VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
„Succesvolle besprekingen"
OEKRAÏNE EN GRIEKENLAND
Maandag
2 Sept. 1946
2e JAARGANG
NUMMER 564
Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon
Gironummer 410357
Haarden van onrust
Terwijl in de wereld de groo-
le overwinning is behaald op de
twee machten, die het vredig
samenleven der volkeren onmo
gelijk maakten door een geweld
dadige machtsuitbreiding, die
onveiligheid voor allen betee-
kende, en dus nu principieel de
kans is geboren, om een nieuwe
eeuw in te gaan van vrede over
heel de aarde, is er toch over
vloedig reden om ongerust te
zijn over het verloop der dingen
sinds Duitschland en Japan op
de knieën zijn gedwongen.
Zeker zijn de tegenstanders
volledig verslagen, en het haagt
slechts af van de maatregelen
die de overwinnaars zullen ne
men, dat zij niet weer zullen
kunnen opstaan om opnieuw de
wereld te bedreigen. Nog is het
gevaar van zulk een wederop
standing niet geheel geweken.
De mentaliteit in beide landen
is te zeer vergiftigd geworden
gedurende de jaren van hun ze
gepraal, dan dat kan worden
vertrouwd dat de les die zij
hebben ontvangen door allen,
cok door het jongere geslacht,
dat het meest is bedorven, vol
doende is geleerd. De groote be
ze:;tende mogendheden zullen
nog jaren de scherpste controle
moeten toepassen, en het is te
hopen dat hun toezicht niet on
tijdig zal verslappen.
Maar er is een ander gevaar
dat thans actueel de wereld be
dreigt naar het schijnt. Dit zijn
de vele haarden van onrust die
naar velen vreezen een bedrei
ging zouden kunnen vormen van
de pas herkregen wereldvrede.
Van die haarden van onrust
noemen wij er enkele.
Indonesië, deel van het konin
krijk der Nederlanden, heeft op
zijn voornaamste eiland een
haard van onrust, doordat daar
Britsche en Nederlandsche troe
pen naast Indonesische militai
re formaties actief zijn, en elk
een deel van Java beheerschen.
Er is geen vfrede tusschen hen.
Britsch-Indië vertoont een an
der maar evenzeer onrustwek
kend beeld. Terwijl de Britten
bezig zijn, voor heel dit gebied
zelfbestuur te ontwerpen, zijn
er telkens heftige botsingen rus
schen twee deelen van de Indi
sche bevolking, waarbij zoowel
van Mohammedaansche als van
Hindoe-zijde reeds veel slacht
offers zijn gevallen.
Palestina is een derde haard
van onrust. De Britsche regee
ring van dit mandaatgebied
tracht de orde te bewaren, ter
wijl zoowel van Joodsche als
van Arabische zijde actief wordt
opgetreden om de Britsche plan
nen te doorkruisen, en van bei
de zijden geweld wordt gepleegd
cm zichzelf te handhaven en de
anaer te bestrijden.
Jn Europa is de heele Balkan
als van ouds een groote haard
van onrust. Griekenland is fei
telijk in oorlog met Albanië,
naar het zelf verklaart. In de
grensgebieden tusschen Joego
slavië en Italië wordt een ver
bitterde strijd gestreden, die
aanstonds tot gewelddadigheden
zou leiden als de Amerikaansche
bezetting niet zou trachten, zoo
veel mogelijk de orde te bewa
ren. De Dardanellen, deel van
Turkije, vormen een twistappel
die o zoo veel zorgen baart, en
waaromtrent nog lang geen over
eenstemming is verkregen.
Plet Spanje van Franco staat
in het middelpunt van een ver
beten strijd tusschen twee groe
pen van Spanjaarden, die elkan
der het oppergezag over hel
land betwisten, en er hoeft maar
weinig te gebeuren of een nieu
we burgeroorlog breekt uit.
En zoo zijn er nog wel meer
gebieden, waar onrust broeit.
Terwijl de allergrootste haard
van onrust wordt gevonden in
het groote Chineesche rijk, dat
na jaren verbitterde strijd tegen
Japan thans wederom wordt ver
scheurd door een oorlog, waar
bij de twee grootste groepeerin-
Nederlandsch Indie
Voor zijn vertrek naar Singa
pore zond Lord Kiiïearn aan
SjaUrir een hartelijke boodschap
waarin hij z\jn gastheren dank
te, enkele mededelingen ver
strekte en de hoop op een spoe
dige nieuwe ontmoeting uit
sprak.
Do mededelingen betroffen een
spoedige bespreking van een
hoog Brits officier van het Ge
allieerde opperbevel met enkele
door Sjahrir naar Ckeribon ge
stuurde T.R.I.-officieren over de
hervatting van de evacuatie
i Rapwi-personeel. De bespre
kingen over een wapenstilstand
in Indonesië zijn thans reeds
voorafgegaan door een vertrou
welyke ontmoeting tussen Ge-
neraal-Majoor Forman, chef
van de Generale Staf der Geal
lieerde legers in Indonesië, en
den republikeinsen onder-minis
ter van Buitenlandse Zaken,
Hadji Agoes Saiim.
REPUBLIKEINS
COMMENTAAR
Het commentaar in een hoofd
artikel in de republikeinse cou
rant „Rajat", is noch gunstig
/oor Lord Killearn, noch voor
de Britten, noch voor de Neder
landers.
Sir Archibald Clark Cerr is
indertijd, volgens het Republi
keins blad, geestdriftiger ont
vangen dan Lord Killearn.
De Indonesiërs zouden zelfs
liever een diplomaat uit een an
der neutraal land dan Engeland
wensen, daar zij de Bi'itse poli
tiek in Zuid-Qost-Azië nog te
imperialistisch vinden. Volgens
het blad zou het Britse Rijk Ne
derland in zijn politiek t.o.v. In
donesië dan ook slechts blijven
steunen en militair zelfs gedeel
telijk bepalen om zijn macht in
de Pacific te behouden, vooral
tegenover de economische en
politieke invloed van Amerika.
Uit Bafctvia
Lord Rillearns bezoek.
Het bezoek van Lord Killearn
aan Java heeft te Batavia een
meerendeels bevredigende in
druk achtergelaten. Men juicht
elke poging toe, waarvan te
verwachten is, dat zij uitkomst
zal brengen in de huidige im-
asse.
De eerste resultaten zijn reeds
de a.s. besprekingen tussen de
Geallieerden en de Indonesiërs
over bovengenoemde onderwer
pen.
Het Nederlandsche standpunt
ten aanzien van den wapenstil
stand blijft zooals het was. Men
acht een wapenstilstand in hoo
ge mate wenschelijk, zoolang er
voldoende garanties zijn gege
ven voor de veiligheid van de
door de Geallieerden bezette
zones en voor het nakomen van
de beloften der Republikeinen.
Ten aanzien hiervan is het
niet genoegzaam bekend, dat
Dr. van Mook in zijn antwoord
op Sjahrirs oorspronkelijke wa-
penstilstandsvoorstellen aan
gegeven heeft onder welke voor
waarden deze voor de Neder-
gen in China elkander bekam
pen.
Haarden van onrust overal in
de wereld.
En de verschrikte menschheid
vraagt zich af: waarom?
Waarom wordt niet overal
naar vrede gestreefd, nu de ver
schrikkelijkste aller oorlogen
Goddank voorbij is gegaan?
Zijn deze haarden van onrust
dan niet in gemeen overleg te
dooven, opdat geen nieuwe we
reldbrand uitbreke, die de ver
nietiging der menschheid zou
beteekenen?
Over de vraag willen wij in
volgende artikelen trachten iels
te zeggen. Red.
volgens Lord Killearn
landers volledig aanvaardbaar
zouden zijn. Deze aanwijzingen
zijn onbeantwoord gebleven.
Lord Killearns informatief be
zoek kan men, in het kort sa
mengevat, een goed begin noe
men, doch men moet daarbij
wel bedenken, dat men zich nog
slechts heeft bezig gehouden
met den buitenkant van de wer
kelijke problemen.
Oranjedag viering.
Bij de parade, welke heden
ter gelegenheid van den verjaar
dag van H.M. de Koningin ge
houden is, zag men de kleurrij
ke rokken van de Seaforth hoog
landers en de witte uniformen
van de Nederlansche Wrens en
hoorde men muziek van de Sea
forth „Pie-brochs". Britsche de
tachementen van de Royal Na
vy, mariniers, Britsch-Indiers,
Nederlandsche stoottroepen en
Nederlandsch marinepersoneel
namen aan de parade deel, ter
wijl daarboven R.A.F. en Neder
landsche Dakota's, Mitchells,
Thunderbolts en Mustangs in
formatie vlogen.
De parade werd afgenomei.
door Dr. van Mook, op het pla,
form waren ook aanwezig gene
raai Mansergh, Lt.-gen. Spoor,
Vice-Admiraal Pinke, de Brit
sche Consul-Generaal Macke-
reth en nog andere hooge auto
riteiten.
Afschuwelijk drama in
Roosendaal
Boer vermoordt zijn oudste
dochter.
De boer C. P. genaamd, heeft
zijn 21-jarige en oudste dochter
Johanna, na een maandenlange
opsluiting, door wurging van het
leven beroofd. De dader heeüt
een volledige bekentenis afge
legd en is Zaterdag 31 Augus
tus voorgeleid voor den Officier
van Justitie te Breda.
Maandag 26 Augustus vernam
de Roosendaalsche Politie, dat
Johanna P. die overleden was,
onder verdachte omstandigne-
den dood was aangetroffen. On
middellijk werd ter plaatse een
onderzoek ingesteld met het ge
volg, dat het reeds gekiste lijk
van het meisje in beslag geno
men werd en naar het Zieken
huis werd overgebracht.
Vermoed werd, dat het meisje
zich had opgehangen, doch aan
vankelijk beweerde de vader,
dat dit niet mogelijk was. Later
zeide hij het meisje een touw
gegeven te hebben, waai-mede
net zich had kunnen ophangen.
Donderdagmorgen viel nij
door de mand, toen de politie
hem het touw toonde, waarme
de de misdaad was gepleegd en
dat bij huiszoeking was te voor
schijn gehaald. Daarna heeft hij
in zijn woning de alkoof ge
opend, waarin hij zijn dochter
6 maanden lang, met als eenig
voedsel eiken dag wat melk,
had opgesloten gehouden. Hij
had haar met een eind touw ge
wurgd. Het meisje was zoo uit
geput, dat het zich niet kon ver
weren.
DISTRIBUTIE-NIEUWS
GEDEELTELIJK KORST-
LOOZE- en SMEERKAAS
OP DEN BON
Het rantsoen kaas voor de pe
riode van 15 t.m. 28 September
zal voor een gedeelte worden
verstrekt in korstlooze- en
smeerkaas. Dit geldt voor alle
leeftijden. Deze maatregel houdt
verband met het opruimen van
bepaalde voorraden, welke nog
voor distributie beschikbaar
zijn.
Waar is Degrelle
Het Spaansche Kabinet heeft
in een uitvoerige nota zijn hou
ding betreffende de uitwijzing
van Degrelle, den voormaligen
Leider der Belgische Rexisten,
verdedigd.
Het zegt, dat het krachtens
het Belgisch-Spaansche verdrag
niet verplicht was hem uit te
leveren, daar het verdrag niet
voorziet in het uitleveren van
politieke uitgeweken personen.
In de nota wordt tevens gewe
zen op de bescherming door an
dere mogendheden van Span
jaarden, die van misdaden tij
dens den Burgeroorlog worden
beschuldigd.
Er wordt geen gewag gemaakt
'an Degrelles verblijfplaats.
Weer een massagraf
Radio Praag heeft bekend ge
maakt, dat een massa-graf, dat
de stoffelijke resten van onge
veer 1.600 menschen bevat, op
het Joodsche Kerkhof in Praag
is ontdekt. Men vermoedt, dat
het de lijken van gevangenen
uit het concentratiekamp There
sienstadt zijn.
Nmerikaansch crediet voor
Nederland
Het Amerikaansche Ministe
rie van Buitenlandsche Zaken
heeft medegedeeld, dat Ameri
ka een crediet van 20 millioen
dollar aan Nederland heeft ver
leend voor den aankoop van
Amerikaansche surplusvoorra-
den in het buitenland.
Neurenberg
,.Wir haben es nicht
gewolit"
Kolonel Tayler hield de slo'fc-
rede voor de Vereenigde Staten
tegen den generalen staf en het
oppejbevel van het voormalige
Duitsche leger. Hij zeide, dat er
geen schijn van bewijs was voor
tegenspraak van de beschuldi
ging, dat de leden van het op
perbevel de leiding hebben ge
voerd bij h£t scheppen van een
formidable militaire organisatie,
welke den naburen van Duitsch
land vrees moest inboezemen en
later de meesten onder hen on
der den voet heeft doen loopen.
Met aanhalingen uit Jodl's dag
boek ontzenuwde Tayler zake
lijk de argumenten, die ter ver
dediging van de generaal zijn
houding aangevoerd zijn.
Over het algemeen, resumeer
de den kolonel, bestond er 'toch
overeenstemming tusschen da
partij en de militaire leiders o-
ver de meest essentiëele doel
einden: nationale eenheid en ge
wapende macht 'tot het verwer
kelijken van gebiedsuitbreiding,
zoodat het Derde Rijk er zeer
gemakkelijk aan toe kwam zijn
heerschappij en zijn rampzalige
theorieën aan de geheele wereld
op te leggen." Tayler verklaarde
ciat de bewering van de militaire
leiders, da't zij niet wisten wat
er gaande was, geen steek hield.
Lord Justice Lawrence heeft
heden bekend gemaakt, dat het
Hof te Neurenberg op 23 Sep
tember a.s. uitspraak zal doen,
niet gehoord op de Veiligheidsraad
OP DE VERGADERING van den veiligheidsraad waren
Zaterdagavond de Oekrainsche minister van Buiten
landsche Zaken Dimilri Manoeilsky en Vassili Den-
dramis (Griekenland) aanwezig. Op verzoek van Cadogan,
den Britschen afgevaardigde by den veiligheidsraad, wer
den Manoeilsky en Dendramis niet uitgenoodigd aan den
conferentietafel plaats te nemen.
Hij verklaarde, dat de Oekrain
sche klacht, als zou Griekenland
eert gevaar voor de Vrede betee
kenen, een „interne aangelegen
heid" was en het dus onverstan
dig zou zijn beide afgevaardig
den in dit stadium toe te laten.
Gromyko zeide hierop als
zijn meening, dat de Britsche af
gevaardigde geen feiten wil ver
nemen, die niet prettig zijn voor
het Vereenigd Koninkrijk.
Nogmaals wees de heer van
Kleffens erop, dat de klacht uit
een aantal ongefundeerde ver
klaringen bestond. Sir Alexan
der Cadogan verzocht den raad
om de klacht in haar huidigen
vorm niet op de agenda ie
plaatsen.
Hij verklaarde dat Manoeilsky
alle moeilijkheden in Grieken
land toeschreef aan den aanwe
zigheid van de Britsche troe
pen. Manoeilsky noemt geen en
kel feit om deze beschuldiging
te staven.
Gromyko noemde het verzet
tegen het aanhooren van de
Oekrainsche klacht onlogisch,
daar Engeland en Nederland
aan de eene kant zeggen, dat de
klacht uit een aantal ongefun
deerde verklaringen bestaat, en
aan de andere kant de Oekraine
hec verstrekken van feiten aan
den raad willen verhinderen.
Cadogan antwoordde, dat de
Engelsche Tegeering een volle
dige en openhartige bespreking
van elke ernstig naar voren ge
brachte kwestie geen enkele
hindernis in den weg wil leg
gen. Wat haar ernstig veront
rust, is de methode, den Veilig
heidsraad te gebruiken om on
gegronde en niet gestaafde be
schuldigingen wijd uit te 'strooi
en.
Op verzoek van Trygve Lie,
secr.-gen. der V.N., die zeide,
da* van het secretariaat te veel
gevergd werd en meer rekening
gehouden moest worden met het
roensehelijke uithoudingsvermo
gen, werd de vergadering ver
daagd tot Dinsdag.
Inmiddels is nog geen beslis
sing genomen of de klacht van
de Oekraine al dan niet op de
agenda zal worden geplaatst.
Verschillende afgevaardigden
wülen bovendien nog het woord
voeren.
Nader vernemen wij nog, dat
Manoeilsky medegedeeld heeft
op een persconferentie, dat hij
2 koffers bewijsmateriaal had.
Hij vond de weigering om naar
zijn verklaring te luisteren, lijn
recht in strijd met het handvest
der V.N. „Het is niet aan Cado
gan of van Kleffens het hand
vest buiten werking te stellen",
aldus Manoeilsky.
Volgens de „New York Ti
mes" zouden er aanwijzingen
zijn dat de V.S. vóór de Oekrain
schen klacht zouden stemmen.
Indien de klacht in een nieuwen
en vollediger vorm dan de eer
ste zou zijn gesteld, zouden ook
de afgevaardigden van Engeland
en Nederland ervoor stemmen
HET WEER
GELDIG TOT HEDEN-
AVOND.
Wisselende bewolking met 1
plaatselijk enkele buien Aan
vankelijk zwakke wind, la-
ter toenemend tot matig uit
westelijke richting, koele
ochtend, in den namiddag,
iets koeler dan gisteren.