WORDT DE SCHEEPVAART OVERVLEUGELD?
Nieuws uit bevrijd Indonesië
Verbetering der handelsbetrekkingen
tussen Ned. en het Ver. Koninkrijk
Grootse plannen der Ned. Stoomvaartmijen.
SAMENWERKING MET K L. M. NOODZAKELIJK
ln «en onderhoud dat een A.N.Rl-redacteur mocht hebben met
den heer A. F. Brunsing, directeur van de stoomvaart maatschappij
„Nederland"' heell deze een uitvoerig overzicht gegeven van de
geschiedenis der plannen, die bij deze en andere müen beston
den om ook het passagiersvervoer door de lucht ter hand te ne
men en van de huidige stand der onderhandelingen, die me; de
regering worden gevoerd om te komen tot een spoedige verwcie-
Ifylcing dezer plannen.
Vele moeilijkheden Ie overwinnen
Reeds in 1931 bestond bij dc st-
mljen „Nederland" en ..Rotterdam
se Lloyd" tiet voornemen", aldus
de heer Bronsing, „om. naast het
post- en passagiersvervoer ter zee.,
ook post en passagiers door de
lucht te gaan vervoeren. Bij de
daarover gevoerde onderhandelin
gen met de regering bleek, dat de
regering niet bereid was de rede
rijen een concessie te verlenen om
naast de K-L.M- het luchtvervoer
te gaan uitoefenen en de regering
drong erop aan, dat de rederijen
zich zouden verstaan met de K L.
M. om gezarrtenlijk het luchtver
keer te gaan bedrijven
Het bleek toen niet mogelijk een
vorm van samenwerking te vinden,
die alle partijen konden bevredi
gen, en tenslotte werd besloten,
dat vertegenwoordigers der rede
rijen voorlopig regelmatig de ver
gaderingen van de raad van be
stuur der K.L-M. zouden bijwonen,
ln de hoop, dat dc tijd raad zou
brengen-
Deze toestand heeft geduurd tot
Jn de oorlog.
Reeds ln Londen hebben verte
genwoordigers der rederijen met de
daar gevestigde regering de wense
lijkheid bt-sproken, dat na de be
vrijding de Nederlandse rederijen
de gelegenheid zou worden gege
ven, naast zeeschepen, ook vlieg
tuigen te exploiteren. Als gevolg
daarvan hebben langdurige onder
handelingen van si. mij „Neder
land „Rotterdamse Llold", Hol-
land-Amerlka-lijn en andere rede
rijen plaatsgevonden met de K.L.M.
van Juni 1945 tot Februari 19406,
onder leiding van Ir. Th. P. Tromp,
om te trachten te komen tot een
gezamenlijke exploitatie van ver
schillende luchtlijnen, waarbij voor
do Indische rederijen voornamelijk
de verbinding Nederland-Indië*van
belang was. Die onderhandelingen
zijn op niets uitgelopen, doordat de
K.LM. weigerde mee te werken
aan een exploitatie-vorm, waarbij
de wereldorganisatie der grote Ne
derlandse passoglerslijncn werd in
geschakeld.
Be K.L.M. wenste de rederijen
alleen tot het luchtverkeer toe
gelaten tc zien als aandeelhou
ders van de K.L.M.. *U het met
een zekere Invloed van dlrco-
tcuren der rederijen, als leden
van dc raad van beotcur. op
het algemeen beleid der K L M.
De rederijen hebben dit gewei
gerd. daar zjj zo formuleer
de het de heer Bronsinz
ar organisaties actief aan
hct'uehtverkecr wensten te lo
ten deelnemen en het contact
md het reizend publiek ook ln
hel belang van haar overige
passagiersvervoer en vrachtver
voer niet hunnen missen-"
Toen de onderhandelingen geen
voorlesng meer hadden, omdat dui
delijk was, dat met de K.L.M. geen
Overeenstemming kon worden be
reikt, hec-ft de S.M.N.. die zich ge
durende de oorlog geheel hierop
had Ingericht, voorbereidende stap
pen genomen om tot eigen lucht-
voartexploitatle te komen-
„Verder uitstel was onmogelijk".
De st. mij. „Nederland" heeft ook
doordat zij acttef aan de oorlog
heelt deelgenomen drte van de zes
passagiersschepen verloren-
Van de drie overgebleven sche
pen. ie de „Oranje" alleen nog ge
schikt om gebruikt te worden als
passagiersschip van en naar lndië.
De belde andere schepen worden
nu gebruikt' als troepentransport-
schepen en zullen wel niet meer
voor de geregelde vaart in aanmer
king komen. In 1947 komt mis
schien ln het najaar de „Willem
Ruys" in gebruik, maar ook dat zal
niet voldoende blijken om aan de
behoefte te voldoen vsn het passa
giersvervoer.
Gedurende de oorlog heeft de
maatschappij uitgebreide studies
gemaakt van het type achlp, dat
namen met dc „Oranje" de pas
sagiersvaart zou hebben tc onder
houden. No beslist moest worden
een nieuw schip, even soel. maar
Iets groter dan de „Oranje" te be
stellen, blijkt dat de huidige bouw
prijs zo Is. dat van een lonende ex
ploitatie geen sprake zou zijn. Bo
vendien zou zo'n schip niet vóór
1939 klaar kunnen komen en onder-
iatsen zoo ln de verbinding met
lndië een hopeloze achterstand ont
staan.
Nauwkeurige berekeningen gedu
rende de oorlog gemaakt, hadden al
uitgewezen, dat met een redelijk
inkomen aan post en vracht cn met
gebruikmaking van de bestaande
organisatie der rederijen, passa
giers door de lucht vervoerd kon
den worden tegen passagecijfers,
die belangrijk lager waren dan die,
welke de luchtvaartmaatschappijen
voor de oorlog vroegen- Daarmee
stond tevens vast, dat na de oorlog
het luchttariel zeker niet hoger zou
zijn dan het tarief, dat de rederijen
moesten noteren voor le klasse ver
zoals dit vóór de oorlog gold-
Het nieuwe passagiersschip was dan
ook ontworpen voor een hoogste
klasse, die met uitzondering van
klein aantal semi-IuJfe hutten,
de passagier minder hutruimte zou
bieden dan vroeger. Nu de bouw
prijs van zulk een schip zo hoog
kan ook deze verandering niet
baten cn zou het scheepstarief bo-
het luchttarief moeten komen,
reden waarom de maatschappij
•oorlopig van het bouwen van een
nieuw schip wil afzien en voor
hands de uitbreiding van de passa
giersgelegenheid alleen in vliegtui
gen wil zoeken.
Na bespreking mcf de vliegtuig
fabrieken ln Amerika zijn aan de
t- mü- „Nederland" aangeboden 4
„Constellations" te leveren in Ju-
i.8„ 4 „Douglas", tc leveren fn Ju
li en volgende maanden; 4 Boeing
Stratollners, te leveren ln Augus
tus 1047.
De Mij. is voornemens een aantal
sn deze vliegtuigen in exploitatie
te brengen voor eigen risico, dui
mits zij haar deel in het postver
voer krijgt, zonder subsidie, dei
regering. Zij heeft de hiervoor no
dige concessies bij de regering aan
gevraagd-
De bedoeling blijft om dan de
tarieven vast tc stellen in overleg
met de K-L.M., waarbij de afvaar
ten afwisselend door een der deel
nemende mijen worden uitgevoerd.
Indien mocht blijken, dat gezamen
lijk gebruik van de organisatie der
rederijen, van de vliegdienst. grond
dienst, en2- nog tot besparing
kunnen leiden, zullen de tot de
luchtvaart overgegane rederijen ze
ker bereid 2ijn, als de K.L.M. dat
wenst, met de K.L.M- te overleggen
ln hoeverre een gezamenlijke ex
ploitatie doeltreffend kan zijn. Ook
met de K.N-X.L-M. zal hieromtrent
erleg worden gepleegd.
De „Rotterdamse Lloyd" heelt
nog geen concessie aangevraagd.
Zi« wordt echter door de S-M.N.
nauwkeurig op de hoogte gehouden
van elke stap. die de S.M.N- onder
neemt. Ook met dc Holland-Ameri-
ka-lijn, die voor haar terrein soort
gelijke doeleinden nastreeft, be
stond en bestaat een nauwe en ver
trouwelijke samenwerking op dit
gebied- Tussen de rederijen onder
ling 2al voor zover zij zich met
luchtverkeer gaan bezighouden
zeker een grote samenwerking op
luchtvaartgebied tot stand komen.
Vier vliegtuigen, type „Constel
lation" of „Douglas" hebben onge
veer gelijke vervoerscapaciteit per
Jaar als een „Oranje".
De „Oranje" Is gebouwd met de
bedoeling, dat door de S.M.N. it
totaal drie en door de R-L- ook drli
soortgelijke schepen zouden wor
den gebouwd. Nu de S.M.N- en R.L.
elk slechts een dergelijk schip heb
ben, 2oudcn de ontbrekende vier
kunnen worden vervangen door 4
x 4 - 16 vliegtuigen. Samen met
de vliegtuigen der K.L.M- kan een
tweemaal-daagse dienst worden
onderhouden, waarvoor tenminste
18 vliegtuigen nodig zijn, door elk
der betrokken ondernemingen in
gelijke mate te leveren.
„Hoe accuut de toestand op het
ogenblik is", aldus de S.M.N—direc
teur, moge nog blijken uit het vol
gende:
Na vertrek van de „Oranje" op
5 October J.l. van Amsterdam staan
i 4000 passagiers op de wacht
lijst om voor 31 December a.s. ver
voerd te worden naar Ned- lndië.
Hiervoor 16 slechts accommodatie
beschikbaar op het m.s- „Oranje" -
vertrek medio December van Am
sterdam - voor 1500 passagiers. Eni
ge duizenden pasagiers zullen dus
moeten worden verschoven naar
de eerste helft van 1947. Bovendien
moet in die periode een groot deel
de evacuó's, tc stellen_pp 8000
teruggevoerd worden. Naast deze
aantallen dien! bovendien nog re
kening te worden gehouden met
andere burgerilassagiers. Neder
landse en buitenlandse en met eer
Reist niet op Zaterdagmiddag
Nog steeds beschikken de Neder
landse Spoorwegen niet over vol
doende personenrijtuigen om het
enorme vervoer te verwerken op
een wijze zoals men dat zou wen
sen. Het gevolg is geweest, da'
men ook goederenwagens voor per
sonenvervoer moest gaan gebrui
ken. doch dit bleef een ongewenste
toestand, die zo spoedig mogelijk
moest eindigen. Bovendien zijn
voor de zich uitbreidende goede
ren productie steeds meer wagens
Besloten is dan ook om met
gang van 7 October ln normale
reizigerstreinen geen relzigersver-
voer in goederenwagens meer ie
doen plaats vinden. Ongetwijfeld
zal dit gevolgen hebben, welke cch
1er door de reizigers zelf lot een
minimum kunnen worden beperkt.
De grootste drukte doet zich n.l.
nog altijd voor op Zaterdagmiddag
wanneer de treinen overvol zijn en
de spoorwegen alle zeilen moeten
bijzetten om het vervoer tc
werken. Wie het- dus even kan,
verrofjde het rc-Jzen op Zaterdag
middag,
verkeer van burger- en militaire
functionarissen soms met gezinnen,
dat als nevenvervoer van het gro
te troepenvervoer moet worden be
schouwd.
;t is de bedoeling, dat in April
1947 de „Oranje" uit de vaart wordt
genomen om weer ln orde gemaakt
-•orden voor normaal passagic<-s-
."oer. Eerst ln September 1947
het schip dan weer in de vaart
komen.
Vanaf April tot September i« er
dus alleen scheepsgelegenheid voor
hutpassagiers per „Sibajak" en per
„Johan van Oldenbarneveli"; in
dien deze schepen niet geheel voor
troepenvervoer worden opgeëist.
Hei is duidelijk, dat. een steeds
toenemende achterstand ln het pas
sagiersvervoer voor de deur slaat
dat het absoluut onmogelijk zal
zijn tegemoet te komen aan de be
hoefte om een 25.000 tal van de in
de loop van 1946 hier aangekomen
evacué's ln de loop van 1947 weer
als passagiers te vervoeren- Aan
trekken van andere schepen zou
het bezwaar hebben, dat deze sche
pen aan hun eigenlijke bestemming
onttrokken moeten worden en de
kans van de Nederlandse vlag om
zich ook voor de toekomst een vas
te plaats te verzekeren ln die pns-
sagiersverkeren, die een belangrij
ke devlezenopbrengst geven, daar
door verloren zou gaan- Buiten
landse passagiersschepen huren of
kopen ls thans niet mogelijk.
De enige aanvulling van passa-
giersaccomodatie, die op korte «er-
mijn te verkrijgen is, is hel kopen
en in exploitatie brengen van vlieg
tuigen-
„Het ls daarom te hopen", zo be
sloot de heer Bronsing het gesprek,
„dat de regering zeer spoedig be
sluit aan de st. mij. „Nederland"
de gevraagde concessie toe te zeg
gen, opdat de vliegtuigen zonder
verder verzuim besteld kunnen
worden en de aangevangen organi
satie van de luchtvaartafdeling met
kracht en voortvarendheid kan wor
den voortgezet.
Ook de K.L.M., wier aandacht zo
zeer ln beslag genomen wordt door
de noodzakelijke uitbreiding van
haar luchtnet ook elders, zal zich
moeten Inspannen om haar
deel ln dit grote Nederland-Indië-
•ervoer te leveren, want natuurlijk
moet het vervoer door de lucht tus
sen lndië en hier veel comfortabe
ler worden dan bet op het ogenblik
ls.
Wanneer de drie grote maat
schappijen, K-L.M., S.M. „Ne
derland" en de „Rotterdamse
Lloyd daaronder gezamenlijk
baar schouders zetten, zal men
versteld staan welk een uit
muntende dienst binnen niet al
te lange tijd de Nederlanders
tussen het Rijk ln Europa en
dat aan dc Evenaar weten te
onderhonden."
Hirohito oorlogsmisdadiger
Van de zijde van het Internatio
naal Militair Tribunaal voor het
Verre Oosten heeft men toegege
ven, dat de Sowjet-Unle ln een ver
klaring aan het Tribunaal de eis
heeft gesteld, dat keizer Hirohito
tot oorlogsmisdadiger moet worden
gebrandmerkt. Ook wil de Sowjet-
Unie het grote Japanse industriële
en financiële syndicaat „Zaibatsoe"
als misdadige organisatie veroor-
leugdiilms in Engeland
Tn Engeland bestaan reeds ge-
ruimen lijd jeugd-filmclubs. waar
bij niet minder dan 400.000 jongc-ns
en meisjes rijn aangesloten. Het
zijn kinderen tussen 7 en 34 jaar.
die eiken Zaterdagochtend in alle
deden van het land een Jeugdvoor
stelling bijwonen. Het ligt thans
in de bedoeling om ter bei-orde
ring van de Internationale gedach
te films van vreemde landen
vertonen.
Het Plan Is ln de toekomst deze
films Internationaal uit te wisse
len. zodat zij kunnen strekken tot
lering van tie jeugd van diverse
landen.
Nederlandse onderzoekingen
in Afrika
r- Th. Regout uit Maastricht,
die bij velen bekend zal zijn door
voordrachten en films over
Afrika, gaat binnenkort weer per
auto een reis maken van enkele
maanden om zijn studies over de
landschappen in droge en halfdroge
gebieden voort te zetten- Mr. Re
gout, die tevens Dr. in de physische
geographie is. heeft reeds voor de
oorlog meerdere woestijnreizen ge
maakt in verschillende delen der
wereld en gegevens omtrent dit
studieobject verzameld- Thans zul-
Tpn onderzoekingen plaats hebben
angs de zuidrand van de westelij
ke Sahara en tn het stroomgebied
m de Midden-Niger,
Ook de grootschepse irrigatie-
werken, die enige jaren geleden
hier gereed zijn gekomen zullen
worden bestudeerd, waarbij in het
bijzonder zal worden nagegaan of
hier mogelijkheden aanwezig zijn
voor Nederlandse ondernemings
geest. De reis zal verder worden
voortgezet naar Centraal Afrika.
De heer Regout zal op deze tocht
vergezeld worden door pater Burch
van Summeren O.F-M., eveneens
Phys. Geogr- Drs. en thans docent
aan de R-K. Leergangen te Tilburg
en leraar aan het Gymnasium te
Venray-
BRIEF VIT
Enorm aantal jeugdigen en
oorlogsveteranen gaan studeren
In vete huishoudens door heel Amerika pakte deze week een
opgeschoten, links lid van het gezin vjjn koffers, kuste zijn moe
der goede dag, gaf zijn vader een hand, wuifde zelfbewust zijn jon
gere zusjes en broertjes goede ilag en stapte in bus of trein, of
wellicht in een vliegtuig- Hü ging naar College-
De hele omgeving van de Cole
lege ls in hoofdzaken hetzelfde ge
bleven als toen Vader er 25 jaar
geleden n.ur toe ging. Er i$ daar
hc-tzellde schouwspel van het pas
geknipte g: on, beschaduwd door
hoge oude bomen- De blaren be
ginnen af te vallen en de tuin
knechts harken ze van het gras, ve
gen ze tot hopen bijeen langs de
paden en verbranden ze. De karak
teristieke geur van brandende bla-
de gele, rode en bruine tin
van het herfstlandschap en de
eerbiedwaardige, met klimop be
groeide, gebouwen heten de aan
komende student dit jaar welkom,
precies zoals zij de jaarlijkse gene
raties van de Amerikaanse Jeugd
hebben welkom geheten sedert de
tijd nog voor de natie werd gebo-
Portretten van de Koningir
bewaard
Aan een ons toegezonden over
zicht van de toestanden op Java,
ontlenen wij het navolgende;
De CO-Amacab (Resident) te
Bandoeng maakte een tournée door
het pas bevrijde gebied van Tjiand-
joer, waarover nog de schaduw
van de terreur hing. In het Tjirand
jangse b.v, lagen grote rijstvoor-
raden opgeschuurd, bestemd voor
levering naar Brits-Indië ingevolge
het rijstaanbod. Daaromheen leef
de het volk in de meest deerlijke
armoede. Ook tijdens het Japanse
régime werd de padi opgevorderd
ten behoeve van het leger, terwijl
rondom de mensen stierven van
honger. De vóór de oorlog gcassi-
naineerde Tjihea-vlakte was be
hoorlijk beplant gebleven. In cén
der dessa's werden onze troepen,
die op verzoek van de bevolking
gekomen waren om een bende ter
roristen te verjagen, met een drie
stemmig Wilhelmus begroet. In an
dere dorpen had men ondanks alle
dreigementen der Jappen en later
der pemoeda's. portretten van de
Koningin bewaard, die met blijd
schap te voorschijn werden ge
haald. Vooral in de buurt van on
dernemingen werd door de bevol
king telkens gevraagd, waar die of
die administrateur nu was. De In
heemse bewoners van Tjiandjoer
waren onder pressie geëvacueerd
naar Soekanegara. waar de kom-
merlijlcste toestanden heersten,
Terroristen wreken zich op
graven
Bij het bezoek van het Hoofd
van liet Centraal Bureau Gra
vendienst aan het kerkhof te
Tjimahi, waar duizenden in de
kampen overleden krijgsgevan
genen cn geïnterneerden xijn
begraven, oletk, dat bijna alle
grafverfraatingen vernield, roar
meren cn betonnen kruizen
stukgeslagen, vazen en marme
ren platen aan gruizelementen
geslagen cn selfs graftombes
opengebroken waren. Met een
dergelijk zinneloos vandalisme
wreken de terroristen zich zelfs
op het stoffelijk overschot van
de Nederlanders.
Een totaal uitgeplunderde
bevolking
Wij ontvingen een brief van een
Nederlandse militair op Java, die
het navolgende opmerkt naar aan
leiding van de bevrijding van een
aantal dessa's op midden-Java van
terroristen:
„Wij vonden een totaal uitgeplun
derde bevolking, uitgeteerde men
sen, nog in de kracht van hun
leven, kinderen met vreselijke
beri-beri-buikjes, afschuwelijk ver
minkte lichamen, roet maanden
lang verwaarloosde etterende won
den overdekt. Het merendeel had
nauwelijks enkele lorren tot be
dekking van al dit fraais, velen
liepen naakt. Onze medische
dienst heeft de hele dag druk werk
gehad met verzorgen en verbin
den. wat. gezien de précaire toe
stand van onze verbandmiddelen
en medicijnen misschien niet hele
maal verantwoord was. Maar het
was eenvoudig niet aan te zien
Noojt heb ik zoiets meegemaakt,
alhoewei ik in Rotterdam gedu
rende de winter 1944—1945 men
sen op straat van honger heb zien
sterven en ook op Malakka vele
mistoestanden heersten.
De jongens deelden hun twaalf
uurtje uit. De dankbaarheid van
de arme drommels was roerend
De voedsel-situatie op het 2
millloen inwoners tellende Madoera
ls ontstellend slecht. Tientallen
bewoners van het eiland komen op
vlotten, zelfs vastgeklampt aan
bamboes, aan de Oedjoeng te Soe-
rabaja aandrijven.
Men kan spreken van een aguut
stadium. Er zijn toenemende onge
regeldheden en de woede van de
bevolking richt zich thans recht
streeks tegen de republikeinse au
toriteiten. Het heeft er toe geleid
dat de T.R.I. zich terugtrok ln de
bergen. De bevolking komt ln ver
zet tegen de T.R.I. nu men, ver
stoken van het allernoodlgste waar
neemt hoe er van Oost-Java rijst
wordt aangevoerd ten behoeve van
de op Madoera aanwezige T.R.I.-
manschappen. Bovendien onder
vindt men drukkende Jast van de
maatregelen welke door de troe
pencommandanten ter verzorging
van hun eigen
Ongeregeldheden zijn aan de or
de van den dag en nemen een voor
de republikeinse Instanties steeds
dreigender karakter aan."
Hei Republikeinse leger
Aan het te Melbourne verscho
nende blad „The Argus" ontlenen
wij het volgende:
Betrouwbare militaire zegslie
den vertellen dat dc republikei
nen niet in staaat zijn tot het
voeren van een werkelijke oor
log op grote schaal. Men mag
aannemen dat een lange uit-
puttingsoorlog zal volgen op een
aanvankelijk beslissende veld
slag, waarin het republikeinse
leger als eenheid te velde on
vermijdelijk zal Ineenstorten.
De totale sterkte van het ge
wapende en volledig uitgeruste
leger wordt geschat tussen de.
50.000 en 120.000 man. Moreel
middelmatig. Muiterij en deser
tie ln de kampen.
De tekortkomingen van het re
publikeinse leger worden ten volle
gerealiseerd door de meeste van de
leiders vaan de Nationalistise be
weging en het is twijfelachtig of zij
van plan zijn het ooit voor Iets
anders te gebruiken, dan als wapen
ter bedreiging.
De politieke invloed van dit leger
is pijnlijk verrassend. Een minister
van Sjahrir's laatste kabinet heeft
zijn ontslag Ingediend ioen men
besloot een politiek van toegevend
heid Jegens het leger'te volgen. On
der de Javanen is een legerklosse
in het leven geroepen, di.e het le
ven in steden en dorpen beheerst.
De leden van het republikeinse le
ger hebben de mooiste huizen van
dê Nederlanders voor zichzelf In
beslag genomen, laten een aantal
fabrieken ten bate van het leger
werken en verpozen zich vooral in
de beste hotels, die zodoende het
aanzien van militaire clubs hebben
gekregen.
Beb Vuyk
Men schrijft ons uit lndië:
Op 30 .Tunl j.l. bracht op de z.g.
„Kóempoelan toenadering", welke
wekelijks in het Afrib-gebouw te
Batavia wordt gehouden, een voor
drachtkunstenaar enkele Neder
landse liedjes ten gehore, o.a. het
bekende ..Holland's vlag". Plotse
ling verliet Iemand ostentatief de
vergadering en die iemand was
Beb Vuyk. romanschrijfster en me
dewerkster aan 't Indonesische blad
..Inzicht", die blijkbaar dit anti
nationale Hollandse Jled niet wil
de aanhoren! De schrijver geeft
Beb Vuyk de verzekering, dat do
Europese gemeenschap haar heeft
uitgestoten.
Toch is er een verschil dit jaar.
Het is drukker op het terrein
van dc Universiteitsgebouwen.
Er zijn veel meer mensen te
zien.
Onder die gedegen onverstoorba
re rust die van het landschap uit
gaat loopt een onderstroom van op
winding bijna van nervositeit.
Want iedere College en iedere Uni
versiteit in het "land is meer dan
boordevol. Van gezaghebbende zij
de wordt gemeld dat 2.030-000 Col
lege-studenten om e enplaatsje wed
ijveren, terwijl er maar normaal
plaats is voor 1.600-000. Volgens een
andere raming worden er dit jaar
r dan 1.00,000 aanstaande stu
denten door de Instellingen voor
Hoger Onderwijs afgewezen, ln
werkelijkheid zijn er 1.750-000 inge
schreven- Vele huizen in inder
haast opgetrokken tijdelijke onder
komens.
Dc reden voor deze stand van
zaken ia gelegen in de onver
wachte mate waarop gebruik
ls gemaakt van het aanbod van
dc Regering om dc kosten te
betalen voor ic.dercn oorlogs-
voorlze'.ttn krachlens de zoge
naamde Gift-Bill of" Rights"
(de Wet op de Rechten van den
Soldaat).
De eerste voorspellingen waren
dat slechts weinige veteranen van
dit aanbod gebruik- zouden maken,
doch de Universiteiten begonnen
hun plannen le wijzigen toen mil-
lioenen zich aanmeldden. In som
mige gevallen zijn militaire barak
ken overgedragen aan Universitei
ten; in andere gevallen zijn die af
gebroken, naar het terrein van de
Universiteit vervoerd en daar op
nieuw opgebouwd, In de staat New
York vormde Gouverneur ThomiB
E. Dewey een speciale reeks Colle
ges in verschillende delen van de
staat, speciaal om aan een deel van
de plotselinge vraag het hoofd te
bieden.
Het tekort aan mogelijkheden
voor Hoger Onderwas is echter
niet enkel en alteen een tijde
lijk probleem. In feite is het
totaal anntni der ingeschreven
Eenheidsvakcentrale wendt
zich tot U.N.0.
Fusierapoort in gevorderd stadium.
Het bestuur der E.V.C. deelt me
de, dat onderstaande resolutie der
Eenheids Vakcentrale werd verzon
den aan de algemene raad der
U.N.O.:
De Landelijke Raad der Een
heids Vakcentrale, bijeen op Vrij
dag 4 October 1948 te Amsterdam,
van mening:
dat de slem van het wereldver-
bond van vakverenigingen, dat
meer dan 67 millioen werkers, be
horende tot 64 nationale vakorga
nisaties van 55 landen omvat, bij
de opbouw c-n het handhaven van
de vrede gehoord moet worden, om
dat het de nu georganiseerde wer
kers zijn, die de hoogste en meest
bloedige offers gebracht hebben
tijdens de laatste wereldoorlog ter
vernietiging van het wrede fascis
me;
dat, zonder de werkers der we
reld niet alleen een economische
opbouw onmogelijk ls. maar ook
de handhaving van de vrede en de
controle op de naleving van de op
de vredesconferentie te Parijs ge
nomen besiuiten niet kan geschie
den zonder de medezeggenschap
van deze werkers;
zich op het standpunt stellende,
dat het W.V.V,. als de machtigste
organisatie van de werkers der we
reld, het aangewezen lichaam is.
om hen bij de organisatie van de
Verenigde Volkeren (UNO) te ver-
tegenwoordi gen
acht het besluit van de economi
sche en sociale raad van de U.N.O.
dat het W.V.V. waarnemers mag
sturen naar de Economische en
Sociale raad der U.N.O., beslist on
voldoende. evenals het gebaar, dat
vertegenwoordigers van het W.V.
V. gehoord kunnen worden in een
speciaal comité, ondergeschikt aan
de Economische en Sociale Raad;
onderstreept het standpunt van
het uitvoerend bureau van het W.
V.V. waarin eens te meer gepreci
seerd wordt, dat voor het W.V.V.
noch een secundaire rol, noch een
ondergeschikte positie acceptabel
eist voor het W.V.V. de plaats
op. die hem toekomt op grond van
de onmetelijke diensten die hij -aan
de Economische en Sociale Raad
kan bewijzen en verzoekt de U.N.
O. zoo spoedig mogelijk die maat
regelen te nemen, welke kunnen
lelden tot de officiële toelating van
het W.V.V. in de algemeene raad
der U.N.O.
Tevens werd mededeling gedaan,
dat in de loop van cïeze week het
fusterapSort ter verzending aan de
afdelingen gereed ls, om aan
leden uitgereikt te worden.
Bij zulk een tempo van de toe
neming zal, indien deze lendenz
voort blijft duren, meer dan de
helft van dc generatie die thans op
de Lagere School is, naar een Coi-
"ege gaan-
Het Onderwijs-Bureaiz raamt le
en een 3950 een enorme stijging
an het aantal College-bezoekers.
Met het oog op deze feiten zei-
dc President Truman: „Het
lijkt buitengekoon belangrijk
dat wij thans ons Hoger Onder-
wijs-stclscl opnieuw onder het
oog zien voor wat betreft zijn
oogmerken, methoden en mo
gelijkheden; alsook in het licht
van de maatschappelijke rol die
het heeft te spelen.
WistU....
dat de aioombom die Hiroshima
verwoestte, niet zo groot was als
een tennisbal, maar dat de bom
4000 kg. woog?
dat in 3947 door een Amerikaanse
onderneming vliegtochten om de
wereld worden georganiseerd?
dat een dezer dagen een gast in
een restaurant te Oakland in Ca
lifornia een oester openbrak en
daarin een parel vond. die volgens
kenners een waarde had van on
geveer vierduizend dollar? -
dat ruim vijftienhonderd Japan
ners uit Canada zullen worden
verwezen?
dal voor het eerst in de geschie
denis van Japan de rode vlag der
communisten in de tuin van het
keizerlijk paleis te Tokio gewap
perd heeft, toen daar een groop
demonstranten binnendrong en
eiste den keizer te spraken en dat
deze eis niet werd ingewilligd?
.dat de Duitsers gedwongen zullen
worden om de Poolse hoofdstad,
Warschau weder op te bouwen?
dat de Franse wijnproductie ln
1945 25 millioen hectoliter heeft be
dragen tegenover 55 millioen vóór
de oorlog?
Opheffing van de economische „deadlock"
Aan een lunch, die na afloop van de 5de algemene vergadering
van de Nederlandse Kamer van Koophandel te Londen gehouden
werd, heeft Dr. A- B. Speekenbrink, directeur-generaal van dc af
deling economische betrekkingen met het buitenland van het Ne
derlandse ministerie van Economische Zaken, gesproken over de
Nederland.
Hij herinnerde er daarbij aan, dal
er ln het nog niet zo verre verle
den twee landen waren, welke voor
meer dan tot de totale im- en
exporthandel van Nederland bij
droegen. Het Ver. Koninkrijk en
Duitsland. Hoewel de internationa
le handel in de jaren aan de oorlog
voorafgaande, afnam, behield En
geland naar verhouding zijn plaats
i onze exporten.
In 1930 bedroegen dc Neder
landse exporten naar het Ver.
Koninkrjjk 22.28 van onze to
tale exporten: in 1938 bedroe
gen z(J 22.65. Dit cjjfcr contras
teert sterk met dat van onze
export naar Engeland in de eer
ste 7 maanden van dit jaar.
Hetwelk slechts 8.4 van onze
totale export is.
De totale waarde van Onze im-
en exporten in 1938 bedroegen 2'/s
milliard gulden. Een vijfde van de
ze handel betrof de aterling-landen,
van deze 500 millioen gulden^waren
er 300 voor export en 200 voor im
port- Ds. Speekenbrink achtte het
alleszins gerechtvaardigd in dit
verband van traditie te epreken-
Hij legde er vervolgens de na
druk op, dat het gemiddelde per
centage van onze totale exporten
in de jaren 1935 tot 3939, uit land
bouwproducten bestaande, meer
dan 33 bedroeg. Bijna de helft hier
van ging naar het Ver. Koninkrijk.
De tweede grootste koper op onze
landbouwmarkt was Duitsland, dat
belicht heel duidelijk dat het jui3t
voor Nederland van het aller
grootste belang is, dat het, ten aan
zien van de landbouw-export, zijn
plaats op de internationale mark
ten herneemt en handhaaft-
Na erop gewezen te hebben,
dat het grootste deel vau de
vooroorlogse importen van het
"Ver. Koninkrijk naar ons land
uit industrieële producten be
stond en dat deze thans een sub
stantieëele verhoging van de
vooroorlogse cjjfers aangeven,
stelde Dr. Speekenbrink vast,
dat de Nederlandse exportte
ler niet hetzelfde geluk gehad
heeft, want onze exporten naar
het Ver. Koninkrijk blijven. ver
geleken met de vooroorlogse
tlaarbjj verre ten achter.
Vervolgens legde hij de nadruk
op de belangrijkheid, welke de in
dustrieële exporten voor Neder
land verkregen hebben, nu ons
land zich door tal van redenen
ook tengevolge van de moeilijkhe
den welke onze export van land
bouwproducten ondervindt meer
op de export van industriële pro
ducten moet gaan toeleggen.
De Nederlandse exporten stel
len ons land slechts in staat,
om ongeveer een derde van on
ze importen te betalen- Op dit
Een deel van de Vlismar"
naar Rotterdam
Een nieuwe onderneming is van
plan zich in het Rotterdamse haven
gebied te vestigen. De N-V- Vlissing
se Mineraalolie- en asphalt raffina
derij „Vlismar" heeft n.l. concessie
gevraagd voor een terrein van de
3,2 li.a. aan de Oostzijde van de
tweede petroleumhaven, teneinde
daar als onderdeel van haar bedrijf
een gemengd olie-opslagbedrijf te
vestigen, bestemd zowel voor mi
nerale- als voor eetbare oliën.
B, en W- hebben bereids aan de
raad voorgesteld bedoeld terrein
voor de tijd van 25 jaar, mot twee
maal 15 optiejaren, aan de „Vlis
mar" te verhuren. Deze onderne
ming heeft voorts nog gevraagd op
tie te mogen verkrijgen op uitbrei
ding, eveneens ter grote van 3,2
h-a- in Zuidelijke richting, waarte
gen bij het college van B. en W.
evenmin bezwaar bestaat, mits voor
beperkte tijd. Voorgesteld wordt
deze tijd op vijf jaar te bepalen.
Fluitsignaal bij onbewaakte
overwegen
De A-N.W-B. heeft zich, nu het
seizoen van mist en regen weer
gaat aanbreken, tot de Nederland
se Spoorwegen gewend met het ver
zoek, de machinisten opdracht te
geven b/j het naderen van onbe
waakte overwegen fluitsignalen te
doen horen, zodat de weggebrui
kers tijdig gewaarschuwd worden.
fundamentele feit moet ons
land. althans voor het ogenblik,
zjjn gehele handelspolitiek ba-
Het heeft een gierige houding tot
gevolg, welke gelukkig geen pre
cedent heeft in onze geschiedenis
als handeldrijvend volk. 1
Spreker wenste dat het Ver. Ko
ninkrijk thans ook de plaats van
Duitsland op de Nederlandse markt
zal gaan innemen, ondanks de ge
stelde Ned. beperkingen- Voor ce
oorlog, vervolgde spreker, kon Ne
derland het vrij groot importsur-
plus grotendeels goed maken door
drie „diensten": Scheepvaart, ha-
venverkeer en andere diensten".
Door de oorlog zijn mogelijk
heden echter grotendeels uit
geschakeld.
De vrede heeft voor Nederland
niet de lang gewenste opleving van
de handel gebracht, waarvan de
welvaart van ons land in zo hoge
mate afhankelijk is- De Nederland
se moeilijkheden onderstrepende en
toegevende, dat de Britse belas
tingbetaler jaarlijks 80 millloen
pond sterling offert, om Duitsland
op de been te helpen, gaf Dr- Spee
kenbrink evenwel als zijn mening,
te kennen, dat hel zowel t enzeer-
ste ln het belang van de Engelse
belastingbetaler als in dat van Ne
derland zou zijn en ook ln dat
van de handelsbetrekkingen tussen
belde landen -- als het mogelijk
was de economische „daedlock" op
te heffen, die een belangrijk deel
van het continent ln zijn greep
houdt.
HU bepleitte het heropenen van
de handelskanalen, die thans aan
de Nederlandse Oostgrens ge
sloten zfjn.
Nieuws uit de
Russische zóne
In de Russische zóne van Duits
land is sedert 8 September alle
godsdienstonderwijs verboden.
Eveneens zullen alle preken ln de
kerken door de Russische politie
gecontroleerd worden, en de pre
dikanten zijn verplicht op verlan
gen het manuscript van hun pre
ken tevoren aan de Russische cen
suur in te leveren.
Dit geldt niet voor de stad Ber
lijn, wat een gevolg is van de te
genstand 'van de andere bezettings-
mogendheden in de contröleraad.
Wat het onderwijs betreft, is de
bepaling gemaakt, dat na een jaar
bewaarschool een lagere school van
acht jaar moet volgen. Daarna de
Inrichtingen van hóger onderwijs.
Van het vierde schooljaar af zul
len alle kinderen Russisch moeten
leren. Eerst veel later komen an
dere vreemde talen. Geen kind kan
overgaan van de lagere school naar
de hogere, tenzij het eerst een
examen heeft gedaan ln allerlei
vakken, waaraan de Russische po
litieke gedachtehgang ten grond
slag ligt. Bij de keuze van studen
ten voor universitaire studiën be
slissen alleen de Russische bezet
tingsautoriteiten. De ouders heb
ben generlei invloed op het onder
wijs. De Kirchenbote in Mecklen
burg. het blad van het Stift is ver
boden, en religieuse literatuur, die
gedrukt ls in de overige zónen,
mag niet verspreid worden in de
Russische zóne, dan na eerst ge
censureerd te zijn.
De K.L.M. wordt populair
bij a.s. moeders
Voor de tweede maal ln enkele
weken heeft de K.L.M. een race
met de ooievaar gehouden en weer
bleken de zilveren DC-4's hun
roodsnavelige collega's te snel af.
Deze keer gold het Mary Gladys
Jones uit Texarkana, Texas, die
voor de geboorte van haar eerste
baby aan de zijde van haar echtge
noot. Sgt. J. L. Jones in Erlangen.
Duitsland wilde zijn.
Sgt. Jones, die gehoord had van
de eerste succesvolle Opersflion-
Stork der K.LM.. adviseerde zijn
vrouw ln contact te treden met de
K.L.M. in New York. die voor
onmiddellijke boeking zorgde.
Evenals bij Mrs. Allan, de eerste
hoofdpersoon uit de Operation-
Storlc, waren ook nu op de tussen
landingsplaatsen alle voorbereidin
gen getroffen.
