1 DE VOLKSWIL No. 9. Zaterdag 27 November 1909. Ie Jaargang. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst. Richting: Voor waarheid cn voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van persoon of partij. VEHSCHUNT ELKEN ZATERDAG. BK01CT1E: Gentschestraat C 7 te Hulst. NEDERLAND1 0.50. BELOIEfr 1.20. ANDERE LANDEN 1 0.80. - Abonnement» worden dagelijks aangenomen. - Stichter: H. A. vilt Dalsum. Niet geplaatste stukken worden niet teug gegeven. Het blad neemt ceene vcrantwoordelAheld voor den ie n bet Vrije Wow* en voor dien van llrartmtila. A DU RIST BA Til: Gcntsch est raat C ,6 te Hulst. DBUKKERU: Gentschestraat B 4 te Hulst. Advertentlïn. in te renden vddr Vrijdags om 12 uur. Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing Dienstaanbiedingen contant I0.2J. Hollaiidsche Brieven. Wij hopen eenigo artikelen te wijden aan .het Volk". Nu is bet eeoe eerste voorwaarde, dat mtn ons goed bcgrijpc, m. a. w. da! men wete, wat nten van onzen kant daaronder ral hebben te verstaan. Wij bedoelen daarmede geenszins een polimiek» te voeren met het z. g. sociaal-demokratisch dagblad van dien naam. Niet omdat onre pen den strijd schuwt, niet omdat wij ons in alles den tegenstanders van dat orgaan toonen, maar eenvoudig, omdat zulks vooralsnog niet op onzen weg ligt. Wij bedoelen ook niet eer.e onadelijkc bejegening of benemlng voor die dui zenden kloeke handwerkslieden en veld- den neus optrekt en van *Ld a t volk" spreekt dit alles zij verre. Wij hebben het oog op allen, de dienst baren, de arbeiders van Uei es haf, van boer en burgcr'tn heer. Wij stel len er een eer in, in ons blad over hen. te sprekén, omdat er zooveel over te zeggen is, omdat waardering van het volk, van dit volk, getuigenis geeft van een open oog voor misstanden en ellende, van warm gevoel voor wat tot leniging der sociale ellende kan worden gedaan. We verdeelen die arbeiden in en kele klassen en wel eerstens zij, die zwaar op hunne schouders voeten drukkentweedens zij, die niet hard tubben en zwoegen toch ternauwernood voor zich en de hunnen brood kunnen verdienen, die, gevolg van die armoede, zich ieder genotmiddel moeten ont zeggen en eindelijk de armsten der armen, die het leven dragen als een last die iedere dag opnieuw zuchten om uilkomst, zij het zelfs door den dood Konden wij de armen van deze aarde doen verdwijnen, zal men ons mis schien toeroepen, de wereld waar een Paradijs! Maar neen, dat kon niet, zelfs kunnen wij zonder profeet te zijn u voorspellen, dat die tijd nimmer komen zal. Hiermee staat of valt tevens de leer der socialisten, die het volk voorspie gelen dat slechts noodig is bel kapi taal Ic vernietigen om welvaart en ge luk aan allen te brengen. Wij, die gelooven, hebben het woord van de eeuwige Waarheid zelf. die ons zeet .De armen hebt gij altijd bij u." His torisch is dus ;t verschil in klaseen. armen waren er immer en zullen er steeds blijven. Misschien vinden wc later nog wel eens gelegenheid, om over dit onderwerp meer uit te wel den. 't is nog lang niet uitgeput, doch daarvan thans genoeg. De tweede vraag, die voor onzen geest komt is wel dezeh o c is dat volk Dol volk is over 't algemeen goedGoed, maar dit woord zegt zoo weinig! Me» evenveel recht zeggen we, dit woord zegt zooveel. En wilt ge, dot aPtiatm zaamt zehet bidt en werkt He» volk heelt nog meer goede hoedanigheden cn na godsdienst denken wc san zijne huiselijkheid. Huiselijkheid it een karaktertrek van den Hollander, die hem gunstig onderscheidt van zijn buren in den vreemde, 7 Volk, de werkman zoekt zijn geluk waar het in werkelijkheid te vinden Is: b|j vrouw cn kroost. 1 Woelige stadsleven, het café-leren der groote-stede-bewoners lacht hem niet aanhij loost een zucht van verlichting, als hij de stad verlaat, waarin hij noodgedwongen vertoefde; zelfs 't verccnigingsleven van onzen tijd is soms niet bij raad moeder de vrouw vandaal hij kent de spreukOost. te krijgen, west, thuis iatogodsdlcn- volk is ook stig en huiselijk. Het ernstig en kalm. De vro wuftheid toe is bet leneenei Het gaat kalm zijn gang veel. De vele belecdigingen, zijn stand i, de onrechtvaardige, aan houding die de metrge- hem gedurende langen tijd koud. Eerst wanneer dat spelletje steeds aanhoudt, als de ontevredenheid steeds meer wordt geprikkeld, dan uit zich de woede des volks in oproer, ja In moord. En aan wie dan de schuld? Immers, ■'ter, arbeiders zijn ook mensctien. Vddr we eindigen met de opsom ing der volksdeugden oa ook zijne zien, moeien we nog met een enkel woord spreken over zijn Helde voor en gehoorzaamheid aan he< gezag In 'tbizonder waar het geldt de persoon van H. M. onze geCrbiedlgdc Koningin en Haar vorstelijk Huis. Hoeveel heelt het geleden, wanneer ziekte der Hooge Vrouwe trofwie zou meer cn vuriger Jverlangd hebben naar een Koningskind dan juist deze stand? Was 90 April I. geen volksjubclavond bil Prinses uliana's geboorte Het volk gehoor zaamt gaarne, het overtreed niet zoo vaak opzettelijk wetten en gebodetzato wf# mogelijk Het ia leert op den goeden trouw cn de ge hoorzaamheid van het arbeidende volk. Men ontwikkelt bet nog imau doende cn doet het blindelings aan "tgeen men zich voorstel.. denke aan verkiezingen In de eerste Plaats, osn de zoogenaamde coalitie ia de tweede plaats. Over een en bet volk behept is, to po. 1. Het zij verre van ons te miim beweren, als zouden de hoogere krin gen zich In dezen minder bezondigen dan de lagere. Misschien Is 't tegen deel waar. Doch primo brengt drinken zulke rampzalige gevolgen daar niet voort als hier, en sec undo waar slecht wordt voorgegaan, Is slecht volgen des te ongcweaschtcr. Nu versla mts ons Sr; ol bier aan ai drinken. Een feit is da» er te gedronken wordt, in 't Noorden Jenever, in 7 Zuiden bier. Beide dc orde komt, doch leder weUtnkend mensch met gezond-nuchler «cisland weet dat drankmisbruik de kanker is, die aan ons volk knaagt Na drankmisbruik Is geen grooler euvel dan hoogmoed. Wie gaat win onzen tijd al nic» boven zfn stard! Wljvooron» gelooven dat deze on- li dit -J gatsr. hoogmoed van dat gedeelte des volks, dat steeds met nMdlv oov 'tandem welvaart begluurt en ultborgt en nooit WAAROM? Omdat .De Volkswil" ridderlijk to zond zij van haar «orig nummer een exemplaar aan den heer]os. van Waes- berghe te Hulst. Deze zond bet o Ie ons niet, omdat wij tt dc manieren van dat beer bekend Maar dit neemt niet Deze vraag zullen we trachten zelf te beantwoorden, aan anderen hel recht om, indien ons antwoord onjuist is, de onjuistheid aan te toonen. Wat Is de zaak? Dat heer heeft zich altijd verbeeld, dat hij is de aangewezen man in het district Hulst van wien alles moet uitgaan inzake het openbare leven in dat district Dezen zomer beeft hl bet zelf ver teld, dat hg Van Dalsum met vreugde had zien komen, maar deze ging zijn eigen weg op. en van dll oogenbllk al wis de vreugde In nW-vrengde verdiend in het openbare leven, maar onder openbareleven verstond en de ambten bekleeden, die door Staat, provincie, gemeente en polder o» door kiezers te begeven zijn. Deze te ver krijgen en de middelen, directe en In directe, om er toe te komen, dat ia politiek. En als bet Streven tot dit verkrijgen geschiedt door katholieken, dan is dit streven katholieke politiek. En geschiedt dit streven nog met als middel bet paaien mei beloften aan arbeldersklexers. dan heet bet vooruit strevende katholieke politiek. Nu wordl dll niet alleen onder I ponnen mei meat, omiot neeat n.j afvallige hoewel hi er nooit ton mede van bet algemeen weMJn op belang- looze wijze cn vertoond bet nkt aHetn maar beoefende het op zoodanige wflte. voor Van Dalzum, alswel. dat bet groolc publick zou gaan opmerken en naden ken we zijn toch meer gebaat met de politiek van Van Dalsum, als met die van het ambtengejaag. Eenc tweede zaak is dezedat het genoemde heer, omdat hij goed kan praten, maar niet kan spreken, zich zeiven beschouwt als een soort ade laar, en daarom voor zich zeiven de toekomst wilde bewaren als meeneode te zijn de man. van wien het heil van alles In het Land van Hulst aibangt. Het verschil tusschcn praten en spreken lapraten is het spreken van woorden zonder inhoud en spreken is het spreken van woorden met inhoud. Een derde zaak is: dat in 1907 op zoodanige wijze legen van Dalsum is gelasterd, dat zijn hart verzadigd is spons als deze van water verzadigd is niet meer water kan op zuigen, zoo to dat hart oiet meervat- om zich belecdigingen aan te tn. tn beeft bet zich daarin ge- van Waesberghe in 1907 is geweest de leider van die lastercampagne en zijn blad de .Zclandia" de treurige eer heelt genoten daarvan dc spreek buis te zijn geweest Een vijfde zaak is: dat in het Land van Hulst in den loop :n hebben plaals gehad, dat, toen die werden voortgc- door het aloude katholieke geloof der bevolking zelf in gevaar werd ge- lankmoedige God beeft k, wees in de laatste zes sum daarin is geschied. Een zesde zaak isdat onder dc bevolking is gezegdVan Dalsum beeft bet Land van Hulst uit de klauwen van den duivel gered en hem znllen wij volgen als onzen leider lot een toekomst van waarheid cn van recht. Een zevende zaak iadat de macht tegenstreven gewonnen geelt, een achtste zaak Is: dat het heer wétUuig Eerwiegende zaak Isdat de duis ternis schuwt bet licht. Een tiende zaak is: dat een bezwaard geweien oorzaak is van benauwde droomen co aan de oorzaak van deze droomen niet wil worden herinnerd. Een elfde zaak is: dal onwetend heid, indien met hoogmoed samen gaande, onderricht versmaadt Het antwoord kan nu leder teven .Dc Volkswil" wad door het heer geweigerd, omdat dit beer dc Me» deze R. K. Vertenlgtag b bet duidelijk te worden, dat wat achter de groene tafel zit tegengestelde ideeén heeft met de leden en dat is een lastig geval. Als men nu nog weet, dat 't Bestuur zeer aristocratisch Is en vele arbeiders op vergaderingen motten denken, dat zij en hunne gezinnen ook moeten eten, wordt de toestand nog pijnlij ker. Toch beeft 7 volk, de groote meer derheid der kiezers in Lisse, reeds tweemaal getoond er een eigen wil op na te houden. Tweemaal nl- bij verkiezingen voor den Gemeenteraad, werd de candldaat der R. K. Kiesver- eeniglng door de R. K. Kiezers niet gekozen ol werd hij, dien 't Bestuur .wippen" wilde niet gewipt Nu zou men verwachten, dat zoo'n bestuur zijn blezen pakte, om plaats te maken voor een, dat wèl de Volks wil representeertdoch de vroede be stuursleden dachten anders. De Voor zitter, de Heer George van de Veld, tevens Voorzitter der Centrale Haar lemmermeer, begreep, dat als hij zijn als Centraal-president moest gaan en o, wat zou de Heer v. Wlchen treuren, als hem zoo een zijner krachtige hulp jes ontviel. Om nu dit treurige voor de zaak verleden voorgesteld, dat men zich voortaan niet meer met gemeenteraads verkiezingen zou inlaten. Aten ziet den durf der heeren. 't Is voor hen wer kelijk jammer, dat de vlieger niet op ging; 't plannetje was zoo aardig overlegd, 't Scheen zelfs alle kans van slagen te hebben, Indien er mon deling gestemd werd: de arbeiders zouden dan om hun brood niet voor hun meening hebben durven uitkomen. Doch 't werd anders. De R. K. onderwijzer A Plieger bewees, dat deze handelwijze tegen de prindpen der kiesvereeniging was en onmoge lijk met een gezonde politiek was goed Ie praten. Dit spreken Is zonder twijfel van invloed geweest op de stemming. Hierbij bleek dat 7 voorstel van 7 Be- Muur verworpen werd met 42 tegen 32 «emmen (6 van onwaarde en 2 blanco). Nu heeft 7 Bestuur collectief ontslag^ genomen. Nu zou toestand tc krijgen: nl. een volkt- besluur, of althans een bestuur in den wcechter no?niet. Morgen 22 Nov. to er wetT vergadering enzaldeZear- Eerw. Heer Pastoor trachten .de ge- .mocderen té kalmeeren, 't gedane als We" komen op deze ui r hopen, dat Z-Eerrr. geen succes moge hebben. O. V. De Redactie teekent hierbij an: dat volgens den uitdrukkelijk» wil van Paus Pius X de pastoor zich niet met dergelijke «uk mag bemoeien. Ice OeesteUjkheid. De Ito» snt irin het zich mengen van dm Kotho- I ,ii.

Krantenbank Zeeland

Volkswil/Natuurrecht. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst | 1909 | | pagina 1