12 of 15 jaar ons leger met
pensioen verlaat, de gepasporteerde
onstuimigheid los, en zich voor Antio
chus op den grond werpend, omklemde
hij de voeten van den geweldenaar
en smeekte jammerend„Heer, ver
scheur onze Wet niet! Doe het niet
Verbluft door deze vermetelheid,
trad de vorst een stap achterwaarts.
„Sta op!" gebood hij en schoof den
smeekeiing met den voet van zich.
„Neen, uitschreeuwen wil ik het uit
het diepste mijns harten, het uit
schreeuwen en niet ophouden in mij
nen nood. Wij zijn onttrouw geworden,
allen, allen 1 Wij hebben de Wet
vergeten, die wij voor de oogen en in
ons hart moesten dragen. En daar
daardaarDaar staat een woord,
daar staat een vreeselijk woord, dat
God onze zonden aan onze onschul
dige kinderen straft, tot ia het zesde
en zevende geslacht. Om wille
onzer kinderen smeek ik u Doe het
niet en spaar de Wet des Heeren
„Kijk, zóó veracht ik haar!" riep
Antiochus, scheurde de Wet doormid
den en slingerde de stukken den
ongelukkige in het gelaat.
De afvallige daarentegen, die zoo
lang de stem zijns gewetens had ge
smoord, kuste de verscheurde Wet,
tastte zoekend onder zijne kleederen
en wierp zich dan bliksemsnel met
opgeheven dolk op den tyran, om hem
te dooden.
Doch reeds had Antiochus met het
gebrul van een roofdier zijn zwaard
getrokken, een flikkering - en
met doorboorde borst viel de He-
militair arriveeren.
Waar is zijn gezondheid die hij eens
bezeten heeft Waar zijn zijn kalme
zachte handelingen die hij vroeger
bezeten heeft? Dat alles is weg en hij
komt terug in het moederland als een
verlatene en een verstootene.
Ziedaar de carrière van een mili
tair.
Dus kameraden wanneer u teekent
doet het dan met een doel voor oogen
waar gij op afgaat, dan zullen de toe
standen die hier heerschen niet zoo
zwaar op u berusten, aangezien je met
hand en tand strijd voor het doel dat
u bereiken wil, om later een steunpunt
te zijn tot het in aanraking komen met
het civiel, maar voor den eene liggen
er meer wegen open als voor den
andere, doch Iaat de bevorderingen je
ook niet te veel in het hoofd praten
want dat is de laatste jaren niet zoo
toenemend.
Pracseri vosi joe (verzint eer gij
begint.)
Dankend voor de plaatsing.
Uw dw. dnr.
J. VAN GELDEREN.
Ned.-Indië.
o
In Napels heeft een stormwind de
straten schoongeveegd. De zee bul
dert en stuwt hare ontzaglijke golven
voort tot de grens der stad. De
noodkreten der matrozen en de angst
kreten van het volk boren door het
stormgeloei. Ieder denkt sidderend
aan een stortvloed. De Vesuvius is
ontwaakt uit zijn slaap. Een groote
menigte vult, om erbarming smeekend,
de kerken. En honderden doodsklok
kon kondigden den middag aan van
den lOn Nov. 1806.
Tromgeroffel klonk als het rollen
van den donder. Te midden van het
barre weder stonden twee compagnieën
grenadiers opgesteld. Zij bewaakten
een vierkant plein. Met hoog ge
heven hoofden wachtten veteranen en
milliciens op het oogenblik dat de
deur van het gerechtshof zich openen
zou. Hun nieuwsgierigheid trok zich
weldra samen in het turen naar een
groeptwee gendarmen en een ge
vangene.
De gevange was 35 a 36 jaren oud.
Zijn gelaat, zuiver ovaal, was bleek.
De vlammen, brandende in zijn zwarte
oogen, vertolkten ingehouden toorn.
Fier hief hij zich op in zijn volle
lengte. Met witte sandalen gesnoeid,
tikten zijn voeten tegen den onder
kant van een monnikspij. Zijn han
den, zijn rug gebonden bewogen zich
krampachtig, en onder zijn hoofd
deksel, een rooden foulard, wapperden
zijn haren wild uit.
Tien stemmen kondigden aan
„Daar is Fra Diavolo
De Napolitaan verklaarde
„Ik ben veroordeeld tot de galg...."
Toen schokte een zenuwachtige
lach zijn gansche lichaam.
Weggevoerd liep de man twee stra
ten door. Het escorte deed de wape
nen achter hem kletteren. Van een
balkon riep een vrouw
breër op de verraden Wet zijner vade
ren en wischte stervend met zijn bloed
de ijselijke plaats uit, waar geschre
ven stond, dat zijne kinderen, om
zijner zonden wille, ongelukkig zou
den worden.
Het was doodstil geworden. Een
blik op Antiochus, die doodsbleek het
van bloed druipende zwaard in zijn
trillende vuist hield, zeide èn Syriërs
èn Hebreërs, dat de dood in hun
midden stond.
Wel wilden bij menigen verrader,
wien de doode een vriend was ge
weest, de tranen in de oogen komen,
maar zij drongen die terug, opdat ze
hun niet het leven zouden kosten, en
die tranen vielen hun brandend en
brandmerkend op het valsche, trou
welooze hart.
„Brengt het lijk weg!" beval ein
delijk Antiochus met vreemd klinkende
stem. Vervolgens wees hij met zijn
bloedig zwaard op een andere rol en
vroeg „Wat staat hier
„Het zijn de geschiedschriften over
de regeeringen onzer koningen, heer
„En deze?"
Wederom haperde Menelaus en ein
delijk bracht hij er benepen uit
„Het zijn de boeken der profeten 1"
„Heer," riep nu een Syrische ge
leerde, die den schatmeester ter hulp
was gegeven, „laat die rollen vernie
tigen want onder die profeten is er
een, Daniël genaamd, die u „een ver
achtelijke" noemt, voor wien de ko
ninklijke. waardigheid niet was be-
