DE VOIKSWIL
No. 32.
Zaterdag 7 Mei 1910.
Gewestelijk en ^Algeme
Itichtiiiff: Voor waarheid en vpor recht, door eigen
persoon of party.
VERSCHIJNT
le Jaargang.
Weekblad te Hulst.
en door daad van anderen, zonder aanzien van
SATERDAG.
REDACTIE:
Gentschestraat C 7 te Hulst.
BELOfEff 1.20.
ANDERE LANDEN I 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. -
Het SSd neemt geei
van het Vrfjt Waard ei
terug RW
elijklicld vm
t AdvcrteatU
ADMIMStBATIB:
Gentschestraat C 6 te Hulst.
DimiIBU:
ISÏTcfitef: Btï. van ffiHRRt Gentschestraat B 4 te Hulst.
Advertentlén, In te zenden vódr Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant 10.25.
Toch zullen waarheid
en recht zegevieren.
Zooals elders in ons blad is aan
gegeven heeft mr. Dieleman de over
winning behaald op den heer Kramer
met eene meerderheid van 100 stem
men op een totaal van 5788 geldig
uitgebrachte stemmen.
Mr. Dieleman was de candidaatdcr
georganiseerde Anti-Revolutionaire en
Katholieke Kiesverenigingen, de heer
Kramer stond buiten elke partij.
B3 de eerste stemming had de heer
Kramer 1819 stemmen tegen 1768 op
mr. Dieleman. Alzoo stond de katho
lieke heer Kramer boven den candidaat
der A. R. en K. kiesverenigingen
samen. Die eerste stemming was
alzoo een groot succes.
Dit groote succes deed de vrienden
van waarheid en recht ecu groote ver
wachting koesteren voor de herstem
ming, en dit des te meer, toen de
IBterale candidaat openlijk] voor den
heer Kramer zich verklaarde.
Deze verwachting Is beschaamd ge
worden, doordat bij de herstemming
alle christdijk-historischen die eerst
door hunne Anti-Rev. broeden 1 warn
afgewezen bij hun verzoek om onder
handeling op den a. r. nr. Diele
man zijn overgegaan, alsmede een
groot deel der liberalen, zeker tenge
volge van een schandelijk strooibiljet
op bet laatste oogenblik.
en zijne vrienden en verkreeg hij door
nog meerder opkomst meer katholieke
-*1 in de kathf"-'
Uit beide stemmingen en ook uit
hetgeen er aan vastzit is dit gebleken
le. dat de zoogenaamde R. K. partij
van het district Hulst nog slechts een
derde van het aantal katholieke kiezers
achter zich heelt, welk deel zeven jaar
geleden twee derde was;
2e. dat thans twee derde deel van
het aantal katholieke kiezers de rich
ting van waarheid en recht volgt legen
zeven jaar terug slechts een derde
3e. dat het een derde der katho
lieke kiezers de R. K. partij alleen nog
maar volgt omdat de geestelijkheid
voor baar werkt, ondanks het verbod
van den Paus van Rome, aan wien zij
lak heeft
4e. dat de katholieke geestelijkheid
zich zelfs zoover durft te verlagen om
een protestantscben advocaat maar
compagnon vin Joseph van
Waesberghe en wegens zijne
deugden meer berucht dan beroemd
te stellen boven een katholiek van
onberispclijken levenswandel
5e. dat de protestantsche christe
nen zoodanig verpoliliekt zijn, dat de
godsdienst ook voor hen geheel waar
deloos is geworden, gelijk de gods
dienst trouwens geheel waardeloos Is
voor de zoogenaamde R. K. partij van
het district Hulst dan alleen maar als
een middel om zich zeiven te verrijken
en om de etnvoudigen van harte te
bedriegen-
In dit beeld sub 5 is geheel weer
gegeven het karakter van bet gebeele
christelijke Zeeland. Zeeland Is vol
gens de verkiezingen in meerderheid
christelijk, maar in deze christelijke
de
n I 5
Chris
tetijken godsdienst gche
verdwenen.
Onder christelijke godsdienst worden
ir het grootcrc deel
alleen ver
wet: rechtvaardigheid en barmhartig
heid en getrouwheid, wordt geheel
verwaarloosd. Het is juist omdat wil
meer hechten aan dit voornamere deel
dan aan de formaliteiten, dat tegen ons
is de Farizeesche haat van hen, die
zich uiterlijk alleen aan de formali
teiten houden
verwaarloozen.
In ons va.indcl van Voor waarheid
en recht, in onze grondregelen, in ons
program van actie, la het voornamere
deel van de wet belichaamd.
Dit voornamere deel beantwoordt
aan de behoeften van 's mcnschen ziel
en aan de behoeften die w(j gevoelen
jegens elkander te hebben, door ons
maatschappelijk samenleven, en wie
dit voornamere deel in acht neemt,
zal ook het mindere niet verwaarloo-
Daarom is
veel meer breeder
Is de grondslag van hét mindere, de
formaliteiten, zooveel brccdetfals meer
waard ia het innerlijk leven dan hef
uiterlijke van den menscb.
In bet katholieke deel van het
Zeeuwsche volkskarakter ligt dit opge
sloten dat dit karakter tot den gods
dienst geneigd is, maar het weet nu
niet meer waaraan zich te houden,
omdat het thans met wat bij de laatste
verkiezing is voorgevallen aan eigen
ij f beeft gevoeld wat zoovelen reeds
digheid en barmhartigheid en getrouw
heid. En aangezien een geloof zonder
de werken een dood geloof is zooals
staat In Schrift en Catechismus, heeft
het grootste deel van ons katholieke
Zeeuwsche volk de gevolgtrekking, en
de juiste gevolgtrekking gemaaktdat
itelijk-
Breda,
zooais deze zien vertoont
in een groot deel van het
dekenaat Hulst, van den
godsdienst afvallig Is ge
worden door zich ongeloo-
Het is voor een katholiek, die zijn
godsdienst lief heeft, pijnlijk dit te
moeten vaststellen, maar wij aarzelen
niet om het te doen, eerstens omdat
Waar onze katholieke
godsdienstloos Is, daar spraken
ken wij door onze daden en onze
woorden voor het katholieke volk den
levenden godsdienst. Bekend is het
woord van ern oude vrouw aan een
pastoor bij zijn huisbezoek tegen De
Volkswil .In één Volkswil van van
Dalsum leer ik meer godsdienst dan
door tien precken van U. In dll woord,
dat met zoovele zeilde woorden kan
worden vermeerderd, it vertegenwoor
digd het wezen van de trouw der
bevolking aan de Volkswil.
De R. K. partij met de Kath geeste
lijkheid vereenigd, is er in geslaagd
haar candidaat, die zij zoogenaamd
van de A. R. had overgenomen maar
werkelijkheid aan deze had opgc-
:n spre-
Met deze overwinning heeft zR een
nieuwe onteering aan het katholieke
vaandel gevoegd bij de vele onteerin-
waarmede zij dit vaandel heeft
vorig nummer hebben wtj
gezegd, dat hef Gods «vil Is, dal mr.
Dieleman nief zou worden de ver
tegenwoordiger van bet district Hulst
In de Provinciale Staten. Toch is dit
gebeurd, en hebben wij dus schijnbaar
onwaarheid gesproken. Maar dit is
slechts schijn. Gods wil was bet niet,
maar Hij liet het toe. opdat de R. K.
partij van het district Hulst katho
lieke partij zonder katholieke beginse
len en zonder kathojjeke daden
zich steeds meer zou onleeren opdat
wegens hare schandelijke ea wraak
roepende daden zij geheel onteerd zou
ten onder gaan zoodra haar uur zou
zijn geslagen.
In afwachting van dit uur zullen wij
aan deze R. K. partij de rust niet
gunnen.
De nu afgeloopen verkiezing heeft
gestaan in bet teefcen van de vrees voor
en de haat tegen van Dalsum en het
rijn de vrienden van Van Dalsum die om
hem hun slem aan den heer Kramer
hebben gegeven en ook om den heer
Kramer zeiven, omdat hij overal een
sympathieken indruk beeft achterge-
Die verkiezing beeft veler vertrou
wen geschokt, maar het onze kan
nimmer geschokt worden, omdat wij
weten dat Gods woord vast staat als
graniet. Maar Hij, als Hij spreekt door
de stem des volks, als Hij daarmede
het volk wil eeren, wil eerst het volk
op de proef stellen, gelijk Hjj den
enkelen mensch op de proef stelt, als
Hij deze tot eenig doel wil roepen.
Vrienden, Ood wil ons volk eeren
wegens de trouw en de liefde, die het
aan onzen persoon heelt bewezen,
want wij zijn een werktuig In Zijn
hand. Dit eeren kan geschieden op
zoovelerlei wijze, zoo«*tl hier als hier
namaals, het kan ook geschieden door
het de overwinning te bezorgen op
zijne vijanden, die bet belagen in de
belangen van zijne ziel en van zijne
tijdelijke welvaart en dit laatste zal
geschieden als de tijd rijp is.
Het uur nadert, waarop de tijd rijp
zal zijn.
Dit uur komt steeds nader, naarmate
meer openbaar zijn geworden aller
gedachten, want aan het eigentlijke
oordeel gaat vooraf een heimelijk oor
deel door het openbaren van wat in
nerlijk is ia den mensch.
Het is voor dit steeds «eer en steeds
meer voor ieder duidelijk openbaren
der gedachten, dat w|| nimmer den
strijd moeien opgeven.
Daarom zullen wIj telven
met Juni ons candidaat
gaan stellen voor de Pro
vinciale Staten,
:andida.
zijn.
opnie
We zullen dan staan tegenover vier
aftredende katholieke Statenleden, zijnde
de heeren E. B. Dumoleyn, A. Moerdijk,
J. van Rompu en Jos. van Waesberghe.
Opdat wij geheel zuiver zullen stsan
in dezen verkiezingstijd met Juni en
omdat wij beweren, dat deze vier kat
holieke Statenleden zijn vertegenwoor
digers van eene katholieke partij
zonder katholieke beginselen en
zonder katholieke daden, alken maar
kletspraatjes en centenkwestie, doen
wij verzoek aan onze abonnéa
dat ttf in de eerste drie
weken met hoor ea weder
hoor gaan noemen de kat
holieke daden dier vier
katholieke Statenleden.
Wij vragen dit, omdat deze katho-
Ikke daden aan ons onbekend zijn.
Mochten ze aan onze abonnés ook
niet bekend zijn, dan hebben deze die
Staknleden als katholiek Statenlid
la .De Volkswil* van 28 Mei 1910
zullen we alsdan de gevolgtrekking
maken, dk voor de hand ligt.
Vriendengeen moed verloren, de
overwinning is aan ons, let maar op
onzen vooruitgang in korten tijd.
H. A. VAN DALSUM.
SPR. 24 20.
Zy maken Pius X tot
een leugenaar.
Wie?
Een groot deel van de katholieke
geestelijkheid van het bisdom Breda.
Bewjjs.
Paos Pius X schreef in zgo be
kenden brief, voorkomende in de
„Kölnisohe Volkszeitung van 30 OcL
1906„Niet minder groot is de
„voldoening geit eest welke wij heb-
„ben ondervonden als gevolg van
„de herhaalde belofte der Puitache
„Katholieken om het gezag van den
„Apostelischen Stoel te volgen in
„alle godsdienstige zaken. Hoewel
„eenigen die de waarheid niet ken
„nen zich er levendig tegen hebben
„vériet, laat intusschen deze gehoor-
„xaamheid, zooale de dage-
„lyksche ondervinding
„het be w yst, aan ieder ren ge-
„heele en volledige vryheid in de
„zaken die den godsdienst niet aan
gaan.
De tweede Vastenbrief met wat
er op is gevolgd, de Paaschwei-
gering, het willen onttrekken
van personeel aan ons notarieel
kantoor en aan de drukkerij, het
laten gelden van het geestelijk gezag
bij verkiezingen, zijn juist het tegen
deel van die dagelijkeche ondervin
ding. Omdat dit in andere bisdommen
by ons weten niet voorkomt bewijst
dit, dat in het bisdom Breda de
geestelijkheid onzen Paus tot een
leugenaar maakt
Het ia dns niet te verwonderen
dat onze katholieke bevolking, die dit
hare achting voor de geestelijkheid
voelt verminderen door haar ei
gen schuld.
OPBJI EIS HM IB ONTSLAG.
Hulst, 29 April MO
Den Heer A. Vlasunrood,
HULST.
Alt secretaris van bet Roomsch-
Kathblick Kruisverbond. atdecling
Hulst, rust op mij de taak, U
navolgende mede te deelen
In den boezem van het dagelijksch
bestuur on«r aide
zen op artikel 5
waarin bepaald is, dat alleen katho
lieke mannen en jongelingen lid kun
nen zijn van bet R. K. Kruisverbond.
Er Is ook op gewezen dat U aan
een uwer eerste plichten als R. Kat
holiek niet voldaan hebt en U open
lik weigert te onderwerpen aan de
geestelijke overheid door het uit
brengen van een door Zijne Door
luchtige Hoogwaardigheid veroor
deeld blsd.
Besloten werd hieromtrent het ad
vies te vragen aan het Hoofdbestuur
onzer vereen iging te Breda.
Het advies hieromtrent Inidt als
volgt:
„Vddr alles dienen onze leden te
.zijn katholieken en wie zijn Paasch-
plichten niet vervult, is geen kotho-
Jlek en moet uit onze vereeniglng
.gezet worden. Het verspreiden van
.bedoeld blaadje alleen is reeds
.voldoende om een lid buiten de
„vereeniging te zetten. Daardoor
.toch toont men zich niet te «rillen
.onderwerpen aan onze kerkelijke
.overheid.'
U wordt derhalve geschrapt als
lid onzer Roomsch Katholieke ver-
ecnigiing.
Indien U echter de oorzaken van
Uw royement wegneemt, staat het
R. K. Kruisverbond weder voor U
open en zal men U gaarne weder
als lid aanvaarden.
Namens het Bestuur v/h R. K.
Kruisverbond,
De Secretaris:
AUO. ALBREOTS.
die «rij de hand boven het hoofd heb
ben gehouden en misschien het eenig»
lid, aal «verkelljk afschaffer is;
dat hij en zijne monter bij den deken
Brouwers van Hulst hun Paaschplicbl
hebben willen vervullen, maar zij
beiden, en zij alleen in Hulst behalve
dan Van Dalsum, door deken Brouwers
van Hulst zijn weggestuurd omdat
hij die beiden niet heeft
kunnen overhalen het be
zorgen van .De Volkswil'
In Hulst in de war le tla-
Velen zijn in Hulst ea ia de anders
katholieke gemeenten op de katholieks
geestelijken verontwaardigd, en wis
We rtua op bet standpunt dat
de openbare zaak in het openbaar
moet worden behandeld, en dat onre
vrienden recht hebben om mede ta
leven met ons lief en leed geljjk wjj
zeiven medeleven het lief ea leed
T" Daarom laten wjj volgen de dag
vaarding, die wjj hebben verkregen
tegen den 27 Mei voor de Bschtbaak
te Middelburg
De Officier van Justitie M de Am»-
dlssements-Rechtbsnk te Middelburg
beveelt den rijksveldwachter te Kapel-
lebrug te dagvaarden om op de terecht
zitting vu genoemde Rechtbank la da