VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Dreigend gemis aan contact
textielvoorziening
Amerikaanse polifiek blijk ongewijzigd
Overeenkomst omtrent de vrijstaat
Triest uitgesloten
2e JAARGANG NUMMER 577
DIRECTEUR: B. G. KLOOSTERZIEL.
REDACTIE EN ADMINISTRATIE: GOES,
BEESTENMARKT 2, TEL. 2163, GIRO 410357
ABONNEMENTSPRIJS: PER WEEK f 0.20,
§ER MAAND fl.l2'/i; PER KWART. 13.37'/!
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1 91
HET WEER
WEINIG VERANDERING.
Hier en daar ochtendmist. Overi
gens lichtelijk bewolkt, droog en
ongeveer dezelfde temperatuur als
gisteren. Zwakke wind.
17 September 1944
Twee voor onze Nederlandse ge
schiedenis, belangrijke gebeurtenis
sen op één datum: 17 September
1944.
Het was op deze dag, dat de dap
pere kerels van de First Airborne
Division bij Oosterbeek landden
om, zoals de Arnhemmers spoedig
begrepen, de Rijnbrug te bezetten
en te behouden tot Montgomery
zou zijn doorgestoten om in eens
op te rukken naar het IJselmeer
teneinde de strijd in ons land tot.
een snel einde te brengen en Nazi
Duitsland nog spoediger op d
knieën te dwingen.
Met recht mag deze operatie de
grootste en sensationeelste lucht
landingsoperatie van de Tweede
Wereldoorlog genoemd wórden-
Helaas is zij mislukt. Het welsla
gen ervan had veel leed en ellende
aan het Nederlandse Volk er
onze bondgenoten kunnen bespa
ren. Want op deze dag gedenken
wij de offers die de Arnhemmers
hebben gebracht voor de zaak van
de vrijheid, hoe zij als redeloos vee
zijn voortgejaagd, zijn uitgeplun
derd door de bezetter, doch ook
groeten wij in stille eerbied en die
pe dankbaarheid de helden die vie
len voor onze bevrijding. En hier
onder waren ook mannen van Ne
derland zelf, want hier heeft, zo
elders, de verzetsbeweging getoond
wat zij waard was. De zeldzame
rnoed en overgave waarmede door
de geallieerden is gestreden zal
met gulden letters, zwart om-
floersd in de annalen der geschie
denis worden geboekstaafd-
Arnhem is een mijlpaal in d;
worsteling der vrije volken teger
onderdrukking en tyrajmle.
Wij zijn het aan hen, die het
hoogste offerden, verplicht ervooi
te waken, dat de krachten van dc
duisternis nimmer meer zullen op
staan- In het positieve uitgedrukt
betekent dit. dat wij het aan hen
evenzeer verplicht zijn te strijden
,v,oor een betere en meer rechtvaar
dige wereld.
17 September 1944. Eenzaam
verlaten ligt het Centraal Station
'daar- Geen trein vertrekt meer of
komt binnen. Óver heel ons spoor
wegnet hangt een doodse, lugubere
stilte, af en toe verbroken door
een goederentrein met verslagen
en wanhopige Duitsers.
Op deze dag gedenken wij
onze dappere spoorwegmannen, die
(twoe jaar geleden, aan de oproep
der Nederlandse regering 'in Lon-
'déh fa staking te gaan, zo mo
'gehoor gaven-
Arnhem en de staking, zij zijn
niet van elkaar te scheiden. Zij zijn
twee factoren die tegelijkertijd in
werking moesten treden om de oe-
VriMing tot een feit te maken-
Met doze daad heeft het Neder
landse Volk opnieuw mede beslis
send aan de komst van de verlos
sing medegewerkt.
De spoorwegmannen hebben net
.niet gemakkelijk gehad- Talloos
Waren de middelen waarmede de
bezetter hen trachtte te bewegen
de staking op te heffen.
Maar groot was de opofferings
gezindheid, de onderlinge hulp en
de moed, die brandend in de harten
leefde.
Niets heeft de geestelijke kracht
kunnen breken. En toen de barre
honger rondwaarde door ons land,
kon zelfs het lokkende aanbod van
voedsel hen niet overhalen de
strijd op te geven.
Pal zijn zij blijven staan, voor
vrijheid en recht.
Wij brengen ook hen een eresa
luut-
Radiorede van MinPres. Beel
Wat wij voor onze jongens kunnen doen
In do radio-rede die Minister-President Beel Zondagavond hield
sprak hij over de zorg van onze naar Nederlands-Indië uitgezonden
en nog uit te zenden militairen. De regering heeft dit probleem
aangepakt en doet wat in haar vermogen ligt om het de Neder
landse soldaat zo goed mogelijk te maken-
Zij spant alle krachten in om
de mannen een behoorlijke ligging,
kleding er. voeding, behoorlijke
materiele verzorging en behoor
lijke bewapening te verschaffen.
Zij beseft echter, dat dit "iet vol
doende is. Dat het voor het mo
reel van de troep noodzakelijk ii
om ook het geestelijk contact met
het Moederland levendig te hou
den, om niet slechts voeding, kle
ding en ligging maar om een stuk
van het moederland zelf mee te
geven naar deze verre gewesten.
Reeds hebben velen het be
lang s-an het contact tussen de
soldaten in Indonesië ingezien
Duizenden in de lande hebben
hetzij individueel hetzij in vereni
gingsverband reeds in dien geest
gewerkt.
Dat alles is niet voldoende, ei
moet veel meer worden gedaan.
Deze actie moet worden samen
gebundeld, daar moet een geheel
van worden gemaakt, opdat met
vertiendubbclde kracht de een
maal aangevangen arbeid kan
worden voortgezet, daartoe is een
organisatie in het leven geroe
pen, die de naam draagt van
„Nationale Inspanning Welzijn-
verzorging Indië", de N.I.W.I.N.
De regering heeft Ir. P. S. F.
Ottcn uit Eindhoven bereid be
vonden om ais voorzitter van. de
ze organisatie op te treden.
Zij zal de activiteit der verschil
lende regeringsinstanties op dit
punti coördineren met die van het
particulieren en van de burgers
in de overzeese gebiedsdelen van
het Koninkrijk ter hand nemen.
Verenigingen en particulieren
kunnen hun ideën en hun verlan
gens ten aanzien van de culturele
verzorging der troepen kenbaar ma
ken. dc NJWIN zal de uitvoerings
mogelijkheden onderzoeken en in
dien de uivoerbaarheid blijkt, ze
op de snelste en de meest effec
tief opgezette wijze uitvoeren.
Zij zal lijdschriften vragen, nieu
We en gelezen exemplaren, opdat
de troepen ginds kunnen lezen wat
er in het moederland omgaat. Zij
zal boeken verzamcüen, spelen stu
ren, zij zal sturen wat nodig is
om het muziekleven in stand te
houden, om de sport te kunnen be
oefenen, om ontspanning en gepast
vermaak te bieden. Zij zal toneel
gezelschappen en artisten uitzen
den naar onze troepen ginds, zij
zal radiouitzendingen naar Indo
nesië verzorgen en bekostigen, zij
zal cantines inrichten, niet slechts
in de grote centra maar ook in de
rimboe, cantines waar de sfeer van
het gezellige Nederlandse huis
leeft. Zij zal de snannen in Indië
dag tot dag in contact houden
met wat in Nederland leeft, zij zal
hen van dag lot dag doen voel-
dat Nederland zijn jongens niet
vergeet.
Dc troepen die binnenkort
trekken, zullen ginds met lien
die reeds in Indië vertoeven ver
van huis het Kerstfeest vieren.
De NIWIN start haar actie met
een groot opgezette zorg vc
Kerstfeest van om
ginds. Reeds nu stelt zij dc gele
genheid open voor ieder, die
daartoe wil bijdragen, om aan on
ze militairen in Indonesië een
Kerstpakket te overhandigen ver
zorgd door het Rode Kruis.
Eerstdaags zullen o.m. de dag
bladen meedelen hoe gij uw mede
werking aan deze actie kunl ver
lenen. Versta dat goed Dc NIWIN
vraagt van u geen liefdadigheid.
Wat zij van u vraagt, is een daad
van dankbaarheid, een hartelijke
handdruk van verstandhouding,
tussen u en de man, die in Indië
zijn plicht doet.
Een handdruk, die betekenen
moet: ,.Wij hier in Nederland zijn
trots op jullie en wij zullen ondanks
de afstand, die ons scheidt, het
Kerstfeest samen vieren."
De regering is ervan overtuigd,
dat de NIWIN, een volkomen on
politieke organisatie, die slechts
beoogt het contact, het persoonlijk
menselijk hartelijk contact van man
tot man, tussen Nederland en dc
troepen in Indië vast te houden
en zodoende een der benauwenste
zorgen op te heffen, die de naar
Indië vertrekkende soldaat beklem
men. De regering is ervan over
tuigd, dat de NIWIN de volledige
steun zal vinden van het hele Ne
derlandsc volk. Aldus de Minister
president.
Mededeling
Op onze kantoren ligt ter inzagt
de pasagierslijst van het m.s. Oran
je Vermoedelijke aankomst te Am
sterdam a.s- Donderdag 19 Septem
ber.
Een extra rantsoen vlees
Hel C.D-K. deelt mede, dat ge
durende dc periode van 15 t.m-
21 Sept. de bon 523 vlees recht
geeft op een extra rantsoen
van 100 gram vlees-
Palestijnse Arabieren toch
naar Londen
Dzjamal Hoesseini, vice-voorzit-
ter van de Arabische executieve,
heeft een kort onderhoud gehad
met de hoge commissaris voor Pa
lestina, luitenant-generaal sir Alan
Cunningham, Cunningham had,
naar men gelooft, nieuwe instruc
ties van het ministerie van Kolo
niën ontvangen. Het schijnt, dat
de Britse regering zekere conces
sies wil doen, wat betreft de vorm
van een nieuwe uitnodiging aan
de Palestijnse Arabieren om deel
te nemen aan de conferentie van
Londen. Men zal thans, zo wordt
vermoed, bepaalde personen uit
nodigen en aldus den Moefti niet
meer uitdrukkelijk uilsluiten, zo
dat de andere leden der delegatie
de invitatie kunnen aanvaarden.
Naar verluidt heeft Bevin eer
verklaring afgelegd. De conferen
tie is voor onbepaalde tijd ver
daagd oni de Arabische afgevaar
digden in dc gelegenheid le stellen
deze verklaring te bestuderen.
De huidige
van Nederland
Indien alle krachten worden ingespannen, oin de productie zo hoog
mogelijk op te voeren, zal het mogelijk zjjn de distributicmogclijk-
heden op het gebied van de textiel te verruimen en de beperkende
bepalingen geleidelijk op te hcl'len. Momenteel zjjn we nog ver
van dit ideaal verwijderd- Toch zal het mogelijk zün in dc loop
van de eerstkomende maanden wederom een aantal punten van de
tcxliclkaart geldig te verklaren.
Herinneringen aan 17 September 1944- Twee jaar geleden zetten de
heldhaftige spoorwegmannen, na de oproep der Nederlandse regering
In Londen de voor de Duitse bezetters zo funeste spoorwegstaking in.
Zo zag het Centraal Station te Amsterdam er toen uit.
Engelse actie
„RED EUROPA NU"
In de „News Chronicle" van he
den is een brief opgenomen, waar-
In eon beroep is vervat om 150.000
bond sterling bijeen te brengen ten
behoeve van de actie „Redt Euro
paNu"- De brief is onderte
kend door verschillende vooraan-
taande personen, onder wie de fi-
osoof Earl Russle, de Griecus, dr.
Gilbert Murray en de uitgever Vic
tor Oollancz- Volgens de brief zijn
de toestanden in sommige delen
yan Europa in de komende winter
misschien nog slechter dan in de
afgelopen winter- „Een groot deel
der verbeteringen hangt van poli
tieke beslissingen af. Maar dat is
geen reden om door vrijwillige
hulpverlening niet aliestcdoen, wat
in ons vermogen jigt", aldus deze
brief.
Record aanfal vrouwelijke
studenten
In Leiden hebben zich tot dus
verre een record aantal nieuwe le
den aangemeld voor de Vereniging
Vrouwelijke Studenten Leiden.
Dit zeer grote aantal is een re
cord. De verdeling over de verschil
lende faculteiten is: verenigde fa
culteiten 7, letteren 27, godgeleerd
heid 5, wis- en natuurkunde 33,
rechten 51, en medici 92.
Een grool aantal Britse en Ame
rikaanse politiemannnen heeft in
hun beide zones van Duitsland
een speurtocht ondernomen naar
door de Nazi's verborgen edelge
steenten en edele metalen. De cij-
van de „Oogst" zijn nog niet
bekend. In de Britse zone zijn 40
arrestaties verricht. Honderden
personen-.zijn aan een verhoor on
derworpen.
Zoo heette het fa de gegevens,
welke werden vers! relet op een
persconferentie, gewijd aan de hui
dige textielvoorziening van Neder
land; welke conferentie in het Mi
nisterie van Economische Zaken
gehouden werd en waar de heren
- Panhuyzcn en dr. H. ,T- W-
de Poel, directeuren van het
Rijksbureau voor Textiel als in
leiders optraden-
Ten aanzien van de babypakket
en werd o-a. medegedeeld. dat
misschien binnen niet al te langen
lijd het aantal luiers, dat beschik
baar wordt gesteld en dat zes be
draagt, iets opgevoerd zat worden.
Overigens bestaat de mogelijkheid
luiers te kopen op gewone textiel
punten-
Bij de textielvoorziening heelt
men met allerlei moeilijkheden te
kampen- Daar is allereerst de kvves
tie der deviezen. De deviezennood
maakt het noodzakelijk in de grote
behoeften, welke na vijf bezettings
jaren gedekt moest worden, beper
kingen aan te brengen. Het devic-
zenbedrag, dat voor de aankoop van
textiel-eindproducten in het bui
tenland kan worden besleed, is, in
verhouding tot de behoeften
uiterst beperkt. Uil de beschikba
re middelen worden op de eerste
plaats de behoeften der industrie
aan grondstoffen en halffabrikaten
gedekt.
De voorziening van de textiel-in-
duslrie met ruwe katoen en ruw*
wol biedt in het algemeen geno
men, geen moeilijkheden- Op het
terrein van de bastvezels, in het bij
zonder van de sisal ligt dit anders,
met het gevolg, dat de touwindus-
trie nog niet op vooroorlogse basis
kan produceren.
Ernstiger is het met dc gareu-
voorziening van de industrie
stcld- De structuur van onze
tielproductic is zodanig, dat
spinncrü capaciteit niet voldienilc
is, om dc behoeften van dc garen-
vcrwcrkcndc takken van bcdrgf
volledig te kunnen dekken. In het
bijzonder op het terrein van dc wo"
len kamgarens en de katoenen e:
linnen industricga'rcns is deze stru
tuur oorzaak van een onvoldoende
uitputting van de mogelijkheden
dat ons productie-apparaat biedt-
Onze kamgarenbehoefte is nog
steeds voor slechts ongeveer 20 pet-
gedekt. De invoer van katoenga
rens, welke voor den oorlog lot
18.000 ton per jaar d.i. pl-m. een
derde van onze consumptie werd
opgevoerd, moet zelfs nog worden
hervat, ofschoon leveringen
schillende handelsverdragen reeds
enigen tijd gestipuleerd
In het bijzonder heeft dc productie
tricotonde goederen hieronder
tc lijden, met het gevolg, daf de
voorziening op dit punt nog steeds
zeer veel te wensen overlaat.
Gedurende het eerste jaar na de
bevrijding heeft de onvoldoende ko
lenposilie een zeer sterken druk op
dc têxtielproducite uitgeoefend- In
middels heeft de ontwikkeling der
kolenpositie het mogelijk gemaakt
grotere toewijzingen tcxticlindu--
rie tc verstrekken. De moeilijkhe
den op dit punt behoren dan ook
thans practisch tot het verleden,
nawerking bij een produc
tieproces, dat bijna een half jaar
duurt, is nog niet geheel verdwe
nen-
Wat mag nu van de textielproduc
lie in de naaste toekomst worden
verwacht? Bij de beantwoording
van deze vraag dient voorop
worden gesteld, dat de omvang van
de tcxtielproductie voor een
merkelijk deel van onze eigen
krachtinspanning afhankelijk is.
Willen wij een grotere textielpro
ductie bereiken, dan zullen vooral
vrouwelijke arbeidskrachten voor
deze industrie gewonnen moeten
worden-
De distributiemogelijkheden leun
nen verruimd worden als alle krach
ten worden ingespannen.
Thans wordt een voorraadvor-
ming in de winkels in de hand ge
werkt, om zekerheid te krijgen, dat
de aan te wijzen punten omgezet
kunnen worden. Het ligt in de be
doeling, binnen het raam van de
koopkracht der punten, een "concur
rentie onder de winkeliers te schep
pen.
Zowel dc industrie als het publiek
moet worden opgevoed in een con
trole- Plaatselijke commissies zou
den het mogelijk kunnen make:.
keiiers, die zwart verkopen, te
boycotten.
Strenge straffen zijn noodzakelij!
als geconstateerd wordt, dat e
zonder punten verkocht wordt-
De nieuwe cigaret
Zoals wij gisteren reeds mede
deelden, zal er binnenkort een si
garet op de markt gebracht wor
den, die wat samenstelling betreft,
afwijkt van de huidige sigaret-
Hierover kunnen wij nog het vol
gende mededelen:
Het in de handel brengen van de-
ze sigaret is een proef om te er
varen hoe het publiek haar op
neemt. Reageert het publiek gun
stig, dan zal deze sigaret normaal
in omloop gebracht worden.
Thans heelt men de beschikking
over zoveel tabak, dat men t
Jan- 1947 kan produceren. Hoi
hangt verder van het verkrijg'
van deviezen af, maar als de ai-
garot in de smaak valt is er een
behoorlijke kans, dat na die datum
de fabricage kan worden voortge
zet.
De prijs zal 48 cent (40 cent plus
8 opcenten) per pakje bedragen-
De fabrieken zulten de nieuwe
sigaret onder eigen merk cn on
der eigen naam in dc handel
brengen en op dc pakjes zal dui
delijk worden aangegeven, dat de
sigaret gemaakt is van Zuid-
Amerikaanse tabak. Aan alle fa
brieken worden dezelfde tabak
ken verstrekt, zodat men kan
spreken van een cenheidsfcwali-
tcit-
Men zou zich kunnen afvragen,
waarom geen importsigaretten ver
krijgbaar worden gesteld. Er zijn
millioen tabakskaarten en ge
mengde snoep- en tabakskaarten sa
omloop. Wanneer men één pakje
importsigaret len zou willen be
schikbaar stellen vordert dit één
illioen gulden aan deviezen- Het
wordt niet verantwoord geacht
hiervoor dergelijke bedragen uit 1e
geven fa de huidige omstandighe
den-
De gedachte is gesuggereerd ro
kers van de sigaretten af le trek
ken door het sigarenrantsoen le
verhogen. Wanneer men daartoe
overging, zouden de sigarenla-
brieken spoedig stop staan
omdat cr niet voldoende tabak
beschikbaar is.
Thans is c-r bij handhaving van
de huidige toewijzingen zoveel, d3t
het er mee kan uilzingen, tot
dat de nieuwe tabaksoogst aan de
arkt komt. De sigareninduslrie
erkt thans op 30 pet. van haar ca
paciteit in 1939. Verlaging daarvan
ernstige gevolgen voor de in
dustrie teweegbrengen. De slgaren-
'ndustrie is bij de tabaksverwer-
kende industrieën zeer belangrijk,
ook met het oog op de export. In
de afgelopen zes maanden zijn 27
millioeik sigaren uitgevoerd naar
vrijwel alle landen van de wereld-
Opgemerkt word nog, dat Neder
land van alle bezet geweest zijnde
landen de beste tabaksvoörziening
heeft, met uitzondering van België.
Wallace is nog niet uitgesproken
DE vastberaden politiek ten aanzien van het Russische expan
sionisme, zoals uiteengezet door den Amcrikaansen minister
van Buitenlandse Zaken James Byrnes, zal naar men te
Washington verwacht ongewijzigd blijven, ondanks de rede van
Henry Wallace, den Amcrikaansen minister van Handel, waarin
het Britse imperialisme werd gccritiscerd.
Kabinetscrisis
Vrienden van Wallace verklar
categorisch, dat de rede was be
doeld als een protest tegen de bui
tenlandse politiek van Byrnes cn
als een aansporing terug te keren
naar wat Wallace houdt
buitenlandse politiek van wijlei
President Roosevelt, n.l- het schep
pen van evenwicht tussen Engeland
en de Sowjet-Unie, teneinde
voorkomen, dat de rivaliteit tussen
beide landen tot een nieuwe oorlog
zou leiden, waarin Amerika uil de
aard der zaak zou worden betrok-
Wallace cn Byrnes zün reeds ja
ren lang rivalen, zowel op het
gebied van de binnenlandse als
op dat van dc buitenlandse poli
tiek. Wallace is leider van dc lin
ker- en Byrnes van dc co
tieve vleugel der democratische
partü- Toen CordclI Huil aftrad
als minister van Buitenlandse
ken In 1941, word Byrnes candi
daal voor do functie van vice-
president, hetgeen Wallace
hinderde die functie cn uiteinde
lijk het presidentschap van de V.
S. te vervullen. Met dc steun
Byrnes werd Truman door de de
mocratische partü candidaat
stcld als compromis tussen dc bei
de mededingers-
Bekenden van Wallace ontken
nen, dat de rede zuiver politiek of
„een rhetorische campagne" was,
ofschoon zij was uitgesproken voor
linksgerichte bijeenkomst, ge
organiseerd door commissies,
door de rechtervleugel van commu
nistische tendenzen worden
schuldigd- De rede zou niet aan
het gehoor zijn aangepast
slechts een poging zijn geweest dc
buitenlandse politiek in andere ba
nen te leiden.
In ambtelijke kringen te Was
hington is men verbaasd over ti(
botheid, waarmede Wallace di
Britse politiek critlseert, en over
de loon van „toegevendheid" met
betrekking tot dc Sowje-Unie. Men
wijst er op, dat hoewel president
Roosevelt steeds een politiek
invloedsferen heeft verworpen, de
politiek van Wallace een aanzien
lijke concessie aan Rusland doet
waar hü de verdeling van de we
reld in Russische en Amerikaanse
invloedssferen voorstaat.
VERKLARING VAN WALLACE
Henry Wallace heeft in cc
Molotof doet voorstellen
In dc
tickc
Lord Killearn niet naar
Bafavia
De heer Michael Wright, c
plaatsvervanger van Lord Killearn
de Britse bijzóndere afgevaardigde
voor Zuid-Oost Azië. is naar Ba
tavia vertrokken teneinde het con
tact «net de Nederlanders en In
donesiërs weer op te nemen. Hel
lag in de bedoeling van Lord Kil
learn Zaterdag j.l. naar Batavia te
reizen om zijn besprekingen met
Sjahrir, ter regeling van de Indo
nesische kwestie ie hervatten. Hij
heeft zijn reis, tengevolge van drin
gende voedselproblemen, moeten af
zeggen.
Schermerhorn le Karachi
Professor W. Schermerhorn, hoofd
van de Nederlandse delegatie, die
op weg is naar Batavia, heeft gis
teren uitdrukking gegeven aan zijn
vertrouwen in het op een nieuwe
basis reorganiseren van de samen
werking lussen dc Indonesiërs en
de Nederlandse regering. De heer
Schermerhorn verklaarde: Ons
hoofddoel is vrede. Wij zullen met
de Indonesiërs en de andere groe
pen tot een vriendschappelijke po
litieke en economische schikking
komen.
Sowjet-commentaar op
rede van Wallace
Een Sowjet-commentalor heeft
heden via radio Moskou de rede
van Wallace, de Amerikaanse
nister van Handel, over de buiten
landse politiek der V.S- een „zeer
op tijd icomend" antwoord aan de
Amerikaanse reactionnairen ge
noemd.
„De progressieve elementen in
de V-S- verwerpen de huidige oor-
Iogsstokers. Deze elementen verde
digen de vrede," aldus de commeu-
crgadcring van de Poli-
i territoriale commissie
voor Italië heeft Molotof e
rede gehouden waarin hij i
dat Triest niet te beschouw
was als koloniaal gebied of als
militaire basis voor een vreemde
mogendheid.
Molotof leverde critiek op het
Britse voorstel dat inhoud dat
dc macht in handen is van den
gouverneur. Hij ging daarna ir
op de verklaring van Australi
sche zijde, dat de verantwoorde
lijkheid voor het bestuur van
Triest niet aan de Veiligheids
raad opgedragen behoorde tc
worden, vanwege het veto-recht
dal bü deze raad werd erkend.
1. De vrijstaat Triest neutraal
en gedemilitariseerd zal zijn.
2. Alle vreemde troepen moeten
binnen 30 dagen na het inwerking
treden van het verdrag, verdwenen
zün,
3. Tussen de vrijstaa/ Triest en
Joego Slavië zal een economische
samenwerking lot stand gebracht
moeten worden.
4. Het internationaal bestuur van
de haven van Triest moet er zorg
voor dragen, dal de haven- en
transito-faciliteiten van Triest ge
lijkelijk door de hele Internationale
handel genoten worden, terwijl de
nabuurstaten Joego Slavië en
Italië vrije zones in de haven
moeten toegewezen krijgen.
5. De Gouverneur zal er voor
moeten zorgen, dat het statuut
wordt nageleefd.
6. De wetgevende macht zal wor
den uitgeoefend door een volks
vergadering, gekozen bij algemene
directe en geheime verkiezingen.
7. De uitvoerende macht zal ko
men bij het bestuur van de vrij
staat, dal gekozen moet worden
door de volksvergadering en dat
aan dezen verantwoordelijk zal
zijn voor zijn daden.
8. Het burgerschap van de vrij
staat worde verleend aan de voor
malige Italiaanse burgers, die er
op 10 Juni 1940 woonden en die er
nog steeds wonen op de datum van
inwerking treden van hei vredes
verdrag met Italië.
9. Er worde ingesteld een inter-
geailieerde commissie, bestaande
uit vertegenwoordigers van Groot-
Brittannië, de Verenigde Staten,
de Sowjet-Unie en Frankrijk, wel
ke een voorlopig bestuur van de
vrijstaat zal vormen,
10. Speciale laak van het voor
lopig bestuur zal zün het vaststel
len van verkiezingen, binnen drie
maanden, voor de volksvergade
ring.
Even naar de maan
Straks oorlog over het bezit vat
dc maan?
Hel Engelse dagblad „Daily ex
press" meldt uit Parijs, dat Franse
geleerden landingsplaatsen op de
maan hebben uitgekozen. Het
..luchtruimschip", dat hen naar de
maan zal brengen, het voedsel,
waarmee zij zich daar in leven zul
len kunnen houden en de uit rus
ting, welke hen in staat zal stellen
daar rond te wandelen wordt thans
ontworpen. Het costuum van de
„maanmens" zal voorzien zijn van
apparaten voor de regeling van
lucht- en warmtetoevoer en voor
de controle van de luchtdruk. Het
zal ongeveer 340 kg. wegen,
geleerden beschikken over fondsen
en laboratoria en vertrouwen, dat
zij later steun van de regering
zullen ontvangen. Dr. Alexander
Ananoff, een knap vliegtuigkundig
ingenieur, heeft heden een uiteen
zetting gegeven over de voortbe
weging van dit „luchtruimschip"
Als brandstof zullen kosmische
stralen worden gebruikt, onzicht
bare uitstralingen vankolossale
energie, die van onbekende lucht
lagen voorbij de melkweg uit gaan
en de aarde bereiken. Deze stralen
die tijdens de vlucht uit het lucht
ruim worden opgevangen, zullen
in voortbewegende krachten wor
den omgezet. De machine zal zich
dan bij wijze van raket voortbe
wegen.
Volgens de Franse ingenieurs is
dit zuiver een wetenschappelijk ex
pcriment, maar van officiële zijde
wordt er op gewezen, dat degenen,
die het eerst op de maan aanko
men, een vlag kunnen hijsen en de
gehele maan als hun eigendom
kunnen beschouwen, daar er geen
water is, dat een afscheiding maakt
in verschillende delen. Dr, Ananoff
verwacht, dat- er uranium en ande
re metalen gevonden zullen wor
den. Bij oorlog kan de maan als
basis gebruikt worden voor een
aanval op de aarde met doze lucht
imschepeu.
klaring gezegd, dat hü blüft bij
zün te New York uitgesproken
rede cn dut hü voornemens is in
dc naaste toekomst meer over dit
onderwerp te zeggen-
Voor hef publiceren van zijn ver
klaring heeft Wallace met pre
sident Truman getelefoneerd-
In de republikeinse pers is een
campagne in volle gang onder het
motto „Wallace moet gaan". Man
eist, dat de president op het aftre
den van Wallace aandringt, indien
deze niet uit eigen beweging af
treedt Kringen, die nauw bij Wal
lace zijn betrokken, verklaren be
ilist, dat hij niet zal heengaan.
Als gevolg van deze verklaring
ran den Amcrikaansen minister
/an Handel, dat hij zal blijven strlj
den voor een toegevender politiek
aanzien van de Sowjet-Unie
wordt te Washington een kabinets
crisis verwacht.
Een aftreden van Wallace zou de
kansen van ^e democratische par
tij bij de verkiezingen in Novem-
;r in gevaar kunnen brengen-
Wallace en Truman hebben belde
hun standpunt bekend gemaakt.
Men neemt aan, dat de volgende
/an dc zijde van Byrnes zal ko-
Sinds het incident heeft deze
nog niet telefonisch met Truman
gesproken en naar verluidt ligt het
ün bedoeling nogmaals een ver
klaring le geven over de Ameri
kaanse buitenlandse politiek.
Teruggave
motorvoertuigen
uit Duitsland
Terzake van de terugvoering van
goederen uit Duitsland naar Neder
land heeft het Commissariaat Ge
neraal voor de Nederlandse econo
mische belangen in Duitsland be
langrijk werk verricht-
In totaal blgkt reeds een hoe
veelheid ter waarde van 60 mil
lioen gulden van door de bezetter
geroofde goederen te zijn terugge-
Hct zal <lc auto- cn motorbczït-
ters interesseren tc vernemen,
dat thans ook getrucht wordt een
aanvang tc maken met dc terug
voering van motorvoertuigen uit
Duitsland- Iu grote getale zijn
door de gedupeerde eigenaars
dcstüds formulieren ingevuld,
waarop gegevens moesten worden
verstrekt omtrent geroofde resp.
gevorderde wagens en motorfict-
Het Commissariaat-Generaal heeft
onmiddellijk na de bezetting van
Duitsland contacten gelegd met do
geallieerde autoriteiten, teneinde
■oorbereidingen te treffen lot re
cuperatie ook van de geroofde mo
torvoertuigen, Men zal zich kun-
voorstellen, dat het werk in
Duitsland niet eenvoudig was en
dat vooral in de eerste maanden
chaotische toestanden heersten.
Langzamerhand heeft het gealli-
•de bestuur enige orde welen te
scheppen, en thans is men zover,
dat overgegaan kan worden tot het
terugvoeren van Nederlandse wa
gens.
Het Commissariaat-Generaal heeft
dit stadium de medewerking in
geroepen van de verkeers- en ver-
voersbonden, n.l- de A-N.WB., K-
N.A-C-, K.N-M.V. en (E.V.O-), ten
einde hulp te bieden bij hel vele
werk, dat thans verricht moet wor
den om Nederlandse wagens op te
sporen en terug le voeren. i
is duidelijk, dat verreweg
het grootste deel van alle wagens
motorfietsen al reeds lang niet
er bestaat- Het is niet doenlijk,
bü het werk uit le gaan van alles,
•at hier gestolen is en te trachten
it na te sporen Het plan is daer-
n, omgekeerd te werk te gaan.
Op last van de geallieerde autori
teiten zullen door de Duitsers lijs—
worden gemaakt van auto's,
die op het ogenblik in Duitsland
rijden en dus in brulkbaren staat
verkeren en van de auto's, die nog
in geallieerde dumps aanwezig zijn-
Nagegaan wordt dan van welke
wagens uil de lüsten de Nederlanü-
origine kan worden aangewezen.
Men mag zich dus zeker van het
resultaat van deze actie niet tc
veel voorstellen. De auto's en (le
motorrüwiclcn hebben lange tyd
;er cn wind gestaan en vele
:jjn meer of minder gesloopt om
andere auto's bruikbaar te maken.
Het ligt in de bedoeling om in dc
eerstvolgende maanden een defini-
indruk te krügcn, of dc aa:i
deze actie bestede arbeid voldoen-
sultaten afwerpt-
Voedselschaarste In Japan
Mac Arthur, Geallieerd Opperbe
velhebler in Japan, heeft te Was
hington een rapport gepubliceerd
irin hg verklaart, dat Japan
r schatting totaal 5 millioen
•klozen heeft cn dat de voedsel
voorziening in Japan haar meest
critiefce stadium sinds hel begin
der bezetting heeft bereikt. Het is
thans noodzakelijk in 20 'prefectu
ren geimporteerd voedsel vrij te
tot een hoeveelheid van 25
procent van het voedselrantsoen
per maand, om zodoende hongers
nood en burgertwist te voorkomen