DE VOLKSWIL
No. 33.
Zaterdag 14 Mei 1910.
Ie Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad t.e Hulst.
Itichting: Voor waarhoid on \oor roolit, iloor oijioif daad on door daad van andoron, zonder aanzien van
|H>raoon of imrt jj. L
VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
(ientsehestrant C 7 ie Hulst.
Abonnement tör 4rU aaérn
NEDERLAND I 0.S0.
BELOiEtr 1.20.
ANDERE LANDEN I 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - -
w?
A DU KI STB ATI 1:
Gentscliestraat C 6 te Hulst.
DKC K K KHU
"Stïchft'ff4ftrflTttN TML8BM. p Grntscfiegtrast I* 4 te Htilst.
Advcrtcnliin, In Ie zenden vóór Vrijdags o
_.fi inhoud
n voor dien van AdrartraUfn.
Ml
Ia het toeval, of wordt het een
eieoh des tijd», dat in on» gewest
wcrklirdenhonden worden verlangd
Onder het Vrije Woord der vorige
week wordt met een enkel woord
daarop gewezen om de boeren van
Graaow tot voorzichtigheid te ver
manen, en nn ontvangen wij twee
groote stukken in eens voor het
Vrije Woord Ze zijn beide van
nbonné», die vroeger in bet i-and van
HuUt hebben gewoond, doch nu
buiten Zeeuwscli-VUanderen wonen.
De Volkswil is voor tjjdelijko
welvaart van den werkman en voor
zjjne ontwikkeling Deze laatste
neemt door De Volkswil voortdurend
-toe, zooals uit allee blijkt, zooal» ook
blgkt-'iit <U vele stukken onder het
Vrije Woord, die meest allen uit
den werkmansstand voortkomen.
Omdat die beide stukken te groot
zij'* voor het Vrjje Woord plaatsen
we ze beide aan het hoofd van het
blad, het eene aan het hoold van het
hoofdblad en her andere aan dat van
het bjjtoegsel
Op het gebied Tan vereenigingen
en op bet gebied van het vraagstuk
der werkeloosheid zijn we niet geheel
en nl een vreemdeling. Omdat de
Volluwil ie een blad van ideén, maar
ook een van toepaaiing van
idefen in eigen kring, volgen we een
systeem van telkens met die ideeen
te komen, welke op eenige wijze in
eenig leit eene toepassing vinden.
Door Boerenbond en Boerenleen
bank, waarvan ook de boerenarbeider
kan profiteeren en profiteert,
door I'achtcontract met zijn Program,
waarin ook ie gedacht unn de be
langen van den boei enarbei'ler, door
bet feit dat d^boerenarbeider in het
Land van Hulst bjjrn altijd iu zijn
eigen huis woont hetzij dun al ol niet
geheid met eigen geld, door het feit,
dat de Boerenleenbank door liet
leenen van geld voor het koopen
van vlas en het bewerken daarvan
in den winter indirect aan velen in
den winter arbeid bezorgt, en door
nog meer nndere feiten, is dit de
zaak dat de belangen van den ar
beider het best worden gebaat do.ir
eene goede verstandhouding
met den boer. Deze goede verstand
houding is over bei algemeen wel
aanwezig en deze goede verstand
houding zal worden ccnc zeer goede,
indien de twee oorzaken van wrijving
worden toegenomen, die ze zoo niet
uiterlijk dan toch inwendig verstoren.
Deze twee oorzaken zijn
1. dat de boer ophoudt zich te
gen d« Volkawil te verklaren, omdat
zijn arbeider daardoor te veel wordt
ontwikkeld,
2. dal de boer zijn arbeider geheel
vrij laat in het stemmen bij verkie
zingen en hemde gelegenheid
run te stemmen geeft, welke hem
door de Kieswet wordt toegestaan
t mdat in het atuk van P van
iomdeghem aan ons een vraag wordt
ge»leld, hebben we dit alles willen
zeggi n tegelijk met het plaatsen van
de twm genoemde stukken
Mijnheer de Redacteur f
Ik wou, dat U eens wist, met hoe
veel belangstelling Uw blad door ons,
werklieden, wordt gelezen. Maar laat
ik niet spreken van .Uw blad,* het
is .ons blad*.
.De Volkswil* is in de eerste plaats
het blad der werklieden.
Dat hier in het Land van Hulst
het ren zijn, die getracht hebben dat
blad der werklieden te vernietigen
strekt hun niet tot ccrr. Ik zou die
hecren willen vragenVindt ge het
niet goed, dat er gestreeld wordt naar
verbetering van het lol der werkmen-
schen Weet gij dan niet wat er ge
schreven Is door den te vroeg ont
slapen Paus. Z. H. Leo XIII Hebt
gij Rerum Novarum nooit gelezen?
Welnu dan hebt gij U als Katho
liek te scharen aan onze zijde om te
strijden voor een menschwaardig be
staan van den arbeider. We zijn nog
niet zoover, dat we kunnen zeggen
leder arbeider verdient zooveel, dal hij
er met zijn gezin op eene mensch-
wairdige wijze van bestaan kan Daar
zijn we nog o zoo ver vandaan
Als regel geldt nog steeds, dat
de kinderen worden uitgebuit, ten koste
van hunne toekomst, aoor de ouders,
om zich voor het oogenblik te redden.
Er is geen tijd om de kinderen genoeg
te laten tecren. Zij moeten mcc naar
'tvcld om tc verdienen. Dat is dan
ook dc groote oorzaak van het teil,
dat onze kinderen ook steeds gedoemd
zijn onder dalzelfde slavenjuk Ie blijven
zuchten, waaronder wij ons hcelc leven
gekromd gingenOL dacht gij, dat
onder onze jongens ook geen heldere
koppen waren, die bij voldoende studie
evengoed en beier misschien in staat
waren allerlei, ambten en betrekkingen
te beklccden, die nu alleen door kin
deren van .beleren* stand worden
ingenomen
Welk landarbeider kan zijn kinderen
een ambacht laten Iccrcn? Er is geen
tijd om ze naar de ambachtschool te
sturen. Er is geen tijd ze tol een jaar
of achticn in dc leer tc doen. Ze
moeten mee naar 't veld om te verdie-
Of denkt gij, dat er onder onze
jongens ook geen zouden zijn, die
aanleg hebben om een knap handwerks
man te worden?
Door tc streven naar lotsverbetering
van de boerenarbeiders kunnen we
dus tweetfrlel doel bereiken. Ten
eerste heften wc die arbeiders op uit
huu te zwaar drukkenke armoedeen
ten tweede stellen we velen in staal
hunne krachten Ie ontwikkelen In dc
richting waarin zij het meest geschikt
heid vertooncn.
Thans komen we aan de vraag
Wat is in dc eerste plaats noodlg om het
lot der boerenarbeiders te verbeteren
Het antwoord is heel eenvoudig. Wc
vragen slechtsmeer loon ca meer
ontwikkeling. Zeg niét, deze dingen
zijn onmogelijk
Ik zal u bewijzen, dal ze wel
mogelijk zijn.
Als we onze loonen vergelijken met
die van een jaar of 10 geleden dan
bemerken we een groote stijging der
daggelden. *k Hoorde laattt een rijke
boer zeggen .de werkmenschen moest
en daar dankbaar voor zijn". Qoed.
maar aan wte zijn ze die dankbaar
heid vcrschludlgd Aan dien boer
vast niet Maar aan hun eigen lot-
genootcn. die huil en land vaarwel
zegden nm in den vreemde, vooral in
Duitschland, hun krachten een paar
cent duurder te gaan verkoopen, trot-
sccrend de" vele gevaren, die daar den
werkman bedreigen. Juist door de
vermindering van arbeidskrachten hier
in 'I land werden de daggelden ver
hoogd. Maar we welen het. Deze
verhoogingen zijn betaald met het leven
van vele onzer kimeraden. die daar
in .das grosse Vatertand* gevallen
zijn als slachtoffer van hun arbeid.
Dc verhooginc van het loon der arbei
ders Is dus Bewerkt doorde ar
beiders relt. Dc verbetering is niet
gekomen van boven at maar van onder
op. Onbewust is dat gebeurd. On
gevraagd hebben wij, arbeiders, hier
dc les gekregen, dat wij onze lotsver
betering in eigen hand hebben.
Welnu, machtigen in het Land van
Hulst en omstreken, wanneer gij wei
gert te gehoorzamen aan het gebod
van den Orootcn Leo XIII. indien gij
ons nog langer denkt tc trappen in
strijd met mcnschelljkhcid en Christe
lijke naastenliefde, dan zullen wij u
toeroepenTot hier. en niet verder.
Lang genoeg gespot met onze onmacht,
die voortsproot uil onwetendheid, waar
in gij ons beneveld hicldt!
Thans tullen wij ons zelt recht doen
geworden.
Medearbeiders! wij zijn verplicht
aan ons zclt. maar vooral aan
onze kinderen ic strijden voor een
beter bestaan. Wij gaan daarmee be
ginnen. Dez'n zomer nog.
Gij weet, dal wij allen, als enkelin
gen. niets bctcckencn. Maar ons ge
ul is groot. En door ons groote aan
tal zullen wjj een macht ontwikkelen,
die de heeren zal verbaasd doen slaan.
Gij hebt mij begrepen nietwaar Wij
gaan een bond slichten. Een w e r k-
ilcdcnbond Wjj zullen niet rus
ten voor het overgroole aantal arbei
ders uit alle gemeenten in den omtrek
in onzen Bond nfecnigd is. En dan
aan "I werk I Niet alleen hel bewerken
van hooger loon zij ons doel. Neen
er is nog Iels anders. Iets, dat In mijn
oog van nog meer waarde is. Wij
zullen vergaderingen houden, waar wc
elkander zullen ontwikkelen en
wordt van ons gezegd.? .Als ze merr
verdienen, zullen ze ook meer ver
drinken". Arbeiders, dal mag nlcl ge
beuren. Dal zal nielgebeuren. Wij
streven naar meer geluk in ons leven.
Op onze Bondsvergaderingen zullen
wc nooren. dal we dat geluk niet vin
den kunnen in dc herberg. We zullen
ondervinden dat er andere, schooner,
edeler genietingen beslaan, ook voor
ons, dan het drinken van veel glazen
bier. We zullen daar beter menschen
worden dan wc tot hiertoe geweest
zijn.
Maar dan ook zal des tc helderder
in ons bewust worden het ree hl
i menschwaardig bestaan. En
gulden wordt naar huis gestuurd om
daar ten week lang zijn kommervol
bcsUan mee voort tc slepen.
Ik acht voor dezulken een dagloon
van f2 in de naaste toekomst niet te
hoog.
Nu weet ik wel. dat heel wat boe
ren zullen gaan mopperen en zeggen
.Dat kunnen wij toch nooit beulen,
anders raken we zeil op straat."
Vragen wl| aan zulk een boer of
't land zooveel niet op kan brengen
dan verwijst hij naar zijn hoogen pacht.
En nu zijn we juist waar we wezen
willen
lot niet verbeteren ten koste van den
boer, maar ten koste van de land
eigenaren.
Ziezoo, nu weet ge het in eensl
Vinden de boeren ons streven recht
vaardig, dat zij ons dan helpen.
Willen zij echter de lotsverbetering
van dc arbeiders tegengaan en strijden
voor nóg grooter weelde en rijkdom
men van hun landeigenaren, ons goed.
Dan aanvaaidcn wij den strijd. De
uitslag. Immers, kan niet twijfelachtig
zijn. Zij hebben weliswaar de macht
van het geldmaar wij hebben de
macht van ons aantal, dat minstens
10 maal sterker zijn zal, dan dat van
boeren en landeigenaars te zamen.
Wij zijn bereid.
Ik houd mij aanbevolen voor op- of
aanmerkingen over mijn schrijven.
In de eerste plaats wensch ik het
oordeel van den heer Van Dalsum te
vememen. Zal hij in dezen strijd aan
onze zijde slaan -
Zal .Dc Volkswil" ooit ons bonds
blad kunnen worden?
.Arbeiders, gectt dit artikel Ier lezing
aan uw buurman, ol vriend ot mede
arbeider en spreekt er met elkander
De eerste Moot tot oprichting van
onzen werklledcnbond is gegeven.
Het jaar 1910 zal meetellen in de
geschiedenis van Zeeuwsch-Vlaandcrcn.
Mijnheer de Redacteur ik dank U
vriendelijk voor het vcrleenen van de
plaatsruimte. Tot later.
Uw abonné
P. VAN CANEGHEM.
De Polder, April 1910.
Nooddruft komt door den Heer la
bet huls d«w goddelootenmaar de
uoulnsen der rromen norden gezegend,
lel «Ie apottora zal Hij «polten maar
den nedrrlgcn bewijst HIJ Zij0* Kunst
Eer Is het erfdeel der wijzen sebande
dc i er heffing der dwazen.
SPREUKEN III 33-35.
II KI US IIEI I0C-MÏ.
Hoe treurig de toestand in Frankrijk
is tengevolge van de wijze, waarop
hel land sinds geruimen lijd geregeerd
word!, kan nog een keer te meer blij
ken uil den inhoud van een manifest,
dat het rcpublikeinsch kamerlid Jules
Roche dezer dagen tol zijn kiezers
had gericht. Het is te teekenend om
er niet enkele passages aan te ont
kenen.
.Op het ernstige tijdstip, dat wij nu
beleven, zoo zegt deze onverdachte
voorlichter, acht ik mij méér dan ooit
verplicht alles te zeggen, wat mij op
het hart ligtik zal u een ruwe schets
geven van den legenwoordigen poli-
tieken toestand.
.De uilgaven nemen loc, en wel met
een bedrag van 503 millloen per jaar,
sedert de laatste vier jaar. De begroo
ting bedraagt 4.212 miilioen tegen
3.709 in 1906. terwijl reeds bijna goed
gekeurde wetten en wetsontwerpen,
die reeds ingediend zijn en nog in
voorbereiding zijn, enorme uitgaven
met zich mee zuilen brengen, zoodat
de begrooting weldra meer dan 5 mil
liard zal bcloopen.
.Alleen de nieuwe financién-wet
vordert meer dan 150 miilioen aan
belastingen.
.Hel tekort en de leeningen tenge
volge van dezelfde wet bedragen meer
dan 185 miilioen.
.De totale schuld van den slaat is.
in ronde cijfers, sedert 1906 met 5
milliard vermeerderd, en bedraagt nu
zoodoende 45 milliard terwijl de ge-
heele schuld van Frankrijk, departe
menten en gemeenten er onder be
grepen, het getal van 50 milliard
overschrijdt.
.Het doel van den fiscus zoo
bijv. in het bclastingontwerp op de
inkomsten is niet meer om voor de
schatkist de noodzakelijke geldmidde
len te bekomen, maar om totberooving,
uitbuiting, onderdrukking en burger
oorlog te kunnen overgaan."
Dc esscntiecle vrijheden, die tegen
woordig in alle beschaafde landen ge
waarborgd zijn de vrijheid van gewe
ten. dc vrijheid van godsdienst, de
vrijheid van onderwijs, de heilige rech
ten der ouders, de vrijheid van arbeid,
de eerbied voor den eigendom, in één
woord, dc heiligste natuurrechten wor
den miskend en zijn blootgesteld aan
een onderdrukking, die nu eens direct
en ruw, dan weer fijn en huichelachtig,
maar steeds beslissend is.
De industrie en de handel worden
van dag tot dag ernstiger bedreigd door
onwettig geweld, door administratieve
maatregelen, door wetsontwerpen,
waarin dc wetgever misbruik maakt
van zijn macht en door staatsmono
polies.
De scclarische geest van baal, twee
dracht en tirannie wordt in alle ge
meenten verspreid door wederrechtelijk
benoemde administratieve afgevaardig
den, die de macht der gemeenteraden
vernietigen, terwijl zij toch in vrije
stemming gekozen zijn door het volk
zelf, dat men, als om het tc bespotten
.souverein" noemt.
Alle instellingen en alle wellen wor
den veranderd in middelen om bet
nationale, moreele en materleele wel
zijn van het land te vernietigen en om
de goede burgers door de allerslechtste
te onderdrukken.
Dat is nu het droevige schouwspel,
vertoond door de almachtige regeering
van het .Bloc", van parlementaire
Eoepen, waarvan elk voor zich durft
weren dat zij de republiek is-
Gecn land ter wereld zou gedurende
twaalf jaren onder zulk een regecrstel-
set kunnen gebukt gaan, zonder er
onder tc bezwijkenalleen ons bewon
derenswaardige Frankrijk vermocht bd,
dank zij het vernuft van zijn ras en de
onvergelijkelijke gaven van de natuur
maar nu is zijn weerstandsvermogen
uitgeput.
Het bestaan van de ziekte is nu duide
lijk voor iedereen de premier er
kende bet zelf dezer dagende crisis