VRIJE STEMMEN
Hoe wordt de VREDE VAN PARIJS?
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Verschroeide aarde inde IJ-polder
Woensdag
31 u li 1946
Se JAARGANG
NUMMER 520
Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon
Gironummer 410357
Twee Groote Mannen
Dezer dag"en heeft een twee
tal groote mannen in het een
trum der belangstelling ge
staan, wier onderlinge verge
lijking ons twee zeer verschil
lende aspecten doet zien van
hoe men beroemd kan worden
Wij bedoelen den opperbe
velhebber der geallieerde le
gers, generaal Eisenhower,
over wien een drietal boeken
werden geschreven, die thans
worden besproken en de over
bekende Engelsche dramaturg
G. Bernard Shaw, wiens ne
gentigsten verjaardag op 26
Juli j.l. over heel de wereld
werd herdacht.
Beiden zijn populaire figu
ren. Eisenhower, als overwin
naar in tal van landen mate
loos toegejuicht, en toch een
eenvoudig man gebleven, zon
der grootheidswaanzin, ook nu
hij in zijn vaderland geroepen
werd tot het hoogste, waartoe
een militair kan stijgen, lei
der te worden van heel net
militaire apparaat van net
machtigste rijk ter wereld.
Bernard Shaw, uit proies-
tantsch milieu in het katho
lieke Dublin in Ierland gebo
ren, die zijn heele leven en
fant terrible is geweest; al
door zei hij de waarheid aan
zijn landgenooten, en hekelde
hun zwakheden en belachelijk
heden; en toch staan de men-
schen in de rij om zijn stuk
ken te mogen beluisteren, en
de Nobelprijs voor letterkun
de is hem niet onthouden, of
schoon hijzelf deze beloonmg
voor kunst bespottelijk nad
gevonden, en dat ook had ge
zegd.
Eisenhower is de man, Cüe
in een harden wreeden tijd 't
harde en wreede handwerk be
oefende van den militairen
leider, die door zijn visie en
zijn plannen gedoemd wordt
om met menschenlevens te
spelen, doch die in deze oor-
logscarrière tot het hoogste
in staat is gebleken, n.l. aen
vijand der menschheid te ver
slaan, die jarenlang de Euro-
peesche wereld had geterrori
seerd. En zijn wezen, zoo ver
tellen het ons thans zijn le-
vensbeschijvers, is bescheiden
gebl#ven. Hij geeft zijn on
dergeschikte generaals de
kans om zelf ook uit te blin
ken, en als het werk vol'oracnt
is, had hij zich als ideaal ge
steld, ergens op het platte
land weer in en voor de na
tuur en haar producten te
leven, zoodat het besluit van
Truman om hem niet te la
ten gaan, eigen plannen door
kruiste.
Bernard Shaw heeft nooit
anders dan van zijn pen ge
leefd, van het oogenblik dat
hij als 20-jarige jonge man
zich bij zijn moeder vestigde,
die als gescheiden vrouw m
Londen was gaan wonen, lïij
schreef in de Londeijsche kran
ten over boeken, muziek, beel
dende kunst en tooneel, en
verdiende zoo zijn brood.
Vijf romans ontsproten uit
zijn vruchtbaar brein, doch
vonden geen uitgever. Eerst
later, toen hij door zijn too-
neelwerk bekend was gewor
den, hebben ook deze romans
een verdiend succes gehad.
Ook in den tijd toen hij
reeds het toppunt van zijn
roem had bereikt, tot op den
huidigen dag, bleef hij zijn
journalistiek begin getrouw,
en als er iets is dat hem er
gert of hindert, dan grijpt hij
naar de pen en zendt een in
gezonden stuk naar de „Ti
mes" of een ander blad, en
DE GROOTE VIER hebben Zondagavond de punten van
de ontwerp-vredesverdragen met Italië, Roemenië, Bul
garije, Hongarije en Finland, waarover men tot over
eenstemming is gekomen, bekend gemaakt. Over deze punten
zal de vredesconferentie die gisteren in Parijs begon, een
oordeel vellen. Ook zal de conferentie beslissen t.a.v. van
clausules, waarover de groote vier het nog steeds niet eens
zijn.
In alle verdragen zal worden vastgelegd, dat de betrokken
landen hun burgers gelijkelijk behandelen, discriminatie op
grond van ras, sexe, taal of godsdienst uitsluiten en de vrij
heden van pers, eeredienst, politieke meening en openbare
vergaderingen garandeeren, alsmede het genot der mcnsched-
rechten.
De Publicatie van de ont-1 DE MILITAIRISATIE
werp-vredesverdragen is door] italie zal niet gerechtigd zijn
de betrokken ministers van Buiom in het kustgebied van 15 km
tenlandsche Zaken eenigen tijd I diepte, dat loopt van de Fransch
tegengehouden. Onder de groo -italiaansche grens af, eenige
te vier bestond hierover eenig nieuwe Qf bestaande vlootbases
verschil van meening. Hieron- te bouwen. De uitbreiding of
der volgen thans de hoofdpun-constructie van militaire, vloot
ten die te Parijs bekrachtigd luchtinstallaties is verboden
moeten worden. 10p bet Apulische schiereiland.
ITALIE Pantellaria, de Pelagische ei-
De grenzen van Italie zullen landen Lampe'dusa, Lampione en
De punten waarover de Groote Vier het eens lijn
die van Januari 1938 zijn, be
houdens enkele wijzigingen, tw..
De grens tusschen Italie n
Frankrijk en die .tusschen Italie
Joego-Slavie. De precieze
afbakening van de nieuwe gren
zen zal ter plaatse door grens-
commissies, bestaande uit ver
tegenwoordigers van de twee
betrokken regeeringen, geschie
den.
De Dodecanesos worden aan
Griekenland afgestaan en zul
len gedemilitariseerd blijven.
Vreemde troepen moeten bin
nen 90 dagen na het van
kracht worden van het ver
drag teruggenomen zyn.
Italiaansche burgers, die op 10
Juni 1940 op gebied woonden,
dat door Italie aan een ander
land is afgestaan, worden vol
waardige burgers van het land,
waaraan het gebied is afgestaan
tenzij zij het Italiaansche bur
gerschap prefereeren. Van de
zulken kan worden verlangd,
dat zij binnen het jaar naar
Italië verhuizen.
TRIëST
De ongeschondenheid en on
afhankelijkheid van het vrije ge
bied van Triëst zal door den
Veiligheidsraad van de V.N.
verzekerd worden. Een perma
nent statuut zal aan den Veilig
heidsraad worden voorgelegd.
De aanbevelingen voor een
voorloopig bewind en een per
manent statuut zullen door de
vredesconferentie der 21 landen
gedaan worden.
Italie ziet af van zijn rech
ten op territoriale bezittingen
in Afrika-Libye, Eritrea en
Italiaansch Somaliland. De
uiteindelyke bestemming van
deze gebieden zal door de
Sowjet-Unic, de V.S., het Ver.
Koninkrijk en Frankryk, bin
nen een jaar na het tot stand
komen van het verdrag, be
paald worden.
zegt raak de waarheid zooals
hij die ziet. En als we deze
zeventigjarige werkzaamheid
als schrijver overzien, dan
dringt ons alles tot deze con
clusie, dat hij, op andere wijs
en op ander gebied, doch even
zeer een geweldigen invloed
heeft gehad op de mensch
heid van zijn tijd, zoo In zijn
vaderland als in heel de den
kende wereld.
Eisenhower doodde het Hlt-
ler-regime. Shaw bestreed ae
huichelarij en de sociale mis
standen die in het laatst der
vorige eeuw en in de eerste
helft van deze eeuw de sa
menleving bezoedelden, en hij
heeft met succes gestreden.
Twee strijders, die een zui
ver blazoen hebben weggedra
gen uit hun strijd.
Red.
Linosa en Pianosa (in de Adri-
atische zee) moeten gedemilita
riseerd worden.
Sardinië en Sicilië moeten
vrijwel geheel gedemilitari
seerd worden.
De Italiaansche vloot wordt
ingekrompen. Het land zal niet
meer dan twee slagschepen,
vier kruisers en een aantal an
dere eenheden mogen hebben.
Italie moet bepaalde 1 schepen
ter beschikking van Frankrijk.
Groot-Brittanie, de Sow jet-
Unie en de V.S. stellen. Aller
lei andere vaartuigen moeten
tot zinken worden gebracht of
onbruikbaar worden gemaakt.
Italie mag geen slagschepen
bouwen of aankoopen en het to
tale personeel van de vloot mag
slechts 22.500 officieren en man
schappen omvatten.
Het Italiaansche leger met in
begrip van de carabinieri mag
niet meer dan tweehonderdvijf
tigduizend man sterk zijn. Het
mag met niet meer dan twee
honderd tanks (middelmatig
zware en zeer zware) bewapend
zijn.
Binnen het half jaar, nadat
het vredesverdrag in werking
zal treden, moet de rest van het
Italiaansche leger ontbonden
zijn. Militaire oefening voor
niet-leden van het leger is ver
boden.
Tot de Italiaansche lucht
vloot zulen niet meer dan 200
jagers mogen behooren. Italie
krygt geen vliegtuigen, welke
in de eerste plaats bommen
werpers zyn en installaties
voor bommen bezitten.
De Groote Vier krijgen alle
oorlogsmateriaal, waarover Ita
lie niet meer beschikken mag.
Italiaansche krijgsgevangenen
zullen zoo spoedig mogelijk
refiatrieerd worden.
Ten hoogste negentig dagen
na het in werking treden van
het verdrag zullen alle vreemde
strijdkrachten uit Italie terug
getrokken zijn.
HERSTELBETALINGEN
Italie zal deelnemen aan de
herstelbetalingen tot een be
drag van honderdmillioen
dollar (vijfentwintig millioen
pond sterling), te voldoen ir
zeven jaren.
Gedurende de eerste twee ja
ren zullen hiertoe geen goede
ren aan de loopende Italiaan
sche productie onttrokken wor
den. Daarna wel.
ROEMENIE
Voorwaarden, die Roemenie
betreffen zijn: De grenzen van
het land zullen die van 1 Jan.
1941 zijn met dien verstande,
dat de Hongaarsch-Roemeen-
sche grens die van 1 Jan. 1938
zal zijn. Wat de grens met de
Sowjet-Unie aangaat; hier gel
den de verdragen tusschen de
USSR en Roemenie (1940) en
tusschen de USSR en Tsjecho-
Slowakije (1945).
Roemenie gaat voort met het
opheffen van de gevolgen van
maatregelen waarbij personen
op grond van sympathieën met
de geallieerden of op grond van
hun ras gediscrimineerd wer
den en verbindt zich om zulke
maatregelen niet meer te ne
men.
Fascistische organisaties zul
len in het land niet zijn toege
staan.
Roemenie mag 120.000 man
troepen hebben, verder luchtaf
weer en een luchtvloot alsmede
een vloot, in overeenstemming
hiermee., geen bommenwer
pers.
Negentig dagen na het
werking treden van het ver
drag zullen vreemde strijd
krachten Roemenie hebben
verlaten, maar de Sowjet-
Unie mag haar verbindingen
met het Roode Leger in Oos
tenrijk onderhouden via Roe-
meensch gebied.
Lt.-generaal S. H. Spoor
in Nederland
Gistermiddag om half zes i
lt.-generaal S. H. Spoor op het
militaire vliegveld Valkenburg
met een Mitchell B 25 gearri
veerd. Generaal Spoor zal om
streeks tien dagen in Nederland
verblijven teneinde besprekin
gen te voeren van militair-tech-
nischen aard.
Koningin in Londen
aangekomen
M. de Koningin, die om tien
minuten voor vier per vliegtuig
op Croydon aankwam, arriveer
de op het Buckingham Palace
om ruim kwart over vier. De
Engelsche Koning en Koningin
alsmede prinses Margaret ver
welkomden haar.
Plan om Rotterdamsch
gemeentedok te repareeren
Naar wij vernemen is er een
fantastisch plan in voorberei
ding. Het geweldige gemeente
dok, waarmede de Duitschers
tegen het einde van den oorlog
de Maashaven te Rotterdam af
sloten, welk dok na den oorlog
in twee stukken moest worden
gebrand, om het te verwijderen
en dat te geweldig van omvang
is, om op normalle wijze gere
pareerd te worden, zal nu als
het ware in een provisorisch
monsterdok worden hersteld. In
de grootste gegraven haven van
Europa ni. de Waalhaven te
Rotterdam, zou tijdelijk een dijk
worden gelegd, waardoor een
groote kom zou worden verkre
gen, groot genoeg om het dok
er in te deponeeren. Vervolgens
zou deze kom worden leegge
pompt. waarna de herstel werk
zaamheden een aanvang zouden
in kunnen nemen.
Roemenië moet herstelbeta
lingen aan de Sowjet-Unie
doen wegens schade, door Roe
menen aan Sowjet-gebieden toe
gebracht, maar er wordt reke
ning gehouden met het feit, dat
Roemenie Duitschland den oor
log verklaard heeft, zoodat het
land niet meer dan 300.000.000
dollar over een periode van 8
jaar behoeft te vergoeden. Roe
menie zal in den vorm van pro
ducten en machines betalen.
Roemenie erkent de rechten
Deensche Democratie
Volgens de „Daily Worker" is
in Denemarken een legale- fas
cistische courant verschenen, ge
titeld „Vel Ven" („de Wolf),
orgaan van het front vdn ver-
eenigde nationaal socialisten".
De redactrice Edith Hevet, we
duwe van een aan het Oostfront
gesneuvelde Deensche vrijwilli
ger, verzet zich in het eerste
nummer tegen de zuivering en
wil, dat de leiders der verzets
beweging worden gestraft.
van de Sowjet-Unie op alle
Duitsche activa, haar toegewe
zen door den geallieerden be
stuursraad.
(Vervolg op pag. 2)
NOG SMEULEN EN ROOKEN de ovferblyfselen van het
kruithuis in den grooten IJ-polder by Amsterdam, 30
uur nadat het door de eerste drie zware explosies de
lucht in werd geblazen, en nog worden af en toe lichte knal
len van uiteenspattende gewecramunitie waargenomen, maar
het gevaar voor nieuwe explosies van eenigen omvang of
voor nieuwe branden is thans geweken.
De aanblik van het terrein in
de onmiddellijke nabijheid is
welhaast onbeschrijflijk; hier
kan eerst echt van verschroeide
aarde worden gesproken. Een
viertal, ongeveer 30 m.-breede,
streepen loopen in diververgee-
rende richting van de volko
men platte en nog rookende puin
massa, die eens het kruithuis
vormde, het bouwland in. Deze,
streepen zijn bijna een halve Ki
lometer lang en ontstaan bij de
eerste explosies. Kennelijk heeft
ie hevige luchtdruk zich een uit
v/eg gebaand door een muur van
het kruithuis, die minder weer
stand bood dan de andere wan
den. In de op het bouwland ge-
teekende lijnen is ales wat er
eens groeide weggevaagd en ver
srhroeid. De vreemd gekleurde
en omgewoelde aarde is bezaaid
met groote stukken beton, zwa
re ijzeren balken, steenen en
stukken van projectielen. Een
stuk beton van ruim 60 kg. is
op een afstand van meer dan 1
km. teruggevonden, Thans staan
opruimingstroepen voor de moei
lijke taak uit deze chaos de niet
ontplofte projectielen te ber
gen, opdat met de totale zuive
ring van het terrein zonder £l
te groote risico's een aanvang
kan worden gemaakt.
Paarden in de sloot
Bij het redden van menschea
en dieren, die zich in de nabij
heid van het kruithuis bevon
den, toen het de lucht invloog,
heeft zich het merkwaardige ver
schijnsel voorgedaan, dat het
niet alleèn de menschen waren,
die instinctief in slooten dek
king hebben gezocht. Niet min
der dan drie paarden zijn n.l.
ook in het water terecht ge
komen en naar men aanneemt
niet bij toeval. Een dezer paar
den is eerst 16 uur na de eerste
ontploffing in volkomen uitge-
putten toestand, maar overigens
ongedeerd, in een sloot terugge
vonden. Daar het beest op eigen
kracht niet meer op den wal kon
klimmen, is het daar met be
hulp van de brandweer op ge-
heschen.
HET WEER
Krachtige Westelijke wind.
Zwaar bewolkt met regen
buien. Weinig verandering
in temperatuur.
Zon onder 20.33, op 5.00
Maan op 8.21, onder 22.23
Reerste Kwartier: 4 Aug.
