BIMPLOMCUE TIJ Dl
BÜITEMAMSCHË TIJDIMEV
ten van schoten voor de jeugd aan (ie bisschoppen door Kerk
vergaderingen aanbevolen, en die stem der Kerkvergaderingen
tierliaalt zielt vaneen»- tot eeuw. Later ziet men door gausch
Europa. hoogcseholen 'oprijzen, schier alle door Pausen opge-
rigf-, often minste door hen goedgekeurd, lievpórrégt en be
gunstigd. In het kort, bet is de Kerk, die de KurOpescbe maat
schappij heeft opgevoed en onderwezenen nog bij den Mun-
sterscben vrede in 1 tifS moest inen niiast, kerken en hospitalen,
ook nog de scholen onder ile heilige en kerkelijke zaken optellen,
hunl Macaulev was niet katholiek, maar hij had toch in de ge
schiedenis gelezen, dat het geloof overal in Europa door ware
wetenschap op den voet werd gevolgd: een ongeloovig i'ransch
schrijver van onze dagen zeide ook, niet uit vooringenomenheid
met de katholieke Kerk, maar door de kracht der waarheid ge
dwongen „de geestelijkheid, in het bezit der wetenschap, bood
die steeds met milde hand aan grooten en geringen aan". En is
nog thans niet de Kerk, waar zij kan, ijverig in die stichtingen
werkzaam? Is het niet haar geest, die zoo vele geestelijke ver-
eenigingen tot dat doel opwekte en goedkeurde? Is zij het niet,
die voortdurend de aandacht der zielenherders en katholieke
ouders op het ouderwijs der jeugd gevestigd houdt, en hen aan
spoort oin van de gelegenheid daartoe naarstig gebruik te
maken? Dit deden ook altijd in uw midden, B. G., de Eer-
«sarde Heeren Geestelijken, en dit zullen zij steeds blijven
doen, gedachtig aan de aanbevelingen hun daaromtrent ten
allen tijde gedaan, en nog oniangs in het Provinciaal Concilie
van Utrecht, in het jaar 1865 te's Hertogenbosch gehouden,
hernieuwd, "opdat", zoo drukken de besluiten van dat Concilie
zich uit "ile jeugd niet in onwetendheid opgroeije, noch ook de
voodige godsdienstige opleiding misse".
II. 'Aoo begeert de Kerk bestrijding der onwetendheid, en
beschaving en oefening van het verstand; doch, gelijk de
laatste woorden van het Provinciaal Cocilie aan duiden, zij be
oogt met het onderwijs nog een ander doel en het is tot dat doel
inzonderheid, dat het schoolonderwijs moet ingerigt en gestierd
worden. Dienaangaande drukt hetzelfde hoofdstuk van het
Concilie zich meer in het brecde aldus uit:
„De Kerk heeft ten allen tijde eette bijzondere zorgvuldig
heid getoond voorde volksscholen, welke zij het eerst in liet
„leven heeft geroepen, en die zij altoos heeft aangezien ais be-
„stemd, om de jeugd èn in de beginselen der wetenschappen te
„ouderwijzen, èn tot goede zeden te vormen,
„Ware deugd en zedelijkheid wordt alleen door ons H,
«Geloof voortgebragt, onderhouden en vermeerderd; weshalve
„de Kerk nimmer eene andere opleiding der jeugd heeft gekend,
„dan die, welke met de wetenschap der natuurlijke dingen en
„de kennis van het doel en de verrigtingen des niaatsohappelij-
ken levens, ook het godsdienstig onderrigt verbindt, en daar-
„;t;iu de eerste plaats inruimt. Ja, in de. scholen, tot welke de
„kinderen van alle volksklassen toegang hebben, moet bet gods-
„oienstig onderrigt, gelijk onze H. Vader, Pans Pius IX leert,
„eene zoo voorname plaats in de opvoeding innemen, en zoo zeer
„alles beheerschen, dat, in vergelijking daarvan, de overige
„kundigheden, die er aan de jeugd worden medegedeeld, ah bij-
„zaken voorkomen. Gevolgelijk heeft diezelfde hoogst roem-
waardige Paus veroordeeling uitgesproken over de stelling,
„die beweert: dat de katholieken hunne goedkeuring zouden kun-
„ven hechten aan eene opleiding der jeugd, afgescheiden van het
„katholiek geloof en demagt der Kerk, en waarlij men zich de
„kennis van bloot natuurlijke dingen en de doeleinden van het
„nardsche maatschappelijke leven, uitsluitend, af althans hoofd-
„zakelijk, ten doe/ stelt".
Ziedaar de bondige verklaringen der katholieke grondbegin
selen, vervat in de besluiten van het Provinciaal Concilie, goed
gekeurd uoor den II. Stoel, en overigens getrokken uit de uit
drukkelijke leer van onzen H. Vader Paus Pius IX. Elkeen dus,
die er prijs op stelt echt katholiek te wezen, katholiek in den zin
dei katholieke Kerkheeft zich aan deze beginselen te houden,
en zich overeenkomstig deze beginselen te gedragen. Tot na-
iii-iu verklaring en toepassing dier beginselen moet dienen al
belzeen W ij U thans nog zullen zeggen.
III. De H. Kerk kent aan het schoolonderwijs een grooten
invloed toe op de godsdienstige vorming der jeugd hierin her
haalt zij slechts een grondbeginsel, dat door ondervinding alle
opvoedkundigen erkennen. Ook de ongeloovigsten spreken nog
slioo.- Min de schooi als van een der krachtigste ujjddelei) tot
m i deling mui den volksgeest en tut vorming van ljet hart. Eu
geen «ouder: mm behoeft slechts even tin te denken over den
i in iiiiiiieniu n. n-gelmaiigeii, gemakkelijke» invloed, welken
'•"i bek aam nu..er» ijzer op liet grinned zijner leerlingen kali
nin i' .a-u. In .ie sebyal wordt bnscuikt over he-t grootste tre-
deelte van den tijd, dien liet kind of de opgroeijcnde knaap aan
ernstige oefening kan besteden; de onderwijzer volgt dag aan
dag de trapsgewijze ontwikkeling van den jeugdigen geest, en
kan aldus geregeld, allengs en ongevoelig, begrippen inprenten,
die, vermengd niet de overige leerstof, bet voedsel uitmaken van
bet verstand, dat zich ontwikkelt, en zieb daarmede als vereen
zelvigt,. Vóegt bierbij, bet gezag, liet aanzien van kunde en
wijsheid, dat een bekwaam onderwijzer bij de jeugd geniet;
de afwisseling, die hij in zijne godsdienstige of ongodsdienstige
lessen Weet le brengen, dour ze nu eens bij het leesonderrigt,
dan bij bet verbalen eener geschiedenis, dan bij eenige andere
leeroefeningen te pas te brengen; dit alles werkt mede om lieai
het inprenten van goede of kwade beginselen in de harten der kin
deren gemakkelijk te maken, lletgeen Wij hier zeggen, doelt
gedeeltelijk meer bijzonder op de lagere scholen, waar de jeugd
hare eerste vorming ontvangt; van een anderen kant echter is
het evenzeer waar van zulke scholen, waar de aankomende jon
gelingschap een meer wetenschappelijk onderrigt komt zoeken.
Immers daar vooral bieden zich leervakken aan, waarbij als van
zelf de godsdienst en zedcleer ter sprake komen. Iedereen, die
iets weet van bet onderwijs in geschiedenis, in letterkunde, in
natuurwetenschap, in opvoedingsleer, ziet in, hoe ligt het valt,
de lessen als het ware ongezocht niet ware of valscbe stellingen
betrekkelijk godsdienst en zeduleet te doorweven, en zoo in het
gemoed der leergrage jeugd met liet lokaas der wetenschap
tegelijk het vergif eener schadelijke leer, of het gezonde voedsel
der katholieke waarheid te doen indringen.
II ordt vervolgd.)
FranKt'jli.
Weder heeft een der ministers van keizer Napoleon een
feestdronk op den vrede ingesteld, De lieer Magrie, mini. tenen
iiniintiiiii, zeide til. in een toast, ami liet feestmaal hem als voor
zitter door den algeineetinn raad van liet Dordogne-departemeiit
aangehuden, o. it. liet volgendeDe vrede zal duurzaam zijn
want Europa gevoelt daaraan behodie, en de keizer wenselit
dien. frankrijk is- sterk genoeg om den vrede te bewaren,
zonder van zwakheid beschuldigd te worden. Niemand beeft et
bij het te verontrusten;"
Vqur eenigen tijd heeft men gezegd, dat de koningin van
Spanje eene bijeenkomst met den keizer der Eratiselien te
Biaritz zou hebben. Later werd dit tegengesproken Wel werd
erkend dat de Spaansclie gezant te. Parijs openingen in dien zin
heeft gedaan: ilot'h de keizer heeft die niet gunstig opgenomen.
Thans wordt in een telegram die bijeenkomst weer als w»;>r-.
schijnt,ijk vourgpslel'l. Wij verkeereti dus nu weer in eene ;in.
l|ere phase uui'rcijl ;le bijeeplioinst van deze twee souveremet'.,
Vliasingen, 4 September.
De jaardag van Z. K. H. den prins van oranje, is heden ge
vierd door het houden van eengroote parade door ln-t garnizoen,
en het bespelen van liet carillon, uit alle openbare gebouwen
wapperde de Nederlandsche driekleur.
Jl. maandag heeft ten raadliuize dezer gemeente de aan
besteding plaats gehad, van liet leveren en maken van t>9 el
Cement riool, ill de Wolstraat, waarvoor i inschrijvingen waren
ingekomen van de heeren J. Loois Az, voor/bSO, en J, A. de
Wolft' voor 936.
Bij koninklijk besluit van de >17 Augustus jl., .V 55, is W.
C. van Duuren Dutilh benoemd tot majoor-commandant der
dienstdoende schutterij te Vlissingen.
Oversohie Een strooper uit Delfsliaven kwam eergis
ter alhier en schoot bij den landbouwer v. d. B., aait den Hoorn
weg, eenige tamme eendvogels, die hij medeiiaiu. Hij werd
echter ontdekt en nagezet. Aan dcu Beugeldijksrhen weg ge
komen en door den knecht van v. d. B. zeer na op de hielen
gezeten, sprong hij in de hreede en vrij diepe .wetering, mu
over te zwemmen en verder door den polder te ontsnappen
maar do knecht, die ook niet hang voor een nat pak was, sprong
den vlugteling hoven op liet lijf en bragt hem hij df inmiddels
aangerukte boeren behouden aan wal, waarna de knecht zich
andermaal te water begaf, om liet in de watering gevallen geweer
van don strooper op te duiken. Vervolgens werd de delinquent
met geweer en eendvogels in triomf naar den burgeinecstec
ge bragt.
waarvan wel i
toch uieer doe
(of aim zal /i
nabijheid zijn
de hand te dr
iindiri te fout
tot het vermo
hangt. De k<
hebben, utii
wenseheii. P
1
wei i/j zijne c
is; maar die c
liet dus niet Ijl
volg raadzaam
aan de grenzt
Parijs eu eldc
dt-rd kan wo
l't ongelijk wu
tot zoo iets n
i»|{itfije toch Z(
Lu et ieede oo:
In Kugela
brieven, en ii
877 rnilliooid
uii/hoeii oplej
bladen, boek
i laar voor betd
kantoor te f
8t.-Valentijn
een eeuw geit]
werkzame «zei
van men mei»
De Neve
nota naar \V
Nan de pil, dj
volgens het
beeft, weg te
vHeust op d
waarin deze sf
Pruissen aan
gewarmd. i)(
kennen geeft,
te bewaren ei
tuil Oosten rij
klagen. Riem
kunnen imuu
toelichting bi
De kon
wacht, alwaa
leger, het sak
Waar Schwefil
J'ijk en floh
Per lijn terug
hem een bezo
koning j10g
I Paden te vert
Mjf te Dresd
van diens kot
|ver een twe
«ifger-inspet'
,1 penige i
weert dat
8hd\U'j)is lyaf
verbetert dit
bJ den loop
x ^schillende
paspoorten wi
|arii(?n in, a,
aardige vrij hij
UpglHlf vfl
M?i-'e«ientii|| ii
w'geven die tl
lei1 '"inde ziel
®;li,'»eh;ippij
