DE VOLKSWIL
De Slalenvaralure Moes.
No. 27.
Zaterdag 2 April 1910.
le Jaargang.
Gewestelijk en Algemt
Richting:: Voor waarheid eu voor recht, door ei
persoon of partij.
VERSCHIJNT
fen Weekblad te Hulst.
daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
SATERDAG.
REDACTIE:
Gentschestraat C 7 te Hulst.
NEDERLAND
BELOIE
ANDERE LANDEN
Stichter: H. A. van Dalsum.
Niet geplaatste stukken worden niet tuug gegeven,
Het blad neemt geent verantwoordelijkheid voor den Inhoud
van het Trije Woord en voor dien van AdrartratMn.
ADMINISTRATIE:
Gentschestraat C 6 te Hukt.
DSIIIEKH:
Gentschestraat B 4 te Hukt.
Advert entltn, in te zenden vódr Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregeld* plaatsin
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant fOJB.
Zooals wij de vorige week hebben
gezegd, zal .De Volkswil* in deze
tusschenlljdsche vacature geen candi
dal! stellen en stelt zich de heer Van
Dalsum daarvoor niet beschikbaar. Dit
is gezegd' en daar bljjft het bij. We
spreken niet met twee monden.
We hebben toen er bijgevoegd.Zij
(De Volkswil) zal afwachlen wat ande
ren doen, en, mocht er eene stemming
noodlg zijn, dan zal zij, sooals ook
leder van haar verwacht, haar oordeel
geven en naar haar oordeel weten te
handelen.'
Wij willen dus afwachten wat ande
ren doen. Het ligt daarom op onzen
we^, «lat we luisteren, wat anderen
Uit Zelandla hebben wc het volgende
In jtca höBWartikel .Een eerepllchl'
ja, fcur nummer van 12 Maart beweert
""dat op de Katholieke kiezers van
bet dRlrict Hulst ten duren maar eer-
VoTfen plicht rust om hunne trouw aan
de coalitie le bewijzen. Zij vraagt:
Is daarvoor nog een pleidooi noodlg?
Het kentcckcn van geheel de Christen
held, ook in ons Vaderland, is het
.Onze Vader.' En dan Is verder haar
dat de
bondgenooten met de Katholieken heb
ben hetzelfde gebed van het Onze
Vader. En op deze reden rust dan
bet pleidooi van Zelandla. dat de Kat
holieken van het Sjatendistrict Hulst
reeds bij eerste stemming, zoo moge
lijk bij enkele candidaatstelling. den
door de Anti-Revolutionaire partij te
stellen candldaat zullen kiezen. Be
halve het gelijk bidden van het Onze
Vader wordt nog beroep gedaan op
een groote Heilige van Gods Kerk, den
H. Pacianus, die dan in het jaar 390
als bisschop van Barcelona In een
geur van heiligheid is gestorven en
die de eeuwig gedenkwaardige woorden
zou hebben gezegd .Christen is mijn
naam, Katholiek is mijn bijnaam." En
.ook onze Anti-revolutionaire broeders
zijn fier op den naam van Christen,
Calvinist Is hun bijnaam, gelijk Katho
liek de onze ia.'
Wegens dit artikel van Zelandla is
onder hare eigen lezers gezegdnu
nog mooier, als Katholiek en Calvinist
maar bijnamen zijn. dan moeten
ook
ook maar protestant wordei
is toch altijdgcmakkelljkerda
Zelandla van 19 Maart gaat op
idee voort, en bepleit dat het bil
is, dat de Katholieken den openge
vallen zetel wederom doen bezetten
door een Anti-Revolutionair, aan te
wijzen door de Centrale Anti-Rcvol.
Kiesvereenlglng.
Hulsterblad van 19 Maart betoogt,
dat coalitieplicht alleen te pas komt
in districten, waar de coalitiepartijen
elkander noodlg hebben om eikaars
candldaten gekozen le krijgen, doch
dal In hel Slatcn-distrlct Hulst de Kat
holieken alleen sterk genoeg zijn om
de eigen candldaten le kiezen.
Hulsterblad van 26 Maart ontkent
een* bewering van Zelandla van 19
Maart, dat er cene afspraak is
tusschen Katholieke en Antl-Rcv. Kies
verenigingen om een zetel aan de
Antl-rtv. te laten, omdat, toen de heer
Moes voor de eerste maal gtkoxen
werd, ^er nog^geen Katholieke Kles-
Uit Hulstcrblad vernamen we verder,
dal in do vergadering van Afdccllng-
atgevaardigden der Centrale R. K. Kies
vereenlglng mcl algemeene stemmen
is besloten den candldaat der Anti
revolutionaire parttl over te nemen,
En verder, dat dit besluit is genomen
zonder de leden der eigen klcsvcr-
eenlgt'.g er In te kennen. Is dit laatste
juist, en we moeten deze juistheid
ook uit sndere bronnen aannemen, dan
is dit het feit: dat in een ge
woon onderonsje een besluit
wordt genomen, dat de leden der kies
vereniging maar stil moeten slikken,
zoodat de leden eenvoudig weg als
een soort schooljongens worden In een
Dan hebben de abonnés
ek gezet. I
n De Volks
zij hebben het Vrije Woord
dan de leden der R. K. Kiesvereenl
glng, want deze hebben niet eens de
gelegenheid om Iets tc zeggen.
Uit de Middelburgsche Courant
en ook van ander zijden vernamen
we, dat het de bedoeling Is van de
Anti-Rev. Kiesvereniging om mr. P.
Dlclcman le Middelburg, candldaat te
stellen, die dus dan zou worden dc
candldaat der R. K. Kiesvereniging.
Maar ook vernemen we, dat mr. P.
Dicleman clgentlljk niet dc gewilde
man is bij de Anti-Revolutionaire pari!|,
doch degene is, die de Centrale R.
K. Kiesvereniging aan die partij aan
beveelt, en dat de A.-R. Partij meer
genegen Is om den heer D. J. Dees
te Neuzen, reeds als candldaat gesteld
volgens de Ter Neuzensche Courant
door de Christelijk Historische Kies
vereniging aldaar, over te nemen.
De Liberale Party schijnt niet met-
een candldaat te zullen uitkomen, al
thans. we hebben daarvan niets ver-
N'u wordt ons geschrven, dat van
wege Katholieken, en overenkomstlg
het advies van het .Hulsterblad", be
sloten is den katholieken heer Herman
Kramer tc Ter Neuzen candldaat te
stellen.
Is het laatste juist, en wij hebben
geen reden aan de juistheid van onze
bron te twijfelen, dan is ons oordeel,
dat die keuze van den heer Kramer
een teer goede Is en zouden we hem
aan al onze vrienden aanbevelen.
Onder alle namen toch van de heem
die als candldaten zijn genoemd, is
alleen de heer Kramer abonnf op .de
Volkswil*. En, gedachtig aan den over
ons en over onze abonnéi geganen
storm, die voor gevolg heeft gehad,
dat wij Volkswillers zeggenwe moe
ten elkander bijstaan, zulten wc ook
onzen vriend Kramer willen steunen.
Er komt nog dit bij, dat de heer
Kramer ons openlijk en trouw heeft
gesteund In de Stalcnverklczing van
1907, en van Dalsum vergeet zooiels
niet.
Nu is de zaak. dat niet van Dalsum
dc Volkswil Is, maar dat door het sy-
van het Vrije Woord dc Volkswil
rgaan Is vari de abonnfi
en onder onze leiding. Hel is
om deze reden, dat wl| het oordeel in
dc tegenwoordige verkiezing willen
hooren van onze abonnés.
Om le komen tot ten zakelijk oor
deel zullen we vragen stellen
1. Zal dc Volkswil met Zelandla
cn hare partij medegaan en steunen
den Anti-revolutionairen ol Chrlstclljk-
Historlschcn candldaat
2. Zal de Volkswil het advies vol
gen van het Hulstezblad cn steunen
3. Als de Volkswil met Zelandla
4. Als dc Volkswil het advies volgl
van het Hulstcrblad zullen we dan
steunen onzen abonné den katholieken
heer Herman Kramer tc Ter Neuzen
Ter toelichting voor wat betreft de
De heer Decs fs wethouder te Ter
De heer Dicleman advocaat te Mid
delburg, Is vroeger lid van de Staten
en zelfs lid van Gedeputeerde Staten
geweest voor het district Middelburg,
maar is door zijne eigen partij ge
deeltelijk losgelaten en daarom in 1907
niet herkozen. Hij is de gewilde man
van de R. K. Centrale Kiesvereenlglng
van Hulst, omdat hij feitelijk lid is van
de bekende handelsfirma met Hulst als
hoofdzetel, ten doel hebbende hel onder
vrome namen verkrijgen van geldge
vende betrekkingen.
De heer Kramer-staat bulten cn
tegen deze handelsfirma, Is niet
alleen ten Katholiek van dc daad. hij
is van een zeer goed zedelijk leven
hij is als lid van dc Kamer van Koop
handel en door zijn schcepszakcn be
kend met de belangen van het weste
lijk deel van ons districthij is vriend
van De Volkswil, en woont binnen
het district, wat met mr. Dicleman
niet het geval is.
We meenen, dat we zoo zakelijk
mogelijk hebben geluisterd. Onder het
Vrije Woord der volgende week vragen
we nu het oordeel onzer abonnés.
H. A. VAN DALSUM.
Hel. valt niet zwaar aiewchelüfcen
troost te rersmaden, alt do goddelijke
daar ls. Baar hot b groot en zeer
groot zoowel den meiwchelljkcn alt
goddelljken troost te kannen ontberen,
en tot Gods cere do ballingschap dc»
harten gewillig to terdragen, in niet»
ziek zelren te zoeken, noch op eigene
NAV. II 9 1.
Het weigeren van de
Paascbplit'llt-
In de parochie SI. lanslcen cn
in deze alleen heelt pastoor Schels
aan vele zijner parochianen geweigerd
om hen lot den plicht van biechten cn
communicecren bij gelegenheid van
Raschcn toe te laicn, cn men spreekt
reeds van over de honderd, omdat deze
in den biechtstoel weigeren .de Volks
wil" op te zeggen. Wegens dit feit is
door deze gewcigerden blijkens een
door ons ontvangen advertentie en
onder de advertenties te vinden, be
sloten om over deze zaak cene open
bare vergadering te houden.
Pastoor Schels heeft door dit weige
ren eene dasd verricht, die is: lo.
eene grove bclccdlglng jegens ons,
2o. eene grove bctcediglng jegens zijne
3o. eene daad van
f.liVsehiiMii:
mNtetttr.
maakt jegens den Eeuwi-
we te be
wijzen. de twee eersten spreken zonder
:t ge-
Doe wetgevende macht gebruikt
ont wetten voor te schrijven die bin-
dcnl zijna. voor een bepaalden stand,
b. v. den geestelijken stand, b. voor
alle geloovigen.
D< Kerkelijke wet, die bindend is
voor alle geloovigen is vervat in de
Vijf Oeboden der Heilige Kerk.
Tol deze Vijf geboden behoort het,
op straffe van doodzonde, eenmaal
'sjaar* omstreeks Paschen te biechten
en te communicecren.
Deze verplichting van alle geloovi
gen bevat omgekeerd de verplichting
van de priesters, om aan hunne ge
loovigen de gelegenheid te
geven tc biechten en te communicecren.
Als er bv. verplichting is om dc kinde
ren naar school te zenden, dan moet
ook dc onderwijzer deze kinderen in
school ontvangen en hun daar onder
wijs geven, want andcis heelt de ver
plichting van naar school zenden geen
Die verplichting van dc pricslers om
gelegenheid te geven vervalt, als er
cene wettige reden Is, te beoor-
dcclcn jdoor de kerkelijke wet, omdat
dc verplichting zelve ook door de
kerkelijke wet is opgelegd, om iemand
niet daartoe toe tc laten.
De reden moet wettig zijn, dus niet
willekeurig. Welnu: .De Volkswil"
heeft abonnés In alle parochies van
het dekenaat Hulst.
Is het geabonneerd zijn op .De
Volkswil" eene wettige reden, om den
geabonneerde zijn Paschen te onthou
den, dan moet deze reden gelden min
stens voor liet gehcele dekenaat Hulst,
want, zoogoed als cene burgerlijke
wet in Nederland geldig is voor alle
tlaatsen in Nederland, evenzoo is eene
crkelijkc wet verbindend voor alle
geloovigen verbindend op alle plaatsen,
cn niet alleen in eene bepaalde parochie.
Pastoor Schets van Sint Jansteen nu
heelt voor zijne parochie de kerkelijke
wet als geldig geacht, in dc andere
parochies fs geoordeeld van niet geldig.
Nu hcefl ól pastoor Schets gelijk cn
alle anderen ongelijk, of alle ander
hebben gelijk en pastoor Schets o
'X
'Ie moet het uitmaken?
Afgaande op de daden, zien we,
dat dc pastoor-deken van Hulst het
abonnement op .De Volkswil'
beschouwt.
Er is alzoo strijd tusschen den pa
stoor van St. Janstccn en den deken
van Hulst.
oordeelt weten wc niet cn kunnen wc
uit de daden niet opmaken. Als onze
vrienden van St. Janstcen dit ook niet
kunnen, dan ligt op dc eerste plaats
op hun weg om het oordeel hunner
zaak aan Mgr. tc vragen.
W» weten echter wel wat de Paus
van Rome In deze zaak leert cn wil.
Onze Paus heeft beroep gedaan op
de dagelijk sche ondervin
ding, dat de gehoorzaamheid van de
Katholieken in godsdienstige zaken
hen geheel vrij laat in wtrtldschc
zaken. En h« heelt In 2ijne Vermaning
van Augustus 1906 aan zijne priesters
op het hart gedrukt, dat zij in het
priesterlijk ambt niet handelen in eigen
naam, doch Indien van Jesus Christus.
menissen Oods (1 Cor. i
wij vervullen een zending voor v-nn>-
tus" (11 Cor. V, 20). En de Paus spreekt
daarin verder„Hierin (in zelfver
loochening) vooral, beminde Zonen,
ligt al de kracht en de deugdzaamheid
en de vrucht van geheel ae priester
lijke bediening vervat Want Indien
iemand ter wfile van schandelik ge
win handeltIndien hij zich mengt in
wercldsche dingenindienenz,,
dat alles vloeit hieruit voort, dat hi
geen acht geeft op het woord van
Christus en den levensregel veracht
door Hem vastgesteld.Indien iemand
na Mij wil komen, verloochent hi zich
zelf." (Math. XVI, 22).
Nu is de zaak zoo: dat bet zich
i .De Volkswil" r
i wercldsche dlngi
verbiedt niet alleen
Pastoor maar ook aan den Bisschop.
Op grond van de Katholieke kerke
lijke leer heelt pastoor Schets Iets ge
daan, wat daarmede in stzfjd is.
En in dc Oroote Cathechismus, uit
gegeven met goedkeuring en toestem
ming onder aodere van Mgr. den
Bisschop van Breda en Mgr. den Aarts
bisschop van Utrecht staat inAanhang
omtrent de plichten der overheden:
.V. Wat zijn de overheden aan hunne
onderdanen schuldig? A. De over
heden, zoowel burgerlijke als geestelijke
zijn door Qod aangesteld tot weizin
hunner onderdanendaarom moeten
zij le enz. 2e hun ambt met wijsheid en
onomkoopbare rechtvaardigheid waar-
nen, 3enz. en 4enz. .Als iemand voor de
.zijnen en bijzonder voor de huisge-
mm geene zorg draagt, dan heeft
Het Paschen weigeren om eene o n-
wettige reden is een niet zorg dra
gen voor de huisgenooten.
Onze oude eerbiedwaardige Bisschop
zal deze plicht der overheid niet ver
zaken als hij weet dat een zijner
ondergeschikte priesters misbruik maakt
van zijn geestelijk ambt.
Het komt ons daarom voor, dat de
aangewezen weg Is Mgr. van Breda
met de handelingen van pastoor Schets
bekend te maken.
Om dit te bereiken, zullen we het
tegenwoordige nummer per aangetce-
kenden brief zenden én aan Mgr. den
Bisschop van Breda én aan Mgr. den
Aartsbisschop van Utrecht
En geven we aan onze vrienden van
St. Jansteen den raad, om op de voor
genomen vergadering in alles wettig en
eerbiedig te zijn, in overeenstemming
met onze eigen houding: Kalmte wint.
In zeker dorp had de gemeenteveld
wachter zich verdienstelijk gemaakt
door een procesverbaal op te maken
tegen een dertigtal schooljongens, die
zich hadden schuldig gemaakt aan het
crgcrlljklcitvan tegen elkander sneeuw
ballen te gooien.
De jongens worden deftig gedag
vaard. komen op het kantongerecht,
i de Ambtenaar r*
