DE VOLKSWIL
No. 37.
Zaterdag 11 Juni 1910.
Ie Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
ItichtiiiffVoor wa&rhcid en voor recht, door eijjtjii daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSOHUNT ELKEN ZATERDAG.
Gentschefltraat C 7jc 1
ANDERE LANDEN
Stichter: H. A. van Dalsum.
lel geplaatste stukken wqnien niet terne gegeven,
cl blad neemt Rccnc veraotwoordclijkhdd voorden Int
van hel Vrije Woord en vool dien van AdtertenlUn.
ADBIXIBTBATIB:
Gentschestraat C 6 te Hulst.
dbuiiibu:
Gentse bestraat B 4 te Hulst.
Advertenllïn. in Ie zenden vódr Vrijdags om 12 uur.
PrIJ» per regel 10 cent. Bij abonnement ol geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant 10.25,
non SUB or dik
HIOMiniOISIl.
Enkale wanken.
1. Niemand kan weten hoe men
heelt gestemd, als men het niet zelf
bekend maakt. De Kieswet geelt
2. Elke werkgevei
aan xijn werknemer (de baas dns
aan xjjn knecht en arbeider) gedu
rende twee oren gelegenheid te geven
om te stemmen, en wel op etraf (srt
154 1
-et).
Candidates in bet district Hulst da
h»eren H. A van Dalsum, Ph. J. van
Pirttem, E. B. Dumolcrn, A.
Moardjk. J. ran Rompu, J. ran
Waas berg be, en P. J. Wortman.
met er alechto eau, twee of drie in
to vuMtdf
Om bg errata stemming te wor
den gekozen moet men verkrijgen
minstens de helft van het aantal gel
dige stemmen plas een.
Men vergete het nietde menschc-
lijkc justitie Is eene aardtche ju-
stille. Haar, der volkomenheid zoo
mogelijk te brengen, is der
ischap hoogste en meest eet-
zich geheel aan den o
al hetgeen aardsr*~
moet In vorm, In
king, In aard blijft ze afwijkend van
hare hcmelsche zuster: de Recht
vaardigheid voorbehouden aan Hem
die harten cn nieren proeft, en zijn
deel uitsluitend blijvend.
Dit is afdoende reden, waarom
de aardsclic justitie, ten eigen be
hoeve niet een poging doen mag om
de poort te ontsluiten, die haar van
'smenschen heiligdom scheldt. De
aardsche justitie heeft andere, aard-
sche middelen Ie hirer beschikking.
Verlaat tij dien eenlglljk voor haar
bereikbaren bodem om met een nim-
gehaild een woord der SchriftWee
u. zoo gij hel kwade goed en het goede
kwaad noemt. 1
Welnudeze turgerlijkc deugd wordt
met altijd door de aardsche juatitle
erkend. Zij ment soms dat men een
schurk niet e«# schurk mag noemen,
zelfs niet, als laatste op eene wijze,
waardoor de Mfdsche justitie er geen
vat op heeft, iemand schaadt in eer en
goeden naam en in zijne belangen en de
waarheid verkracht,
De recbWoverWging van het volk is
echter geheel met het aangehaalde
woord der Schrift In overeenstemming.
En deze overeenstemming is er ook,
als wil die overtuiging zien gedeeld
door Christus, van Wien we uit het.
Evangelie weten, dat Hij de Farlzetn
van Zijn tijd betitelde met benamin
gen, die geheel hun inwendig verdor
ven karakter en verstokte boosheid
weergaven, al Is hel waar, dal deze
zelfden bij de aardsche justitie van
dien tijd veroordeeling wisten te ver
krijgen, niet van hen zeiven maar van
J>e aardsche en de
eeuwige rechter.
verplicht is een eed al te leggen met
beroep op Qod Almachtig, als hij ver
klaart tot geen kerkgenootschap te
bchoortn. En feitelijk komt het hierop
neer. dat, zoolang de tegenwoordige
wet daaromtrent niet is veranderd, een
dergelijke getuige niet als getuige kan
worden toegelaten, omdat de rechter
in zijn vonnis alleen rekening kan hou
den mei betedlgde getuigenverklarin
gen ot met verklaringen van getuigen,
wier belofte wettelijk met den eed is
wordt mei een prak-
waarln zij verwikkeld geraakt, zijn
de gerechte straf voor
fenheid.
Tot zooverre
De gedachte die ons trof Is deze
reiken cn niet zich voordoen, alsof zij
wil treden op het gebied der Recht
vaardigheid, aan God voorbehouden.
Deze gedachte willen wij maken tot
God kennen we als-de Belooner van
als de Straffer van bet
an
deze zaak gaf mr. Levy in
bet Vaderland een gedachte, die ons
Het ccdsvraagstuk vertegenwoor
digt de heiligheid der persoonlijke
overtuiging nopens hel onzienlijke
en onnaspeurlijke. Het plaatst dit ge
bied, geheel Idealistisch van nature,
buiten alle verwantschap met, but-
vloeden, dan die, welke In
sehen afgesloten binnenste den bo
ventoon voeren. Deswege ontzegt
het. tot sells aan de hoogste macht
op aarde, de Justitie, de bevoegd
heid dat gebied te betreden, ol ter
eigen bevestiging, daaraan hulpmld-
En de vorige week haalden we aan
Ps. 26 33, dat de Heer den vrome
niet veroordeelt als hij geoordeeld
wordt.
We behoeven niet te gaan tot verre
landen ol lenig te keeren tot oude
tijden om te weten, dat menige ver-
oordccling der aardsche justitie wordt
te rijp. En we
dat het bijna
uitsluitend zijn de mcnschclijke zwak
heden die onder het bereik der aard
sche justitie vallen, terwijl dc men-
schelijkc boosheden, die den mensch
geheel verwerpelijk maken voor Gods
oogen, door haar sluwheid en haar
werken In dc duisternis, slechts zelden
binnen het bereik dier Justitie vallen.
De mensch. die het recht Hel heeft,
komt er dan ook toe. als hij zeil of
als hij In anderen de onvolkomenheid
der aardsche justitie ondervindt. zi|n
en hunne zaak in laatste geding toe te
vertrouwen aan Hem. die harten en
nieren doorgrondt. En In dil toever
trouwen vindt die mensch de gerust
heid van zijn hart, als dit door die
ondervinding mocht zijn bewogen ge-
De aardsche Justitie Is een onderdeel
van dc taak van het wcrcldschc gezag.
En deze taak bestaat In het lelden van
dc menschcn op den weg der burger
lijke deugden, In het zich bezig hou
den om zijn onderdanen te verschaffen
het welzijn dat hun veroorlooft recht
schapen hun leven te genieten. En
alles Is slechts mogelijk door de ha
havlng van de eenheid cn van de vrede
in den boctcm der maatschappij.
Het Is een burgerlijke deugd, dat
men het kwade kwaad en het goede
goed noemt En de tegenwoordige Paus
heelt nog In zijn laatste encycliek aan-
:hfer Temi'd veroordeelt, die
door het eigen cn door het volksgewe
ten wordt vrijgesproken.
Waar zich dit voordoet, en indien
dan de aardsche rechter een mensch
heelt veroordeeld, die gebruik heeft
gemaakt van een recht, dat hem tegelijk
als burgerlijke deugd en als gevolg
van een godsdienstig inwendig leven
toekomt, daar is de veroordeeling door
den aardschcn rechter voor hem een
re eer, want de veroordeeling is
hoewel niet zoo gewild, een be
wijs zoowel voor hel heden als voor
de latere toekomst, dat hl] wegens dc
uitoefening van een burgerlijke deugd
vervolging heeft ondergaan. De Schrift
noemt zoo iemand zalig; en al geldt
dit woord voor het eeuwige leven, in
het tijdelijke leven wordt reeds de
belooning gevonden in den inwendi-
gen vrede des harten, welke i
grootste geluk op aarde.
Kan de aardtche rechter zich
gissen in dc uitspraak, dc hemelschc
"chter vergist zich niet.
Voor het alziend oog van den hc-
melschcn rechter Is niets verborgen.
.Hij oordeelt het aardrijk met billijk
heid en de volleren met rechtvaardig
heid. Ps. 9: 1* Hij laat zich niet
door valschc verklaringen, door ge
heime rapporten, door mentchelljke
zooais zij Is. Hfl vraagtMijn zoon 1
vertrouw mij alloos uw zaak toe; Ik
zal op zijnen tijd beschikken. Wacht
mijne beschikking af, cn gij zuil daarbij
voordcel vinden- (Nav. Ill 39: I).
Onze lezers welen, dat het Is ons
groot geloot In Oods woord, dat ons
reeds zoovele jaren den moed heeft
gegeven om te doen, wat wij hebben
gedaan en nog meer zullen doen,
Tang oi
Op het nogenblik dat weditschri|-
:n weten we niet. hoe dc uitspraak
zal aijn in onze strafprocessen voor
de Rechtbank van Middelburg. Hoe
die uitspraak zal zijn, we leggen er
ons bij neer. omdat, bij veroordeeling,
de Rechtbank ons en bij de uitspraak
de Rechtbank zlchzelve eert. Maar
ide zal altijd zijn het deel van den
uden getuige pastoor Schets als
eenmaal de Eeuwige Rechter hem zal
vragenHoe hebt gij het durven ver-
'~i om bij het overvloeiende vat
zwe boosheden nog te voegen het
roepen van Mijnen Naam bij het doen
eener valschc getuigenis? God wil den
dood des zondaars niet, maar dat hij
zich bekeere en leve. Dit Is ook onze
ch.
H. A VAN DALSUM.
HU bezit een groote nut des hartea,
aan hem der vorige week, zond hij als
Hl) is dus van heb
als zijn broeder Joseph
van Zeylalle drie we«
inhoud van aan hen gericht schrijven
^telerfdbcld's^andera. Wij
drier
2
jven
irghc ook wel e
uit omtrent zaken,
genegen zijn In te
zenden zouden wij als o
schouwen, en daarom doen wl] dit
niet.
Igercn te
niet durft en dat hij niet kan voldoen
aan onze vraag, om In het openbaar
te herhalen en te bewijzen, wat hij
volgens ztyn vriend in een geheim
rapport aan de hoogere autoriteit rap-
i daarvoor de kracht ei
En al moge het waar zijn,
allen toejuichen wat wij doen. wat wl]
doen is ons geoorloofd. En wel, om
dat wl) alles doen uit liefde. En de
Navolging zegt in lil 5: 4: De Helde,
gevoelt geen last; tij acht g«n ar
beid; zij tracht naar meer dan zij
heh^vóor*'' omdat zij meent da? haar
alles mogelijk cn geoorloofd is. De
aardtche rechte' dit laMMe niet
altiid. maar dc eeuwige rechter spreekt
ioo M bet Inwendig teven.
Oud-Katholieken.
In het nummer van 3 Juni heeft
het Centrum een artikeltje, getiteld
Het Roomsche Schild, en ondertee
kend Knnif. Het is gericht tegen de
Oud-Katholieken. En daarin wordt
aan de Oud-Katholieken verweten,
dat zy de Paaecbcommunie niet meer
verplichtend Btellen onder kerkelijke
Btral.
Welnuhetzelfde is geschied en
geschiedt in het bisdom Breda, niet
onder de ood-katholieken, maar on
der de rootösch-kalholieken, met me
deweten en goedvinden van Mgr. I'.
Leyten, bisschop van Breda.
In datzelfde stuk wordt nog ver
der aan de oud-katholieken verwe
ten, dat zij sinds twee eeuwen ge
hoorzaamheid weigeren aan den Paus.
Welnu ditzelfde doet de geeste
lijkheid van het bisdom Breda en
met name voor het grootste deel van
het dekenaat Ilulst. En wel door
willens en wetens tegs» h*t
ultdrukkotyx verbod van
den Paus in zich met wereldsche
zaken te bemoeien, zelfs deze booger
te achten dan de Tien Geboden en
de Vüf Geboden samen, wat aller-
duideiykst is gebleken bij dc Aprtl-
kiezing in het district Hulst.
Zou bet Centrum, dat zoo dikwjjls
stokken heelt tegen de oud-katholie
ken, niet heler doen om dit te laten
en een onderzoek ging instellen naar
dc zwakheden in eigen fumilie?
Er is een spreekwoordtdat zegt:
men moet niet met steenen gooien,
als men zelf in een glazen hais
Maar ook kan hel rijn, dat hij een
maal zich heeft voorgenomen, om geen
Volkswil te lezen en daarop geen uit
zondering kent. Doch Is dit het geval,
dan mist hij ook het recht o
gerapporteerd zonder kennis va
De openbaring van vriend mr.Die-
leman deed ons oog nog op eene
tweede zaak het licht vallen. En wel
dezedat de politie met st
Hulst tegenwoordig
dienstijverig is.
Is zij altijd g
BGJKTCR I. M MM
LH HNUH.
De Volkswil, waarin de Open Briel
brengen wij ba
aan haar plicht.
Maar tegenwooiuig i»
de een ol andere geheime
Kkregen de bevolking is
g rumoerig tengevolge van opruien.
Wat een politiemacht was in Hulst
te zien op de kermisdagen en met
resultaatniet de geringste wanorde
was te constaleeren, noch bij enkele
personen noch bij groepen van per-
En terecht: onze bevolking Is vi
•n prettige, sympathieke
eet altijd, waar zij staat
schen die eenlg gezag bekleeden. En
vandaar dat er een wenk moet zijn
gegevende bevolking moet In de
"oJriJer het Vrije V
Boschlcapelie u
r. Dielcman daar kwam spreken.
Als wij een raad aan de politie
mogen geven dan is het dezehet
volkskarakter van ons district Is sym
pathiek, uw taak is dc openbare rust
te bewaren en stratwetovertrcdlngen
te onderzoeken en te voorkomen
onze bevolking Is geneigd om la den
politieman Ie alen een man, dlo drager
h van hel gezag, en la de poHHeman
en jram sj.
