DE VOLKSWIL sjr* No. 29. Zaterdag 16 April 1910. le Jaargang. Algemeep Weekblad te Hulst. liichtiiiff: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van westelijk en persoon of partü* VERSCHIJNT ZATERDAG. AD1IKI8TRATIE: Gentschestraat C 6 te Holst. DBUKKEBU: Gentschestraat B 4 te Halst. Advcrtentièn, in le eenden vóór Vrijdags on 12 uur. Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement ot geregelde plaaialag belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant 10.25. De candidaat van rDe Volkswil.' .De Volkswil* bepaalt In artikel 2 van hare grondregelen, dat zij Is on afhankelijk van eenige partij of van persoonlijk belang, en zH alleen wat I* waar en recht. En hart n persoon ot partij. In I van ons bestaan heb- nd. dat dit laatste niet Omdat onze richting is het stellen en het vragen van daden, omdat wij zijn ook een gewestelijk blad. ligt het op onzen weg. dat wij medeleven het volk leven onzer maatschappij en dit vooral in ons gewestjin dit volle leven Stelten onze daad en zeggen ons woord. In dikt volle leven van ons gewest Is nu'de vraag: wien moeten wij kie zen alt lid van de Provinciale Staten van Zeeland, ter vervulling van de tusschentljdsche vacetyre, ontstaan door het overlijden van den heer Moes. Wij hebben, omdat .De Volkswil* door het systeem van het recht op. het Vrije Woord van de abonnés, onder onze leiding, het blad is van de abonnés zeiven, In no. 27 het oordeel gevraagd van de abonnés, in welke richting zich onze sympathie zal uiten In die tus- schenüjdsche verkiezing. In no. 28, het nummer der vorige week hebben wij onder het Vrije Woord vernomen, wie door de abonnés als candidaat wordt verlangd. Het is op ééne uitzondering na ge weest de heer- H. K KAMER Ie Ter Neuzen. De ééne uitzondering was die van Een sufferig en droomerig Boerken, die gaame had gewild, dat wij zeiven ons candidaat hadden gesteld. Doch dit hebben wij niet willen en niet kunnen zijn, omdat wij geheel onze vrijheid wenschen te behouden tegen den tijd van de periodieke verkiezing H. Kramer te Ter Neuzen is alzoo de candidaat van .De Volkswil*. Over deze keuze van de abonnés zijn wij ten zeerste verheugd, omdat de heer KRAMER ons persoonlijk bekend is als een goed ging bet algemeen belang wil dienen en niet explolteeren ten bate van zich zeiven ot van anderen. Toen wij ons no. 27 schreven was niet bekend, dat de Liberale partij ook no. 28 verscheen, was het ons n I c t zeker bekend, omdat wl| hadden verwacht, dat deze partij om redenen van goede taktlek nu niet met een eigen candidaat zou zijn gekomen, ver mits er n u niet de geringste kans Is, dat de Liberale candidaat zal slagen. Toch Is de Liberale partij nu mei een eigen candidaat gekomen, en wel mtf den heer Pb. J. van Dlxhoom. Deze heer is ons anders wel bekend als een geschikt man, evenals naar wij vernamen het de heer Dees moet zijn, de laatste gesteld door de Chris telijk Historische Kicsverccniging, mi'- door geen enkele onzer abonnés Onze persoonlijke gedachte is, dat, indien nu de heer Kramer wordt gekozen, wij voor onzen per soon wel genegen zullen worden be vonden om die belde heeren met de Junlverkiezing aan te bevelen, en wij zullen tegen dien tijd daarover het oordeel vragen van onze abonnés en zeiven ons oordeel geven. Eene Statenverkiezing toch is slechts Indirect eene politieke verkiezing en nu is dit de zaakdat de Staten van Zeeland 42 leden tellen, dat daarin de Anti-Revolutionaire partij en de Libe rale Partij elk ongeveer 18 leden tellen ivloed, dlc kan uitoefenen, want" 6 plus 18 ot 8 plus 18 maakt altijd uit meer dan de helft, zoodat de 6, de 7 of de 8 a 11 ij d, als bet eens mocht gaan over partijstemmingen, de beslissing in han den hebben. Als wij deze nuchtere cijfers maar steeds voor oogen houden dan zullen wij en onze vrienden als natuurlijk ge volg ons door geen grootc woorden laten bang maken, maar steeds zake lijk blijven. Uit het Vrije Woord Is verder geble ken, dat onder onze abonnés niet de geringste sympathie is om de stem te geven aan den beer mr. Dieleman, den candidaat der Anti-revolutionaire partij s candidaat der Centrale R. K. wij geheel en al ondet er is ook door deze i opgegeven, dlc irechrijven. Doch verschillende redenen schrijve nderc r /alt het gehccle betoog van de Centrale R. K. Kicsver ccniging, dal de Anti-Revolutionaire parti] recht heeft op den openge vallen zetel, omdat de overleden heer Moes tot deze partij behoorde. Dit laatste nu is n I e t waar. De heer Moes behoorde niet tot de Anti-Revolutionaire maar lot dc Christelijk Historische Par- a. En deze partij heelt niet den heer eleman maar den hrcr Dces als candidaat. Te spreken, zooals Zelandla en dc met haar verbonden Zccuwschc Koerier doen, alsol dc Antl-Revolutio- nalren het volste recht hebben op den opengevallen zetel is alzoo een spre ken, dat met de waarheid ge heel en al in strijd Is. Er Is nog een andere en met het geheelc systeem van onze richting over eenstemmende reden, en wel die welke voortvloeit uit de door ons in het num mer der vorige week aangetoonde dwa ling van de Antithese, zooals dr. Kuv- pcr die verslaat. Deze dwaling maakt den godsdienst tot een middel om ie doeleinden te bereiken, en, niddcl ti- Zaligmaker, mtsv o r m d tëtèè'n bë£ man, terwijl HIJ integendeel Is een man van liefde, Die in Z«n gchcele open bare leven voortdurend werd gedwars boomd door de Farlzertn en Schriftge leerden, die hem ten Rotte deden krui sigen, omdat zij wel ccn Verlosser der zielen doch cta staatkundigen verlosser. En deze Farlzceén en Schrift geleerden van Jcsus'lijd zijn de politieke christenen van onzen lijd, die ook ons zouden willen kruisigen, als zij daartoe "et recht e» de macht konden doch het na doen op andere en dit alles met zellbewustcn wil en KRAMER lieke richting wordt voorgesteld en ge wild, de richting van scheiding van geestelijk en burgerlijk gezag, vermits beide gezag volgens Gods bestel belde zijn onafhankelijk op eigen terrein. Deze richting is ogk die van bet ge zonde volksverstand, dat zich zoo dui delijk uitspreekt in het volkswoord: de pastoor baas In zijn kerk en de burgemeester baas op het stadhuis. Als de pastoor of de dominé baas wil len zijn op het stadhuis, of als de burgemeester baas wil zgn in de kerk. dan is het evenwicht In de maatschappij verbroken, en dit verbreken is oorzaak niet alleen van allerlei dwalingen, maar ook van dc rust in dc gemeente, iets, waarvan wij in hel Land van Hulst ook cn vooral in den laalsten tijd de treu rigste ondervinding hebben, die zelfs dc volksvcrontwaardlging in groote mate heeft opgewekt Het is alzoo ook in het belang van hel herstel van deze rust, dat de heer Kramer wordt gekozen, en dit met zulk een getal vooral katholieke stemmen, dat dc Kerkelijke Overheid er een derge lijke overtuiging van krijgt, dat zij eens en vooral verklaart, dat het Pauselijk verlangen ook voor ons gewest van toepassing wordt verklaard. Dc kans voor den heer KRAMER om te worden gekozen is buitengewoon groot. Dit volgt reeds uit ae over tuiging, die wij uh het Vrije Woord voor abonnés hebben verkregen voor wat betreft het volksverlangen der Katholieke kiezers. Maar het volgt ook uil de overtuiging die wij hebben, dat een teer groot getal van de liberale cn chrlsteïijk-hlstorlsche kiezers op den heer KRAMER zullen stemmen als zl] denken aan de goede taktlek, die xl| daardoor zulten doen blijken met bet oog op de Junl verkiezing In ons gewest en waarop wij reeds hiervoor hebben gewezen. Met een groot vertrouwen zien wij alzoo den dag van Dinsdag 19 April te gemoct Door hft stemmen op den heer KRAMER bewijzen de I I zij waarde politieke lak ens gewest de richting willen ft van waarbcld en van recht En door dit te doen zullen zij een daad stellen, die in hare gevolgen de meest heil zame gevolgen zal hebben voor gods- dom, in dc eerste plaats in ons eigen gewest en in de latere verder strekkende gevolgen voor ons dierbaar vaderland, voor het Nederland, dat nog een schoone toekomst heelt, als wij afwijken van den weg, waarop de binnenlandsche poliiiek zich thans beweegt, die van partijschappen met voor doel onder vrome leuzen wercldschc belangen te dienen vin enkelen. H. A. VAN DALSUM. Reef ar weinig om wie toot w of sgew i(Jmaar doe xóé ea zegt at God met w ajj In alles wat gij oet. Ileh een goed geweten, en God zal Den 4 April werden wij gedagvaard, om op Vrijdag 8 April voor den heer Rechter-Commissaris te Middelburg te verschijnen, ten einde aldaar inlichtin gen te geven over een zaak, waarvan wil in kennis zouden worden gesteld. Een paar dagen later werd ons bc- teekend eene akte van beschuldiging, waarin slaat.Overwegende dat uit de voorloopigc information ten laste van den verdachte voldoende bezwaren zijn ontstaan dat hij op, of ongeveer 26 Februari 1910 te Hulst als uitgever van het te Hulst en omstreken algemeen verspreide blad .de Volkswil'in num mer 22 van dat blad een stuk heelt doen opnemen, waarvan de schrijver niet bekend is, noch op de eerste aan maning is bekend gemaakt; in welk stuk, beginnende met .Ossenisse 24— 2—1910 Den Heer van Dalsum" en ein digende met .het Is juffrouw Clemence. Dankend voorde plaatsing. Een trouwe lezer." opzettelijk de eer en goeden naam wordt aangerand van Clemence Dieleman, algemeen bekend onder den naam van Clemence, door haar ten laste te leggen dat zij te Ossenisse van den eencn boer naar den anderen zou loo- pen als een briesende leeuw met de bedreiging den werkman geen werk meer te mogen geven als hij .de Volks wil" niet wil opzeggen, met het kenne lijk doel om daaraan ruchtbaarheid te Siven door welk stuk althans genoemde lementlna Dieleman opzettelijk wordt beleedigd. We hebben natuurlijk aan de dag vaarding gevolg gegeven, ook In ver band met artikel 5 van onze grondrege len, dat bepaaltDe Volkswil erkent elk wettig gezag in weltige verlangens. En de heer Rechter-Commissaris be kleedt een wettig gezag en zijn verlan gen om voor ZijnEdelAchtbare te ver schijnen Is een wettig verlangen. Onze abonnés, die met ons medeleven het liet en leed in, door en met de Volkswil, hebben daarom recht van alles op de hoogte te blijven. De lieer Rechter-Commissaris deelde ons mede. dat er twee aanklachten te gen ons waren ingekomen. De eerste was die van pastoor Schets, die zich in zijn eer en goeden naam voelt aange rand wegens den Open Brief in no. 19, het nummer indertijd bekend als de Volkswil van den Blikken van Steen. Wij hebben gezegd, dat het niet in onze bedoeling heelt gelegen pastoor Schets te beleedigen, dat de In des Open Brief genoemde feiten algemeen bekende teiten zijn. dat wie iet* ver dient wat mag bebben, dat wij het recht hebben om verontwaardigd te zijn wegens ongerechtigheden, dat Christus blijkens bet Evangelie vso Matheus 23e hoofdstuk nog wel andere uitdrukkingen heeft gebezigd 'jegens dc Farizetcn en Schriftgeleerden van zijn tijd, dat. als Christus dit mocht doen, ook wij bet mogen doen jegens de Farizeïen en Schriftgeleerden van onzen tijd, dal bet gebruiken van gods dienstige middelen, eene Missie, om een courant te weren voor doel bad om zijn haat tegen ons uit te vieren, dat wij zeiven beleedigd zijn en we legden als bewijs daarvoor over een afschrift van den tweeden Vastenbrief, die, in tegenstelling met onzen eigen Open Brief, vol onwaarheden is, dat pastoor Scbets ook door dc Paasch- wclgering opnieuw een godsdienstig middel gebruikte om onze courant te weren, dat dergelijke handelingen recht geven om te spreken van een onwaar dig priester, dat wij ook in deze zaken den wettigen weg hebben gevolgd door op het boogere Kerkelijke gerag be roep te doen. We hebben herinnerd aan bet slot van den Open Brief: Welnu: als ge u niet stoort aan den Paus, dan is het uw eigen schuld dat de volksvcront waardlging u vermaant, cn als reden van het schrijven van den Open Brief hebben wij opgegeven j zooals de Brief ook zelf aangeeft, ons recht om ver ontwaardigd te zijn. Tot zoover het verhoor. We teckenen er nog dit bij au. Waar moet het heen met het grond wettelijk recht van vrijheid vu druk pers, als dit aan ieder burger gegeven recht door onridderlijke en zelfs door godsdienstige middelen wordt verkracht? Waar moet het heen met het recht van de pers, als dc pers niet het recht heelt om verontwaardigd te zijn over ongerechtigde en zelts zooals hier al gemeen bekende daadzaken? Wat is nu elgentlijk de aanleiding van de hut van pastoor Schets jegena ons? Een vu zijne parochianen en wel een vu de Paaschgewdgerden heelt het zeer juist gezegd: .Het Is niet Vsn Dslsum, hel Is niet .De Volks wil", het is de roede die 1e kort wordt* En waarom wordt de roede te kort? Omdat wij reeds isngen tijd vóórdat .De Volkswil* bestond hel bewijs geleverd met de eigen woorden de eigen daden van de pausu Leo XIII en Plus Xdit hel den katho lieken priester uitdrukkelijk Is vt zich met politieke verkiezingen Ie be moeien. Welnu: dit hadden èn pastoor Schets èn vele zijner ambtsbroeders juist gedaan bij de Statenverkiezing vu 1907. En omdat zij dit haf den gedun en wel op zooduige w|ze, dat zij de volksverontwurdlglnghadden opgewekt, hebben wij, als daad vu verdediging en na daartoe l« zijn getart geworden (men denke maar au het beruchte stuk: .Hoelang nog Zeeuwsch-Vlunderen 7) ons op dc woorden en didenvudcn Psus beroepen en het bewijs geleverd, dat deze alle ook worden geteerd door de Katholieke leer. In plaats vu voortaan gehoorzaam

Krantenbank Zeeland

Volkswil/Natuurrecht. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst | 1910 | | pagina 1