VRUË STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Krijgt Truman een vijandige
meerderheid
Onze eisen inza«e grenscorrecties
bescheiden maar rechtvaardig
STAKING
De a.s. onderhandelingen te Cheribon
„Kameraadske" Lenshoek slaat terecht
te JAARGANG
nummer o;s
DIRECTEUR: B. G. KLOOSrERZfl'X.
.REDACTIE EN ADMINISTRATIE: GOES.
BEESTENMARKT 2, TEL. 2163. GIRO 410.137
ABONNEMENTSPRIJS: PER WEEK f 0.28
'ER MAAND f112";; PER KWART. f3.37'/i
TRflDAO 9 NOVEMBER 1946
HET WEER
Half tot zwaar bewolkt met plaat
selijk regenbuien. Vooral in het
N. en W. van het land krachtig a
aan de kust harde wind uit Noor
delijke richtingen.
QUE VADIS!
rN de sensationele uitslag van
de Verenigde Staten gehou
den verkiezingen voor het
Huis van Afgevaardigden en een
erde van de Senaat, alsme-
e voor de Gouverneursfunc-
;e, waarbij een overweldigende
lepublikeinse overwinning werd
ebockt, heeft in hel buitenland ve-
e pennen in beweging gebracht.
De meningen ten aanzien van de
nogelijke consequenties van deze
•nverwachte Republikeinse zege,
epen uiteraard nogal uiteen.
Van de economische zijde bezien,
an rnen van oordeel zijn. dat het
aerikaanse volk de weg van de
.eide economie niet verder betrc-
i wil.
/erder kan de uitslag ais een
lerpe reactie tegen de arbeids-
standen in de Verenigde Staten
zien worden.
Leden der Britse Labour Party,
i de zaak in haar internationaal
-•rband zien, zijn beducht voor de
togelyke invloed van de uitslag
jp de toestand der wereld en ach-
:n het mogelijk dat een nieuwe
epressie het gevolg zal zijn.
De Secretaris-Generaal van de
'mmunistische Partij, Harry Pul-
heeft het Engelse volk gewaar
,-huwd, dat het meegesleept zou
worden in de maalstroom van een
.Amerikaanse crisis, die dc politiek
waarvoor het in 1945 heeft geko-
:en, in gevaar zal brengen.
In Spanje zijn de officiële krin
gen zeer voldaan over de uitslag.
Dit komt tot uiting in wat de offi
cieel gecontroleerde pers schrijft.
Het Amerikaanse volk krijgt van
het blad „Informaciones" een
pluimpje en meent verder, dat de
rechtse conservatieve overwinning
een duidelijk bewijs is van de on
rust, die de stoutmoedigheid der
Sowjets ten slotte heeft gewekt
in het geween van „dit grole vo!k,
dat zulk een overheersende p.aats
inneemt in de wereld van heden"
Een economische redacteur van
Reuter geeft in een interessante be
schouwing als zijn mening te ken
nen, dat de Amerikaanse kiezers
met het wegstemmen van het be
stuur van Truman ten gunste van
de Republikeinse Partij niet zozeer
voor een gecontroleerde economie
hebben gestemd, maar tegen een
ondoelmatig gecontroleerde.
Verder schrijft hij, dat de door
elen voorspelde verlamming van
e Amerikaanse regering geen wer
elijkheid hoeft te worden. De „vij-
idigheid" tussen hei Bestuur en
It Congres zal wellicht zuiver for-
;eel zijn: partij-etiketten in de Ver
r.iigde Slaten zeggen weinig over
de sociale inzichten der betrokke
nen en Truman en Byrnes zijn ols
„New Dealers" niet bepaald >-evo-
lutionnair te noemen.
Men hoeft ook niet aan te nemen
dat de Verenigde Staten twee jaar
van industriële en sociale chaos
voor zich hebben. De vakbeweging
zal wellicht minder hardnekkig
blijken dan men algemeen heelt
verwacht, daar de leiders meer ge
ïnteresseerd zijn bij het vergroten
van hun invloed op de bedrijfslei
ding dan bij het vergroten van on-
De redacteur van Reuter ziet ten
slotte de grootste betekenis der ver
kiezingen hierin, dat de band tus
sen de politieke groeperingen ver
zwakt is. Beide grote Amerikaanse
partijen zijn coalitle-parlijen en het
verzwakken van de democratische
coalitie zal naar de mening van
sommige Amerikanen tot gevolg
hebben, dat de band tussen de poli
tleke machine in de steden, de vak
beweging en de boeren, scheurt.
Verscherpt conflict tussen Oost en West
Reacties in diverse kringen
De leiders der Amerikaanse Re
publikeinse Partij, die thans voor
de eerste maal in vijftien jaar weer
aan de macht is gekomen, kwamen
Woensdagavond bijeen om hun pro
gram van actie te bespreken, nu zij
alle wetgevende maatregelen van
President Truman kunnen blokke
ren. Wanneer het congres in Ja
nuari bijeenkomt, zal Truman in
beide Huizen een vijandige meer
derheid tegenover zich vinden. De
ze uitslag zal de impasse, die thans
reeds bestond tussen Regering van
Truman en het Congres nog ver
scherpen.
Ofschoon men geen essentiële ver
andering verwacht in dc buitenland
se politiek, zyn vele waarnemers
toch van mening dat dc Republi
keinse overwinning wellicht het
conflict tussen Oost en West zal
verscherpen. Men acht het mogelijk
dat het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken zich meer zal
verzetten tegen en critiek zal uit
oefenen op dc Sowjet-Unie.
Naar men verwacht zal Byrnes
zich hel minst gehinderd voelen
door de zwaai naar rechts, die (Ie
Verenigde Staten heden hebben ge
nomen. De Buitenlandse politiek,
die hij naar men verwacht zal
voortzetten, heeft twee hoofdken
merken:
Geen bereidheid eenzijdige con
cessies te doen aau dc Sowjet-Unie
cu geen bereidheid dc Verenigde
Staten onverschillig te doen blijven
voor hetgeen er in de Russische in
vloedsfeer voorvalt.
Men achC het echter wel moge
lijk dat Byrnes' politiek groter op
positie zal ondervinden van dc
„Progressievcn" onder' leiding van
Wallace in de Democratische Par
ty.
De New Yorkse Effectenbeurs gaf
Woensdag een van de grootste
koersdalingen van het jaar te zien
na de Republikeinse overwinning
bij de verkiezingen voor het Con-
grps. De Beroepshandel gaf als zijn
mening te kennen, dat „Wallstreet
op het goede nieuwe verkocht" en
dat de overwinning reeds tevoren
was verdisconteerd in de koersstij
gingen der afgelopen week. Op pa
pier vertegenwoordigt het verlies
een bedrag van 750 millioen dollars
Ook de noteringen op de New-
Yorkse katoenbeurs Hepen terug en
ook daar schreef men de prijsdrling
toe aan de Republikeinse overwin
ning. De noteringen daalden met
de toegestane limiet van 10 dollars
per baal.
Will John Brown, uitgesproken
onafhankciyk Brils Parlementslid,
heeft ten aanzien van dc Republi
keinse overwinning in de Ver. Sta
len verklaard, dat deze ven uiting
zijn van „afkeer vpn het heden en
vrees voor de toekomst".
Leden van de Labour Partij sche
nen over het algemeen meer be
ducht te zijn voor de mogelijke in
vloed van de uitslag op de I
stand der wereld dan de conserva
tieven. Michael Foot achtte het mo
gelijk, dat een nieuwe depressie
het gevolg zou zijn.
Lord Bevcridgc, die voor de
Liborale Party bet woord pleegt te
voeren in het Hogerhuis, zeidc: „Ik
geloof dat dc Republikeinse Party
waarschijnlijk evenzeer als de De
mocratische en in sommige op
zichten zelfs meer dan deze een
goed internationaal standpunt zal
innemen".
De communist William Galiacher
die zojuist uit Amerika is terugge
keerd zeide: „Wij hebben dit ver
wacht, maar ik geloof dat het een
zeer slechte situatie voor Amerika
betekent, omdat hel de economische
crisis zal verhaasten en het zal ook
ernstige invloed hebben op de
economie van Engeland". Harry
Pollit, de secretaris-generaal van
de Communistische Partij waar
schuwde het Engelse volk dat*hel
meegesleept zou worden in de maal
stroom van een Amerikaanse eco
nomische crisis.
De officiële gecontroleerde Spaan
pers toonde zich verheugd met
de uitslagen publlceeMte verklarin-
;cn van vnoraanstaaatfe Amerikaan
ie Republikeinen. dat de resultaten
,ccn slag voor Moskou" betekenen.
Het blad „Informaciones" zegt:
_.dat deze onrust, die de stoutmoe
digheid der Sowjets ten 6lotte ge
wekt heeft in het geweten van dit
grote volk, dat zulk een overheer
sende plaats inneemt in de wereld
Min. Beel lichtte onze nota toe
Woensdagavond gaf de Minister van Buitenlandse Zaken, Dr. Beel
In een rede een toelichting op dc Nederlandse nota betreffende dc
grenscorrecties. Allereerst motiveerde by het lang uitblijven van
een vastomlijnd rcgcringsplan, door te verklaren, dat dc regerin
gen twee jaar lang het annexatie-vraagstuk bestudeerd hebben.
Volgens hem ls de regering er
van overtuigd dat ons land een
aanspraak op annexatie van Duits
gebied mag doen gelden om hot
herstel van ons land te bevorde-
ren. De belangrijkste bijdrage
voor dit vraagstuk werd door de
Commissie Vorrink geleverd,
meende hij. Daarna zette hij uit
een op welke manleren een even
tuele annexatie uitgevoerd zou
kunnen worden.
De ene manier om een bepaald
gebied te annexeren cn de Duitse
bevolking te verdrijven Is voor de
regering volstrekt onaanvaard-,'
baar. verklaarde hij, gezien dc
angstwekkende sociale toestanden
ln Duitsland.
Annexatie van een gebied met
Duitse bevolking vlndl de rege
ring gevaarlijk daar de Neder
landse en Duitse bevolkingsgroe
pen In allerlei opzichten tc zeer
van elkaar verschillen.
De regering is daarom, volgens
Dr. Beel, tot de overtuiging ge
komen dat Duitsland slechts
bijdragen zal moeien leveren
voor het economisch herstel
van ens zwaar gehavende lgnd
door de geregelde export van
bepaalde grondstoffen die wij
hier bard nodig hebben.
Op dc eerste plaats eist dc re
gering t'nerom tie produblic var
een zestal Duitse kolenmijnen, be
trouwt dat die volledig ingewil
ligd zr-1 worden.
Indien dc grole mogendheden
van een viertal concessies van
ontgonnen Duitse kalivelden bij
Wezel achtte hij volkomen ge
rechtvaardigd. Een drietal regelin
gen van economische aard vraagt
de regering vooral om te voorko
men dat eventuele Duitse maatre
gelen weer nadelig zijn voor on:
land.
En de Minister-president re
sumeerde vervolgens: „Steen
kool voor de industrie, kali
voor dc landbouw, opheffing
van nadelige Duitse maatrege
len voor handel cn verkeer.
D_at beogen onze economische
Betreffende de grenscorrecties,
dit zijn rechttrekkingen en ver
kortingen der Ned. Duitse grens
betoogde Dr. Beel. dat deze aller
lei voordelen voor Nederland in
houden. Ten eerste zal door be
korting tot 340 km. de grenscon-
trole vereenvoudigd worden. Ver-
jder zullen allerlei plaatselijke mii
standen bijv. in Nijmegen er
Oost Limburgse dorpen, worden
opgeheven. Talrijke moeilijkheden
van waterstaatkundige aard. bijv.
rond de Do'.lard. zullen verdwij-
nen.Inpoldering .ontginning én cx-
ploilatie vr.n bepaalde streken zijn
in sociaal en economisch opzicht
belangrijk.
Do Minister-president vcr-
j klaarde dat dit regcriugsplan
1 weliswaar bescheiden ir.sar rc-
del."!; en rechtvaardig, bovon-
j dier» r-ol't'ek realiseerbaar is.
j Do verwezenlijking van dit
plswi is echter volgens hcni, af-
i hankelyi; van de crolo rao-
gersdheuen die liet Duitse
l'"j verzekerde tenslotte dol
do regering öaarcin^ dc b-.sic
-ugen te bcpl"i(-.!i.
Duits protest tegen
Nederlandse eisen
De regering van Noord-Rijn
land en Westfalen heeft ge
protesteerd tegen de Neder
landse en Belgische aanspra
ken op Duits grondgebied. Zij
heeft verklaard, dat de annex
aties de betrekkingen van goe
de nabuurschap in gevaar zou
den brengen. Er zou een com
missie worden samengesteld
teneinde onmiddellijke stappen
bij de Nederlandse en Britse
autoriteiten te doen.
Verliezen Ned. Strijdkrachten
De Regering maakt bekend dat
tot haar leedwezen in de afgelo
pen week de navolgende verliezen
zijn gerapporteerd:
Gesneuveld of overleden tenge
volge van oorlogshandelingen: Ko
ninklijke Marine: geen verliezen;
Koninklijke Landmacht: soldaat J.
Kamerman. 4e Regiment Infante
rie afkomstig uit Hoofddorp, ge
sneuveld od 23 October 1946 te
Tjibanten; soldaat P. Trompetter,
van II—V--R.I., afkomstig Andijk,
overleden op 27 October 1946 te
Thiandjoer. tengevolge van ver
wonding tijdens patrouilledienst;
Koninklijk Nederl. Indisch Leger:
fuselier Soedarsono. afkomstig uit
Ned. Indië. gesneuveld op 21 Oct.
1946.
Herdenking van de October-
revolutie in de Sowjet-Unie
Do 29ste verjaardag van de Oc-
tober-revolutle staat in het teken
van het nieuwe vijfjaren-plan. Be
richten uit de gehele Sowjet-Unie
maken melding van voortdurende
pogingen om de voor de productie
vastgestelde hoeveelheden voorbij
te komen. Zo wordt uit een schoen
fabriek te Moskou gemeld, dat or
1000 paar schoenen (op een totaal
aantal van 65.000) meer zijn ge
leverd dan het plan voorschreef.
De olie-productie ligt over een pe
riode van tien maanden achttien
Do Moskouse radio-commentator
Pjotr Orlof betoogde, dat de 29
jaar, die sinds de revolutie ver
lopen zijn, 20 jaar van gestadige
strijd voor de vrede betekenen.
De Sowjet-Unie, aldus Orlof,
heeft steeds geijverd voor samen
werking tussen de grote mogend
heden. Deze blijkt echter ook in
het belang van de kleine te zijn.
Het streven naar wereldheerschap
pij wordt vaak verborgen door
slagwoorden zoals „De Verenigde
Staten van Europa." Politici uit
deze hoek worden volgens Orlof
geleld door Churchill en zijn aan
hangers in Groot-Brittanlë en d«
V.S.
bij de Wederopbouw op Walcheren
Nieuwe petroleumbonnen
Het C.D.K. deelt mede, dat gedu
rende het tijdvak van 11 November
m met 21 December a,s. de bon-
47/5 en 48/5 algemeen recht ge-
op het kopen van 2 liter petro
leum.
Nederlands Indie
Kabinetszitting met Soekarno en Hatta
Grote betekenis der conferentie van Den Pasar
dan
all-
ipsihlc vuur deze zaak
plannen voor de definitieve
plenaire zitting van dc Nederland
Indonesische dc.. ^atics, on
der voorzitterschap van Lord Kille
.rn. te Clicribon zijn in de laatste
'icr cnlwinlig uur aanzienlyk gc-
■orderd.
Men verwacht, dat de bijeenkomst
op Maandag 11 November zal
plaats hebben. Lord Killearn heeft
zich in principe reeds bereid ver
klaard aldaar aanwezig te zijn. In
Republikeinse kringen is men er
van overtuigd, dat de Republikein
se minister van Binnenland i -
ken,Mr. Moahmmed Roem, die hë
den uit Batavia naar Djogjakarta
is vertrokken, de bodem aldaar
voldoende zal bereid hebben voor
de zeer belangrijke beslissing, die
hel Republikeinse kabinet in zijn
zittingen van Vrijdag en Za
terdag zal nemen. Deze kabinets
zittingen zullen door Soekarno en
Halta worden bijgewoond.
Sjahrir en de andere ministers
zullen per vliegtuig uit Batavia
naar Djogjakarta vertrekken.
Officiële Nederlandse kringen
kunnen nog geen commentaar ge
ven over dc bijeenkomst te Chcri
kou, maar niet-officiëlc, hoewel
zeer betrouwbare Nederlandse krin
gen zyn van mening, dat er voor
deze bijeenkomst waarschijnlijk
geen beletselen zullen komen.
Do maatregelen, die men to Che
ribon ten dienste van dc vertegen
woordigers van de wereldpers
reeds trcl't, maken vordering.
De grote betekenis van de con
ferentie van Denpasar is aller
eerst gelegen ln het feit, dat de de
len van de Archipel, die niet beho
ren tot het Republikeinse gebied,
hier gelegenheid vinden zich door
middel van een door hen zelf ge
kozen vertegenwoordiging uit tc
spreken over hun toekomstige sta
tus in de nieuwe structuur van
Indonesië, alsmede over hun ver
houding tot Nederland en de Repu
bliek. Ook voor Malino
sireefd naar een billijke vertegen
woordlging, doch deze droeg veel
al noodgedwongen een geïmprovi
seerd karakter. Na Malino heeft dc
bevolking van de meeste gebieden
zeer actief deelgenomen aan de in
richting van een geschikte appa
ratuur voor de verkiezingen, zodal
de afvaardiging naar Denpasar
meer volledig beantwoordt aan dc
eisen voor een juister vertegen
woordiging.
Do conferentie van Malino heeft
zicb uitgesproken voor een fed era
tie (Verenigde Stalen van Indone
sië), omvattend vier delen, Java.
Sumatra. Borneo en dc Grote
Oost, waarbij eventi: cl r- J-
Sccnda-cilanden met dc Grote
Oost ;>3ude.i
Tevens heeft men te Malino zich
uitgesproken voor da noodzakelijk
lieid om de voorstellen over do
staatkundige hervormingen ten
spoedigste voor te leggen aap een
tweede conferentie van afgevaar
digden van alle bevolkingsgroepen.
Zowel op Borneo als in de Gro
te Oost is de voorbereiding van
de ui. wer king van do staatkundige
hervormingen door de bevolking
-•.'htig ter hand genomen. Inmid
dils zijn verschillende vertcgen-
'./cvrctijjund'- lichamen ingericht of
d.ior cm reorganisatie goconfor-
r.-.;.: rd can d:; beginselen un Mii
lino. Oc k de on»iiniVni> v,.n de
Du:: ai
digcad uiig
irkt.
Dat dc afgevaardigden van Bor
neo in verband met dc langzame
gang der verkiezingen in Zuid-Bor
neo op 7 December nog niet tc Den
pasar aanwezig zal kunnen zijn, is
weliswaar teleurstellend, doch het
besluit om de aanvangsdatum van
dc conferentie niet uit to stellen
is genomen overeenkomstig dc
wens der overige gebieden. Daaren
boven verwacht men stellig, dat de
dclcgatio van Borneo voor het cin
dc van de besprekingen tc Denpa
sar aanwezig zal z(jn.
Manchester Guardian over
hef Bestand
Het Engelso .blad de „Manches
ter Guardian'schrijft in een com
mentaar op het Bestand in Indo
nesië. Het Bestand is slechts een
voorspel, zij het een essentieel
voorspel, op de onderhandelingen
tussen de Nederlanders en de In
donesiërs. Indien deze onderhan
delingen zouden mislukken, zou
het conflict weer opnieuw uitbar
sten en, indien onze eigen troepen
daar al niet in zouden worden be
trokken, dan zou dit toch zeker
het geval zijn met de belangen, die
wij hebben bij rust in dit gebied.
De Nederlanders hebben van
hun kant begrepen .dat zij niet te
doen "hebben met 'n samenzwering
maar met een werkelijk nationale
beweging en hun commissie kan,
evenals onze kabinetsmissie naar
India, optreden zonder voortdu
rend overleg te moeten plegen
met de regering in het moederland
voor Dr. van Mook.
Sjahrir moet zich bovenal be
wust zijn van het feit, dat zijn
land behoefte heeft aan econo
misch herstel, dat makkelijker kan
worden bereikt door nauwere sa
menwerking met Nederland.
Indien voor het moderne Indo
nesië de oude koloniale begrippen
al uit de tijd zijn, een isolationis
tisch nationalisme zou daarvoor
een armzalig vervangmiddel zijn,
Daartussen in ligt de vrije verbon
denheid van gelijken en wij hopen
dat dit het resultaat van de on-
Id de Wederopbouw op Wal-
oberen is Donderdagmorgen een
staking uitgebroken, die naar schai
ting de helft van bet aantal reis-
arbeiders omvat. D.w.z. circa 700
800 man. De staking is een ge
volg van de verleden week afge
kondigde nieuwe reisregellng en de
kortere winterwerktyd.
Reeds verleden week keerden
een kleine 200 arbeiders uit Noord
en Zuid-Holland niet naar Zeeland
terug van hun wekelijks verlof, om
dat zij geen genoegen wensten te
nemen met het vertrek naar hun
woonplaats op Zaterdagmorgen in
plaats van op Vrijdagmorgen, noe-;
wel hun reisuren worden doorbe
taald.
Thans zijn de resterende arbei
ders een staking begonnen, die ech
ter niet algemeen ls, zodat niet tot
sluiting der arbeiderskampen ls
overgegaan. Wel moet rekening
worden gehouden mei de ,v
sehljnlijkheld, dat de stakende ar
beiders dit weekeinde geen reis
geld vergoed zullen krijgen, even-
--- als hun reisuren.
Rauter naar Rotterdam
overgebracht
Naar wij van bevoegde zijde ver
nemen is Rauter enige dagen gele
den overgebracht naar het huis
van Bewaring te Rotterdam. Dit
betekent evenwel niet, dat zijn
zaak ook te Rotterdam zal worden
berecht. De overbrenging is slechts
voorzorgsmaatregel, in ver-
1 met de zelfmoordneigingen
die vele leiders uit den lijd van
het Nazi-regiem aan de dag leggen
Men acht het gemakkelijker in het
Huis van Bewaring te Rotterdam
controle uit te oefenen, dan in de
cellenbarakken, waar hij tot nu toe
opgeborgen was.
School gesloten wegens
gebrek aan leerkrachten
Op tal van plattelandsgemeen
ten. doch ook in grotere plaatsen
pen met het verkrijgen van onder
wijskrachten voor dc lagere scho
len. Vele ondcrwyzercssen en on
derwijzers trekken naar de Weste
lijke provinciën en de vacatures
die daardoor ontstaan, zjjn heel
moeilijk te vervullen. In Rjjssen
st om deze reden dezer dagen
school geheel worden opge
heven. Aan een school voor voort
gezet lager onderwijs aldaar wa
ren vier leerkrachten verbonden.
Drie hiervan werden elders be
noemd cn in de vacatures kan we
gens gebrek aan leerkrachten niet
worden voorzien.
Het schoolbestuur heeft daarom
(hans besloten deze school op te
heffen.
1 Zowel in Middelburg als Ylissiu-
gen demonstreerden Donderdagoch
tend honderden arbeiders vour d«
bureaux van dc Wederopbouw, ter-
wyl in Middelburg een slakersver-
gadering is uitgeschreven. Tot In
cidenten kwam het nergens.
HetpN.V.V., het R.K. en het Chris
lelijk» Vakverbond hebben de ar
beider i aangeraden de arbeid te
hervattpn teneinde financiële nade
len te vermijden.
Uit Vligsingen meldt men ons na
der, dat daar de staking Donderdag
morgen onder de arbeiders bij de
wederopbouw vrij algemeen was.
Het verloop was rustig. De politie
moest enkele malen molestering van
werkwilligen voorkomen, maar oe
activiteit der stakers beperkte zich
tot patrouilleren langs de stralen.
Latere berichten melden, dal de
staking in de loop van gisteren al
gemeen was geworden. Giste-en-
middag hielden de stakende arbei
ders een vergadering waar werd be
sloten het werk vandaag weer tc
hervatten.
Op deze vergadering voerden het
woord de heer Matlhesius, secreta
ris van de Centrale Contactcommis
sie der arbeiderskampen op Wal
cheren, de heer Hameling uit
Zeeuws Vlaanderen en de heer
Maarten Boelaard uit Amsterdam,
voorzitter der Eenheidsvakcentral
De vergadering nam een mo.'ic
aan, die telegrafisch aan de minis
ter van Wederopbouw werd g?zon
den en waarin werd medegedeeld,
dat het werk 24 uur was neet ge
legd als protest tegen de wintev-
regeling, die loonverlaging en ver
val van de vrije Zaterdagmiddag
inhoudt. Geprotesteerd werd sevens
tegen de onwil der regering deze
regeling te wijzigen. Sympathie
werd uitgesproken met de door ci -•
vakcentrales naar voren gebrachte
eisen van 10 pet. loonsverhoging en
de anti-duurte-actïe, terwijl cic
minister verzocht werd Dinsdag a.s.
deputatie der arbeiders te om
vangen ter toelichting van hun be-
Naar werd medegedeeld zouden
er sympathie-stakingen gehouden
zijn in Zeeuws-Vlaanderen, bij het
Amsterdams Centraal Station, op
Schiphol, in Venlo, Roermand en
Venray.
De documenten van
Prof. Schermerhorn
Vaar aanleiding van het door
het Franse persbureau A.F.P.
verspreidde bericht omtrent
de documentcndiofstal ten na
dele van Prof. Sclicrnicrhorn
verneemt het A.N.P. uit de
meest gezaghebbende bron te
Batavia, dat dit bericht volko
men uit de lucht gegrepen is.
Tribunaal Goes
Ze had een lief en zacht karakter
Er heerste gisteren op dc publieke tribune van het Tribunaal-zaaltje
ccn levendige drukte. Dit vond wel zjjn oorzaak in het feit. dat de
echtgenote van de voormalige N.S.B.-burgemecstor Lenshoek te
recht stond. Deze als zeer fanatiek bekend slaande N.S.B.-damc
hoorde het haar ten lasle gelegde zeer kalm aan. Haar verdediger
was Mr. Dcinsc uit Middelburg, die in zyn pleidooi van haar ccn
martelares wist te maken cn verzocht geen verdere maatregelen to
willen nemen en haar onmiddellijk in vryheid te stellen. Het Tri
bunaal gaf hieraan echter geen gevolg.
lit- -I - I li* Hge Hulppolitie en met VoVa en
Verzoektotinvri heidsstellinq Zeeuwse stroom had gecolporteerd
3In 1943 had hij echter bedankt
voor de partij.
Dhr de Kok vond het een schan
daal, dat een oud-soldaat lid was
geworden van de NSB.
Zijn vpudedieer was Mr. A. H
Kuyper die dit een betrekkelijk
licht gev2l noemde en gezien de
twee jaar internering die zijn
cliënt reeds ondergaan had om in
vriiheidsstelling verzocht waaraan
het Tribunaal na in de Raadkamer
gegaan te zijn gehoor gaf.
liy droeg de munitie in zyn zak
De laatste gedagvaarde in de
morgenzitling was de Krabbendijk
se huisschilder Willem v. d. Berge.
Dit mannetje, dat een eigenaar
dige Indruk maakte door nu eens
volkomen te erkennen dat hli
..fout, volkomen fout" was ge
weest en dan weer alle mogelijke
omwegen trachtte te bewandelen,
was sympathiserend NSB-er en
londwachter geweest.
Het geweer waarmede hij gewa
pend was, was echter niet geladen
en de kogels droeg hij in zijn zak.
Eveneens zou hij op het gemeen
tehuis te Krabbendijke een briefje
hebben afgegeven waarop de na
men van personen vermeid ston
den die voor tewerkstelling bij de
Weermacht in aanmerking kwa-
Dit laatste ontkende hij en ook
zijn verdediger Mr. Kropman uit
B. op Zoom achtte dit feit niet be
wezen aangezien het briefje niet
meer bestaat.
Hij zag ln zijn cliënt uitslui
tend een man die zijn positie had
willen verbeteren en bepleitte
daarom een milde straf.
„Kameraadske" Lenshoek
komt voor
(Middagzitting)
Bij het verhoor verklaarde deze
verdachte in 1938 lid te zijn ge
worden om de sociale toestanden
langs democratische weg te hel
pen verbeteren, wat echter door
dc Duitse inval niet meer plaats
kon vinden.
Toeii zij in 1940 werd geïnter
neerd was zij zeer teleurgesteld ge
afgewezen
Een Wolfaartsdijks' O.T.-m
Allereerst verscheen echter c
Wolfaartsdiiks fabrieksarbeider
genaamd W. M. Steenbakker, die
lid van de NSB en van de WA was
geweest, gecolporteerd had met
Zeeuwse Stroom en die' daarbij
een zekere P, D. Schipper een
klap in het gezicht had gegeven
omdat deze dit' blad voor zijn ogen
op de grond wierp.
Verder had hij nog een schiet-
cursus te Ede gevolgd, die onder
leiding stond van de SS. was agent
geweest bij de vrijwillige hulppoli-'
tie en had in België bij de OT ge
werkt als bewaker, waarbij hij met
een geweer bewapend was ge-
Hij was lid geworden, zo vertel
de hij, omdat hij in armoedige om
standi "heden verkeerde.
Bij de OT had hij dienst geno
men omdat hij. na zijn ontslag aan
gevraagd te hebben van tewerk
stelling op het vliegveld te Vlissin
Ren, naar Duitsland moest en
beloofd werd van de OT op Wal
cheren te kunnen werken.
Dhr de Kok trok echter de con
clusie, dat dit onmogelijk kon, aan
gezien NSB-ers nooit naar Duits
land behoefden ie gaan.
Oolc dhr van 't Westeinde kon
niet inzien dat hij gedwongen bij
de OT was gaan werken, omdat
er een brief van hem is gevonden
waarin hij nogal hoog van do to
ten heeft geblazen over zijn posi
tie als waker.
Mr. A. H. Kuyper achtte Steen
bakker iemand die door de om
standigheden in de moeilijkheden
was geraakt en bepleitte in ver
band met do reeds ondergane straf
de meeste clementie.
Een licht geval?
Hierna stond terecht Maarten
Waterman uit Waarde, die lid van
r? NSB cu WA was geweest cn
dienst had gednan bij de vt'ijwil-
Zij gaf echter toe straf verdiend
te hebben, dit vanuit Nederlands
oogpunt bezien, wat wei duidelijk
bleek uit baar vlucht op Dolle
Dinsdag.
Toen de president haar verweet
dat zij de Nederlandse jeugd had
trachten op te voeden in de Natio
naal-socialistische geest, zweeg zij
en keek naar de punten van haar
schoenen.
Toen Duitsland Nederland bezet
had, hoopte zij, dat na de oorlog
Nederland weer onafhankelijk zou
worden
Ondervraagd naar haar houding
gaf zij toe, dat deze fout was ge
weest hoewel hetgene dat de NSB
wilde, volgens haar, niet fout was
Op een vraag van tribunaallid
de Kok of zU invloed had uitge
oefend op do aanstelling van haar
man als burgemeester antwoordde
zU ontkennend.
Dhr van 't Wesleinde stelde haar
de vraag of zij na haar interne
ring gezegd zou hebben: „Nu voel
ik pas werkelijk iets voor de NSB"
Hoewel Mr. Vlaming deze vraag
niet geheel op de plaats vond. me
nen wij hieruit toch wel deze ver
onderstelling te mogen maken, nl.
dat als zij na vier dagen interne
ring reeds NSB gezind werd, er nu
zeker kans bestaat dat zij nog,
meer verbitterd en fanatiek uit het
kamp terugkomt.
Getuige J.C. R. Massec
Als getuige werd gehoord dhr J
C. E. Massee, directeur der N.V.
Massee, die zeer gunstige verkla
ringen voor haar aflegde en mede
deelde, dat hij dank zij do hulp
van Burgemeester Lenshoek nooit
had behoeven te spitten (I!)
De drijfveer tot het lidmaatschap
lag volgens hem in de drang die
de beide echtelieden voelden tot
verbetering van de sociale toestan
den.
De volgende getuige Mevr. v
Have kon wegens ziekte niet
schijnen doch verdediger wist me
de to delen dat zij verklaard
hebben, dat zijn cliënte een
en zacht" karakter had.
Ook de echtgenoot werd nog ge
hoord.
Mr. Deinse'a pleidooi
Pleiter was Mr. Deinse, wiens
pleidooi, hoe goed het ook In el
kaar zat, een teleurstelling was.
Niet alleen maakte hij van zijn
cliënte een martelares, doch wist
zelfs de Jeugdstorm nog als een
heilinstituut voor de jeugd af te
schilderen.
Hij begon de vorige wereldoor
log te memoreren en de gevolgen
van deze, schilderde hel ontstaan
van Duitsland als Nationaal socia
listische staat en hoe de NSB me'
het partijprogramma velen aan
trok. Vervolgens behandelde hij de
inval van Duitsland.
Zijn cliënte, die het niet een."
was met de vele door de bezette
genomen maatregelen, achtte deze
toch noodwendig en legde zich e:-
dus bij neer.
Zij bleef echter trouw aan ha:-.'-
principes en had dan ook niemand
nadeel berokkend.
Het oprichlen der Jeugdstorm
vond Mr. Dcinso iets goeds. H:"'
werd immers de losgeslagen Jeugd
weer ln goede banen geleid!!
De hoofdzaak lag volgens verd
diger hierin of zij desbewust in
strijd met de belangen van het No
derlandse volk had gehandeld en
dat had zij niet gedaan!
Dat Duitsland overwonnen w?.s
kon nu nog een groot geluk ge
noemd worden, de geschiede s
moest echter uitwijzen of het wer
kelijk zo'n geluk was, volgens plei
ter,
Hij stelde het tribunaal de vo' -
gende vraag: „Wat had U geda r
en hoe was Uw houding gewee
indien Engeland ons land binm
was gevallen?" wat nogal vrij
zonderling genoemd kon word
aangezien men hier de vergelr-
king goed en kwaad volkomen u:'
schakelt.
De houding van verdachte v,
nu in het kamp zeer goed en E
legde hiervan een schrijven d' r
kampcommandante over.
Volgens hem kweken de kanr-
nu bitterheid in plaats van herop
voedend te werken.
Hy verzocht nu op grond va-
het feit dat de leider van dc Jeu-
storm reeds op vrye voeten is r
stcld, ook z(jn cliënte vrij tc laten
en geen maatregelen Inzake br;"
vermogen tc treffen. Dit laa"
omdat de verbeurdverklaring v
vermogen In strijd Is met de grom
wet.
Ontzetting uit rechten bad zir
cliënt evenmin verdiend, daar z<:
eerlijk, oprecht en karaktervol r-
handeld had.
Mr. Vlaming gaf toen nog Ci -
kort commentaar op de verdei
ging, waarin hij op meester!i
wijz.e de verschillende puni>
weerlegde.
Daar echter de verdediger in
vrijheidstelling had verzocht (rol-
het tribunaal zich in de Raadka
mer terug.
Terugkomende deelde Mr. Vla
ming mede, dat het iribunaal hz'
pleidooi inzake de desbewustheli'.
afwees, daar verdachte wel deg'
lijk bewust heeft gehandeld. Dr:
de besprekingen inzake de andcii-
punten teveel tijd zou verg
moest het tribunaal derhalve I
verzoek afwijzen cn bepaalde
uitspraak op 21 November.