Hei anii-Semiiisme
Datnrubriek
De beteekenis van een
Commissie-Generaal
Een vergeten dorp?
De verklaring van min.-pres. Huysmans
Een vreeseiijke erfenis
In de „London Times" prijst
de Aartsbisschop van Canterbu
ry, Dr. Fisher, het werk van de
Britsche Raad van Christenen
en Joden, die een conferentie
organiseert welke op 30 Juli te
Oxford aangevangen is.
„Allerlei vormen van rassen
haat en godsdienstige onver
draagzaamheid zijn de ernstig
ste beletselen voor de fundamen
teele rechten van den mensch"
zoo verklaarde Dr. Fisher.
„Drie en een half jaar gele
den werd in Engeland de Raad
van Christenen en Joden opge
richt, die tot doel had gods
dienst- en rassenhaat te bestrij
den, vooral door begrip ei
Redactie: L. Anderson, Goes.
Oplossingen problemen A.
Polman.
No. 1. Zwart: 3, 12, 13, 21,
22, 23, en 25.
Wit: 30, 32, 38, 41, 46, 48
en 49.
49—43 (25X34) 32—27 (22
X31!) 43—39 (34X32) 41—37
(31X42!) 48X26 (3—8!) 26
—21 (8—12!) 21—17! en wint
op tempo.
Op het motief Zwart: 3; wit
26 en 46 won Polman den eer
sten prjjs voor een uitgeschre
ven prijsvraag in het Fran-
sche blad „l'Eclaireur".
In den beginstand lette men
op den logischen laatsten zet
van zwart, want na 3024
volgt 13—18.
No. 2. Zwart: 11, 12, 16, 23,
27, 31 en 35.
Wit: 36, 38, 39, 40, 42, 46
en 47.
38—32 35 X 33 32 X 21 (16
X27) 42—37 (31X42) 47X16
en het motief is bereikt (27
32) 46—41 (32—38) 41—37
(3843) 36—31 en wint.
No. 3. Zwart: 2, 9, 18, 28,
37 en 38.
Wit: 24, 27, 36, 40, 47 en 48.
48^13 (38X49) 47^41 (49
X13) 41X12 (13X31) 36x27
met gewonnen eindspel.
De stand Zwart: 2, 9; wit
12, 27 is nu het motief.
No. 4. Zwart: 11 t/m 14,
18, 24 en 28.
Wit: 22, 27, 31, 33, 35, 38,
39 en 41.
39—34 (28X30) 27—21 (18
X47) 21—16 (47X33 of 29)
en wint.
Probleem -miniatuur No. 5
van Polman (eerste publica
tie) is wederom gebaseerd op
een fraai origineel motief.
Zwart 7 sch. op: 12, 13, 22,
24, 32, 35 en 36.
Wit 7 sch. op: 39, 40, 41,
44, 46, 48 en 49.
No. 6 (eerste publicatie).
Zwart 9 sch. op: 12, 13, 22,
24, 29, 31, 33, 34 en 35.
Wit 9 sch. op: 25, 38, 40, 42
t/m 45, 48—en 49.
Ook voor deze problemen
geldt 't bekende: „Wit speelt
en wint". De oplossingen ge
ven geen daverende slotzetten
te zien, doch loopen uit op 'n
motief, dat in den aanvangs-
stand moeilik te ontdekken
valt.
ZWEDEN HEEFT GRAAN
TEKORT
Indien Zweden geen graan
kan invoeren, wordt de Zweed-
sche voedselpositie onhoudbaar,
aldus de directeur van de
Zweedsche staatkorenmaatschap
pij, Erik Karlsson. Argentijnsch
graan, dat naar Zweden zou ko
men, is door de Argentijnsche
regeering niet verzonden we
gens slechte oo'fest m Argen
tinië.
ONBEMANDE VLIEGENDE
FORTEN
Twee onbemande vliegende
forten zijn vandaag te Muroc
(Californie) geland na een
vlucht van 2.400 mijl van Ha
waii. Zij werden door een moe
derschip gedurende de vlucht
bestuurd. De Amerikaansche
legerluchtmacht beweert, dat
dit de langste vlucht met onbe
mande vliegtuigen in de geschie
denis der luchtvaart is.
goeden wil tusschen de beide
groepen aan te kweeken.
Toentertijd was dit zeer noo-
dig. Maar thans is de behoef
te hieraan nog grooter, waar
de toekomst van de Joden
over de geheele wereld nog
zeer in gevaar verkeert
waar allerlei» vormen van ras
senhaat en onverdraagzaam
heid in vele gebieden van de
wereld eerder toe- dan afne
men".
Ook de geneesheer van den
koning van Engeland, Lord Hor
der, deed zich naar aanleiding
van dit probleem hooren.
,Men zou voor een pessimist
uitgemaakt zijn, indien men had
durven beweren, dat een jaar na
den oorlog de vruchten van de
overwinning nog zouden wor
den onthouden aan millioenen
van medemenschen of dat ras
senhaat en onverdraagzaamheid
nog steeds zouden toenemen."
,Toch is dit zoo. Bovendien
vinden we datgene, wat we in
de internationale wereld zien,
terug in de eigen, maatschappij.
Zeflfs in ons land zijn we niet
vrij van het kwaad van het an-
ti-semitisme. (En helaas ook in
Nederland niet. Red.)
Dit is Hitiers erfenis, en we
kunnen niet zeggen, dat hij vol
komen verslagen is, voordat we
alle vormen van godsdienstige
onverdraagzaamheid en r
haat hebben overwonnen.'
Dr. Everett R. Clinchy, de
voorzitter van de Nationale Con
ferentie van Christenen en Jo
den zeide:
„Haat is een ziekte, even dqo-
delijk als kanker, maar ge
vaarlijker, omdat zü, die de
haat met zich meedragen,
geestesziek zijn en pathado-
gische, onevenwichtige men-
scken zijn, die voor niets
staan om anderen te infectee
ren. Haat begint met smalen
de opmerkingen maar ein
digt met concentratiekampen
en moord".
Reist in het centrum
Het „Friesch Dagblad" schrijft
dat het zich vergist in haar oor
deel over de Nederlandsche
Spoorwegen. Wij dachten dat er
anders niet reden dan treinen
met planken voor de ramen en
met een deel der reizigers
stuwd in bagagewagens. Maar
dat is niet juist.
Lezer, gij moet op het tnid-
dennet reizen. Maar pas dan op.
Pik niet een trein, die doorgaat
naar Leeuwarden of Groningen
Dan is het mis. Dat zijn van
die lange-afstandstreinen
daar beleef je niets dan ellende
in. Maar pik op het middennet
zoo'n vorstelijke Dieseltrein, b.v.
van Utrecht naar Den Haag.
Het is een weelde, er mee te
reizen. En er zijn pas nieuwe
Diesels bij gekomen. Ze behoe
ven voor de Amerikaansche
niet onder te doen.
Komen er ook zulke Diesels
te rijden naar het Noorden?
Later. Als het middennet ge-
electrificeerd is.
Wij zouden een voorstel wil
len doen.
Van Utrecht naar Den Haag
is met en Diesel ruim een uur
maar van Leeuwarden naar
Den Haag is met 5e gammele
langzame stoomtreinen ruim 6
uur.
Laten we, dat is ons voorstel,
eens ruilen. Op het middennet
de stoomtreinen met 5e beruch
te wagens.. Zij die alleen van 't
zuidennet gebruik maken, kun
nen zich troosten. Het is toch
maar om een uurtje te doen.
En naar het Noorden de Die-
ïls.
Wat genoemd blad opmerkt
ever het Noorden, willen wij
aanstippen voor het Zuiden. De
treinen die op de Zeeuwsche
lijnen rijden zijn verre van
fraai. Misschien zijn we te on
tevreden en zien we hetgeen er
gedaan is en nog wordt gedaan,
niet voldoende.
Als we echter vernemen dat
regelmatig meer baanvakken ge
electrificeerd worden in 't mid
dennet krijgen we toch wel eens
het idee, dat men daar in het
centrum van ons land erg be
voorrecht is. Misschien heeft
men - in het Centrum van ons
landje meer recht op dergelijke
„luxe"?
ZooaHs men in ons blad van
Augustus heeft kannen lezen,
beeft de Regeering een wetsont
werp ingediend tpt instelling
van een Commissie-Generaal.
Ter verduidelijking laten wij
hier volgen hetgeen het A.N.P.
hierbij aanteekent.
Eenige malen in den loop der
geschiedenis, zoowel ten tijde
der Vereenigde Oost-Indische
Compagnie, als vooral later,
werden Commissies-Generaal
benoemd, om, bekleed buiten
gewone macht, critieke en moei
iijke opdrachten in Indië uit te
voeren.
Het meest bekend uit de vori
ge eeuw is o.a. de Commissie-
Generaal van 1815 welke tot
taak had, Ned. Indië over te
nemen na het Engelscbe tus-
schenbewind (18111816) en het
bestuur weer op gang te bren
gen.
Onwillekeurig zou men zich
laten verleiden, door oppervlak
kige gelijkenis van de omstan
digheden van toen en nu. om
de conclusie te trekken, dat de
Commissie-Generaal waarover
thanss gesproken wordt een der
gelijke plaats zou innemen als
de Generale Commissies uit het
begin der vorige eeuw. Dit is
echter niet het geval: de grond
wettige en politieke verhoudin-
i liggen ml, tegenwoordig
anders.
In de Grondwet van 1848
werd de ministerieele verant
woordelijkheid ingevoerd, ook
ten opzichte van het regeerings
beleid in Oost- en West-Indië:
de Minister van Koloniën werd
hiervoor verantwoordelijk aan
de Staten-Generaal. Hiermede
was dus het tijdperk van de on
beperkte mandaten afgesloten.
Bij de instelling van deze
Commissie-Generaal gaat het
ditmaal om uitzending ..van
een Commissie met een ruim
mandaat van de Kroon (het
Opperbestuur), welke in Ip-
dië tezamen met den Luite
nant Gouverneur-Generaal
(het algemeen bestuur) en in
voortdurend overleg met hem,
een aantal actueel e proble
men zoo sneü mogelijk tot op
lossing zal helpen brengen.
Deze Commissie-Generaal
dient dus om het opperbestuur
en de Indische Regeering in
voortdurende, dagelijksche en
onmiddellijke aanraking met el
kaar te brengen.
De ministerieele verantwoor
delijkheid blijft volledig ge
handhaafd; de Commissie-
Generaal en de Indische Be
geering werken samen, doch
blijven elk op eigen terrein,
terwijl de betrokken Ministers
ten volle verantwoordelijk
blijven voor wat er door de
beide instanties gedaan wordt-
In de afgeloopen periode is
behoefte aan een dergelijk
rechtstreeks en persoonlijk con
tact voordurend gevoeld. Men
denko aan de reis in September
1945 van d?n toenmaligen Mi
nister van Overzeesche Ge-
biedsdeelen naar Brisbane om
met den aldaar vertoevenden
Lt. G.-G. te confereeren, als
mede aan de twee bezoeken van
den Lt. G.-G. aan Nederland,
samenhangend met het Indone
sische vraagstuk.
Dit incidentieele samonspre-
ken kan echter niet het gemis
opheffen aan een meer diep
gaand en voortdurend overüeg
van Opperbestuur met de Indi
sche Regeering in dier voege,
dat de Lt. G.-G., als tijdelijk
drager van het Algemeen Be
stuur te Batavia, in dagelijk
sche en persoonlijke aanraking
wordt gebracht met vertegen
woordigers van het Opperbe
stuur, welke gemachtigd zouden
zijn om in voorkomende geval
len voor en namens het Opper
bestuur onverwijld beslissingen
te nemen.
Ellewoutsdijk
Zwaar door den oorlog getroffen
Vraag eens iemand van uw
kennissen: „Was u al eens in
Ellewoutsdijk?" en hij zal
verbaasd antwoorden: „Elle
woutsdijk, waar ligt dat?" Om
er dan direct op te laten volgen
„O nee, gev.-oest ben ik er nog
nooit, wat zou ik er gaan doen,
maar het i\~ neeringskamp
ligt er, is i.oL nic
Kijk lezer, dat is nu de hee-
le bekendheid van Ellewouts
dijk. Het inter.: eeringskamp,
maar verder?
Wie weet hoe dit mooie en
vriendelijke dorpje door den
log j getroffen? Haast nie
mand, behalve de inwoners
zelf en enkele officieele instan
ties, die het voor algemeene
kennisgeving hebben aangeno
men
Wie vroeger een bezoek aan
Ellewoutsdijk bracht, werd bij
het begin van het dorp al ge
troffen door den aanblik van
het steenen vrouwenbeeld, dat
daar, aand en rand van een ver
waarloosd bosch den bezoeker
scheen te groeten.
Het gebouw, dat het beeld be
heerschte in dit dorpje, was
het witte kasteel van de fami
lie van Hattem. Mooi zag het
er niet uit. Het was goor en
vervallen, maar vanuit de vep-
te leek het een paleis van een
Moorsche vorst en vooral de
stadsjeugd, die op fietstochtjes
in het dorp belandde, bleef
staan kijken naar dat oude ge
bouw, dat daar, verscholen in
het groen, haar nieuwsgierig
heid wekte. Het was ook tijdens
de bezetting het onderdak voor
de ouden van dagen uit Vlissin-
gen.
Doch de oorlogsgod Mars
eischte ook hier zijn offer en
zwaaide zijn gloeiend zwaard.
De bewoners van Ellewouts
dijk werden geevacueerd, tege
lijk met de ouden van dagen.
Op 7 October 1944 kwam een
hevig bombardement het dorp
teisteren en toen de bewoners
terugkeerden vonden ze 42 wo
ningen vernield terwijl de kerk
en de school in puinhoopen ver
anderd waren.
Ook het postkantoor was na
genoeg verdwenen. Het dorp
ziet er nu droevig uit en is in
derdaad, zooals een der bewo
ners opmerkte, een aanklacht
tegen hen, die niet ver er van
daan hun straf afwachten of
uitzitten.
Doch men zit niet stil in El
lewoutsdijk.
Al is er van de oude kerk
niets meer over dan een zwaar
en massief stuk puin, dat zwaar
en dreigend nu het dorpsbeeld
beheerscht, er staat een nieuw
gebouwtje op de plaats waar
eens het kasteel stond. Het ziet
er eenvoudig uit, doch binnen
is het er netjes. Het is gebouwd
als de bekende Engelsche „tin-
houses" maar dan iets ruimer
en met een klein torentje.
Wonen de getroffenen nu nog
in Tinhouses en woonwagens,
er zijn nieuwe plannen gereed
gemaakt. In de z.g. Breestraat
zyn vier woningen aanbesteed,
welke en bloc gebouwd zullen
worden. Een aanbesteding van
nog een viertal zal weldra vol
gen. Er wordt een nieuw post
kantoor gebouwd en een nieuw
gebouw voor den gemeenteont
vanger. Verschillende straten
zullen verbreed worden en het
laat zich dus aanzien dat er uit
Ellewoutsdijk nog wel iets
moois gemaakt zal worden.
Er staan nu eveneens drie wo
ningen van landbouwherstel en
ook een tweetal landbouwsehu-
ren zijn verrezen.
Het ligt in de bedoeling, dat
de familie van Hattem in het
jachtbosch 'n nieuw jachtslot zal
laten bouwen dat geheel in mo
dernen stijl gehouden zal wor
den.
Het lijkt ons echter beter, dat
er in Ellewoutsdijk andere ge
bouwen zullen verrijzen. Want
8 woningen in de plaats voor
42 is nog niet overdadige
NEDERLANDSCHE VINDINGRIJKHEID. De drie Nederland
sche schepen, „Dë Both", de „Van Outshoorn" en de „Bonte
koe" ln volle zee, nadat zij de maandenlange blokkade der
havenarbeiders te Brisbane doorbroken en de haven verlaten
hadden.
Minister President Camille
Huysmans heeft voor het Bel
gische parlement een regee-
ringsverklaring afgelegd.
In zijn inleiding deed hij uit
komen, dat het ministerie van
Acker viel zonder dat zijn poli
tiek werd afgekeurd. De huidi
ge regeering zal de voornaam
ste doeleinden van het ministe
rie van Acker nastreven, name
lijk monetaire en financieele sa
neering, handhaving van de
waarde van den frank, even
wicht van begrooting, econo
misch herstel, 'slands wederop
bouw en maatschappelijke voor
uitgang.
Op financieel gebied blijft de
regeering getrouw aan de poli
tiek die sedert de bevrijding in
Belgie werd gevoerd.
De geleidelijke deblokkeering
zal voortgezet worden. De regee
ring meent eveneens dat het
oogenblik gekomen is om, ter
voldoening aan de wet, een aan
vang te maken met de aflossing
van de leening voor de muntsa
neering tot een beloop van de
thans daartoe dienende bedra
gen. Zij zal eerst overgaan tot
terugbetaling van de schuldvor
deringen, die toebehooren aan
houders van de kleinste reke
ningen in de hoop dat, door aan
gepaste maatregelen, de aldus
vrijgegeven gelden zooveel mo
gelijk opnieuw zullen worden
belegd.
Ook zal de regeering er zich
ook op toeleggen geleidelijk de
vrijheid van den handel te her
stellen. Wat den buitenland-
schen handel betreft, blijft die
vrijheid echter onderworpen aan
de noodzakelijkheid handhaving
van controle op de valuta.
De instelling van een Com
missie-Generaal wordt ovc'^l
gen teneinde aan dit verlangen
tegemoet te komen.
POOTGOED IN ENGELAND.
Het Britsche ministerie van
Handel deelt mede, dat "it Ne
derland, België en Frankrijk de
invoer van een beperkte hoe
veelheid pootgoed voor Britsche
kweekers tot 30 April a.s. zal
worden toegestaan. Aanvragen
voor den import van pootgoed
door andere landen zullen naar
verdienste in overweging wor
den genomen.
