VRIJE STEMMED DAGBLAD VOOR ZEELAND De politieke ontwikkeling bij de Kabinetsformatie De Atoombomproeven bij Bikini Woensdag 24 Juli 1946 Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163. Gironummer 4*0357 2e JAARGANG NUMMER 920 Rusland en Wij Een winkel vol met men- schen. Een mijnheer zegt: „Hebt u het al gehoord van Rusland?" Een stilte valt. Ge spannen gezichten, in sommige oogen angst. Dan het ant woord: „Het is daar vol met Russen" Een mopje, flauw ongetwij feld, doch psychologisch kan ons de vraag en de reactie daarop wat ieeren, n.l. dat bij velen, en verder doorgetrok ken, bij millioenen, de angst voer 'n nieuwe catastrofe leeft. Millioenen over de geheele wereld bereiden zich innerlijk voor op een nieuwen oorlog en geestelijk moe als ze zijn, leg gen zij zich er bij neer, zijn be reid ook dit laatste te onder gaan als een onafwendbare na tuurramp. Reeds vóór den oorlog be stond in links-socialistische wringen de strijdvraag of Rus land nog wel een proletari sche staat was en de leuze: „Verdediging van de Sovjet- Unie" nog wel zin had. Op grond van de economi sche constellatie van dit land zoals deze bewust was ontwik keld. concludeerde men, dat Rusland een pationalistischen staat was geworden met zui ver imperialistische tendenzen. De oorlog heeft bewezen, dat Rusland ten strijde trok voor het vaderland en dat van den beginne af aan nationalisti sche motieven op den voor grond werden geplaatst. De weergalooze successen van de Russische troepen zijn voor het grootste deel hieruit zonder rneer te verklaren. Uit dit alles volgt, dat niet zoozeer het gevaar bestaat, dat Rusland een proletarische wereldrevolutie zal ontketenen doch wel dat het in zijn Impe rialistisch streven in botsing zal komen met de andere groo- te mogendheden. Het is goed dit rustig onder het oog te zien. Welnu, thans staat de we reld voor den opbouw van den vrede en deze blijkt minstens zoo zwaar te zijn dan het win nen van den oorlog, zoo niet zwaarder, wat ook weer uit het vqprgaande kan volgen. De Russische politiek tot op heden is de consequente voort zetting van die tot op het mo- moment van 't in den oorlog treden van de Sowjet-Unie n.l. stroef, achterdochtig en sfinxachtig. Millioenen reagee- ren hierop metangst. Het probleem, waarvoor on ze Westersche wereld staat, is de tegenstelling tusschen Oos- tersch collectivisme en de de mocratische zelfbeschikking van den mesch. Hoe moeten wij daar tegenover staan. Niet door zich vertrouwd te maken met een nieuwen oor log. Onze beschaving zou hier mede regelrecht zelfmoord plegen. De democratische volkeren zullen in de eerste plaats heb ben te toonen in staat te zijn de sociaal-economische voor waarden te scheppen voor een menschwaardig bestaan. Wij zullen onze eeuwenoude cultuurwaarden hebben te her ontdekken. Een actief Christen dom zal nieuwen gloed, nieuw geloof, dat bergen verzetten kan, moeten brengen. Zoo alleen kan de scheiding tusschen Oost en West, die be zig is zich te voltrekken, door broken worden, zullen wij het Russische volk Iets te zeggen hebben, het bereiken en begrip brengen. HEDEN is dr. P. J. A. Idenburg naar Indië vertrokken om den lt.-gouverneur-generaal verslag uit te brengen van de politieke ontwikkeling bjj de kabinetsformatie in de algemcene politieke situatie hier te lande. Voorts zal hy dr. van Mook op de hoogte stellen van de opvattingen van het opperbestuur inzake het wetsontwerp tot instelling van een commissie-generaal en de daaraan toe te voegen instruc ties. Dr. Idenburg zal van deze gelegenheid gebruik maken versche indrukken op te doen over de conferentie te Malino. FINANCIEELE BESPREKINGEN Tor regeling van de vele financi- eele en monetaire vraagstukken tusschen Nederland en Neder- landsch-lndië voeren financieele delegaties van beide gebiedsdee- len reeds geruimen tijd besprekin gen hier te lande. Deze besprekin gen worden thans te Batavia voort gezet, teneinde ook de Indische regeering in de gelegenheid ;e stellen haar vollen mvlO' 1 daar op te doen gelden. In verband mede hebben enkele leden der Nederiandscne delegatie, de hee- dr. J. Ridder, thesaurier-ge neraal en prof. mr. A. M de Jong diioc.eur van de Ncderlandsche nk zich Zaterdag j.l. naar In- die begeven. JaPAWSCHE OORLOGSMISDAD1 GLiiS O OU irE'X' GLilLCHX Ga leden van den stal. van de uiiguiiis op citui Ouiramro.id moegiip van goiieraai-majooi Ohtsuka zuilen bumenkort voor he; gerecht versemjnen onaer oe sciiUi-.g.ng van onmenacnenj see benanuoiiiig, weike oorzaak is ge weest van uen dood van 1200 -\zia tiache gevangenen en zou geaiii eeide krijgsgevangenen, die voor „betere" behandeling daarheen gebracht waren. Genei aal-maj oor uhtsuka was vroeger hoofd van de rechtsafdeeling van het Japan- sche leger op Malaka. EVACUATIE GEÏNTERNEER DEN Op het oogenbllk is de evacuatie van de geïnterneerden nog niet onderbroken. Gisterochtend zij di ie vliegtuigen van de R.A.E. zooals gewoonlijk naar Soerakarta gevlogen om evacue's te vervoe ren. ^uitara heeft gisteren hekend gemaakt, dat tengevolge van vei--' iceersmoeiiijkheden 2 300 in plaats van 500 personen geëvacu eerd zijn en binnen enkele dagen het normale aantal weer vervoerd zal worden. Antara voegde er aan toe. dat „geruchten., als zou de evacuatie niet voortgezet worden, absoluut ongegrond zijn", INDONESISCH PROTEST Met betrekking tot het door de Republikeinsche regeering bij het geallieerde hoofdkwartier inge diende protest wordt nog medege deeld, dat de Indonesiërs een schriftelijke garantie hebben ver langd, dat bombardementen en andere schendingen van de in Djogjakarta gesloten overeen komst niet meer zullen plaats neb ben, anders zullen zij de evacua tie van de geïnterneerden stop zetten. Aan het protest is een lijst toe gevoerd, waarin de feiten, waar tegen de Indonesiërs protesteereu, vermeld worden, o.m. worden ge noemd het tot zinken brengen van de „Kangean" en het uit zee en uit de lucht bombardeeren van Banjoewangi. Gisteren hebben Indonesische troe pen in motorbooten een poging gedaan te landen op het hoofd eiland van de Karimoen-eilanden (ongeveer 100 km. van Singapore) Zij zijn door het kleine Nederland- sche garnizoen afgeslagen. Aan de Ncderlandsche zijde was een ge wonde. De Indonesiërs verloren i0 dooden en meerdere gevangenen. NEDERLANDSCHE SCHEPEN UIT AUSTRALIë Het innemen van kolen door de drie Nederlandsche schepen (de Both", de „Bontekoe" en de „van Outhoorn") van het vrachtschip „Stagen" is zonder haperingen geschied. De „Stagen" kwam op 19 Juli laat in den middag uit Sydney op de plaats van samen komst in de Moretonbaai aan. Gisterochtend vroeg Is een aan vang gemaakt met het overladen van kolen op de „Both" en de Wij allen, van hoog tot laag, of men professor ls of arbei der, hebben hier een taak. M. Bontekoe". Hierbij werden man den gebruikt. Terwijl deze inla- ding nog voortging is het „my sterieuze schip Manoora (de Au- stialische kruiser met vrijwilli gers) de Brisbanerivier uitgeva ren Het is op weg naar Biak met Nederlandsche soldaten. legei- voorraden, trucks en een voor raad munitie. Een aantal meisjes, die naar zij zeiden de vrouwen zijn van de Nederlandsche solda ten werden van de werven ge weerd. Eenige van hen huurden een bootje om voor het laatst vaarwel toe te roepen aan de sol daten. Alle ingangen van de werf werden deze week scherp be- akt gedurende het uitladen van de Manoora. VERRASSEND VOORSTEL TE MALINO Op de conferentie van Malino heeft dr. van Mook vastgesteld, vijf oi zeven Indonesische alge vaardigden aan te wijzen als ild var. een organisatie, belast met de voorbereiding van constitutio- neele hervormingen voor de Groo te Oost, Borneo, Banka, Billiton en Riouw. Daartoe zouden zij worden toegevoegd aan blnnon- landsch bestuur te Batavia, ter wij. zij ook in staat zouden wor den gesteld door den Archipel te reizen om met verschillende per sonen te spreken en materieel voor studie te verzamelen. Het voorstel heeft bij de gedelegeer den zeer veel indruk gemaakt. O bijeenkomst werd direct verdaagd om. de afgevaardigden- in staat te stellen in een besloten zitting ver tegenwoordigers voor deze orga nisatie aan te wijzen. Gistermiddag zün op de conferen tie te Malino met algemeene stern men de vier volgende resoluties aangenomen: l. Teneinde tot een federatieve structuur van Nederlandsch-Indië te komen moet een federatie ge vormd worden, welke geheel In- Zes beroemde schilderstukken verdwenen Zes olieverfschilderijen, ter waarde van 12.500 pnd. st., waaronder een Rubens, zijn op onverklaarbare wijze verdwe nen uit een oud kasteel In Buedingen Hesse. Daar de schilderyen wereld beroemd zrjn en niet ten ver koop kunnen worden aange boden wegens hun algemeene bekendheid, vermoed men, dat degene die ze wegnam, ze zelf in bezit wenscht te houden. Een latere trein naar Zeeland De directie der Ned. Spoor wegen heeft op een desbetref fend verzoek van den Raad van Overleg te Vlissingen be richt, dat ingaande 26 Aug. van Roosendaal naar Vlissin gen zal. worden ingelegd, waar door men nog te 18.35 van Amsterdam en te 19.34 van Den Haag kan vertrekken om naar Zee-"and te reizen. donesië omvat en den naam van ereenigde Staten van Indonesië' draagt. 2. Deze federatie zal moeten be staan uit vier deelen, n.l. Java, Sumatra, Borneo en de Groote Oost, waarbij een voorbehoud wordt gemaakt t.a.v. de positie der kleine Soenda-eilanden, de aansluiting van de zelfbesturende landschappen van Oost-Borneo bij Borneo en de positie van de eilan den Eanka, Biliton en Riouw (in afwachting van de mogelijkheid, dat cleze zich bij Sumatra zullen aansluiten). 3. De tweede conferentie moet zo i spoedig mogelyk bijeengeroe pen worden om de uit te werken voorstellen in zake de staatkun dige hervorming van Borneo en de Groote Oost te behandelen. 4. Instemming wordt betuigd n... het voorstel om zeven Indonesi sche afgevaardigden te Malino aan te wijzen teneinde deel te ne men aan de voorbereiding van de voorstellen tot staatkundige aer- vorming van Borneo, de Groote Oost, Banka, Biliton en Riouw. In een rapport, dat is uitgege ven door een groep Amerikaan sche burgerlijke deskundigen, wordt gezegd, dat de atoombom zooals deze op het oogenblik be staat, niet de noodzakelijkheid zal uitschakelen van grondtroe pen, schepen of luchtwapenen, maar wel de samenhang waarin deze worden gebruikt, zoodanig zullen veranderen, dat een ra dicaal gewijzigde uitrusting, op leiding en tactiek vereischt zal zijn. Het rapport dat is opge steld vanwege het U. S. Strate gie Bombing Survey zegt verder aat de vernietigingscapaciteit bij beheersching der lucht en vol doende atoombommen onloo chenbaar is. De bevelhebber der Amerikaan- sche strijdkrachten voor de atoom bomproeven, heeft medegedeeld, dat het aantal dooden onder de dieren, die de eerste atoombom- proef hebben meegemaakt, gedu rende de laatste dagen van 15 tot 25 pet. is gestegen en dat 33 pet. der overlevenden nog in levens gevaar verkeert. Volgens den Amerikaanschen vlootcommandnnt Shields Warren zijn er aanwijzin gen, dat penicilline en bloedtrans fusie een gunstige uitwerking seb ben op aan radioactiviteit bloot- gestelde dieren. Varkens, geiten en andere dieren, die onder den Invloed van de gammastralen staan, blijken „geen werkelijke pijn" te hebben. Dit bevestigt Je waarnemingen op menschelijke overlevenden na den aanval op Hirosjima en Nagasaki. Kapitein Warren voegde er nog aan toe, dat de dieren te Bikini, evenals dat bij vele Inwoners der Japan- sche, door een atoombom getrof fen steden het geval was, hun ha ren beginnen te verliezen. DE VIJFDE ATOOMBOM Schout bij Nacht William Parsons van de Amerikaansche vloot, die hel oppertoezicht heeft over net tot ontploffing brengen van de atoombommen, heeft verklaard, dat 's werelds doodelijkste wapen zoo noodig vanuit een vliegtuig radiografisch tot ontploffing kan worden gebracht. Hij onthield zich van commentaar op de vraag, of het mogelijk ls in oorlogstijd de atoombom steden van den vijand binnen te smokkelen en van ui: de lucht tot ontploffing te bren gen. Sprekende op een persconferen tie van alle hooge atoomautoritei- ten van leger en vloot verklaarde Admiraal Parsons, dat atoombom no 5 in een waterdichte kist on der water tot ontploffing zal wor den gebracht. Admiraal Blandy voorspelde, dat de door de ex plosie ontstane golven, wanneer zij tegen het 4.8 km. verwijderde eiland Bikin aanslaan, niet hoo- ger dan 3 meter en op 8 k.m. af stand van generlei beteekenis zou den zijn. De door de proef aan gebrachte schade zal volgens Blan dy niet zoo zichtbaar zijn als bij de eerste proef, omdat de schade aar. nog drijvende schepen alleen door duikers geconstateerd zal kunnen worden. Blandy wenschte het aantal schepen, dat zal zin ken, niet te schatten „Daar hou der. wij juist de proeven voor", zoo zeide hij. Distributie van Meubelen en serviesgoed In het kader van de vereen voudiging van de distributie- 24 Juni 1946 het koopen en ver- koopen van meubelen vrij ge geven. Dit beteekent geenszins, dat meer meubeedn dan tot dus ver beschikbaar zullen komen. Door deze maatregel kan echter eenerzijds het betrokken over heidsapparaat worden inge krompen, anderzijds anderzijds kan bevorder worden, dat de gefabriceerde meubelen spoedig ter beschikking van het publiek komen. Door middel van vervaardi- gingsvoorschriften en de kort geleden afgekondigde prijzen- beschikking voor meubelen, zul len in de eerste plaats die meu belen worden vervaardigd, waar aan de grootste behoefte be staat. tegen prijzen, welke ia de huidige verhoudingen veranl woord zijn. Serviesgoed en keukengerei Het Centraal Distributiekan toor deelt mede. dat zü. die naar Indonesië vertrekken bij de plaatselijke distributiediensten. aanvragen voor serviesgoed en metalen keukengerei kunnen in dienen. F.en onlangs vanwege het mi nisterie van Economische Zaken verstrekt bericht over de nieu we meubelprijzen werd vermeld lat de prijs voor het stoffeerea in de vastgestelde bedragen is inbegrepen. Men deelt ons thans echter van deze zijde mede, dat de prijs voor het stoffeeren in de vastgestelde bedragen niet is inbegrepen. Nieuwe voorzitter der Eerste Kamer Bij Kon. Besluit is benoemd voor den duur van de Dinsdag 23 JuU aanvangende zittingsperiode tot Voorzitter der Eerste Kamer der Staten-Generaal prof. dr. R. Kra nenburg, thans lid dier Kamer voor de Partij van den Arbeid. Prof. Kranenburg is 8 September 1880 te Groningen geboren. Hij promoveerde daar in 1903 in de rechtswetenschappen. Later pro moveerde hij te Leiden In de staatswetenschappen. Vervolgens was hij achtereenvolgens rechter te TI el en te Utrecht. Eind 1914 be noemde de Amsterdamsche ge meenteraad hem tot hoogleeraar in het administratief recht, het volkenrecht en de rechtsfilosofie. Eenige jaren later volgde zijn De- noeming tot gewoon hoogleeraar in de rechtsgeleerdheid te Leiden. Prof. Kranenburg was jaren lang voorzitter van den Vrijz. Dein. Bond. Verscheidene werken over juridische en staatsrechtelijke on derwerpen zagen van zijn hand het licht. VOETBALLER TIJDENS WED STRIJD OVERLEDEN Tijdens den Zondag gespeelden voetbalwedstrijd Pechvogels-Her- mandad overleed de linkshalf van Pechvogels, de heer P. L. Schip per van Oort door hartverlam ming. De wedstrijd was elf minu ten aan den gang. Geruchten rond Mengelberg Naar de advocaat van prof. dr. Willem Mengelberg aan A.N.P. mededeelt, zijn er de laatste twee weken in verschillende couranten berichten over Willem Mengel berg verschenen, die volgens hem onjuist zijn. Mengelberg heeft geen verlof gevraagd om Nedèr- land te mogen bezoeken. Mengel berg die reeds meer dan 15 jaar in Zwitserland metterwoon is ge vestigd, is tot nu toe niet van plan geweest naar Nederland te komen. Verschillende commenta ren, die er op het gerucht van zijn voorgenomen bezoek in de pers zijn verschenen, zijn even eens grootendeels onjuist. HET WEER Meest zwaar bewolkte lucht met plaatselijk lichte regen of motregen, voornamelijk in den nacht en vroegen ochtend. Eenige stijging van tempera tuur. Matige Zuid-Westelijke wind. Vrij zwoel. Zon op 20.45, onder 4.49. Maan op 0.22. onder 15.33.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1