VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Commissie voor Italië en den Balkan
Indonesische kwestie
in precair stadium
Griekenland wil zijn Koning terug
Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163. Gironummer 410357
Dinsdag
3 Sept. 1946
2e JAARGANG
NUMMER 565
POSTMERK LONDEN
De Nederlandsche journalist
die.-feeds jaren in Engeland
woont, en vandaar brieven
heeft gezonden aan bladen
het vaderland. J. H. Huizinga,
heelt'een aantal van zijn arti
kelen gebundeld en als een aar
dig boekje uitgegeven bij P. N.
van Kampen en Zoon te Amsler
dam. In een voorbericht vertelt
hij dat hij een keuze heeft ge
daan uit zijn vooroorlogsch werk
en natuurlijk alleen heeft laten
herdrukken wat nog actueele
waarde bezat.
Inderdaad heeft hij hiermede
voortreffelijk werk gedaan.
Hoevelen in ons land zijn er
thans niet, die wat meer, willen
weten van Engeland, juist nu.
nu we volkomen georiënteerd
zijn op onze overzeesche buur
man, en gaarne veel contact met
dit land onderhouden.
Wij: probeeren allen, eens een
trip naar Engeland te maken.
Vele jongeren zijn alreeds ge
gaan. Vele militairen zijn er op
geleid. Maar de groote stroom
van reizigers moet nog komen,
als eerst de deviezenkwestie is
opgelost. Wij voelen allen, dat
wij cultureel voor afzienbaren
tijd bij Engeland behooren,
Engelsche taal wil iedereen iee
ren En over Engeland leest
men graag, om al vast wat op
de hoogte te zijn, als straks
onze tijd van reizen komt.
Neem dan dit boekje van
Huizinga ter hand!
Hij vertelt zoo heel gewoon
tjes van alles wat zijn spie
dend oog heeft getroffen. D(
gewone dingen van allen dag.
Hoe de menschen leven, hoe ze
denken, hoe ze spreken. De
onderscheidingen in groepen en
klassen die er zijn schildert hij
De groote gebouwen parken,
industrieën en ontspanningsoor
den passeeren de revue. De man
van de straat ontmoeten 1
het vrouwtje van plezier. En
dan ook zwaarwichtiger bijdra
gen over geestelijke stroomingen
en richtingen op politiek en cul
turee] gebied. In drie hoofdstuk
jes verdeelt hij zijn boekje:
Briefjes, Brieven, en Prent
briefkaarten, De eerste en de
laatste groep is maar kort ge
woonlijk. Een stemmingsbeeld.
Een instantaneetje. De middel
ste groep bevat de grootere stu
dies. Maar alles laat zich \ilo'<'
lezen.
De schrijver, die kort na de
bevrijding als kapitein bij het
militair gezag ook in onze zui
delijke provincies heeft vertoefd
en thans weer in Londen zich
als journalist heeft gevestigd,
toont zich een goede gids in het
hedendaagsche Londen.
Laten wij ons voeren door zijn
bekwame hand!
Weer vliegende bo imen?
Te Farijs zijn Zondagavond-
aldaar berichten binnengekomen
dac e«>n projectiel, hetwelk ge
lijkt op de vliegende bommen,
die naar men zegt, boven Zwe
den zijn waargenomen, bij Ver-
viers in België is neergekomen
en ontploft. Volgens deze be
richten zeiden boeren, dat de
bom op een hoogte van 1500 me
ter overvloog en dat roode en
gele vlammen uit den staart
schoten.
H.M. bezoekt Zeeuwsche
schilderijententoonstelling
Vrijdagmorgen 12 uur heeft HM
de Koningin, vergezeld van haar
hofdame Mevrouw de Beaufort
en Luitenant ter Zee le Klasse
H.A.W. Goossens, een bezoek
gebracht aan de in het kader
van de Zeeuwsche week georga
niseerde Zeeuwsche Schilderijen
Tentoonstelling te Apeldoorn.
Bij de ontvangst werden aan H.
M. bloemen geboden door het
kleindochtertje van den overle
den kunstschilder P, Puijpe.
Hierna heeft de Koningin de
tentoonstelling in oogenschouw
genomen.
De Vredesconferentie te Parijs
Poolsche eisch goedgekeurd
In de economische commissie
voor den Balkan is een Poolsche
eisch tot teruggave van eigen
dommen, welke door Poolsche
troepen en uitgewekenen naar
P.oemenië werden medegenomen
na de invasie in Polen in Sept
1939, besproken. Het Poolsche
voorstel werd ingediend in den
vorm van een amendement op
artikel 23 van het Roemeensche
verdrag, volgens hetwelk Roe
menië eigendommen verwijderd
uit gebieden van de V.N. moet
teruggeven. Groot Brittannië,
de Sowjet-Unie, Frankrijk en de
V.S. kwamen overeen, dat het
amendement op artikel 24 moest
slaan, dat gaat over restitutie
van alle wettelijke rechten en
belangen van de V.N. en haar
burgers in Roemenië zooals zij
op 22 Juni 1941 waren. Polen
ging hiermede acoord en artikel
23 werd met algemeene stem
men goedgekeurd.
Italië behoudt leger
Een Britsch voorstel, volgens
beiwelk aan Italië zal worden,
toegestaan over de noodige tor
pedo's te beschikken voor oor
logsschepen, welke het land bij
hex vredesverdrag worden toe
gekend, is door de militaire
commissie met algemeene
stemmen aangenomen.
Italië mag deze wapenen zelf
echter niet fabriceeren, hetgeen
bij een amendement op artikel
44 van het verdrag, werd be
paald.
Dragoumis (Griekenland) leg
de een amendement op artikel
16 voor, een beperking van het
percentage officieren en onder
officieren van het Italiaanscne
leger beoogend. Hij zeide, de
mogelijkheid van het snelle sa
menstellen van een leger dat
vele malen sterker zou zijn dan
door het vredesverdrag toege
staan te willen voorkomen.
Het Grieksche amendement
werd met 18 tegen een stem en
bij 2 onthoudingen (België en
Ethiopië) verworpen. Ook een
Joego-Slavisch amendement, dat
den omvang van de Italiaansehe
vloot, nog meer wilde beperken,
werd met 16 tegen 2 stemmen
verworpen.
Men is het niet altyd eens
Generaal-Majoor Boase (Austra
"ié) diende een amendement in
op artikel 48 toewijzing van
overtollige eenheden der Itali
aansehe vloot aan de Groote
Vier. Hij was van meening, dat
de veiligheidsraad met de ver
deeling belast moest worden.
Het Australische amendement
werd met 15 stemmen tegen 3,
bij 3 onthoudingen verworpen.
Men kwdm overeen, dat het
verwerpen van het Australische
amendement automatisch van
toepassing zou zijn op alle an
dere ontwerp-vredesverdragen,
waarop Australië soortgelijke
amendementen had ingediend.
Op verzoek van Alexander (Gr.
Brittannië) besloot de commis
sie, dat het Australische amen
dement evenmin zou gelden voor
art. 58 van het Italiaansehe ver
drag handelend over de ver
deeling van overtollig oorlogs-
materieel.
Zitting weer eens verdaagd
De toekomst van Triëst hangt
nog steeds aan een zijden draad
je. Langdurig werd er weer eens
gediscussieerd. Bonomi, de Ita
liaansehe vice-president, beriep
zich op verschillende verdragen
welke jaren geleden genomen
zijn. De commissie stelde hierna
de bespreking van de artikelen
over Triëst tot de volgende bij
eenkomst uit, teneinde Joego
slavië tijd te geven voor het be-
studeeren van het Italiaansehe
betoog.
Ook de economische commis
sie voor Italië wist het niet tol
overeenstemming le brengen tus
sen Rusland en Australië. Rus
land eischte n.l. een overeen
komst te sluiten met Italië in
verband met de afbetalingen die
MEDEDEELING
Op onze kantoren ligt ter in
zage de pasagierslijst van het
m.s. Boschfontein,
Vredes-Jamboree in 1947
In Augustus 1947 zal een groo
te Jamboree plaats vinden in de.
omgeving van Parijs. Hieraan
zulien ongeveer vijftig landen
deelnemen met een totale ver
tegenwoordiging van vijftigdui
zend padvinders. De officieele
opening van deze Jamboree, die
een bijzonder karakter zal dra
gen, zal op 9 Augustus 1947
plaats vinden. Reeds nu zijn de
Fransche padvinders begonnen
met de voorbereidingen voor de
inrichting van dit kamp aan de
oever van de Seine.
Met de inrichting van het
kamp zal een aanleg van der
tien kilometer begaanbaar pad
gemoeid zijn, voorts aanleg van
waterleiding, waschbakken, dou
ches, telefoonlijnen, rioleering
e.d. Ook komt er een hospitaal
met 200 bedden.
BEVIN LIET ZICH NIET ZIEN
De Joodsche illegale omroep
in Palestina heeft medegedeeld,
dat Bevin. die naar Parijs was
gegaan om de vredesconferentie
bij te wonen, uit angst voor ge
weld, waarvan hij het slachtof
fer zou kunnen worden, drie we
door Italië moeien geschieden, ken lang zijn hotel niet verliet.
Het spel met den dood
Een korporaal bij de artillerie
wonende te Delft, had een on-
ontplofte granaat gevonden. Hij
nam het projectiel mee naar
huis, poetste het netjes op en
zette het in zijn woonkamer tc
pronk. Zondag zag zijn zevenja
rig zoontje kans dit gevaarlijke
speelgoed mee naar buiten te
nemen.
Op zeker oogenblik sprong de
granaat uit elkaar. Drie jongens
onder wie het zoontje; drie meis
jes en een voorbijganger wer
den gewond. Drie hunner kon
den, na verbonden te zijn, naar
huis gaan.
Het zoontje van den korporaal
was het zwaarst getroffen. Zijn
toestand was gister echter gun
stig.
Nederlandsch Indie
VOLGENS REUTER, hebben gezaghebbende kringen in
Londen de geruchten bevestigd, dat de Britse troepen
in Indonesië vóór 30 November zullen worden terug
getrokken en systimatisch vervangen door Nederlandse.
Op 30 November zal de Britse militaire „interventie" in In
donesië dus waarschynlyk voltooid zijn.
Of vóór die tyd een overeenkomst tot stand zal komen tus
sen de Nederlandse en de Republikeinse autoriteiten moet
sterk betwijfeld worden, daar het landen van nieuwe Neder
landse troepen bepaalde Indonesische kringen eerder oor
logszuchtiger dan vredelievender zal maken.
Door het vertrekken der Brit- de indruk dat de huidige Rege
ring in haar politiek t.o.v. In
donesië niet zo progressief is als
het Kabinet Schermerhorn. Ver
heugend vond hij de over het
algemeen gespannen belangstel
ling voor de Indonesische kwes
tie. Met zijn voordrachten had
hij veel succes gehad, zei hij,
vooral in de grootste plaatsen
van Nederland. Zelfs uit Enge
land en Amerika zijn hem blij
ken van belangstelling eh zelfs
uitnodigingen gestuurd.
se troepen is een hervatting van
onderhandelingen echter
uiterst noodzakelijk. Maar voor
de aankomst van de Commissie-
Generaal zal dit niet kunnen ge
beuren. Ondanks de momentele
precaire situatie is het echter
geen illusie, dat het critiek ge
worden conflict in de komende
weken opgelost wordt.
In dit verband is het mis
schien belangrijk mee te delen,
dat gezaghebbende kringen het
contact dat Lord Killearn met
Sjahrir en Dr. van Mook heeft
;ehfad, „nuttig" genoemd heb
ben.
Waarschijnlijk zal de Britse
diplomaat naar A.N.P.-Aneta
uit zeer betrouwbare bron mee
deelde, reeds 7 Sept. a.s. naar
Batavia terugkeren.
Relaas van Hr. Slamat
Reeds verscheidene dagen ge
leden is Mr. Mas Slamat in Ba
tavia teruggekeerd. Zijn ver
blijf in Nederland heeft veel
langer geduurd dan hij verwacht
te, daar H.M. de Koningin hem
pas enige weken geleden in audi
ëntie kon ontvangen. Hare Ma
jesteit heeft hij uitvoerig inge
licht over de situatie in Indone
sië. Ook is hij de gast geweest
van oud-minister Logemann,
c!en Minister-President, Dr.
Beel, oud-minister Meynen, oud
Radio-rede van
Mr. VAN SCHAIK
Het mooiste geschenk:
Onze Persoonlijke Arbeid.
Mr. J. R. H. van Schaik voor
zitter der Tweede Kamer heeft
Zaterdag ter gelegenheid van de
verjaardag van H.M. de Konin
gin een radio-rede uitgesproken.
Mr. van Schaik begon zijn
rede met er op te wijzen dat 31
Augustus en dier dagen is. die
ons Nederlanders sterk ontroert
en altijd weer opnieuw ontroert.
Gedurende de smartelijke bezet
tingsjaren heeft onze Koningin
van ware grootheid en leider
schap blijk gegeven. Zij was de
inspireerende bron van verzets-
racht. Verjaardagen plegen met
het geven van geschenken ge
paard te gaan. Wat zóu het Ne
derlandsche Volk den Jarige
kunnen aanbieden? Het mooi
ste geschenk is onze persoonlijke
arbeid. De productieve arbeid,
die ons land verlichting zal
brengen en zijn welvaart terug-
geven. Wanneer wij onze ener
gie ging Mr. van Schaik voort,
tot het hoogste opvoeren en
daarbij vooi'tgaan in! de betrach
ting van de oud vaderlandsche
deugden als trouw, eerlijkheid,
rechtschapenheid en menschlie-
vendheid, dan zullen zich de
meest verblijdende vooruitzich
ten voor den naaste toekomst
openen, waarin de Moeder des
Vaderlandsch zich innig zal ver
heugen.
Dat H.M. Koningin Wilhelmina
als draagster van de Kroon van
ons groot Koninkrijk maar te
vens als gelukkige moeder te
midden van hare kinderen en
kleinkinderen nog lang gespaard
moge blijven, 3al de bede van
gansch Nederland zijn. Met deze
woorden besloot Mr. van Schaik
zijn radio-rede.
Vergadering der groote
Vier gaat niet door
De vergadering van de Ministers
van Buitenlandsche Zaken der
Groote Vier, die Maandag zou
plaats vinden, is uitgesteld. Als
reden wordt opgegeven, dat de
plaatsvervangers zoo goed met
hun werkzaamheden zijn gevor
derd, dat het niet noodig is dat
de Ministers al zoo spoedig weer
bijeen komen. Waarschijnlijk
zal er na terugkeer van Molo-
tof uit Moskou weer een verga
dering van de Groote Vier wor
den gehouden.
Reeds meer dan 75 pCt. stemmen voor Koning George
De algemeene indruk van het Grieksche plebisciet is, dat er
in aanzienlybe mate ten gunste van koning George's terug
keer is gestemd.
Niet overal verliep de stem- sultaten van het Grieksche re
ming even rustig. Zoo werden in
het Zuiden van Macedonië vier
personen gedood bij gevechten
tusschen communisten en gen
darmes. Verder verliep de stem
ming vrij ordelijk hoewel uit
Saloniki werd gemeld dat men
voor linksche demonstraties in
de grensdorpen van Noordelijk
Macedonië vreest indien de volks
stemming ten gunste van den
Koning uitvalt.
Uit de regelmatig binnenko
mende berichten blijkt dat
ferendum is 75% voor de terug
keer van den Koning. In Piraeus
Athene en Fiorina kreeg de
monarchie het laagste aantal
stemmen. Het republikeinsch ga
zinde Creta leverde den Koning
S5% stemmen op. Vermoedelijk
om relletjes te voorkomen,
heeft Gonatas bekend gemaakt
dat er geen demonstraties ge
houden mogen worden ter vie
ring van de monarchistische
overwinning.
minister de Booy en Kardinaal Elemming steeds meer
de Jong. Verder heeft hij nog
contact met verschillende ande
re militaire en politieke autori
teiten, bovendien met journalis
ten en Kamerleden.
Mr. Slamat meende, dat zowel
in Nederland als in Engeland
en Amerika, de publieke me
ning zich over het algemeen, vol
gens hem gelukkig, ten ongun
ste van de Soekarno-Republiek
ontwikkeld heeft. Ook had hij
?te van de monarchie uitvalt.
Reeds heeft de Grieksche regee
ring verordend dat strafmaatre
gelen voor „oneerbiedige uitdruk
kingen tegen den persoon van
den Koning en de monarchie"
moeten worden toegepast. Er
werd aan toegevoegd dat de be
staande tolerantie na de uit
spraak van het volle, bij het ple
bisciet niet meer kon gelden.
Volgens de laatst bekende re-
HET WEER
GELDIG TOT HEDEN-
TOENEMENDE WIND
Toenemende bewolking met
tijdelijk eenige regen, gelei
delijk aanwakkerende Zui
delijke wind. Weinig veran
dering in temperatuur.