VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
ARBEIDSPLICHT voor Indonesiërs
KINDEREN
De slag om Arnhem
Perzië vraagt deelneming aan
Vredesconferentie
Britsche verklaring
over Palestina
Directeur: B. G. Kloosterziel Hoofdredacteur J. Koekebakker Redactie en Administratie: Gors, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163. Gironummer 410357
Dinsdag
13 Aug. 1946
2c JAARGANG
De Kerk in Indonesië
Het Persbureau der Ned. Her
vormde Kerk doet voortreffelijk
werk door telkens coramuni-
qué's uit te geven, waarin de
voornaamste nieuwe gegevens
over 't kerkelijk leven in binnen
land en buitenland worden sa
mengevat. Wij hebben reeds me
mgmaal uit deze gegevens
put, om aan onze lezers wat oe-
langrijk voor hen was door te
geven, en willen dat ook thans
weer doen in een kleine serie
van korte stukjes.
Wij beginnen met het land
dat voor ons Nederlanders thans
wel in het centrum der belang
stelling staat: met Indonesië.
Hoe s.taat het daar met het
kerkelijk leven? Wij onderschei
den drie punten.
Het verleden.
Allerwege worden berichten
binnengebracht omtrent
schrikkelijke vervolgingen die
de Japanners juist ook tegen de
Christelijke kerken en zendings
posten hebben ingeluid en door
gezet. Talloozen zijn eraan ten
offer gevallen. Vooral veel in-
heemschen die tot het Christen
dom waren bekeerd moesten
het ontgelden. Een enkel voor
beeld:
In en om Pontianak werd al
les wat rijk was en aanzienlijk
door den Japanner vermoord,
ruim 3000 personen, waaronder
twee inheemsche Christen-voor
gangers. In de Groote Oost wer
den circa 100 evangeliepredi
kers door de Japanners om het
leven gebracht. Daar de kerk
geen inkomsten meer ontving,
werkten alle anderen zonder
salaris door. Zijzelf en de we
duwen en weezen leefden met
de gemeenteleden van de op
brengst der verkochte lijfgoede
ren en andere schaarsche bezit
tingen. Het gevolg was schrij
nende armoede, zware onder
voeding, uitputting, t.b.c., sterk
verhoogd sterftecijfer. Zoo
het overal in Indië geweest.
De verandering der
geesten.
Omtrent de wijziging die zich
in de gedachten der Indonesiërs
heeft voltrokken, ook bij hen,
die tot het Christendom zijn
bekeerd, schrijft de Indische
predikant Ds. F. Baas interes
sante dingen in een reisrapport.
Hij vertelt daar van de war
me ontvangst die hij en zijn
vrouw genoten bij een bezoek
aan de Kei-eilanden. En dan
schrijft hij verder:
„En toch is er iets veranderd.
De Belanda's (Hollanders) wer
den weggejaagd door een
vreemd volk. Ze zijn nu weer
teruggekomen. Maar dit hebben
de Sekoetoe (de geallieerden)
gedaan. Ze zingen nu in hun
songs van Amerika en Enge
land, China/ Australië en Be-
landa. Niet alleen de Neder-
landsche vlag wordt geteekend.
maar evengoed de vlaggen van
de genoemde landen. Hun we
reldblik is verruimd. Er zijn
nog andere landen dan Neder
land".
En hij eindigt zijn brief: „Ik
huiver, eerlijk gezegd, voor de
groote verantwoordelijkheid
die hiermee op onze schouders
gelegd wordt. Ik voel mij er niet
toe in staat.En toch: God
laat niet varen het werk, dat
Zijn hand begon".
Wat nu tc doen'?
De velde nzijn wit om te oog
sten, zoo klinkt algemeen, de
roep. Maar waar zijn de wer
kers?
Voorgesteld wordt de oplei
ding .van evangeliedienaren te
verbeteren.
De vorming van eenvoudige
hulpkrachten dient volgens een
rapport van deskundigen gede
centraliseerd te blijven, eventu
eel verbonden aan de cursussen
tot opleiding van volksonder
wijzers.
De opleiding tot Pendeta
(voorganger) zou voor heel de
Groote Oost te Makassar moe
ten worden gecen f raliseerd.
ALLE INDONESISCHE onderdanen tusschen 16 en 50
jaar kunnen worden opgeroepen voor verplichten ar
beid in de door de republikeinsche regeering als „on
ontbeerlijk voor dr verdediging van het land aangewezen
industrieën, aldus wordt door het republikcinsch persbureau
Antara medegedeeld.
De maatregel is genomen krachtens de republikeinsche wet
op den arbeidsplicht. Het zich onttrekken aan den arbeids
plicht kan worden gestraft met gevangenis of geldboete.
Activiteit toegenomen.
Een Britsche woordvoerder
heeft verklaard, dat de activi
teit van Indonesische zijde ia
de laatste weken is toegeno
men. Zij levert evenwel geen
militair gevaar op, volgens den
woord voerder.
Zondag poogden de Indone
siërs weer om in het gebied van
Semarang en Bandoeng ongere
geldheden te veroorzaken. Ook
bij Soerabaje was het onrustig
De situatie op Sumatra.
De situatie op Sumatra nader
besprekend, verklaarde de Brit
sche militaire woordvoerder:
In Padang, waar geen handel
wordt gedreven zijn de verhou
dingen zeer gespannen. Die
spanning is te Païembang, waar
een levendige handel bestaat,
niet merkbaar. Hij verklaarde,
dat de repatrieering van Indo
nesiërs uit het binnenland
voortgang heeft, daar het geal
lieerde commando niet voorn*
mens is deze in antwoord op de
weigering der Indonesische
autoriteiten om geïnterneerden
uit het binenland van Java te
evacueereh, te doen ophouden.
Sinaasappelen voor
In de eerste helft van Septem
ber zal een aanvang worden ge
maakt met de verstrekking van
500 gram sinaasappelen aan de
kinderen geboren in 1942 of la
ter.
Op 15 Augustus zal in ver
band daarmede een voorinleve-
ringsbon worden bekend ge
maakt. Daar de bevoorrading
van den handel afhankelijk is
van den aanvoer van overzee,
zullen de sinaasappelen niet
overal terstond verkrijgbaar
zijn. De mogelijkheid bestaat,
dat in bepaalde gevallen eerst
in October en November kan
worden afgeleverd.
Aankomst van de „RUY3"
Het m.s. „Ruys" zal vandaag
met 1799 evacuees uit Indie aan
boord tusschen 5 en 6 uur te
IJmuiden binnen loopen. De de
barkatie le Amsterdam zal om
9 uur beginnen.
door de oprichting van een The
ologische School aldaar
De studie voor maisch pre-
Jikant biijve in Batav.a, waar-,
toe de Hoogere Theologische
School worde omgevormd in
een Theologische Hocgeschool,
wsraan dan tevens een voorop-
.eiding zou kunnen vvuiüen vei
bonden.
Zoocira de toestand op Java
en Sumatra geordend is zouden
er ook op Java en op Sumatra
The uio&4«,che Scholen moeien
v/orden gevestigd.
Voor deze opleiding moeien
protestantsche kerken samen
gaan.
Men schrijft bidstonden uit
voor 15 Augusutus. de dag der
Japansche capitulatie, en voor
31 Augustus, den verjaardag on
zer Koningin.
De zending is een grootscheep
sche actie begonnen ter inza
meling van „Kains" (Indische
doeken), die wij hier in Neder
land aan den wand hangen,
doch die thans b^ter gebruikt
kunnen worden om in Indone
sië naakten te kleeden.
Red.
Betreffende deze laatste
kwestie wacht het Britscne
hoofdkwartier nog steeds op de
slappen, die de Indonesische re
geering in deze aangelegenheid
zal doen. De Britsphe woord
voerder hoopte, dat Sjahrir bij
zijn terugkeer naar Batavia een
voorstel zou doen. Thans is van
geallieerde zijde voorgesteld al
lereerst de 2000 Europeanen, die die door de Indonesiërs zijn ge-
r.c.g geinterneerd zijn, te eva- interneerd, hetgeen te Djogja-
cueeren, gevolgd door diegenen, Ikai'ta is overeengekomen.
De manschappen van de
eerste Engelsche luchtlan
dingsdivisie, die bij Arnhem
gestreden hebben, hebben
voor de film „Theirs is the
Glory" dezen slag te midden
van de puinhoopen gerecon
strueerd.
De vervaardigde rolprent
zal op 17 September gelijktij
dig te Londen, Arnhem en
Otfawa draaien.
In de film spelen geen
„sterren" mede: de man
schappen schreven grooten-
deels zelf het draaiboek, ge
bouwd op hetgeen zij zich in
die dagen herinnerden.
Perzië heeft thans ook een
verzoek gedaan om aan de vre
desconferentie deel te mogen
nemen, evenals Albanië, Cuba,;
Mexico en Egypte dat deden.
Dr. Herbert Evatt ondersteun
de de verzoeken van de laatste
vier genoemde landen, zoo ver
het besprekingen betreft over
punten, die die landen aangaan.
Hij zette echter tevens uiteen,
dot het niet de bedoeling kon
zijn deze landen toe te laten als
volwaardige deelnemers aan de
conferentie.
Ook de Braziliaan Hoao
Fontpma steunde het Ameri-
kaansche voorstel om Alban
Cuba, Egypte en Mexico aan be
paalde besprekingen deel te ia-
ten nemen, welk voorstel ier
slotte werd aangenomen met 15
scemmen voor, 5. tegen en 3 c
houdingen.
Tot secretaris van de confe-
Weer Algemeene
Abonnementskaarten
De algemeene abonnements
kaarten 2e en 3e klasse der Ned
Spoorwegen zullen met ingang
van Donderdag 22 Augustus a.s.
aan alle stations en de erkende
reisbureaux verkrijgbaar wor-|
den gesteld.
Ej zullen voorloopig uitslui
tend kaarten voor een maand
worden afgegeven dus geen
kaarten voor twee of meer
maanden.
Ter voorkoming van stagnatie
wordt men dringend aangera
den reeds thans een aanvraag
in te leveren. De kaarten kun
nen eiken willekeurigen dag in
gaan.
De vorming van een regeering in
Britsch-lndië
De vice-koning van Britsch-
Indie, veldmaarschalk Lord Wa
veil, heeft den president van de
congrespartij, Pandit Nehroe,
uitgenoodigd voorstellen te doen
voor de onmiddellijke vorming
van een voorloopige regeering,
aldus wordt in een officieel com
munique te New Delhi bekend
gemaakt. Nehroe heeft dit aan
bod aangenomen en zal binnen
kort een bezoek aan New Delhi
brengen om zijn voorstellen met
den vice-koning te bespreken.
DE STRIJD IN CHINA
Een hevige strijd woedt thans
in de provincies Honan, Hopeh
en Shahtoeng, waar communis
tische troepen dorpen en ste
den aanvallen, die tot dusver
niet door den oorlog werden ge
troffen.
rentie werd met algemeene
stemmen gekozen de Fransch-
n.an Claude Fougues du Pare.
De middagvergadering van de
Parijsche vredesconferentie
werd begonnen met een debat
over de agenda. De Joegoslavi
sche afgevaardigde stelde voor,
dat de agenda zou worden op
gesteld door het secretariaat en
goedgekeurd door den presidöe-
renden voorzitter in overeen
stemming met de drie andere
voorzitters. Na eenige' discussie
nam de conferentie een Britseh
voorstel aan, volgens hetwslk
de agenda voor plenaire bijeen
komsten door het secretariaat
zou worden opgesteld en door
den presideerenden voorzitter
goedgekeurd.
Er werd vervolgens gedeba-
teerd over de vraag, of er een-
volledige bespreking zou wor
den gehouden over de Italiaan-
sche verklaring van Zaterdag
o£ alleen de Joegoslavische af
gevaardigde zijn meening zou
mogen weergeven.
Byrnes, die presideerde, ver
klaarde tenslotte, dat hij een al
gemeen debat over het Italiaan-
scbe'probleem toestond, waarna
de zitting werd verdaagd.
Mededeeling
Op onze kantoren ligt de pas
sagierslijst van het m.s. „Ruys"
dat vermoedelijk 16 Augustus
in Amsterdam aankomt, ter in
zage.
Zal UNRRA blijven ot
verdwijnen
De bijeenkomst van den alge-
meenen raad van de, Unrra is
voortgezet, waarbij het mee-
ningsverschil tusschen de lan
den, die bijdragen en de landen,
die gesteund worden blijven be
staan. China en Joego-Slavië
zijn van oordeel, dat de Unrra
1947 haar werkzaamheden
nog moet verrichten. De Cana-
deesche ambassadeur te Was
hington, Lester Pearson, betoog
dat dit verlangen niet re
alistische" was, daar immers de
drie voornaamste steunpilaren
van het Unrra-werk, Canada,
Groot-Brittannië en de Veree-
nigde Staten, hadden verklaard,
dat dit werk eind 1946 moet af-
loopen. Na een reeks uiteenzet
tingen, waarbij o.m. een com
promisvoorstel van Polen en
Tsjecho-Slowakije (uitstel der
liquidatie tot November) ler-
sprake kwam, kreeg de direc
teur, La Guardia, het woord.
Hij steunde het voorstel van Ja
nada, dat de V.N. wil laten uit
maken, in hoeverre aan bep-ial
de landen hulp zal worden ge
boden. La Guardia voegde er
aan toe, dat geen der vertegen
woordigde landen thans finan-
cieele verplichtingen op zich
kon laden: daartoe was geen
mandaat verstrekt. Hij vond /iet
ook onjuist, dat kleine landen
afhankelijk van de groote zou
den zijn. Elk land zou in -en
algemeen fonds moeten bijdra
gen naar vermogen. Een breed
opgezette organisatie als de Un
rra was naar zijn meening niet
meer noodig.
MINISTER ALS MIJNWERKER
De Tsjechische minister van
buitenlandsche zaken, Vaclav
Nosek, heeft zijn Zondag door
gebracht met in een kolenmijn
te werken in Kladno (in de na
bijheid van Praag), waar een
ploeg vrijwilligers op het oogen
blik aan het werk is, aldus het
Deensche blad Politiken.
Deze arbeid is overigens niets
nieuws voor den minister, die
tijdens den eersten wereldoor
log mijnwerker in Kladno was.
Terwijl honderden Joden voor
Haifa aan boord van kleine
id.epen, wachten tot zij mis
schien toegelaten worden in Pa
lestina heeft de Britsche regee
ring gisteravond een verklaring
uitgegeven, waarin wordt ge
zegd, dat de regeering aan de
Paiestijnsche autoriteiten in
structies heeft gegeven om het
opnemen van illegale immigran
ten in Palestina stop te zetten.
Het voortzetten hiervan op het
huidige oogenblik zal waar
schijnlijk een tegengestelde uit
werking hebben op een alge
meene regeling in Palestina; al
dus de verklaring.
De immigranten zullen naar
Cyprus of elders worden ver-
oerd en daar in kampen war
den ondergebracht, totdat er
een 'beslissing over hun toe
komst kan worden genomen. De
regeering wenscht bij het aan
kondigen van deze beslissing,
duidelijk te majeen, dat zij zich
ten zeerste, bewust is van het
lijden van de Joodsche gemeen
schap en verlangend is hieraan
zoo spoedig mogelijk een einde
te maken.
De schepen, die het anker heb
ben laten vallen in de Middel-
landsche Zee voor Haifa zijn
het kleine zeilschip „Henriette
Szold" met 540 en de „Yagoer"
mee 758 passagiers. Zij zijn resp.
£U en 14 dagen op zee geweest.
De Engelschen hebben de sche
pen van sterke zoeklichten voor
zien en met prikkeldraad afge
schermd. Hieruit had men al
opgemaakt dat de pasagiers niet
aan land mochten gaan in Pa
lestina.
De conferentie over
Palestina.
In een door den Britschen ge
zant te Damascus aan den Sy-
rischen minister van buitenland
sche zaken overhandigde nota is
verklaard, dat verdeeling van
Jr'alestina geen basis zal uitma
ken van de besprekingen '.er
conferentie te Londen en dat de
regeeringen der Arabische lan
den alle voorstellen welke zij
wenschen ter tafel zullen kun
nen brengen.
HET WEER
Wisselende bewolking met
plaatselijk enkele regenbui
en. Vooral aan de kust tijde
lijk krachtige wind tusschen
Zuid en West. Vrij koel.
