DE VOLKSWIL
B. A. VAN DALSÜM,
PH. J. VAN DIXHOORN,
P. J. WORTMAN,
Bericht m de abonnés.
No. 39.
Zaterdag 25 Juni 1910.
Ie Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen -Weekblad te Hulst.
KichtingVoor waarheid en voor recht, door eigen j
persoon of partij.
I en door daad van anderen, zonder, aanzien 1
ZATERDAG.
BBBACTIB:
Gentschestraat'C 7 te Hukt.
ABBIB1STBATIB;
Gen tsc hestraa t C 6 te Hulst.
IHHUH:
NEDERLANDf 0.50.
Stichter: H. A. van Dalsum.
Gen tschestraat B 4 te Hulst.
ANDERE LANDEN f 080.
Het Slid neemt gene verantwoordelijkheid "voor den inhoud
vin het Vrije Woord n voor dien vu ldnrtentMn.
Prijs per regel 10 cent By abonnement of geregelde piasteteg
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant 10.25.
Raadgeving.
Bij de herstemming op
Dinsdag 28 Juni van acht
tot vijf uur stemmen
Niemand meer en nie
mand minder.
Zie de aanteekeningen
onder den uitslag der eerste
Om TcrgMongeo op dit gobM te
voorkomen ea oudst er bijna geen
dag Toorbg gast tonder toetreding
1. Nieuwe abonnee outrsugeu
gntia de nummer* alsnog verval
lende in de loopeode maand.
S. By abon oreren doet men dit
voor het nog loopeade kwartaal en
voor het eerstvolgende kwartaal.
3 Daarna loopt ket abonnement
stilzwijgend door per kwartaal tot
opzegging toe.
'f. Opzegging gmchied door wei
gering van bet cente, hoogstens het
De Herstemming op
Dinsdag 28 Juui.
Door bet vredeztncUat van Munster
ven 30 Januari 1648 kwam het tegen
woordige Zeeuwtch-Vlaanderai aan de
Staten-Generaal der Veretnlgde Neder
landen. In artikel 14 van dat tractaat
"oTlriviere de Schelde, alsmede de
canalen van 'I Sas, Swijn en andere
zee-gaten daerop responderende, sullen
van de zijde van de Heeren Staten
gesloten worden gehouden.'
Daardoor werd In het aldus gevormde
Generaliteitsland alle handelen nijver
heid onmogelijk gemaakt, werden de
waterwegen naar Antwerpen, naar
Gent en naar Brugge verwaarloosd,
door aanslibbingen tot land gemaakt
en uitgepoklerd.
Vóór in den lateren tijd die bepaling
van dal Tractate werd te niet gedaan
had Zecuwacb-Vlaanderen voor doel
het debate te tgn op de doofpot Vlaan
deren met het oog hierop, dat de toen-
de Hollandsche koopsteden. Dit en
geen ander doel wat, boe schoon o!
boe ander* ook de leuren waren die
moeteen dienen om Zeeuwicb-Vtaan-
te maken, bel
politiek la de
Jaren van 1648.
werden ge-
j te vertegen
woordigen niet alleen voor taak hadden
om. met het oog op hel achterland
Vlaanderen, het hier tot een dooden
boel te brengen en te houden, en te
gelijkertijd de rentmeester* waren van
de teer groote hoeveelheden Staats
domeinen, werd in het district Hulst
en met name in het oostelijk deel daar
van, in het volkskarakter k
volkskarakter Ingeboren hi
afhankelijkheid van d
die, welke de ontvangers zMn van de
landerijen.
Officieel kwam door het vertoop vu
worden, in dat stelsel «ene verande-
particuliere rekening van ben, die tich
opwierpen als de mannen van gezag,
door zich zeiven daartoe te benoemen
of onder elkander te laten benoemen.
Dit laatste geschiedde dan door middel
van de zoogenaamde politiek, en de
mannen vin de politiek waren of zeiven
de ontvangers van de landen, waardoor
zij de broodwinning der menscben in
handen hadden, of wel de ambtenaren
van dezen.
Als wij zeven Jaren terug In K
geen zoodanig ambtenaar Ie willen
zijn, hoewel we wisten, dat het notariaat
er finantieel van zou afhangen, werd
de eerste directe sltg toegebracht aan
het officieus bestaan gebleven stelsel.
Door de oprichting van 13 boeren
leenbanken, die een jaar na mijn komst
In werirkig waren lot voordeel van boer
en arbeider, werd de tweede slag toe
gebracht; de mentchen werden hier
door opgeleid om eerstens te lecren
wat voor elkander over Ie hebben en
tweedens Ie leeren geheel zelfstandig
hun eigen zaken van algemeen belang
Ie behartigen.
Als w|j, na eerst op het nationaal
Boerencongres te Nijmegen in 1904 de
algemecne grondslagen Ie hebben aan
gegeven om Ie komen tot een pacht-
contracl, dat voldoet aan de eischen
van de wet en van den tegenwoordi-
Etijd, en daarna In bet werkje:
htcomract, als proeve van program
voor den Boerenbond, deze grondslagen
hadden toegepast op de pachttoesUnden
in ons district, werd de derde slag
toegebracht aan het oude stelsel.
Hierdoor toch leerde de pachter, en
gingen zijne oogen hieromtrent open.
dat geen steun vindt In da wel noch
in het recht, dat aan een pachter elk
Om van Daltum hiertoe Ie dwingen
z|n notariaat te ruineeren.
Moeilijke dagen heelt deze gehad
maar hij wist wie zijn deun was en
bij ging halm zijn gang.
Door onze leer en door ons voor
beeld. dat politiek niet bestest In het
ezpiolteeren maar In het dienen van
het algemeen welzijn gevoelden de
mannen van het stelsel zich bedreigd
in de uiloelcning van hun politiek
gezag. Dit zich bedreigd gevoelen
deed ben de pers gebruiken om ons
in onzen eer en goeder^naam te scha-
verdacht te maken, opdat wij geheel
alleen zouden staan en by het boogere
len, vroegen ook wg gastvrij-
de gewestelijke pers, en in
1907, teelden wij ons candidate voor
de Provinciale Staten, niet Mn daarvan
lid Ie zfn. doch om den vierden slag
toe te brengen, de attf
«tec van het stelsel zou
het stelsel, zich reeds zwak beginnende
ie gevoelen, de hulp In der katholieke
geestelijkheid, en deze leende zich aan
de mannen van het stelsel legen ons.
Ons antwoord op dit hulpverieenen
wat: dal zij daartoe krachtens haar
ambt en krachtent den wil en de leer
van den Paus van Rome niet alleen
I bevoegd wa
s uitdrukkelijk
:IQk door het hoogste
Kerkelijk gezag was verboden.
Deze teal mishaagde haar en aan
de menschen van het stelsel, en de
gelegenheid werd ons afgenomen van
de gastvrijheid der gewestelijke pers
gebruik Ie maken.
De Volkswil ontstond, en de vijfde
slav was toegebracht.
Deze slag maakte te niet alles wat
was gedaan om ons de gelegenheid te
ontnemen onze gedachten door woord
en geschrift onder de menschen te
Om dezen slag al te weren werd
alles beproefd, lot
godsdienstige
les tevergeefs.
In de ontwikkeling van de zaken
werden wij candidaal voor de Provin
ciale Stalen bij de tegenwoordige ver
kiezing.
De uitslag der eerste stemming is
bekend.
Van de vier aftredeoden is er geen
bij, die ons in onzen arbeid voor de
volksrechten en voor de volkswelvaart
heeft gesteund, juist het tegendeel
is waar. en daarenboven zijn zg de
vertegenwoordigers van het stelsel,
waartegen de slagen zijn toegebracht.
Tegen dit stelsel gul voor ons de
"'Hit stelsel kan bij de herstemming
geheel worden vernietigd, en is het
geheel vernietigd, dan Is de grondslag
unwealg, wurop verder kan en zal
worden voortgebouwd tot volkswel
vaart.
Om dit tieJeel Ie vernietigen it
noodig. dal dt t» turft» ra* ra*
Daltum, Dixhoom m Wort man mam
tUmmim, tm dit doordat ieder tleml
alle drie, niemand meer, niemand
gehandeld bij de
en *ii dit om ge
schied bij dt vier
aftredenden, dan zouden die drie bet
hebben gebracht lot 2978 stemmen en
de vier lot 2857.
De vraag Is deze:
Is hei een willen en een vast wil
len, om aan het stelsel, dat onder al
lerfel vormen bier vu te 1648 heelt
bestaan, du genadeslag loe te brengen?
Zoo ja
du moet ieder bedenken, dal 2978
meer Is du 2857.
a. de vrienden vu vu Dalsum m
Dixhoom en Woitman;
b. de vrienden van vu Dixhoom
man voor nu stemmen vu Dixhoom,
Wordl dat gedaan, en blijft niemand
huis dan worden ze alle drie gekozen.
Wordl dal niet gedaan, du komt
r geen
ut vraag it wij herhalen
Willen de vrienden po* m
TaUum, van Dixkoorn en Wort ma
neett hebben, ja of neen t
Zoo Ja
De belugen die nu op het spel
staan zijn oneindig hoogez du alle
andere overwegingen welke ook.
Is au het stelsel de genadeslag toe
gebracht, du zullen de oogen open-
gaan vu de boogere autoriteiten in
Middelburg, in Breda en in 'tOravea-
hage. en zal bij deze recht Ie krijgen
zijn dat nu wordt onthouden.
Du ul de godsdienst niet langer
zijn een middel om wertldsche doel
einden te bereiken en zal de gods
dienst weder godsdienst en zedelijkheid
dienen.
Du zal het volkskarakter zich in
zijn volle schoonheid openbaren en
ul het blijken, dal In het binnenste
diamut glinstert vu het zuiverste
Du zal in de huisgezinnen worden
dank gesproken, dal niet meer behoe
ven te worden gevreesd de mannen
die het tejlsel hebben gehandhaafd.
Du ul de grondslag zijn gelegd
van den rechtsvrede tuaschen eigenaar,
pachter en arbeider.
En dan zullen we nieuwe daden
gun stellen In het belug vu volks
welvaart en volksontwikkeling.
Zijn de kiezers bereid onzen raad
te volgen
Onze vrienden zullen hel doen, en ze
zijn vele, wul 2173 stemmen zonder
aanbeveling, zonder propaganda, zon
der advertenties, alleen gegeven uit
eigen vrijen wil en zelfs zonder voor
lichting. zonder bondgenroten, bewijst
het volksverUngen vu Daltum geko
zen Ie willen zien.
Ook de vrienden vu vu Dixhoom
en Wortrnan zullen het doen, omdat
het It hun eigen belz
omdat zij zullen wete
ronde oprechte taal e
gesloken bud.
MVS N neer don 2*5*.
Dit voor oogen en de slag is ge-
Mur de 2978 verbrokkeld en de
steg is verloren.
Wie wil den slag verliezen ah h|
op Dinsdag 28 Juni 1910 d«a
laten, den 2den en den halteen vu
bet stembiljet, niemand maar
H. A. VAN DALSUM.
1, 2, 3, 4.
Vu uit Koewacht ward om ge
schreven, vu uit Gruuw ea Ter
dat er eaae groote dwaüag onder
.Je mentchen is gewoeet, abof zij
eer plicht warm vier aamu
zwart te maken.
l it it da nóu, dat de vist af-
tredenden meer stemmen hebben ver
kregen dan de bevolking vu plan
vu au hen te geven.
Bjj de h.reèMBlieg moet due
dwilling niet worden herhaald. Op
dezen dag moet een Mar volledig
overtuigd zyn en daartoe roepen wjj
a- w-i- in vu al onze vrienden:
or te willen stemmen voer
sum en tegelijkertijd voer
een of meer der aftredenden gelgk
met ham niet te stemmee
Bg da tent» stemming hinderde
at zoo niet, maar bg do
ting geldt het om den meate
ming geioi nes om ueu meesie. mmmt
do-et vu Daltum te namen en tegetg-
kertgd een vu zgne tegenstander*
krijgen die beiden evenveel en gut
hij er niet mede vooruit
Door bij den naam vu Dnbum
hoorn en Wortman kan vu Dnlstun
niet schaden, want dezen nemen ook
wel
Als by de eerste stemming goed
wu gestemd, du bad van Dalsum
en 140 stemmen meer gehad du
de aftredenden n wu bjj dadelijk
gekozen geweest.
Onze vrinden behoeven niet be
zorgd te zgn over de vier aftredenden,
wut deze zijn het gerust niet over ons.
Laten dezen voor zich zalven zorgen
en dit is hu goed toovertnmwd.
vier namen zeart
mand b.
Dus:
onze vrienden dragn w
dat sg gun vier namu
doch alleen vu Dnlsna,
ander*.
In om hoofdartikel bebbn we
gezegd, det au de genadmlag most
Deze genadeslag wUlta wjj Uten
toebrengen door bet volk teU doe*
middel vu hot stembiljet, dn. op
