VRIJE STEMMEN Amerikaansch ultimatum aan Joego-Slavië DAGBLAD VOOR'ZEELAND Lord Killearn redder in nood Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163. Gironummer 410357 Vrijdag 23 Aug. 1946 2e JAARGANG NUMMER 545 De Roode Czaar is ver weg Gisteren meldden wij, dat de Joego-Slavische Regeering tegen had geprotesteerd, dat Amerikaansche vliegtuigen meerdere malen over Joego-Sla visch grondgebied gevlogen zijn liet feit, dat enkele van deze toestellen zijn neergeschoten en de piloten gevangen gehouden worden, is te Washington zeer' ernstig opgenomen. Het betreft hier pasagiersvliegtuigen, die derhalve geheel ongewapend waren. Van Joego-Slavische zij de wordt beweerd, dat de pilo ten de seinen die van den grond af gegeven werden, in den wind sloegen, waarop het vuur ge opend werd. Wij schreven gisteren reeds, dat. de wijze waarop van Joego- Slavische zijde op het overvlie gen van Amerikaansche machi nes wordt gereageerd, bevreem ding wekt. Wij willen- trachten een tip van den sluier op te lichten en wijzen op wat misschien mede de zeer besliste houding van de Ver. Staten in dit gebeuren kan verklaren. Welke consequenties dit con flict voor de vredesconferentie hebben kan, is elders in dit nummer uiteengezet. Ket Joego-Slavische moreele crediet is in den laatsten tijd bij de Anglo-Amerikaansche mo gendheden, door verschillende oorzaken, zeer gedaald. In de „Zwitsersche Geïllus treerde Courant" geeft Alfred Kober een nabeschouwing over het proces tegen Mihailowitsch en de politieke uitwerking daar van Kober schetst de duistere, on bevredigende indruk, die dit pro ces, onafhankelijk van de schuld vraag, heeft achtergelaten. Deze is vooral veroorzaakt door den troebelen, verwarrenden en gru ■weiijken achtergrond van het ontzettende lijden, de heillooze verscheurdheid en de doodelijke haatgevoelens eener bovenmea» schelijk langen bevrijdingsstrijd. Verhelderend kon het proces al dadelijk hierom niet zijn, omdat al te duidelijk de haat van den tegenstander die overwon (Tito), tegen den beklaagde naar vo ren kwam. In dit opzicht nu, I beteekende de grove en ge wild onhoffelijke afwijzing van de Amerikaansche getuigen vóór Mihailowitsch, een voor de historische fundeering van het proces en de werking naar bui ten, een nauwelijks in te halen verzuim. Ket is met de beste wil niet in te zien, aldus Kober, wat het getuigenis van de Amerikaan- sc.be vliegers, die na hun nood landing door Mihailowitsch ge red en in veiligheid gebracht weiden, aan den onverbiddelij ker gang van de gerechtigheid in het proces afgedaan zou heb ben, vooral wanneer men van de zijde van het Tito-regiem er zeker van was, openlijk verraad van den beklaagde, of zijn ver antwoordelijkheid voor onmen- schelijke daden in den partij strijd tegen de communistische partisanen, zonneklaar te kun nen bewijzen. Als dit zoo was, had het Ame rikaansche getuigenis hoogstens als verzachtende omstandigheid in aanmerking genomen kunnen worden. Door het feit echter, dat men van Joego-Slavische zijde het aanbod om te getuigen bij voorbaat reeds hoonend af wees, werd bij het Amerikaan sche publiek en in vele kringen in Engeland, wantrouwen ten aanzien van de objectiviteit van het proces gewekt. Zeker, ook Mihailowitsch heeft fouten gemaakt. Verschil lende factoren speelden bij deze figuur een rol. Een van de voor naamste was wel, dat de monar chistische generaal de commu nistische strijders meer haacte dan de Duitsche. Echter, zoo zegt Kober, in de mate waarin de communistische politiek van Rusland, en ook Gai Moskou verzekeringen? De Vredesconferentie in gevaar Amerikaansche manoevres DE KWESTIE van de neergeschoten Amerikaansche pas sagiersvliegtuigen door Joego-Slavisch geschut, heeft een zeer ernstige wending genomen. •De Amerikaansche Regeering heeft n.l. aan Joego-Slavie een nota doen toekomen, volgens welke zy binnen 48 uur een bevredigende verklaring eischt voor het neerschieten van de vliegtuigen. Eerste vliegers vrijgelaten Indien binnen 48 uur na de ontvangst van deze nota door de Joego-Slavische regeering aan de eischen is voldaan, zal de Regeering van de Ver. Staten handelen volgens de door haar verkregen bewijzen en de haar door de Joego-Slavische Regee ring gegeven verklaring. 00 niet, dan zal Amerika den veiligheidsraad verzoeken on middellijk bijeen te komen en dc nocdige maatregelen te nemen! Het met voorbedachten rade er. zonder waarschuwing vuren op een onbewapend passagiersviieg tuig van een bevriende natie, is in de oogen van de Ver. Staten stiijcüg met het internationale recht en met de principes van menscbelijkheid. Volgens Reuters diplomatieke correspondent is de Amerikaan sche nota aan Joego-Slavië vol komen in overeenstemming met het Handvest der Vereenigde Volken. Het voorleggen van de kwestie aan den Veiligheidsraad zal geen moeilijkheden geven, aangezien deze wordt geacht steeds bijeen te zijn. Wat zal intusschen het gevolg voor de vredesconferentie Parijs van dit conflict zijn. In nauw verband staat hier mede de houding welke Rusland zal aannemen. Steunt "Moskou dc handelwijze van Belgrado? Is Tito de heele affaire begon- 1 om Moskou welgevallig te zijn'. Het Franschc blad „Epoque" schrijft, dat het gebeurde als dc ernstigste diplomatieke situatie, die sedert het eind van den oor log is gerezen, beschouwd moet worden. Men kan zich moeilijk voor stellen, aldus het blad, dat Bel grado zich in een avontuur zal begeven, zonder de Sowjet-Unie tc hebben geraadpleegd indien het al niet verzekeringen van de zijde der Sowjet-Unie heeft ge kregen. die van Tito, tegen de Anglo- Amerikaansche mogendheden boosaardig en vijandig wordt, moet de duidelijk merkbare ont stemming over de behandeling van Mihailowitsch bij de Weste lijke Staten zich verscherpen. Het bruuske terugwijzen van de^Engelsche en Amerikaansche getuigen ter ontlasting van Mi hailowitsch, alsmede de eenzij dige anti-Britsche berichtgeving over het proces, zijn, zoo zegt Kober, derhalve niet zonder be teekenis en kunnen het Tito- regiem duur te staan komen. Hij heeft al zeer spoedig ge lijk gekregen. Ook economisch kan dit con flict voor Joego-Slavie rampza lige gevolgen hebben ,want, de Roode Czaar, die men van Joe go-Slavische zijde wellicht met kleine boosaardigheden, waar van het neerschieten van een passagiersvliegtuig er één ls, een genoegen kan doen, is ver weg De ontzettende nood, de verwoesting en de hulpbehoe vendheid van het land zijn zeer nabij en zeer wezenlijk. Waarmede gezegd wil zijn, dat Joego-Slavie de intensieve hulp van Engeland en Amerika voor den wederopbouw niet mis sen kan. Het radicale blad „La Depê che de Paris" schrijft: Het con flict tusschen Amerika en Joe go-Slavië kan tot ernstige ge beurtenissen leiden, of het be gin beteekenen van volledige uit eenzettingen niet alleen tusschen Washington en Belgrado, maar ook tusschen Washington en Londen eenerzijds en Moskou anderzijds! De News Chronicle schrijft; „Dc onlangs plaats gevonden uitwisseling van nota's tusschen Belgrado en Londen en Was bington heeft de moeilijkheden voor de afgevaardigden, die zich bezig gehouden hebben met een ontwerp-statuut voor Triest, niet verminderd. In deze troebele situatie komt hit ultimatum in slaan als een bom, die de con ferentïe van Parijs kan torpe- deeren." Wij willen hier ook de mee ning van een niet officieelwoord voerder van Joego-Slavië weer geven. Naar zijn meening heb ben de Amerikanen het incident uitgelokt om op de Parijsehe conferentie de weegschaal ten gunste van Italië te doen door slaan. Inmiddels wordt in Washing ton de mogelijkheid besproken van het afbreken der diploma tieke betrekkingen met Joego Slavië indien Belgrado niet op bevredigende wijze reageert of indien dc veiligheidsraad zulks niet doet. Wat dit laatste betreft gelooft men in welingelichte kringen dat elke actie der Ver. Staten, in deze zaak aan den Veiligheids raad voorgesteld, zal stranden op het veto der Sowjet-Unie. Er zijn intusschen wel eenige symptonen die hoop geven, dat de zaak een meer gunstig ver loop gaat nemen. Zoo wordt uit Belgrado ge meld, dat de inzittenden van het eerste Amerikaansche vliegtuig dat in Slovenië tot landen werd gedwongen, zijn vrijgelaten. En tenslotte heeft Richard Patterson, de Amerikaansche ambassadeur in Joego-Slavië, zich naar Bied (nabij de Joego- Slavisch-Oostenrijksche grens) begeven, alwaar hij een ontmoe ting met Tito zal hebben in ver band met de Amerikaansche nota. De Amerikaansche vloot gaat manoeuvres in de Middelland- sche Zee houden. Zoo zal het 45.000 ton metende vliegtuig moederschip „Franklin D. Roo sevelt" een bezoek brengen aan Gibraltar, Malta en Napels. Ook zal het aan de manoeuvres deel nemen. Radio Meskou was er al de kippen bij om op dc bekende manier commentaar geleverd. „Er is niets nieuws in deze in tiinidatie-campagne. Het ligt ge heel in dc lijn van de opvatting, dat de hoop der Amerikanen niet in inte. nationale samenwer king, maar in de atoombom ligt," aldus dit commentaar. Nederlandsch Indie Reeds maanden heerst er in diverse gebieden in de Oost rijstgebrek. Zelfs is er hier en daar, b.v. in de binnenlan den van Koebei, hongersnood. Lord Killearn de speciale Britse Commissaris voor Zuid- Oost-Azie, doet echter al wat in zijn vermogen is om deze tekorten aan te vullen. Zo zullen op toestemming van het Britse leger, alle rijstvoorra den in Brits-Indie vrij gegeven verscheept en vervolgens een nieuw distributiesysteem voor de noodlijdende bevolkingen verdeeld worden. Om in Java zowel van de rijstpositie als van de politieke toestand op de hoogte te raken, zal hij waar schijnlijk binnenkort naar Bata via vertrekken. Door een ver klaring van Sjahrir heeft zijn missie echter een veel belang rijker betekenis gekregen. Sjah rir deelde n.l. mee dat hij in oen nota bij de aan Dr. van Mook overhandigde voorstellen het voorstel geopperd heeft om de komende besprekingen te voe ren onder voorzitterschap van een neutrale derde. Dit zou dan Killearn kunnen zijn. Volgens Sjahrir heeft Dr. van Mook het een goed idee genoemd. Lord Killearn intermediair in a.s. onderhandeelingen? Tot nog toe hebben echter nóch de Nederlanders, noch de Indonesiërs Killearn een daar toe strekkend verzoek aangebo den, zodat zijn bezoek nog slechts voorlopig en informafo- risch genoemd kan worden. Pas na zijn terugkeer in Singapore zal hij beslissen of hij interme- dieert of niet. Ook hij zal het echter wel riskant vinden om in de laatste phase der onder handelingen min of meer ver antwoordelijk te zijn voor de af loop. Reeds twee maal hebben Britten tevergeefs geprobeerd om bij te dragen tot een bevre digende oplossing tussen Neder land en de Indonesische Repu bliek. In de eerste week zal Lord Killearn in Batavia echter weinig contact met de Republi keinen kunnen krijgen daar Sja hrir voor 10 dagen naar Djokja zal vertrekken om een nieuwe Regering samen te stellen. Als komende minister van Propaganda wordt mr. Sjarifoe- din genoemd. Overigens zou het nieuwe ka binet meer „openhartige per sonen bevatten, wat ook wel gewenst is voor de a.s. bespre kingen. MINDER RIJST, MAAR MEER BLOEM VOOR DE BABY'! In verband met de slechte rijstpositie zal op 1 September het rantsoen rijst, kindermeel of kinderbiscuits voor de leeftijds groepen van 0 t.m. 1 jaar wor den verlaagd van 500 tot 250 gr. per 14 dagen. Het is evenwel mogelijk op dien datum het rantsoen bloem voor de baby te verhoogen van 100 tot 300 gram per twee weken, zoodat de waarde van het levensmid delenpakket voor de jongste kin deren door deze verlaging van het rijstrantsoen slechts weinig verandering ondergaat. BRUSSELSCHE GAS- ARBEIDERS BLIJVEN STAKEN. Het personeel van de gasmaat schappij te Brussel heeft na een gister gehouden vergadering be sloten het werk niet te hervat ten ondanks tegenovergesteld advies der vakbonden. Aankomst Bloemfontein De persdienst van de repatri- eering bericht ons, dat het m.s. Bloemfontein Zondagmorgen 7 uur te Hoek van Holland zal aankomen. De debarkatie zal om 11 uur plaats hebben. Onbestelbare colli In een loods van het handels entrepot aan den Cruquisweg te Amsterdam staan nog vele on bestelbare colli van gerepatri- eerden: koffers, kisten, pakjes, kleedingstukken, reistasschen en voorwerpen van den meest uit eenloopenden aard. In vele gevallen zijn deze colli niet voorzien van de juiste adres sen van de eigenaars. De mo gelijkheid bestaat, dat er ook bagage bij is van overleden per scnen of van personen, die nog in Indië zijn en niet naar Ne derland terugkeeren. Vermoede lijk bevindt er zich veel bagage bij, die als gestolen is gebrand merkt. Van het eerste in Januari j.L aangekomen schip, de Nieuw Amsterdam", staan er b.v. nu nog 40 colli, waarmede de af- deeling bagage van den repa ir ïeeringsüienst geen raad weet. Van de 42 aangekomen schepen zijn er in totaal duizend colli niet bestelbaar. Den gerepatrieerden, die ba gage e.d. missen, wordt verzocht - onder duidelijke omschrijving j van het vermiste, zich schrifte lijk in verbinding te stellen met den Repatrieeringsdienst Afdee- ling bagage, Paulus Potterstraat te Amsterdam. Rede van de Minister van justitie VRIJLATING VAN 25.000 „LICHTE GEVALLEN". In de rede die minister Maars- seveen gisteravond hield, ver dedigde hij de veelvuldig beeri- tiseerde maatregelen ;,ter vrij lating van alle z.g. lichte geval len" door te bewijzen dat het Voor het algemeen welzijn het nuttigst is om gematigd en met barmhartigheid te straffen. Daar cm zullen niet 45.000 maar slechts 25.000 „lichte" gevallen na confrontatie met een vrijla tingsplan, dat 21 categorieën van misdadige gedragingen inhoudt, voorlopig buiten vervolging ge steld worden. Thans is nog geen 10% officieel berecht. Het be- rechtigingsproces kan niet ver sneld worden door meer, dus onkundiger, personeel aan de normale opbouw t£ onttrekken. Na confrontatie met boven- taand plan- bjij ven slechts 25.000 ..zware gevallen" over. SPAANSCIIE REGEERING BEVESTIGT BEVEL TOT VERTREK AAN DEGRELLE. De Spaansche regeering heeft gister de berichten bevestigd, volgens welke Leon Degrelle leider der Belgische Bexisten bevel gekregen heeft om Spanje binnen acht dagen te verlaten. Gistermorgen heeft Degrelle het militair hospitaal te San. Sebastian verlaten en zijn in trek genomen in het tuxueuse hotel Maria Cristina. Hij zal een beperkte bewegingsvrijheid ge nieten teneinde hem in staat te stellen voorbereidingen te tref fen voo£ zijn vertrek. HET WEER Hier en daar enige mistban ken. In het Noorden en Wes ten van het land kans op enige regen. Wind uit Noord Westelijke richting. Tempe ratuur dezelfde als gisteren.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1