De Volkswil
Walchersche
Jute de Volksverachter,
tricar.
BIJVOEGSEL
van
van 2 April 1910.
ze van belang 1$ voor on» heclc volk,
want bet Ie», da» de vraag In de pen
gat. doet zich hier niet allrcn. maar
fit beet Nederland, tn beet Europa
voor. En het betrot grootc mcnschcn.
En 't antwoord was gemakkelijk te
geven I
Aan wle(n) de schuld Aangaande
kleine mcnschcn. aangaande de school
jeugd, aangaande het Iclnd, dat straks
volwassen tot een gewichtige taak
geroepen zal ziin, dat degelijke, deug
delijke handleiding behoclt, om een
maal een goedloopend rad in de groot*
machinemaatschappil Ie worden, is
die vraag in Middelburg, in Nederland,
in veel wijder kring nog. aan de orde.
De beantwoording ervan is veel las
tiger en tevens dringender, spoed-
eischcndcr. Terecht voelt men de
macht van het kleine, de vorming van
't kind en de bctcckenis van ons
volksonderwijs. Niet om niet maakt
het een belangrijk deti uit van voort
durende. vaak drukkende, lastige
Staatszorg, lastiger naarmate omtrent
dat onderwerp onder onze Staatsman
nen dc meest uiteenloopcnde idelen
gehuldigd worden en de onderwijs
kwestie dc gemoederen wamt maakt,
steeds de hartstochten In beweging
brengt.
Laten Spanje en Frankrijk van zich
hooren, de uitlating van den Bond van
Nedcrl. onderwijiers bij monde van
dhr Ossendorp, deed een storm van
verontwaardiging ontstaan, niet alleen
van de zijde van 't bezadigde deel
der voorstanders van zoogenaamd
neutraal onderwijs, maar ook van die
bondsmannen, welke ongaarne onder
de Jeugdige heethooldeo met hun
sociaal-democratische begrippen wen-
schen gerekend te worden.
Een andere groep, die meer goeds
verwacht van bijzonder onderwijs en
de vrije school wenscht met de open
bar* als aanvulsel, liet een juichkreet
hooren, en merkte met leedvermaak
op, hoe de openbare onderwijiers hun
eigen school den doodsteek loebrcn-
gen. Ik meen te weten, wie de
schuld dragen, dat deze schooltoe-
siand in 't leven geroepen ia. Ik
meen ook te weten hoe de schoolstrijd
bcCIndigd kan worden. Ik zal trachten
een en ander uiteen tc zetten.
Art. 35 der wet op 't lager onder-
FEUILLETON.
fiescUeOutige rsmii ril dra lijd
der (jdubfJa.
EER8TE BOEK.
(o)-o-(o)-
III.
JEHOVA EU MKT IT. JUDAS.
.Daar spreekt ge ten waar woord.
Sadoc. de schriftgeleerde, bracht hel
onheil aan, door de partij der Saddu-
ceén Ie stichten."
■Jethro zeide mij. dat het verlichten
zijn in de verkeerde beteckcnls van het
woord, die de wet en voorschriften
belachelijk maken en den spot drijven
met het geloot aan 't voortbestaan der
ziel, hetwelk toch zelfs de heidenen
met ons deden."
.Vloek over hen I* riep Mathalhlas.
.Niets Is hun heilig. ZH leven voort
in verwijfdheid, brasseiq en ontucht,
als verraders van hun volk, gladde
pluimstrijkers In dienst der vreemden.
Om hen heb ik Jerusalem vertalen,
waar zij dermate de eerste plaats In
namen. dat er voor mij geen lucht
genoeg overbleef."
.En gelooft ge. vader, dat de zonen
dezer mannen hun leven voorde goede
taak op't spel touden zetten Terwijl
Ik vaa schaamte verga, wegens dan
wijs luidtHet schoolonderwijs wordt
onder 1 aanleeren van gepaste en nut
tige kundigheden dienstbaar gemaakt
aan de ontwikkeling van de verstan
delijke vermogens der kinderen en aan
hunne opleiding tot alle christe
lijke en maatacbappelljke
deugden. De onderwijzer onthoudt zich
van iets te leeren, Ie doen of toe te
laten, wat strijdig Is met den eerbied.
un de godsdienstige be-
haat tegen Qod, overheid en gebod, I komen nieuwe bijzonderheden aan bef
I dan zal het kind van 'I btanconummcr I licht omtrent het nut, dat de vogels
stichten, zoodst het niet aangaat de
wettelijke bescherming slechts uit te
strekken over de thans In de Konink
lijke Besluiten vermelde vogels.
Door een icdrr erkende nuttige vogels,
s uilen, rietiangera, karckletcn, het
baardmannetje (panurus blarmlcui L)
cru., worden tevergeefs in de lijst der
Koninklijke Besluiten gezocht, terwi|l
ook in het geheel niet gerept wordt
van dc zeer zeldzaam voorkomende
vogelsoorten, als o, a. de lepelaars,
die door de toevallige omstandigheid,
dat wegens hun delocallseerd optreden
eenc bescherming van hunne broed
plaatsen in ons land mogelijk was,
van ecne gewisse uitroeiing thans ge
spaard zijn gebleven.
De zoocven genoemde vogels zijn
een gitep uit vele. die op bescherming
wachten en deze ten volle waard zijn.
Met groote voldoening wordt door
ons gedaclil aan het Koninklijk Besluit
Tta*'^ UjrtUUHk «uwdUn dteemer
christelijke natie, en is een kind van
de rcgcering. aan welker hoofd staat
onze koningin. Wat ligt dus meer voor
de hand. dan dat de dienaren In dienst
van het rijk, aangesteld aan zoo'n
school, geroepen zijn, op te voeden
tot goede staatsburgers? Zijn ze niet
verplicht het gezag hoog tc houden?
Indien nu onderwijiers beginsels voor
staan, die het gezag ondermijnen, be-
hooren ze hun ontslag Ie nemen ot Ie
krijgen, daar zjj hun plicht aan zoo'n
Inrichting niet willen ol kunnen be
trachten. Dat zulke elementen er toch
plaatsing vinden en geen ontslag aan
vragen. integendeel gewis de knedige
kinderziel zullen bewerken en ook ge«n
ontslag krijgen, is de groote lout.
Als een bijzonder* school leerkracht
behoeft, dan neemt men ervoor, die
van dc belijdenis zijn. Leeren ze
lecringen, In strijd met hun Juist om
lijnde beginselverklaring, dan gaan ze
er uit.
Alzoo vindt men daar In alle klassen
Mn systeem van opvoeding. En daar
de opvoeding, de zedelijke vorming,
als een roode draad het heelc onder
wijs doortrekt, heelt men daar richting,
vasten grond onder de voeten, waar
door het kind later goed zal weten wat
het wil.
Bij dc openbare school schuift hierin
de fout, dJc er door den wetgever in
gelegd Is. Deze Is dus de wart schul
dige van al 't geharrewar. Er ontbreekt
ccn nauwkeurige wiltbepsUng lp de
wet. Er wordt geschermd mei .neu
traliteit", die niet bestaat. Er is geen
eenheid, er is begripsverwarring. En
niet zonder reden is het volk da open
bare school het vertrouwen gaan ont
zeggen, dat geheel omver geschokt
wordt, door 't straffeloos uiten van
niet-neutrale, heilig- en majesleltschen-
nende Ideeën.
Staat In een der klassen een onder
wijzer, die tracht, in alle opzichten
neutraal, dus pit en zoutloos te zijn,
in een andere écn, die ware Christen
zin en vaderlandsliefde en vcrecrlng
van ons vorstenhuis aankweekt, in een
derde ccn man, wicn niets heilig of
verheven voorkomt, die bezield is met
smaad mijn volk aangedaan, laten zij
zwaarden verroesten, oefenen zij zich
In de spelen der Grieken, en in plaats
van aan dc voeten onzer schriftge
leerden te zitten, omringen zij de Griek-
sche vrouwen, die wulpsche dansen
uitvoeren."
Mathalhlas, die op het rustbed was
gaan ziften, zuchtte, maar wees de
bittere taal van zijn zoon niet af,
.leremias," zcide hij als tot zich zelvcn,
„Jcremlas
.Ja. vader, nog heden ia van kracht,
wat deze profeet heelt gezegd." riep
de jongeling: .Hoe zit
volk alleen? Hoe Is de
heidenen geworden als eet.
De vorstin der landschappen is schat
plichtig geworden
.Dan zullen wij met Jeremlaa tot
Jehova smecken.Gedenk, Heer, wat
ons geschied Is, aanschouw en zie
onze vcrsmsadhcld I Onze erfenis Is
weggeschonken aan vreemden.onze
huizen aan buitenlanders I Wij zfn
weezen geworden zonder vader, onze
moeders gelijk weduwen 1" Maar
nog is niet alle* verloren, mijn zoon,
nog geldt, wat Sophonlas, de profeet,
heelt gezegd.En Ik zal in het midden
van u laten een arm en behoeftig volk
en zij zullen hopen in den naam des
Hecren I"
.Wanneer u daarmede de Essacér*
bedoelt, vader, dan kunt u wel gelijk
hebben. In de tempelschool leerde
men ons. dat zij streng en afgezonderd
aan de westkust der zoutzee vanSo-
welnig meedragen, terwijl tien tegen
éen, t gevoel voor wat schoon en
edel Is, door de verderfelijke stellin
gen van den laatste verdoofd wordt
en vervangen door een geest van on
tevredenheid. dl* alles lecltjk maakt.
Onkruid tiert immers steeds welig,
woekert nog zeWs hol» Ijverige be
strijding. Niet minder vooral In zoo
vruchtbare aarde als In dc ziel van 'I
kind. Wat nu daartegen te doen
Wel. dan ligt het voor de band, dat
er éénheid In de wijze van opvoeding
moet komen, In dien geest, dat aan
de openbare school uitsluitend werk
krachten verbonden worden, die niet
het brood van het Rijk eten. terwijl
zij In een onder rijkscontrole staand
lichaam Ijveren voor omverwerping
der goede orde. maar die gehouden
zijn Christelijke deugden aan te kwee
ken en liefde voor vaderland en vor
stenhuis.
ZIJ, die dat van harte onderschrijven
kunnen voor benoeming I"
merking komenjnn in Junctie
J. Jfiï -t- zoolang ni" h"
oeren der gi
volksschool z
gewijzigd, dc
1 oude vertrouwen
verdienen; zij zou
niet ten doodt gedoemd zijn, maar
opbloeien. Zij zou éen richting geven
In hen revolutiegeest
R„ Ik geloot niet. dat leder 't met mij
eens zal aifnl Maar welen andersden
kenden soms tets beters aan de hand
tc doen? In ieder geval is de toestand
zóo niet te houórn. Afdoende wijzi
ging is noodzakelijk geworden. Ot is
misschien niet waar. dat ten 7000-tal
zijn. b« den
Bond,
1 sec.-dem. geest sdemt.
en waarvan de leden zich toch niet
een school als de tegenwoordige
openbare maar een republikclntche
wenschen
Mijn mcening geef Ik gaarne voor
een betere.
Uw getrouwe torenwachter
LANGE JAN.
Van alles wat.
Vogelnet. Door dc leden van het
bestuur der vctetniging lot behoud
van natuurmonumenten in Nederland
en der vercenlgiag tot bescherming
vogels, Is namens hunne Vtrcenlglngcn
het volgend* oedtr de aandacht vat
den minister van L. N. en H. gebracht
De tegenwoordige wet tot bescher
ming van diersoorten van den 25*ten
Mei (880, S. 80, verleent alleen eene
min ol meer doeltreffende bescherming
aan de vogels, die nuttig geacht wor
den voor landbouw en houftccll cn
houdt dus In bet geheel geen rekening
met de nimmer te onderschatten be-
teekenis der vogels op ander gebied,
niet hel minst voor de vcrhooglng van
het geeslelljk leven der mcnschhcld.
Maar zclls indien de wet alch wenscht
te blijven plaatsen op bet nuttigheids-
standpunt, moet worden erkend, dat
sij in haar tegenwoordlgen vorm in
het geheel niet op de hoogte is van
het wetenschappelijk onderroek van
den laatstcn tijd. Schier dagelijks
domi leven. Het moeten icrhjschapen
lieden wezen, die wel is waar bogen-
schljnlfjk op lief volk vertoornd zijn
en den tempel niet bezoeken, maar
nochthsni daarheen ottergaven
Jethro is van ereenjng, dat n
hen wel veredeling der zeden konde
verwachten, maar niet de verlossing
van het vreemde Jlik, of dat zij ons
tegen geweldenarijen vermochten te
beschermen, Men zegt. dat hunne
vier duizend koppen telt
zachtere geneeskunde.
.Ik denk ook niet aan het (fllle
volk der Essactrs," relde Mathatt
.Ik heb vernomen, dat er zich
nieuwe sekte gevormd heelt, welku
Veel aanhangers telt en niet zonder
Invloed Is, daar mannen ven aanzien
zich bij dien bond hebben aangesloten.
.Bedoelt u de wetgeleerden, dl
m*n Pturlxeén noemt?"
onzen godsdienst voor vreemden In
vloed te vrijwaren. Wanneer j|J mach
tiger worden, dan zou de toekomst
van ons votk wel eens in hunne han
den kunnen berusten."
.Jethro, mijn leermeester, is een
andere meening toegedaan, vaderhij
zegt dat z|| voor de doodc letter den
geest der wet vergeten. Zij leggen dc
Seen geleerde manierspitsvon-
cn trachten haar als met
haag te omgeven. Maar de wet des
getreden den 22ttcn Augustus I
opgenomen,
verkoopen
doch
ol gedeelten ervan bl| de wet
wordt verboden, zal de bescherming
niet voldoende blijken.
Evcntoo aal, toolang het In voorraad
hebben van beschermde vogels niet
strafbaar wordt gesteld, de uitvoering
der wet In menig opzicht een doode
letler blijken, daar het bewijs niet. ot
met groote moeilijkheid ral kunnen
worden geleverd, dat de In voorraad
zijnde vogels ten verkoop of ter levering
aanwezig zijn.
Reed* zijn Engeland en Duitschland
met de aldaar In werking getreden
vogelwcttenvoorgegaan, cn verdient het
bescherming
beginsel slechts in bepaalde gevallen
en voor sommige soorten uitzonderin
gen vast te stellen-
Met waardeering Is opgemerkt, dat
het vorige Jaar bij de behandeling der
begrooting voor 190!) In de aldecllngen
op de noodzakelijkheid ecner nieuwe
vogelwct is gewezen cn dal door Uwe
Ezcellenlie deze wet in uitzicht gesteld
werd.
Ondergtteckenden meenden echter
In het belang der zaak met gepaste
vrijmoedigheid, doch met bijrondcren
aandrang, ten beroep te mogen doen
op de bereidwilligheid Uwer Excel
lentie, om het daarheen te willen leiden,
dat de in bewerking zijnde vogelwct
zoo spoedig mogelijk worde ingediend,
opdat deze nog in bet zittingsjaar tot
wet moge worden verheven."
Koe .goochem" heer. Dercr
dagen deelde de Amsterdamsche mede
werker van' de .Opr. Haart. Crl". een
tweetal staaltjes mede uil dc ervaring
van belastingambtenaren.
.Een diamantslijper, ten huize van
zijn vader inwonend, had dc gewoonte
tclkcnjare 't .beschrljvlngsblljet" te ver
liezen en kwam dan ten kantore der
gemeente-belasting een nieuw vragen,
dat hij aldaar invulde. Met 'I invullen
achtte hij aan zijn wettelijke ver
plichtingen voldaan te hebbenbetalen
Heercn heelt geen bijwerking door
mcnschenhandcn van noodeJehova
heeft baar nlef alleen op twee stecncn
tafelen, maar zelfs ook in t]e harten
der heidenen geschreven. De Pharl-
zeén voegen pij de geboden des Heercn,
die duidelijk cn waardig zijn, duizen
derlei voorschriften cn bepalingen,
waarin zclls de rechtvaardige zich ver
wart, evenals in strikken cn netten.
Zij kloven een haar In vieren en han
gen te zeer un het kleine, om het
groote te begrijpen cn hulp I* brengen,
als (Je nood aan den man komt."
.En van wiet verwacht gij dan red
ding?" vroeg dc vader, min ot meer
er geraakt over, dat Jethro, dc leer
meester van zijn zoon, over belangrijke
dingen anders en blijkbaar juitlcr
dacht dan lilj,
De Jongeling haaide diep adem
sprak dan bedrukt.Vader, dat weet
ik niet!"
Toen kwam de wrevel In 't gemoed
van den man weer boven, cn toornend
zeldc hij.Dus zOó ver Is liet ge
komen, dat gij In de tempelschool nlei
anders leert dan verbittering en hope
loosheid? Wanneer Ik |n uweoogen
Jerusalem, kan Ik u Inch
zeggen, opdat gij weet, waarhoold
hart te wenden, wanneer gij, zooals
beden, kleinmoedig zijl:
alle aanmanlgen, dwangbevelen, ei
zonder gevolg bleven.
Dat duurde zoo vijf jaar lang. Toen
ging de man trouwen. HIJ huurde
ccn huls. meubileerde het, toog op
zijn huwelijksreis. Doch op den dag.
dat hij met zijnt Jonge vrouw huis
waarts kwam. achterhaalde hem dc
door deurwaarders aangesproken, die
nieuwe dwangbevelen overhandigden
voor belasting over vijl Jaren, ver
menden! met kosten van dwangbe
velen enz. Dc man had geen geld
genoeg bij zich, waama overgegaan
werd lot beslaglegging op zijn In
boedel. En met de kosten dezer be
slaglegging werd 'I totaal bedrag dat
nu Inderdaad aanzienlijk was ver
hoogd.
Het tw
tweede gevalbclrcfl eenJoodsch
koopmannetje die de belastingambte
naren te slim al was. Door een ver
zuim v
XiWX vTa7ü
een ander, gericht aan bem op zi.
nieuwe adres. De aanslagen ver
schilden aanrienlijk, en 'I mannetje
voldeed het laagste bedrag. De be
lastingadministratie wetend, hoeveel
Joodsche kooplui cenzelldcn naam
droegen, vermoedde niet. dat zij één
man een dubbelen aanslag gezonden
hadzond te zijner tijd waarschuwing,
aanmaning, dwangbevel, tot ten slotte
een deurwaarder beslag kwam leggen
op den inboedel.
Met zijn betaalden aanslag gewapend,
spoorde dadelijk 't joodje naar Haar
lem en deed Ziin beklag bij den Com
missaris der Koningin, llij klaagde
over bcnadreling in rijn handel, ge
schokt crcdict, geleden schade, onder
vonden schandeen dal terwijl hij
een eerlijk man was, die zijn be
lasting betaald had. Voor de schade
en sclunde vroeg hij schadeloos
stelling. ener bleet voor Amster
dam niets anders over, dan den man
een schadevergoeding tc geven.
.Ik houd me aanbevolen voor een
volgende vergissing", zei t mannetje,
terwijl hij dc mooie guldentjes opstreek.
.Mooie affairewat u. hceren?"
Als blikken hadden kunnen dooden I"
Uiubargarho kolen ccboyeot.
Op de emplacementen van dc mijnen
in Limburg liggen verbazende hoe
veelheden steenkolen opgehoopt. Er
Is bijna geen afzet; het Rheinlsch-
Westtélische Kohlcnsyndlkal - ver
tegenwoordigers voor Nederland .De
Stecnkolcnhandclsvcrecniging* te
Utrecht neemt geen Limburgschc
kolen meer. De vcrcenigfng gaat zclls
verderom den afzet van die kolen
in Nederland geheel tegen te gaan,
brengt ze haar enorme voorraden
steenkolen uit Rijnland en Westlalcn
tegen' zeer lage prijzen op de markt.
Het plan is daarmee door Ie gaan,
tut de Limburgsche kolen geheel van de
Nedcrlandschc markt verdrongen zijn,
tenzij dc mijndirectics in Limburg er
toe besluiten, dat de voor Nederland
bestemde hoeveelheden uit die mijnen
door tusschenkomsi van de vereeniging
verhandeld worden.
.Noem mij niet moedeloos, vader I*
smeekte dc poon, .want ook mijne
hoop berust óp den Heerfuec zeg)
toch reeds in naam van Jehova van
ons volk .Want Israel is ccn kind cn
ik heb hel Hel gehad cn uit Egypte
heb ik mijnen Zoon geroepen I* Maar
ik weet, dat de Heer vrije mannen
bemint en dengene helpt die zich
zeiven helpen, gelUk Davld, toen hij
legen Goliath streed."
Mathathlns stond op en legde zijn
hand op den schouder van zijnen zoon,
.Wat gij mil gezegd hebt, is niei
heel en al onjutslmaar hel treft mij
onaangenaam, dc wijsheid van gr|Js
geworden mannen uit den mond van
een knaap Ie vernemen. Wijsheid cn
ondervinding zijn menigmaal als honig,
die van gillbooman wordt verzameld:
dc wijze neemt alleen dc honing: gij
daarentegen neemt ook het vergift en
verbittert daarmede dc dagen uwer
Jeugd. Spreek niet m« Iedereen over
datgene, wat als het ware een geheim
moest zijn In uw eigen hart. Uw
vriend heelt een vriend, en de vriend
van uwen vriend heeft ook een yrleojJ
laat nicls uit I Wees vooral achter
houdend met uw streng oordeel tegen
over vreemden; dc jeugd is de tijd van
leeren, niet van oordeelen. Het oog,
dat ziet cn niet hoort, moet niet ge
belgd zijn op het oor, dat hoort cn
niet ziet Wtca bescheiden In uw