Cultuurmonument
dreagt te vergaan
TRIBUNAAL GOES
Kort nieuws
Wist U?
De «Piet Hein» gaat
proefvaren
De „Melbourne Herald"
Het carillon te Veere
Het slanke grgze stadhuis-
torentje, dat met de dikke to
ren van de Domkerk de wacht
betrekt over de oude huisjes
met hun aardige geveltjes, is
één van de oudste carillons ln
den lande.
De achtkantige klokketoren
bevat 36 klokken, die in 1735
te Leuven gegoten zijn door
Peeter van den Ghein en die in
1790 gedeeltelijk vernieuwd
zijn door Andreas van den
Ghein. De groote luiklok, waar
op het stadswapen voorkomt,
wérd in 1593 gegoten door An
dreas van den Ghein, te Meche-
len. Deze klok is afkomstig
van het oude carillon.
Bij de restauratie van het
stadhuis in de jaren 1931-
1934 werd aan het bovenste
gedeelte van 't stadhuis prac-
tisch niets gedaan.
Nu schreeuwt de klokketo
ren en het speelwerk van het
carillon om herstel.
Wat het restaureeren van
den klokketoren betreft, dit is
zeer zeker een urgent geval,
daar het gevaar niet denk
beeldig is, dat bij een zwaren
storm het bovenste deel van
den toren het zal begeven.
Minder gevaarlijk is de de
plorable toestand van het
speelwerk en de klokken, waar
van er enkele gebarsten zijn.
Dit neemt niet weg, dat
restauratie ervan minder nood
zakelijk is. Wanneer het caril
lon met het „Wij willen Hol
land houwen" de halve uren
aan wil geven, komen
slechts enkele verwaaide tc::
uit den klokketoren tuimeien,
die 'met den besten wil van de
wereld niet tot het bedoelde
lied samen te voegen zijn. Op
de heele uren, wanneer door
het carillon ernstige pogingen
in het werk gesteld worden om
twee maal het „Wilhelmus" te
laten hooren, komen er op
zijn hoogst tien tonen 't Wil
helmus vervangen.
Deze toestand is diep treu
rig en draagt weinig bij tot de
historische schoonheid van het
oude handelsstadje.
Het carillonfonds
Gelukkig zijn er menschen
In Veere, die, om het carillon
voor verderen ondergang
bewaren, op de bres gespron
gen zijn, het Carillonfonds''
als een onderdeel van de
„Stichting Veere" opgericht
hebben. Deze Stichting, met
als voorzitter Jhr. I. F. den
Beer Poortugaal, burgemees
ter van Veere, heeft zich ie
een kleine prospectus tot allen,
die zich voor de historische
schoonheid van Veere interes
seeren, gewend. Hierin wordt
het doel en het streven
De Parijsche politie doet na
sporingen in verband met een
geval van vergiftiging van 'r
honderdtal leden van het Fran-
sche vrouwelijke hulpcorps na
het dineeren in cantines in vel
schillende stadswijken; i
vensmiddelen-voorraden van
deze cantines worden door de
Duitsche krijgsgevangenen be
heerd.
Een vliegtuig van de natio
nale luchtvaartmaatschappij
;in Ecuador is te Ciudad de
Cuencax (Ecuador) in brand
gevlogen, toen de piloot hoo-
ger trachtte tc komen om een
hinderpaal op net vliegveld te
ontwijken. 29 van de 50 inzit
tenden kwamen om het leven.
Spaak, de Belgische minis
ter van buitenlandsche zaken,
zal aan het hoofd staan van
de Belgische delegatie ter vre
desconferentie.
hoofdzakelijk wat betreft het
restaureeren van het carillon
en het klokkenhuis van ge
noemde Stichting uiteengezet.
Naar schatting za1 voor de
restauratie van het klokken
huis alleen al een som van
f 10.000 noodig zijn.
Het Rijksbureau voor Mo
numentenzorg heeft toezeg-
ging gedaan dit werk waar
mee men dit jaar reeds denkt
te beginnen te bekostigen
en uit te laten voeren.
Verder is er nog een bedrag
van ongeveer f 9000 noodig
voor het aanbrengen van een
nieuw klavier, een nieuwen
automatischen speeltrommel
en het vernieuwen van 5 klok
ken en het herzien van de
overige klokken, met aanleg
van draden, tuimelaars, ha
mers en klepels.
Propaganda-actie
Oni dit bedrag bij elkaar te
brengen voert de „Stichting
Veere" een propaganda-actie.
Gelden ten bate van deze
Stichting kunnen overgemaakt
Dat met behulp van een ln
Amerika ontdekt- middel
streptomycige, een beperkt
aantal gevallen van tuberculo
se behandeld zijn en dat de
resultaten voorloopig niet ge
weldig, maar wel bemoedigend
genoemd kunnen worden
Dat vice-admiraal Blandy,
belast met de proeven met de
atoombom, heeft verklaard,
dat 84 pet. der dieren na de
jongste proefneming nog
leven zijn gebleven?
Dat de bekende filmkomiek
Ignace Fernandel een film
heeft vervaardigd, waarin ook
;ijn dochtertje, Josette, mee
speelt
worden op postgironr. 510400
van de Stichting. Het bestuur
van de Stichting stelt aan een
ieder, die voor 't doel een to
taal bedrag van f 25 of meer
overmaakt, een premie ter be
schikking, in den vorm van
een toepasselijke houtgravure,
vervaardigd door den Veer-
schen graficus Dirk van Gel
der.
Moge door deze actie het
totale bedrag zoo spoedig mo
gelijk worden bijeengebracht,
om een waardevol cultuurmo
nument in eere te herstellen.
Zaterdag a.s. zal de „Piet
Hein", het prinselijk jacht, dat
in 1937 als nationaal huwe
lijksgeschenk aan Prinses Ju
liana en Prins Bernhard werd
aangeboden, voor het eerst na
de reparaties, die op de werf
van De Vries Lentsch te Am
sterdam werden uitgevoerd, 'r
proefvaart maken.
Onmiddellijk na de capitu
latie van ons land in 1940
werd de „Piet Hein" door de
bezetters in beslag genomen.
Sindsdien werd het in ons land
en in Duitschland gebruikt en
werd tenslotte in Juli 1945 in
de buurt van Kiel teruggevon
den. Op eigen kracht kwam
het kort daarna in Amsterdam
terug.
Vérvuild, verwaarloosd
ongeschilderd, zoo keerde het
eens zoo verzorgde mooie en
populaire jacht in het vader
land terug. Het prinselijk paar
wenschte het schip te doen
herstellen en richtte tot den
voorzitter der commissie,
der wiens toezicht het jacht ln
1937 werd gebouwd, het ver
zoek het herstelwerk te leiden.
Alles wat maar weg te slee
pen was hadden de Duitschers
van boord gehaald. Ook waren
bijna alle geschenken verdwe
nen, o.m. het aardige bijltje,
dat Prinses Juliana hanteerde
bij het te water laten van het
schip. Het marmeren medail-
'lon van Piet Hein echter, een
geschenk van de stad Delfeha-
ven, vervaardigd door Frits
van Hall, die door den bezet
ter werd gefusilleerd, dat in
het dagverblgf een plaats had
gevonden doch door de Duit
schers vervangen was door een
klok, werd ergens op het jacht
terug gevonden en prijkt thans
weer op zijn oude plaats.
Met groote voortvarendheid
is door uitstekende vaklieden,
tien maanden van hard
werken, waarbij soms twintig
man tegelijk aan schip en on-
)everzorging van oorlogs
invalide en - weduwen
Hedenavond 19 Juli zal over
den zender Hilversum II van
19.1519.30 uur een causerie,
uitgaande van het ministerie
van oorlog worden gehouden
over: „Pe verzorging van oor
logsinvaliden en -weduwep".
derdeelen arbeidden, het schip
gemetamorphoseerd in een
jacht, dat er weer als nieuw
uitziet. De mitrailleurs zijn
verdwenen, de grijze kleur is
veranderd in een smetteloos
wit. Betere zeelieden dan ae
tijdelijke bezitters van de „Piet
Hein" zullen er ongetwijfeld
voor zorgen, dat het huwe
lijksgeschenk van het Neder-
landsche volk op een waardi
ge verzorging kan rekenen.
De PAVA'S worden opgeheven
De Provinciale kantoren van
het Aan- en Verkoopbureau
voor Akkerbouwproducten (A
V.A.) worden opgeheven. Alle
werkzaamheden van deze kan
toren worden voor den nieuwen
oogst overgenomen door de pro
vinciale Voedselcommissarissen
Het A.V.A. behoudt de commer
cieel technische leiding door op
de kantoren van de P.V.C.'s een
vertegenwoordiger te detachee-
ren.
Het doel van deze opheffing
een economischer gang van
zaken te waarborgen, waardoor
een besparing op de overheids
uitgaven zal worden verkregen.
(Zitting van 17 Juli.)
Als bijzonder vertegenwoor
diger van wijlen Jac. L. Over-
beeke uit Baarland, trad op
de eerste zaak die behandeld
werd de heer M. Oele Jz., no
taris te 's-Gravenpolder.
De overledene was werk
zaam geweest als boerenleider
voor den Ned. Landstand en
werd er verder van beschul
digd op 3 Mei 1943 bij den N.
luitenant Kramer aan
gifte te hebben gedaan van
een staking op zijn bedrijf.
Wat betreft het eerste feit,
hierover wist dhr. Oele weinig
te zeggen.
~>e tweede beschuldiging
weerlegde hij echter, daar zijm
cliënt toen naar Renesse was
in verband met zijn a.s. twee
de huwelijk.
Nadat de zoon van den over
ledene was gehoord en als
tweede getuige de echtgenoo-
te, verscheen als derde getuige
M. Almekinders uit Baarland,
die evenmin veel licht in de
zaak wist te brengen.
De verdediger Mr. Terwoert
begon daarna met zijn plei
dooi en vertelde hoe de arres
tatie van den overledene had
plaats gevonden, die met een
maagbloeding in een bunker
lag. De gearresteerde was hier
na her en der vervoerd en ten
slotte in interneering gestor
ven.
Verdediger betreurde, dat
door de P. O. D. toen geen na
der onderzoek was ingesteld,
verzocht met klem tegen
de vrouw van den gestorvene
geen maatregelen te willen ne
men, daar zij volkomen be
trouwbaar was gebleven.
De loopjongen van Münzer.
Uit vrees voor zyn handen
N. S. B.-er geworden
Leo J. de Graaf, student aan
het conservatorium, uit 's-H.
Arendskerke, was de volgen
de gedagvaarde.
Het bleek al gauw, dat het
Tribunaal dezen verdachte
niet al te hoog schatte, waar
aan zijn houding; tijdens het
verhoor niet weinig toe mee
werkte. Hij verklaarde in 1943
zich bij de N. S. B. te hebben
aangesloten, omdat hg bafcg
was naar Duitschland te moe
ten. Kon het evenmin erg vin
den dit gedaan te hebben.
Evenzoo had hij de betrex-
king aangenomen bij Münzer
op kantoor te gaan werken.
Hij was er echter maar loopjon
gen geweest en moest pakjes
rondbrengen!
Toch was hij niet Duitscn-
gezind geweest. Ook was hij
zangleider geweest bij den
jeugdstorm, maar ze hadden
tl
over de ontsnapping van de Ned. schepen
doch het zal lang duren, voor
dat Australië zgn bevrienden
buur recht in het gelaat kan
kijken".
De „Melbourne Herald'
schrijft in een hoofdartikel dat
de manier, waarop het mee
lijwekkende verhaal van het
vasthouden van de Nederland-
sche schepen is geëindigd, een
nieuwe smet op Australië
werpt.
De schepen hebben heimelijk
zee gekozen, alsof zij een vij
andelijke blokkade moesten
doorbreken.
„Zij hebben .niet alleen een
langen neus gemaakt tegen
de door communisten gere
geerde vakvereenigingen, die
een zinheloozen wrok tegen
onzen Nederlandschen bond
genoot koesteren, maar ook te
gen de Austalische regeering,
die zoo zwak is geweest om te
capituleeren voor de schande
lijke usurpatie van de be
staande machtspositie der vak
vereenigingen".
De „Melbourne Herald" be
sluit: „De regeering zal zon
der twijfel opgelucht zijn, dat
de schepen hun bevrijding ln
eigen hand genomen hebben,
geen muzikaal gevoel en toen
was hij er uit getrapt.
Zijn verdediger was Mr. A.
H. Kuipers, die de zaak een
dramatisch tintje gaf, door er
in zijn pleidooi op te hameren,
dat zijn cliënt in Amsterdam,
waar hij studeerde, onder
slechten invloed was geraakt
en tenslotte, toen de uitzen
ding naar Duitschland begon,
zich als lid aanmeldde, ornaat
hij bang was, wanneer hij daar
te werk gesteld zou worden,
zijn muziekhanden te bederven.
Hoewel hij de houding van De
Graaf eveneens misselijk en
slap noemde, bepleitte hij een
milde straf.
Ze verkocht kletskoek?
In de middagzitting behan
delde het Tribunaal de zaak
tegen de 28-jarige hulp in de
huishouding Johanna F. Bruin-
ooge uit Goes, die lid van de
N. S. B. en N. V. D. was ge
weest, voor de Duitschers in
de keukens werkte en met de
zelfde brave heeren uitging.
Verdachte gaf alle beschul
digingen toe, doch ze had het
niet gedaan om er beter van
te worden, doch had, zoo ze
zei, sterke sympathieën gehad
voor de sociale verbeteringen,
die de N. S. B. propageerde.
Mr. Vlaming vond het ech
ter kletskoek en dacht er an
ders over.
Volgens Mr. Kuipers was ook
deze beschuldigde inderdaad
fout, doch wijzende op de lan-
e interneering die ze al had
doorgemaakt, verzocht verde
diger het daarbij te laten.
Niet een van de slimsten!
De volgende verdachte was
de 40-jarige Jac. J. Kaalste-
ker, uit Goes, die lid was ge
weest der N. S. B., hulpland
wacht, colporteerde met VoVa
en zich had aangesloten bij de
Vrijwillige Hulppolitie.
Bij het verhoor bleek alras,
dat de man, die keurig in de
houding stond, nu niet direct
een van de slimsten was. Na
dat hij lid van de N.S.B. was
geworden, omdat hij zonder
werk zat, was hij verplicht
geweest bij de W. A. en de
Landwacht dienst te nemen,
maar hij had er al vlug voor
bedankt en zijn geweer inge
leverd, denkende „Wat er van
komt, dat komt er van!"
Nadat zijn vrouw was ge
hoord, die heel wat slimmer
bleek te zgn en dit zelf ook
verklaarde, was het woord aan
Mr. P. C. Adriaanse, die het
een zielig geval noemde en de
man een politiek ongeschoolde
noemde, die in de klauwen van
de N. S. B. was geraakt. Hij
verzocht om in vrijheid stel
ling, die, nadat het Tribunaal
in de Raadkamer hierover had
beslist, werd ingewilligd. Zoo
doende verliet dezen middag
een gelukkig echtpaar het
Tribunaalgebouw te Goes.
De uitspraak van de behan
delde zaken werd gesteld op
31 Juli.
Van Kieffens presideert den
Veiligheidsraad
Volgens de letter begint het
voorzitterschap van den Neder-
landsche afgevaardigde van
Kieffens in den Veiligheidsraad
heden, maar daar er deze week
geen bijeenkomsten zullen
plaats hebben, zal de Mexicaan-
~sch afgevaardigde Nagera het
voorzitterschap vermoedelijk op
24 Juli a.s. aan van Kieffens
overdragen. Gedurende de pe
riode, dat van Kieffens presi
dent van den Veiligheidsraad
zal zijn, komt deze bijeen in het
Henry Hudson Hotel (Manhat
tan). De eerste zaak die in be
handeling komt, is die de klacht
van Siam tegen Frankrijk.
VIJFTIENHONDERD afge
vaardigden van Britsche bak
kerskringen hebben besloten
brood te gaan verkoopen zonder
bonnen te vragen.
UITSPRAKEN.
Zitting van 4 Juli 1946.
H. J. de Moor, Wemeldinge,
ontzetting rechten.
M. J. Vijgeboom, echtg. van
J. G. Wattez, uit Goes, twee
maanden interneering en ontz.
rechten.
Jacoba de Keyzer, echtg.
van J. van Stel, Biezelinge,
voorwaardelijk buiten vervol
ging gesteld met een proeftijd
van drie jaar met als voor
waarde goed gedrag en onder
toezichtstelling van den S. T.
P. D.
Aaltje Varwijk, echtg. van
P. Schrijver, Goes, 2 mnd. in
terneering, ontz. rechten.
Jacomina M. de Ridder,
echtg. van P. v. d. Sluis, Goes,
mnd. interneering, ontzetting
rechten.
Jacomina Bom, te Waarde,
ontzetting rechLamu.
