Wisselvallige vlasteelt
DIPO NEGORO,
ZEEUWEN
in de tropen
„Nihil insanius nobis"
Witte steenkool
in Nederland
Het rumoer, dat in vlaskringen hangende is omtrent de
deels onjuist geachte maatregelen van hel bedrijfschap voor
vlas en hennep ten aanzien van de prijzen, de vordering en de
teelt van vlas cn op de moeilijkheden in verband met den uit
voer naar België heeft zijn besla g gekregen, aldus het ministerie
van Landbouw. Visseherij en Voedselvoorziening.
De maatregelen van het be
drijfschap.
Toen in 1940 de oorlog over ors
tand kwam. was hcj noodzakelijk
een funeste prijsontwikkeling, zoo
als het vlaslint gedurende de eer
ste wereldoorlog heeft vertoond,
tegen te gaan.
Voorschriften voor verkoop, zoo
wel voor vlasser als handelaar,
werden uitgevaardigd.
Toen het vlas gedistribueerd
.noest worden over de verschillen
de bedrijven, ontvingen de vlassers
aankoopvergunningen om hun deel
bij de telers te kunnen kopen.
Door deze maatregelen zijn een
goede distributie en een stabile
prijs gewaarborgd en zijn over het
geheel genomen gezonde omstandig
lieden in deze bedrijfstak gehand
haafd.
De met vlas beteelde oppervlak
te is in den loop der jaren aan
vele schommelingen onderhevig ge
weest.
Na 1942 toen de met vlas bedekte
oppervlakke 22.532 ha. bedroeg,
heeft zich een daling ingezet. Deze
daling is hoofdzakelijk veroorzaakt
door het feit. dat andere gewassen,
b.v. aardappelen een veel grotere
geldelijke opbrengst gaven.
Zoolang er niet voldoende vlas
wordt uitgezaaid om de behoefte
van de Nederlandse vlasserij te
dekken, kan geen vrijheid van aan
koop worden gegeven. In streken
Immers, waar door clandestiene
uitvoer van zaad voor hek ongere
gelde vlas veel meer betaald kan
worden, zou het vlas zoodanig in
prijs stijgen, dak de bonafide vlas
sers daardoor sterk benadeeld s
den worden.
Toen Belgische telers begin 1945
verlof kregen vlas op Nederlandsch
gebied uit te zaaien, is uitdrukke
lijk medegedeeld, dat geen enkele
garantie kon worden gegeven, dat
heft aldus geteelde vlas naar België
zou mogen worden uitgevoerd.
De Belgen zaaiden ongeveer 3300
ha. Sn Nederland uit en voor een
belangrijk deel werden de pachten
met zwart geld betaald. Uiteraard
moest eers't de behoefte van t?e ei
gen industrie gedekt zijn voor aan
uitvoer van vlas kon worden ge
dacht.
Later bleek, dat de afname van
de Nederlandsche vlassers door on
voorziene omstandigheden belang
rijk minder was. zoadat enkele
maanden geleden met België een
ereenkomst kon worden gesloten
waarbij werd bepaald, dat 15000 ton
ongerepeld stroovias kon worden
uitgevoerd.
Nederland zal daartegenover 8°/o
van he't ongerepeld ten uitvoer ge
brachte vlas aan lijnzaad, dat Ne
derland nodig heeft voor de vet-
ziening. op de Belgische markt
mogen aankopen en naar Neder
land uitvoeren.
Oogst 1916
Ook ten aanzien van de export
■an vlas van oogst 194G doen zich
moeilijkheden voor. die hun oor
zaak voornamelijk vinden in het
erchil in de prijs van lijnzaad
België en Nederland. In maart
jj. bedroeg deze in Nederland f0.25
n België frs. 12. thans respec
tievelijk f 0.30 en ong. frs. 11
Met betrekking tot oogst 1946 is
'/ereengekomen, dat de opbrengst
in de door Belgische telers uitge
zaaide oppervlakte, groot ongeveer
1650 ha., zal mogen worden uftge-
Ult het protocol blijkt duidelijk,
lat men van Belgische zijde geen
rechten kan laten gelden ten aan-
van het lijnzaad en het zou
wel zeer onjuist zijn. dat Nederland
het tegemoet komt aan het Bel
gische verlangen ongerepeld te mo
gen uitvoeren. Een belangrijk ho
gere Belgische prijs voor terug
koop van lijnzaad zou moeten be
talen.
Wisi u.
dat de oogstverwachtingen in En
geland aanvankelijk zeer hoog ge
spannen waren, dreigen, als ge
volg van de sedert 'twee maanden
vallende regen en -de elkaar op
volgende onweders, teleurgesteld
te worden?
dat Canada momenteel directe
luchtverbindingen heeft met Lon
den, Amsterdam. Berlijn.' Kopen
hagen, Frankfurt, Oslo en Stock
holm?
dat te Cincinnati (Ohio) 75 dood
gravers van het grootste kerkhof
in staking zijn gegaan, omdat zü
hogere lonen eisen?
De 100.000 ste passagier de
iucht in
Ze zullen er in het durp wel van
opkieken als ze het hcuren.
Vorige week was het weer een
belangrijke dag voor de K. L. M.
Sinds de bevrijding van ons land
zij ner n.l. reeds 100.000 -sagiers
op het Binnenlandse lu. iet
voerd De gelukkige was mej. Brink
cate, die met haar verloofde per
vliegtuig vanaf Twente op Schip
hol arriveerde. De K.L.M. liet deze
gebeurtenis dan ook niet onge
merkt voorbij gaan en mej. Brink-
cate ontving in de afdeling passa
ge binnenland uit handen van den
heer A. J. Beynders. assistent-sta
tionschef, afdeling binnenland, een
fraaie oorkonde als blijvende her
innering.
Behalve dat mej. Brinkcate deze
eer te beurt viel. maar zij
tevens dien middag een van
eerste, die met de P.H.-T.B.L. mee
vloog. Dit toestel is een omgebouw
de machine voor 28 personen. Dit
was de eerste Dakota, die biervoor
bij Fokker was omgebouwd.
„Squatters"-strijd in
Londen
Teneinde de bewoning door du
z.g. „squatters" te voorkomen
heeft de Engelse Minister van
Arbeid in een militoir kamp te
Hertfordshire verscheidene hon
derden Duitsche krijgsgevange
nen ondergebracht.
Volgens de „Daily Mail" staan de
„squatters" dakloze families,
die hun intrek hebben genomen
in dc leegstaande buizen
klaar om weerstand te bieden
aan hef, beleg, dat naar de me
ning van hun leiders heden zal
beginnen.
Vannacht om 2 uur waren twee
grote blokken luxe-flats in Lon
den van voedsel voorzien en tegin
inval gegrendeld. Wachtposten
staan buiten opgesteld. Alle deu
ren binnenshuis zijn op slot of op
de ketting. Sinds gisteravand wei
den voorraden aardappels, blik-
vlees en ander voedsel, gedeelte
lijk geschenk van sympathiseren
de bewoners van East End; de hui
zen binnen gedragen. Sommige fa
milies verlieten volgens de „Daily
Mail" de flats, toen zij deze voor
bereidingen zagen, maar andere
betrokken de vrijgekomen kamers.
Soldaten en cigareften
We leven snel en we hebben zo
veel te verwerken, dat we ook veel
vergeten.
Daarom is het nodig nog even
Uw geheugen op te frissen.
Voor me ligt een krant, datum
Augustus 1944. Hierin lees ik: Bij
E;.,he'oben onze troepen, na
zv.zro bloedige verliezen te heb-
1. .1 toegebracht aan de vijand, zich
i :sgctrokken op betere s tellln-
Twce penetraties ten Zuid-Oos
ten van Dnjepropretovsk zijn tij
dig afgegrendeld, waarbij de Ober-
gruppen''direr Steinmayer zich bij
zonder onderscheidde.
Dc Britten zetten in de afgelopen
nacht hun terreuraanvallen op de
burgerbevolking voort met een
zware aanval op Bremen. Een
vrouw met twee kinderen werden
gedood, doch acht der aanvallende
toestellen werden neergehaald.
Aan het front in België tracht
ten de Canadeese troepen een door
gang te forceren in de richting
Laeken, doch stuitten daarbij op
onze pantserafdelingen, die de vij
and dwongen het hazepad te kie
zen. Enz., enz., enz.
Dit was dus de publieke voor
lichting in de jare 1944
Nu spring ik over twee jaren
heen en leg U de krant voor van
Augustus. 1946
En dan zien we:
Het huidige tekort aan cigaretten
Is ontstaan, doordat de fabricage
van verpakkingsmateriaal tijdelijk
moest uitvallen.
De reden, dat U nog niet overal
cigaretten kunt kopen, zijn de ha
venstakingen, waardoor de tabak
niet werd gelost.
Waarom geen cigaretten,
het publiek. Wel, de oplossing hier
voor is gelegen in het feit, dat de
fabricage van sigaren teveel w;
vooruitgekomen bij die van cig;
retten, zodat dit overschot eerst
weggewerkt moet worden.
Binnenkort zullen weer cigaret
ten verkrijgbaar zijn op de bon.
Momenteel is er door verzendings
moeilijkheden slagnatie in de af
levering ontstaan, zodat cigaretten
niet overal kunnen worden gekocht
Ook dit is publieke voorlichting.
Voelt U waar ik heen wil?
Prik
Vrijheidsheld van Indonesië
De meeste lezers zullen nooit, iets over hem gehoord of gclezrn
hebben. Ook mij was Dipo Negoro totaal onbekend, tot ik in een
„Dc Vrjje Kalheder"-nuramer een artikel over hem las. In het be
gin merkt dc schrijver op dat men in een van onze gro'ji vader
landse encyclopedieën zijn naam zelfs tevergeefs zoekt. Toch is bij.
volgens den schrijver, voor de Indonesiërs in het algemeen en voor
dc Javanen speciaal e cnvrijheidsheld, als voor ons Willem van
Oranje en voor dc Zwitsers Wilhelm Teil.
In Java geboren, rond - 1890,
werd hij door zijn moeder, zoals
dat vaak gebeurde, aan den Sultan
van Djokja geschonken. Amankoe
Boewana III nam hem aan als
REDDER VAN ZIJN VADER
Dipo redde zjjn nieuwen vader
in dc ((jd van hef, Engcfsc gezag
over Indic. Door heel het hof
werd hy daarom voor dc troon
aangewezen. De „Kompenie" het
toenmalige Nederlandse Gezag,
benoemde echter een gehoorzame
onbelangrijke figuur in zijn plaats
Hierdoor werd Dipo's opstandig
heid echter pas voorgoed aange
wakkerd.
Pas nu ging hij zich bewust wor
den dat zijn rasgenoten in hun
eigen land leefden onder de over
heersing van exploiterende blan
ken.
ZENDELING VAN ALLAH
Als fanatieke Mohammedaan ver
klaarde hy dc Nederlandse on
derdrukkers „de heilige oorlog".
In plaais van zyn rasgenoten
echter tot vechVn aan te wak
keren, maakte hy hen van zich
zelf bewust. Want het kreukte
hem zeer, dat zich al te velen nog
als slaven door de overheersers
lie',in misbruiken, voor een zeer
schraal loontje. Vuriger dan ooit
te voren bail hy tot Allah hem
kracht cn wijsheid te geven om
zijn zending voor zyn volk te
kunnen vervullen.
Was hij door eerzucht bezeten ge
vveest, dan zou hij zeker geen ver
re zwerftochten gemaakt hebben
zich ascetisch voor te bereiden,
i voorspellingen gingen van
mond tot mond en algemeen werd
hij door zijn rasgenoten als hun be
vrijder vereerd. Dipo Negoro be
sefte echter klaar, dat zich de gei
telijke revolutie in zijn volk slechts
langzaam voltrok.
Ti dit proces te versnellen,
spoorde hij het aan om strenger
godsdienstiger te leven. Zodoende
zou het zich eerder van zijn w
lijke rechten bewust worden,
loofde hij in heilige overtuiging.
Hijzelf leed, verbonden als hij
zich met zijn volk voelde, heviger
dan een ander onder de koloniale
overheersing:
1. De libertinage in de Kraton.
2. De uitbuiting van de inheem-
2 De corruptie van Javaanse
ambtenaren die met de Nederlan
ders collaboreerden.
STRIJDER TEGEN KOLONIALEN
Pas vanaf 1825 heeft Dipo Nego
ro behalve geestelijk ook militair
tegen de Nederlandse Koloniale
legers gevochten.
Vijf jaren lang hield hij met
primitief bewapende troepen
strijd vol tegen de contingenten
avonturiers en asocialen uit onze
destijdse samenleving. In 1830
verd de Javaanse held echter
gevangen genomen en aan het Ne
derlandse Gouvernement overge
leverd.
Zoals nog voor de oorlog gebrui
kelijk stuurden de Nederlandse
au ,iriteitcn in Indië hem
lingschap naar het verafgelegen
ciiand Ambon.
Hier was hij immers machteloos
om zijn Ideaal te verv/ezelijken
zijn rasgenoten uit de overheersing
bevrijden en daarna een nieuwe
afhankelijke staat te stichten,
nog groter dan het Rijk van Mod-
Na z(jn dood is zyn slryd echtci
al meer dan honderd jaren voor
gezel, in allerlei acties. Op Java
vooral ontwikkelde zich dc natio
nalistische beweging van intel
lectuelen, die hun rasgenot-
voorlichtten
Waar zit hij nou
Nadat aanvankelijk verklaard was
dat Degrelle toch in Spanje zou ver
toeven, wordt nu weer verklaard
als dat hü zich thans in Portugal
zou ophouden.
„Le Drapeau Rouge" schrijft on
der voorbehoud het volgende:
„Wij vernemen uit betrouwbare
bron, dat Leon Degrelle op 27
Augustus in Portugal zou zijn aan
gekomen. Hij zou te Lissabon zijn
aangekomen in een gezelschap van
vier personen, onder valse naam en
paspoort. Hij zou hier onderdak
hebben gevonden bij den weibeken
den fascist, Antonio Samoes, chef
van de politie. Hij zou het voorne
men hebben om naar Argentinië of
Angola uit te wijken.
Oude muziek op
oude instrumenten
Een toevallige gebeurtenis,
verloren raken van een originele
18c ecuwse „recorder" of Engel
se fluit, waarvan timbre en speel
wijze hef meest de hier bekende
blolcfluif, nabjj komt, was dc oor
zaak, dat de Engelse musicoloog
Arnold Dolmetsch in het begin
dezer eeuw te Ualmeshere
werkplaats cn musicccrccntrum
i oprichtte voor het zelf ver'
digen en bespelen van oudi
strumenton en dc impuls gaf tot
herleving der 18c eeuwsc kam,
muziekbeoefening, die ook in Ne
derland ingang heeft gevonden.
Cari Dolmetsch zet de traditie
van zijn vader voort en bracht
gister-avond in het gemeentemuse
um onder auspicieën van het Ge
nootschap Nederland Engeland
met medewerking van het Utrechts
gezelschap voor oude muziek (lei
der Hans Philips) oorspronkelijke
muziek van onder anderen Haen-
dei, Defesch, Purcell en diens Ne
derlandse tijdgenoot H. And'
voor recorder, knieviool en door
harpsichor begeleid strijkkwintet
ten gehore. De bespeelde instru
menten waren alle volgens de oude
voorschriften gebouwd. Op duide
lijke, beknopte wijze lichtte Dol
metsch, over wiens streven T. Ligt-
voet, muziekhistorisch assistent
van het Gemeentemuseum des n
gens op een persconferentie het
en ander had medegedeeld, bouw
en speelwijze der instrumenten
De UNRRA over de toestand
in Europa
Francis B. Sayre, diplomatiek ad
viseur van dc UNRRA, die vorige
weck van een bezoek aan Euro
pa in dc Verenigde Stalen is te
ruggekeerd, heeft aan President
Truman rapport ui',gebracht over
dc werkzaamheden van de UNR
RA.
Ten aanzien van de toestand in
Europa zeide Sayre, dat er in veie
gebieden een snelle verbetering is
ingetreden, maar dat er nog veel
slechte plekken zijn, in het bijzon
der Griekenland, Italië en Polen,
lyre verklaarde dat de ambte-
:n van de UNRRA veel bemoe
diging hadden ondervonden door
het herstel in Nederland, België en
sommige andere Europese landen,
maar dat het zenden van goederen
voortgang moest vinden door de
een of andere organisatie, waar
schijnlijk onder auspicieën van de
Verenigde Naties, ook na het be
ëindigen van de werkzaamheden
van de UNRRA in Europa aan het
einde van het jaar.
Steunt onze
soldaten
in Indonesië
Onlangs is te Den Haag de eer
ste vergadering gehouden var
het werkcomité „Den Haag pa
rr:'.". dat zich ten doel stelt ma
teriele en morele steun te verle
nen aan onze troepen in Indonc-
De heer Heusdens opende de
vergadering waarop vertegen
woordigers van con aantal organi
saties, die in Indonesië geïnteres
seerd werkzaam zijn op cultureel,
sociaal, godsdienstig en onlspan-
ningsgebied, waren uitgenoodigd.
Spr. bracht dc woorden van
generaal Spoor bij zijn korte!».
aan Nederland gebracht bezoek
in herinnering: "geen phiiantro-
pie en tranen van medegevoel
voor onze jongcr.s in Indic, r
dc "hullen" cn dc "daad", met
deze woorden vcor den geest ivi
he', comité zjjn werk doen et
wei zo spoedig mogelijk.
„Begin October." zo zeide spr..
„gaat de Eerste Divisie naar Indo
nesië. Die moet reeds goed nieuws
bewust maakten I kunnen meebrengen, nl. dat er ir
Ho!'and voor de soldaten in Indo-
De K.N.A.C. doet een
dringend
beroep op de weggebruikers
Begin van dit jaar leek het weg
verkeer in ons land relatief min
der onveilig te zijn geworden. Per
maand werden gemiddeld 62 doden
en 364 ernstig gewonden geteld,
tegover 103 doden en 386 zwaar
gewonden in 1945, algezien van de
zeer vele lichtere gewonden en de
grote materieele schade.
Hdi aantal en de hevigheid van
de ongelukken op den weg zijn
echter tijdens de laatste maanden
zeer teieursic-\'cnd. Het peil van
het vorige jaar, n.l. ongeveer 500
doden en zwaar gewonden per
maand, dat is 17 per dag, is weer
bereikt, zij ht'i; dat het aantal fa
tale ongevallen iets kleiner, het
aantal ernstig gewonden evenveel
groter is dan vorig jaar. In de re
sidentie vier doden op den weg in
één week!
Deze cijfers zijn verbijsterend en
tragisch. Onzegbaar veel leed cn
rouw houden zij in. Zij zijn zelfs
aanmerkelijk hoger dan voor den
oorlog. Zij vormen een aanklacht
tegen de overheid, die niet straf
gc-noeg het naleven van haar wet
ten en voorschriften handhaaft er
controleert; 'tegen allen die de
noodzakelijke veilig-verkeerspro-
paganda bagagetelliseren, 't meest
echter tegen de verkeersdeelne
mers zelf, die veelal tegen beter
weten in de eenvoudige verkeers-
bepalingen dagelijks veelvuldig er
doodgemoedereerd en zich blijkbaar
van geen doodsgevaar bewuS'i me'
voeten treden. En wel in eer
mate, die ongelooflijk zou zijn. in
dien langdurige eigen waarnemin
gen van de KNAC het bewijs niet
hadden geleverd.
Het kan ook anders! Aan de zelf
moordpoging-epidemie moet
einde kunnen komen! Het over
grote deel der verkeersongevallen
vermijdbaar! Derhalve moet
goeden en vrijen wil en met Hol-
landsche nuchterheid deze droevi-
periodiciteit kunnen worden
doorbroken.
Van alle verkeersdeelnemers
wordt daarom gevraagd: meer
werke'.iikheid, geduld en i
draagznamheid en een nauwgezet
pfltchtsgetrouw opvolgen van de
verkeersbcpalingen (gepopulari
seerd in de K.N.A.C. wegcode).
Voorts minder haast en lichtzinnig
heici. minder slordigheid, eigenge
reidheid en egoïsme.
Het is dikwijls mogelijk rekening
te houden met vergissingen van
anderen, waardoor misverstanden
calamiteiten beperkt kunne'
worden. Het betrachten van voor
zichtigheid en wellevendheid in het
verkeer wordt ook in de Engelse
wegcode met nadruk gevraagd.
Mede uit eigen belang kan ieder
een meehelpen aan eigen loutering
en het hijsen van het s'tormsein,
waarvoor, naar de KNAC meent,
de hoogste tijd gekomen is.
Hun voornaamste leiders werden
echter één voor één door de des
tijdse Ned. Ind. Regering gevan
gen gezet of verbannen, nadat de
petitie Soetjardo verworpen was in
*138.
In de bezettingstijd hebben ech
ter helaas velen gecollaboreerd met
Japanse autoriteiten. Zelfs is
door Soekarno en Consorten,
slechts na toestemming van den Ja-
en keizer, dictatoriaal de „Re
publiek Indonesia" uitgeroepen.
Dipo Negoro, die in Ambon be
graven ligt, zou zich echter zeker
afzijdig houden, indien hij mee kon
maken hoe fascistisch in deze „Re
publiek" geheerst wordt.
De Nederlandse troepen vechter
dan ook niet voor een koloniali
overheersing maar om onze Rege
ring kans te geven haar democra
tische hervormingspolitiek in Indo
nesië uit te kunnen voeren en
doende de gerechte eisen der na
tionalisten in te willigen.
Ik heb den man ontmoc', die het bataljon commandeert, dat werkt
cn leeft onder dit motto. Het zyn dc „Watermannen", het lc Ba
taljon 3 R.I., der Koninklijke Landmacht. Ik heb eveneens enkele
van de mannen van di', bataljon gesproken. Hun motto, dat bete
kent: Niets is ons te eenvoudig kon even gemakkelijk beteke
nen: Ons is niets te dol.
De Commandant. Majoor Leussen, heeft een prachtige staalt van
dienst in het belang van zijn land gedurende deze laatste oorlog
achter de rug, toen h(j deel ui'fnaaklc van de ondergrondse bewe
ging in Nederland cn de mannen onder zijn commando tonen
diep respect voor hem. Het was op z(jn verzoek en op zyn uiino-
diging dat ik de Watermannen bezocht.
ANTI-PEMOEDAH'S
Het Bataljon houdt momenteel
:n zeer uitgestrekt rayon ten Zul
den van Bandoeng en elke man
t tegenover lOOOtallen .Tapans-
getrainde en door Japanners aan
gevoerde Pemocdah's. Alle Water
mannen zijn vrijwilligers. Allen
hebben korte of langere tijd dienst
gedaan op het Europeese vaste
land na de bevrijding van Ne
derland en velen hunner hebben in
ondergrondse beweging hun
land gediend.
Zij namen met hun bataljon de
bewaking van het gebied over, dat
voordien bezet werd door twee
Britse bataljons.
MODERNE REORGANISATIE
De reis, welke ik langs ht'i batal
jon mocht medemaken, begon bij
het Hoofdkwartier te Bandoeng
waar mij eerst het gebouw ge
toond werd, waar de staf-compag
nie gelegerd was. Wat mij direct
reeds opgevallen is, was dat alles
wat de Watermannen bezitten, zo
schoon en goed verzorgd is. Het ge
bouw, waarin zij gelegerd zijn,
heeft ongetwijfeld geleden onder
de bezetting van dit land: maar de
methoden toegepast bij het bureau
werk zijn zeer modern en practlsch
en het hele gebouw is goed ver
zorgd. Mij werd de can line- voor de
manschappen getoond. Eet is door
de manschappen zelf gebouwd en
zijn zeer trots op hun succes een
moderne op Amerikaanse leest op
gezette cantine te hebben opge
bouwd.
Het tweede, wat een diepe In
druk op mij maakte was de sterke
mannelijke geest van kameraad
schap tussen de manschappen
het bataljon en hun Commandant.
Er is geen gedwongen verhouding,
geen nodeloos vertoon van uiter
lijke discipline, slechts respect.
Het ene ogenblik staan zij stram
in de houding en brengen hel
luut en enkele seconden later
ten zij tot hem ais was hij een der
hunnen en dat is, wat zij zelf
ook voelen.
De Watermannen zijn een Lich
te Infanterie-Bataljon, oorspronke
lijk slechts geoefend in het gebruik
lichte wapens maar, dank
de gezamelijke inspanningen
elke man van het bataljon, be
zitten zij thans verkenningswagens,
Brengun-carriers, goede transport
voertuigen, licht tanks, 105 m.m.
houwitsers en andere wapens cn
uitrustingen die vreemd zijn aan
lichte Infanterie-Bataljon. Het
merendeel van dit materiaal is in
slechte staat opgekocht uit
dumps; maar door de kundigheid
deze mannen verkeert alles
thans in buitengewone staat van
bruikbaarheid en de manschappen
zijn in 't gebruik van de houwitsers
geoefend binnen de tijd van 3''«
week. U moet weten, dat ik geen
belangrijk iemand ben, zelfs geen
oorlogscorrespondent en toch, zon
der dat daartoe een verzoek mijner
zijds werd gedaan en zonder dat ik
durfde verwachten, da'ó men mij al
les toonde, waarover het bataljon
beschikte lieten zij hun tank
rollen over het oefenterrein, toon
den zij mij hun geschut, lieten zij
alle veroverde wapens aan een
vreemde zien met zulk een vaar
digheid en enthousiasme dat ik
geen twijfel meer had betreffende
het type van den soldaat, die thans
Bandoeng bewaakt.
GEVECHTEN
Ik bezocht eveneens Dajeuhkolof,
het meest Zuidelijk gelegen punt,
dat bij Bandoeng bezet is door Ne
derlandse troepen. Deze positie is
door de Watermannen met verlias
van zes levens op de Pemoedah's
veroverd in een half uur tijds. De
tegenstander leed zwaardere ver
liezen. Ongeveer 9DD Pemoedab's
vielen een post aan, die bezet was
door twee compagnieën Waterman
nen, maar toen zij zich weer terug
getrokken hadden, telde men vele
doden op do plaats, die zij zich
dachten te veroveren.
BRUGGENBOUWERS
Dajeuhkolot ligt aan de Tjita-
roen en de bruggen, die eens ge
bruikt werden om de producten
van het land naar de stad te bren
gen, hangen thans onbruikbaar in
het water. Maar de grote ponton
brug, gebouwd door de Waterman
nen een infanterie-bataljon
reikt dwars en recht over de ri
vier. Het is het enige verbindings
punt met Zuid-Java en beheerst
het verkeer naar Bandoeng vanuit
het Zuiden en Westen.
Zoals over deze rivier, overbrug
gen onze soldaten ook do afstand
tussen de Nederlandse en Indo
nesische bevolking.
Laten wij hopen vredelievend!
(Naar een verslag van den Austra
lischen fotograaf F. P. Read).
De 200.000 leden
gepasseerd
Het ledenaantal van de ANWB
heeft de 200.000 overschreden. De
ze bond. die in 1883 opgericht werd
telde in Mei 1940 ongeveer 100.""
leden. Het ledenaantal is dus
nauwelijks 6 jaar verdubbeld. Hoe
wel er gedurende de oorlog geen
sprake kon zijn van reizen hebben
zich vele nieuwe leden opgegeven.
Een zeer grote vooruitgang boek
te de A.N.W.B. na de bevrijding.
De aanmelding per week bedroeg
toen ongeveer 1000 per week. Op
1 Januari bezalfc de bond ruim
160.000 leden, zodat in iets meer
dan acht maanden ongeveer 40.000
nieuwe leden werden ongeschre
ven.
sië gewerkt word!.'
Do manieren waarop het Uaa;
se werkcomité aan geld denkt
komen, zijn o.m. de volgende;
Filmvoorstellingen in de open
lucht, sportwedstrijden van eer
ste klasse ploegen, concerten van
het residentie-orkest, voorstel
lingen van het residentie-toneel
cn van Goossens' volkstoneel,
bailonopslyging van de Haagse
Eallonclub en collectes in gebou
wen voor openbare vermakelijk-
Verschillende pogingen zijn reeds
gedaan om deze bronnen ter be
schikking le krijgen en de meeste
hiervan hebben reeds hun steun
toegezegd. Niet alleen wees spreker
op de noodzakelijkheid geld bij el
kaar te krijgen, maar ook goederen
in de vorm van boeken, spelen,
sportartikelen wil men van de bur
gers vragen, en dan geen oude rom
mei, maar goed materiaal, dat
zelf eigenlijk niet zou willen
Spr. achtte het een vaderland
se plicht om onze jongens, dit
in Indonesië voor Nederland ont
beringen lyden, het beste te ge-
Onze soldaten in Indonesii
moeten niet het schrijnend ge
voel krijgen dat zjj vergeten man
nen zijn,. Integendeel. Iedere Ne
derlander is daarom verplicht, 'n
bijdrage tc leveren voor bun ont
spanning cn geestelijke ontwik
keling.
Het is dan ook tc hopen dat
zich ook in Zeeland werkcomité'
vormen die, op bovengenoemde
of op andere manieren, inzame
lingen houden van geld, goede
boeken, sportmateriaal enz.,
al zyn dc bewoners nog zo zwaar
getroffen.
De ontspanning die men zelf
wil genieten, komt immers zeker
toe aan de „Zeeuwen in de tro-
:0ere Nazileicicrs wach.en op hun vonnis. Boven v. ,:r
Schacht verorbert zijn rantsoen; Hermann Goering, ontdaan van zijl
decoraties, maakt zijn maaltijd klaar; Julius Streicher. Onder v.l.n.r.
Kaltenbrunner, ex-Gestapoleider; maarschalk Keitel.
Witte steenkool en men denkt
ic: n besneeuwde bergen en brui
sende stromen. Waterkracht was
tot dusverre alleen in staat om ener
industriële doeleinden op
te wekken, indien men over stro
mend water beschikt, dat in ri
vieren met groot verval voldoende
snelheid ontwikkelen kan.
Ir. R. Kolkman, die zich reeds
15 jaren met het probleem bezig
heeft gehouden, meent thans de
oplossing to hebben gevonden
van het vraagstuk: de lan;
stromende Nederlandse
te gebrniken voor het opwekken
van electrische stroom. Een dezer
dagen gaf liy in tegenwoordig
heid van ingenieurs van bet Mi
nisterie van Energie, dat veel be
langstelling voor zyn plannen
aan den dag legt, op de terreinen
van dc Ncd. Dok- en Schceps-
bouwmaatschappij te Amsterdam
een demonstratie met het appa
raat, dat hy na veel proefnemin
gen ontworpen heeft.
Het principe, dat zeer eenvoudig
is, werd hem aan de hand gedaan
door de verbeteringen, die Ameri
kaanse waterbouwkundigen om-
stjeeks 1930 uitvoerden aan hel
stroomgebied van de Missisippi die
elk jaar overstroomde en onnoem
lijke schade aan de omliggende
landen aanrichtte
Deze verbeteringen bestonden
in het glad maken van het
stroombed, waardoor dc snelheid
van het water toenam en de wry-
het
andere doeleinden» I dc opwekking
Door een zeer klein gedeelte van
de betreffende rivier in een be
tonnen geleidekanaal met gladde
wanden af te voeren, kan de snel
heid van het water voldoende
den opgevoerd om een stel schoe
pen in beweging te brengen, die
via een lichtlopende ketting een
dynamo in werking stellen. Bij een
snelheid van het water van 3 me-
per seconde in kanalen van 10
meter breedte en 2</i meter diepte,
die buiten de beddingen worden
aangelegd en dus het scheepvaart
verkeer niet hinderen, kan men
van het door ons land afvloeiende
water minstens 2 millioen kubieke
meter ten nutte maken voor het
opwekken van ruim 250."""
Deze snelheid is volgens de
plannen van Ir. Kolkman gemak
kelijk to bereiken cn er zou ot
deze wyze een methode gevonden
zyn om het verbruik van elec
trische energie in ons land, dat
ongeveer twee milliard kilowatt
uur bedraagt op veel goedkopere
wyze to leveren dan tot dusver
het geval was. Als men bedenkt,
dat er 5 ton kolen nodig zijn voor
het opwekken van 1 kilowatt per
jaar dan zou de volledige toepas
sing van het nieuwe apparaat
een besparing betekenen van bij
na een millioen ton kolen.
De aanschaffingskosten bedra
gen voor een installatie met eer
capaciteit van 1000 kw. ongeveer
half millioen gulden.
het niet waarschijnlijk, dat
Blauwmaanzaad-bolkaf voor
de
geneesmiddelenvoorziening
De Stichfjng voor dc Landbouw
schrijft ons: Het boikaf van
blauwmaanzaad is een waarde
volle grondstof voor de genees
middelenvoorziening van ons
land: waardevol vooral daarom,
omdat dit kaf, mits het ln ruime
hoeveelheid ter beschikking
komt, de invoer van andere
grondstoffen overbodig maakt,
met als gevolg een belangrijke
devieezenbesparing.
Nu de dorsers reeds zijn opge
wekt hun medewerking bij de in
zameling van dit boikaf te verle-
dient het streven van de telers
er op gericht te zijn, zo groot mo
gelijke hoeveelheden van dit boi
kaf le verzamelen en ter beschik
king te stellen. Een reeds geduren
de de oorlog plaats gehad hebbende
inzameling werd door de regering
gesubsidieerd, terwijl in de toen
geldende bolkafprijs een aanzien
lijk kniploon was opgenomen. Ge
noemde subsidie is thans vervallen,
terwijl door een eenvoudige wijzi
ging aan de dorsmachine het kost
bare en tijdrovende knippen der
bollen achterwege kan blijven.
Op grond van deze feiten kan
een prijs van f 100.— per ton boi
kaf onder de huidige omstandighe
den als redelijk worden beschouwd.
Bij het bedingen van hogere prij
zen komt een lonende verdere ver
werking van dit boikaf in gevaar,
waarmede het landsbelang ernstig
kan worden geschaad.
energie, die een verkoopwaarde
van 140 millioen gulden vertegen
woordigt, met behulp van deze ap
paraten tot stand kan worden ge
bracht, toch schuilen in de plan
nen van Ir. Kolkman mogelijkhe
den, die in de kringen van dc be-
trokken departementen de nodige
allé electrische l aandacht getrokken hebben.