De Volkswil
BIJVOEGSEL
van
van 12 November 1910.
1D-BE1INDSÜ BRIEVEN
43 FEUILLETON.
Burgerlijke stand.
IX
Herfstmijmeringen.
De herfst is weer daarDe maand
October heeft weer zijn intrede ge
daan, en alzoo is voor deze streken
weer een tijd van groote drukte en
bedrijvigheid aangebroken. De suiker-
bietencampagne is weer begonnen en
op dit oogenblik in vollen gang. Vele
rappe en nijvere handen zijn weer
bezig den „oogst" binnen te halen.
Mannen, vrouwen, kinderen zelfs, be
geven zich al voor dag en dauw naar
den akker om beeten te rooien, en
keeren niet weer, alvorens de avond
schemering hen belet het werk verder
voort te zetten. Het vervoer van de
suikerbieten van den akker naar haven
of spoorwegstations brengt ook veel
drukte mee. En ook op laatstge
noemde plaatsen is de bedrijvigheid
groot. Heele heuvels van bieten kan
men om dezen tijd zien opgestapeld
aan havens en spoorwegstations, en
het lijkt wel of de volle treinen en
volle schepen die dagelijks bezig zijn
de bieten naar hun bestemming, de
fabriek, te vervoeren geen verminde
ring brengen in de massa die aanwe
zig is. Gedurende een heele poos is
de aanvoer veel grooter dan het ver
trek, waardoor de groote ophoopingen
aan de los- en laadplaatsen ontstaan.
Houdt de aanvoer eenmaal op, en dit
geschiedt natuurlijk als de laatste bie
ten gerooid zijn, dan zijn ook de heu
vels aan de los- en laadplaatsen spoe
dig geslonken, en allengs geheel ver
dwenen, en behoort de bietencampagne
weer tot het verleden. Ik sprak hier
boven van „oogst" en inderdaad mag
m. i. dit woord met het volste recht
op de bietencampagne worden toege
past-. Voor vele kleine landbouwers
hier, is de bietencultuur een levens-
quaestie. Vroeg in het voorjaar reeds
worden de bieten „gecontracteerd."
De landbouwers stellen zich met dit
doel in verbinding met de agenten van
de suikerfabrieken. De prijzen wor
den bepaald, en voor elk gemet bieten
dat wordt „gecontracteerd" wordt een
voorschot betaald varieerende tusschen
30 en 40 gulden. Vooral voor de kleine
landbouwers, die niet al te dik „in de
slappe was zitten" is dit voorschot
dikwijls een groote uitkomst, daar bij
weinig inkomsten in den zomer, toch
ook door hen, een niet onbelangrijk
bedrag aan arbeidsloon enz. moet wor
den uitgekeerd. Doch ook voor de
arbeiders is de bietencampagne hoofd
zakelijk „de oogst." In een paar maan
den tijds toch moet het product wor
Geschiedkundige roman uil dcu lijd
der Hachabein.
EERSTE BOEK.
(o)—o—(o)—
ONI AS NA Alt DE BALLINGSCHAP.
XII.
Aldus riepen opgewonden de ouder
lingen en keken elkander radeloos aan
vele jonge priesters daarentegen traden
uit den kring en stemden niet in met
den kreet van verontwaardigde afkeu
ring hunner meer bejaarde broederen.
Met lijkbleek gelaat en van onstel-
tenis wijd opgesperde oogen stond
Judas naast zijn leermeester. Jethro
had hem reeds alles medegedeeld, doch
hem streng verboden zijn gevoelen
luide kenbaar te maken.
Thans stond hij, bij de heerschende
verwarring en ontzetting gemakkelijk
over het hoofd gezien, roerloos aan
de rechterzijde van zijn leermeester,
die hem geen enkele seconde uit het
oog verloor, en hij zag met stokken-
den adem, hoe de Sadduceën ter zijde
traden en hoe zelfs vele Pharizeën
zich schokschouderend bij hen aan
sloten. Hij zag het aan met saainge-
klemde tandenwant hetgeen daar
den opgeruimd wat voorwaar geen
kleinigheid isHonderden hectaren
worden hier met bieten bebouwd, op
sommige plaatsen gelijkt Zuid-Beve
land op één grooten bietentuin Werk
loosheid kent men dan ook om dezen
tijd van 't jaar hier niet, en 't is zelfs
noodig vreemde krachten te importee
ren om met de werkzaamheden op tijd
gereed te zijn. Zoo treffen wij hier
soms menschen aan uit Koewacht,
St. Jansteen, Hulst, en zelfs uit Belgi
sche grensplaatsjes om bieten te rooien.
Het spreekt vanzelf dat bij deze drukte
een flink loon wordt verdiend, wan
neer althans het weer niet al te on
gunstig is. Dit is natuurlijk voor vele
gezinnen een ware uitkomst, en het is
ook wel noodig, aangezien er op de
bietencampagne, in den regel een tijd
perk volgt van groote slapte in de
iandbouwwerkzaamheden. De men
schen moeten in dezen tijd hun „oogst"
binnen halen, want den winter, het
ongunstige jaargetijde, is ook voor
velen zeer ongunstig in de portemon-
naie. Zoo ziet men, al verdienen de
menschen tegenwoordig een „dubbel"
loon, men hun dit volstrekt nog niet
behoeft te benijden, daar voor hen
weer een tijdperk aanbreekt, waarin
weinig, of bijna niets wordt verdiend.
De werkloosheid, de gedwongen werk
loosheid, is dan ook wel het grootste
spook in het arbeidersleven „hoe velen
worden daardoor toch tot ongeluk en
armoede gedoemd, hoeveel vrou
wen en kinderen moeten daarvoor
toch onverdiend" lijden. Hoe noodig,
en nuttig zou het toch zijn, dat er
flinke landarbeidersvereenigingen be
stonden, die in tijden van werkloos
heid konden aankloppen bij de ge
meentebesturen om een toelage uit de
gemeentekas, zooals thans in sommige
plaatsen reeds geschiedt of geschieden
kan door werkelooze ambachtslieden.
Wien zal het werkeloozenvraagstuk
geheel oplossen Dien is zeker den
nobelprijs waardig, en zou den dank
van de heele wereld verdienenDoch
te streven naar het bereikbare, en naar
hetgeen reeds op sommige plaatsen
blijkt te worden toegepast, tot le
nigen van nood en armoede is onzes
inziens plichtEr is immers genoeg
voorraad van alles en voor allen op
de wereld Hoe is 't dan mogelijk
dat steeds een zeker deel van de
menschheid, met angst en vreeze de
sombere tijden tegemoet zien, waarin
slechts honger en ellende hun deel is,
niettegenstaande zij gaarne in ruil voor
brood hun arbeidskracht zouden willen
verpanden, doch niet kunnen, omdat
die op dat oogenblik niet wordt be
geerd. Doch zooals ik reeds boven
geschiedde was verraad, was trouw
breuk aan de heilige zaak.
„Onias, is het waar, wat Jethro
zegt riep een der ouderlingen den
hoogepriester toe. „Heeft Jason
„Het is de waarheid, Hananja," ant
woordde Onias en liet het hoofd op
de borst zakken.
„Eer zal een palm ontspruiten uit
de steenen van den tempelmuur, dan
dat Jason wortel schiete in het heilig
dom des Heeren riep Hananja vol
ijver.
„Als Jason, de slaaf des konings,
hier komt en hij tegen u opstaat, dan
zullen wij hem volgens onze wet von
nissen
Onias wierp een langen, smartvollen
blik op de schaar dergenen, die eenigs-
zins ter zijde getreden waren, als om
zich af te zonderen. Vervolgens trad
hij één schrede voorwaarts, strekte de
hand uit, om stilte te gebieden, en
zeide „Niet allen denken er over zoo
als gij, Hananja. Ik zie mannen onder
ons mei schuwen blik, die het hoofd
laten hangen als melaatschen, omdat
er in hunne gemoederen verraderlijke
gedachten rondgaan."
Een gemompel van verlegenheid liep
door de rijen, en Jethro riep, terwijl
hij smeekend zijne hand op den arm
des hoogepriesters legde „Deze stonde
schreeuwt om trouwe. Welaan dan
Op den dorschvloer des Heeren zal
ik u wannen, opdat het kaf zich scheide
van de tarwe, de ontrouw van de
trouwe, de leugen van de waarhetd
zei, wat op de eene plaats mogelijk
blijkt voor ambachtslieden, kan althans
op de andere worden geprobeerd door
de landarbeiders. Op veel dorpen hier
op Zuidbeveland bestaan reeds werk-
lieden-vereenigingen, meest met hoofd
doel onderlinge verzekering tegen
ziekte, en ook wel enkelen die zich met
verkiezingen, het stellen of steunen van
candidaten voor Kamer, Staten of Ge
meenteraad bezig houden. Met werk
loosheid houden, of hielden ze zich
tot dusver, voor zoover ons bekend,
nog niet bezig, ofschoon dit onzes
inziens zeer zeker tot de competentie
van die vereenigingen zou behooren,
niet alleen, doch zelfs een eisch van
dezen tijd zou zijn. Door wijziging in
de cultuur, en voornamelijk door de
enorme toename in de bieten- en
aardappelencultuur in deze streken ge
durende de laatste jaren, komt steeds
weer periodiek een tijd van groote
drukte, en een tijd van groote slapte
en werkeloosheid terug, en zou het vor
men van een kas, voor uitkeering bij'
werkloosheid, gesteund door de Ge
meente, door toepassing van het zoo
genaamde „Gentsche stelsel", in een
groote behoefte kunnen voorzien. Waar
is de vereeniging die het initiatief hier
voor neemt Wij durven wel bij voor
baat verzekeren, dat de Redactie van
„de Volkswil", hulpvaardig als
altijd, wanneer het de belangen van de
arbeiders geldt, niet in gebreke zal
blijven, om desverlangd moreelen steun
te verleenen, hulp en raad te verschaf
fen indien deze mocht noodig blijken
of worden verlangd. We hopen dan
ook van harte dat deze „mijmeringen"
onder de oogen komen van hen die dit
aangaan, en bereid en in staat zijn om
hun gedachten en gevoelens op dit
punt nader uit te werken, en zoo mo
gelijk in daden om te zetten. Alle
begin is moeilijk, dit is meermalen bij
ondervinding gebleken, doch waar een
wil is, is een weg, en „de Volkswil"
is daar om de belangen der misdeel-
den langs wettelijken en ordelijken weg
te helpen bevorderen, ondanks alle
voetangels en klemmen welke haar in
den weg worden gelegd.
LUCTOR.
0
Bosch kapelle. Huwel.-aang. 28 Oct.
Alphonsus de Loos, oud 29 j., jm. en
Philomena Schelfaut, oud 35 j., jd.
Geboorten, 5 Oct. Aloysius, z. van
Petrus van Houdt en van Louisa Cat
harine de Roos.
Overlijden. 29 Oct. Pieternella Lam
bert, oud 69 j., wed. van Anthonius
Truijman.
Clinge. Huwel.-voltrekk. 19 Oct.
Franciscus Johannes de Bleijser, oud
24 j., jm. en Maria Francisca Roelans,
oud 21 j., jd.
Geboorten. 18 Oct. Henricus Bene-
dictus, z. van Aloijsius van Haute en
van Maris Theresia Breijaart. 24 Oct.
Richard Leonard Marie z. van Oscar
Johan Marie Kieboom en van Eugenie
Marie Bogaert. 31 Oct. Petrus Jose-
phus, z. van Petrus Cirillus Vermeu
len en van Mathilda Maria de Vos.
•Overlijden. 16 Oct. Een als leven
loos aangegeven kind van het m. ge
Broeders, al wie het met Onias en de
wet des Heeren houdt, plaatse zich
aan mijne zijde. De vrienden van Jason
daarentegen mogen zich verwijderen
uit het heiligdom, hetwelk door hunne
tegenwoordigheid wordt ontheiligd 1"
Met den kreet„Voor Onias en het
rechtschaarden de aanhangers van
den ouden van zaken zich aan de zijde
van hunnen woordvoerder. Doch niet
allen kwamenmeer dan een derde
bleef achter.
Jethro wierp den ongetrouwen een
van toorn vlammenden blik toe en
zeide dan op den toon der diepste
verachting: „De vrije mannen van
Israël staan gescheiden van de konings-
slaven Scheert u weg, verraders
„Wij zijn geen verraders!" riep een
der aanhangers van Jason. „Wij laten
ons niet als slaven behandelen
schreeuwden ook de anderen. „Wij
gaan niet heenWij hebben hetzelfde
recht als gijdreigden hier en daar
eenigen.
Beide partijen maten elkander met
blikken, fonkelend van haatelk oogen
blik kon de netelige toestand noodlot
tig worden. Toen trad Onias nog
maals naar voren met eene uitdrukking
van eerbiedafdwingende fierheid op
het ernstige gelaat. Staande midden
tusschen de partijen, die tot den aan
val gereed waren, riep hij den aan
hangers zijns broeders toe: „Wat gij
ook tegen mij hebtgij ziet, dat gij
de minderheid uitmaakt. Verwijder u
thans en doet den tempel geen ge
slacht van Carolus Ludevicus Janssens
en van Rosalia de Vos. 18 Oct. Na-
thalia Timmermans, oud 83 j., wed.
van August van Vliembergen. Johannes
Ludovicus de Koning, oud 3 j., z. van
Leopoldus en van Maria Clotilde
Boeckling.
Graauw. Huwel.-aang. 29 Oct. Al
phonsus Verlinden, oud 35 j., jm. en
Sophia Charlotte Heijdens, oud 27
j., jd.
Huwel.-voltrekk. 11 Oct. Jacob Hu
bert Colbers, oud 30 j., jm. en Ange
lina Catharina Dalmijn, oud 23 j., jd.
Theodorus Johannes Willems, oud 26
j., jm. en Louisa Phelomena Dalmijn,
oud 27 j., jd. 14 Oct. Petrus Alphon-
sius Hendrickse, oud 43 j., jm. en
Maria Phelomena Bernaert, oud 37
j-, jd-
Geboorten. 2 Oct. Madelaine, d. van
Judocus de Koster en van Maria van
Daalen. 18 Oct. Celina Chatharina, d.
van Adreas Ivens en van Prudentia
Verras. 16 Oct. Leonardus Alphonsus,
z. van Franciscus Vleeskens en van
Anna Maria Verschuren. 17 Oct. René
Petrus, z. van Alphonsus Hulshouten
van Mathilda Apolonia Lemsen. 31
Oct. Jacobus Pieter Adrianus, z. van
Jacobus Cornelis Boogaart en van
Maria Christiana Geene.
Overlijden. 3 Oct. Francies Kouijzer,
oud 79 j., weduwn. van Anna Maria
Louisa Hofman. 18 Oct. Pieter Fran
cies Buijl, oud 62 j., echtg. van Anna
Maria Bernard. 25 Oct. Angelina Serie,
oud 3 m., d. van Adrianus en van
Rosalia Heijdens.
Zuiddorpe. Huwelijks-aangiften. 18
Oct. Josephus Joannes Adriaenssens
(van Doel), oud 27 j., jm. en Leonia
Maria van Laere, oud 33 j., jd.
Geboorten. 21 Oct. Martha Dorothea
Stephania, d. van Petrus de Witte en
van Julma Louisa Rooms. 22 Oct.
Irma Maria Joanna, d. van Carolus
Ludovicus van Nieulande en van Delp-
hina Philomena de Block.
Overlijden. 20 Oct. Augustinus Ver-
vaet, oud 87 j., weduwn. van Dominica
Elisabeth de Jonghe. 25 Oct. Een
als levenloos aangegeven kind van het
m. geslacht van Isidorus Baeijens en
van Maria Sophia Roelandt. 29 Oct.
Lucretia de Coninck, oud 87 j., weduwe
van Petrus Francies Verhoeve.
St. Jansteen. Geboorten 18 Oct.
Joannes Albertus, z. van Charles Louis
de Block en van Florentia Thuije. 20
Oct. Joseph, z. van Augustus de Koning
en van Louisa d'Haan. 28 Oct. Francis
cus, z. van Karei Lodewijk Wilssens
en van Amelia Lippens.
Overlijden. 23 Oct. Francisca d'Hont,
oud 85 j., wed. van Anthonius Zegers.
24 Oct. Maria de Potter, oud 1 j., d.
van Franciscus Ludovicus en van
Louisa van Eek. 28 Oct. Petrusjohannes
der Weduwen, oud 5 j., z. van Carolus
Ludovicus en van Philomena Triest.
29 Oct. Joseph de Koning, oud 1 w.,
z. van Augustus en van Louisa d'Haen.
31 Oct. Julia Victoria Mangnus, oud
1 j., d. van Modestus en van Apolonia
Baart.
Stoppeldijk. Geboorten. 5 Oct. Alphon
sus, z. van A. E. J. Claeys en van M.
L. van Loenen. 8 Oct. Camillus, z.
van P. F. Dobbelaar en van J. M.
Pieters. 9 Oct. Anna Fidelia, d. van
tuige zijn van onwaardige handelin-
gen
De partijgangers van Jason en van
de Syriërs stonden nog een korte wijl
besluiteloos, doch een blik op de
overgroote meerderheid hunner tegen
standers maakte het hun duidelijk, dat
een voorbarige strijd hen in 't verderf
zou storten. „Komt, laten wij naar
Jason gaan schreeuwden zij uitda
gend en stapten in gesloten gelederen
naar de poort. Nog eenmaal bleven
zij besluiteloos staan, en een uit hun
midden riep dreigend „Heden worden
wij verdreven, maar morgen gijWij
komen terug
Nauwelijks had hij deze bedreiging
geuit, of hij wankelde en moest door
zijne kameraden ondersteund worden
hij was door een steen aan het voor
hoofd getroffen. In het volgende
oogenblik had iedere hand een steen
omklemd.
Maar reeds stond de hoogepriester
met opgeheven handen tusschen de
partijen. „Werpt die steenen weg!"
riep hij gebiedend, „weg met die stee
nen
Aanstonds kon de gebrekkelijke
grijsaard een offer worden van zijn
verwoede vijanden, toen Judas zich
van zijn leermeester losrukte, zich
tusschen den hoogepriester en de af
valligen wierp en met zijn eigen lichaam
den gezalfde des Heeren dekte.
„Bij den toorn van Jehova, weg met
1 die steenenriep Onias nogmaals,
terwijl hij Judas terugdrong. Zijn moed
Alph. Jansen en van S. M. Michielsen.
19 Oct. Martha, d. van J. F. van der
Veeken en van M. A. Gelderland. 28
Oct. Leonie, d. van H. de Rijck en van
A. M. Dankaert. Petrus Franciscus, z.
van A. van Overmeeren en van M. S.
Romel. 30 Oct. Johannes Franciscus,
z. van M. der Weduwe en van C.
Crombeen.
Overlijden. 14 Oct. Pieter Jacobus
Lauwers, oud 82 j., weduwn. van M.
A. Staal.
Hoek. Huwel.-aang. 20 Oct. Fran-
gois de Jonge, oud 23 j., jm. en Eli
zabeth Wolfert, oud 21 j., jd.
Huwel.-voltrekk. 18 Oct. Jacobus
Jan Dolk, oud 28 j., jm. en Maria van
Alten, oud 22 j., jd.
Geboorten. 18 Oct. Pieter, z. van
Cornelis Riemens en van Gildrina
Meertens. 22 Oef. Jannes Abraham, z.
van Jozias Abraham Leenhouts en van
Maria Wilhelmina Tollenaar, 27 Oct.
Janna, d. Johannes Jacobus 't Gilde
en van Pleuntje Kempe.
Overlijden. 25 Oct. Willem de Put
ter, oud 2 m., z. van Salomon en van
Tanneke Ester Rouw. 30 Oct. Jozias
van Doeselaar, oud 73 j., weduwn.
uit het eerste huwelijk van Helena Deij
en uit het tweede van Jeleijntje de
Witte.
Hengstdijk. Huwel.-aang. 28 Oct.
Aloisius Cornelius Hermans, oud 37 j,,
jm. en Christina Petronella de Poorter,
oud 37 j., jd.
Huwel.-voltrekk. 21 Oct. Alphonsus
van den Bergen (van Zaamslag), oud
28 j-, jm. en Philomena van Laere,
oud 29 j., jd.
Geboorten. 17 Oct. Eduardus Johan
nes, z. van Petrus Johannes van Me-
groot en van Louisa Merk.
Overslag Geboorten. 18 Oct. Maria
Catharina d. van Cijrille Baecke en
van Emerentia Maria van Laere.
Overlijden. 17 Oct. Margaretha Wil
lems, oud 3 j., d. van Edmondus en
van Maria Catherina Wuijtinck. 29
Oct. Emerentia Scholastica van de
Vijver, oud 40 j., echtg. van Desiré
Bernardus de Coene.
Stoppeldijk. Huwelijks-aangiften. 20
Oct. Alphonsius Roegiest, oud 21 j.,
jm. en Blondina de Vos, oud 24 j., jd.
Huwelijks-voltrekkingen. 18 Oct.
Joseph Louis Renique, oud 24 j., jm.
en Augusta Maria Rosalia Stroobant,
oud 24 j., jd.
Geboorten. 25 Oct. Madeleine Marie,
d. van Petrus de Maet en van Maria
Louisa Hollebosch. 27 Oct. Aline Julie
Cornelia, d. van Henricus Franken en
van Norma Virginie van den Bossche
Overlijden. 20 Oct. NataliajOngena,
oud 77 j., wed. van Augustus Poppe.
Zaamslag. Huwelijks-aangiften. 20
Oct. Gerard Zoutewelle, oud 21 j.,
jm. en Maria van Es, oud 23 j., jd.
27 Oct. Jozias Bareman, oud 25 j.,
jm. en Catharina Magdalena Jansens,
oud 25 j., jd.
Geboorten. 19 Oct. David Jan, z.
van Christina Bareman en van Geerrui
Klara den Doelder. 22 Oct. Framboise
Dina, d. van Cornelis de Visser en
van Suzanna Dina Scheele. 24 Oct.
David, z. van Cornelis Bareman en van
Metje Riekwel. 26 Oct. Abraham Pie
ter, z. van David Pieter Bastinck en
en ontzagwekkende houding ontwa
penden de verbitterdende steenen
vielen op den grond en langzaam ver
wijderden zij zich, die uit den tempel
waren verdreven.
Lang, zeer lang oogde de grijsaard
hen na, en eerst na geruimen tijd
keerde hij zich tot hen, die waren ach
tergebleven. „Mannen van mijn volk!"
riep hij, „dienaren der hoogste wet
Ik begrijp uwen wrok en eerbiedig de
smart, waarmede gij uwe verdwaalde
broederen nastaart Knarsetandend en
met een vervloeking op de lippen ver
wacht gij Jason, die, door de Syriërs
ondersteund, van daag of morgen zijn
voet zal zetten in dezen tempel, om
als hoogepriester te heerschen over
Israël. Wanneer gij u tegen hem ver
zet, dan valt gij onder het zwaard der
Syriërs. Waartoe u dus gewikkeld in
een nutteloozen broederkrijg, die onze
schande en onmacht naar alle landen
zou verkondigen De trouwe dienaren
van Jehova mogen hun leven niet op
offeren, alsof het geen waarde heeft;
want Israël heeft in dezen tijd van af
valligheid en verwarring meer dan ooit
behoefte aan trouwe mannen."
„Gij wilt dus uwen broeder erken
nen vroeg Hananja.
„NimmerGod alleen schonk mij
mijn ambt, en alleen Hij kan het mij
ontnemen. Ik zal met mijn zoon naar
de vrijstad Daphne vluchten. Vandaar
zend ik brieven en boden naar den
koning, om mijn recht terug te
eischen."
