WIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Buitengewesten onder
Nederlandsch bestuur
AT00MPR0EF
Het tramkoor
„KUNST EN BROEDERSCHAP'
HET WEER
Maandag
15 Juli 1946
2e JAARGANG
NUMMER 513
Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon «63. Gironummer Ö0395
De Belgische Impasse
De voortdurend dreigende
kabinetscrisis is acuut gewor
den, doordat 't ministerie Van
Acker met één stem in de min
derheid gebleven is bij eer
stemming in den Senaat. Ge
bouwd op een wankele meer
derheid van één stem in dit
college, terwijl in de Kamer
eveneens slechts een geringe
meerderheid aanwezig was,
heeft de heterogene samen
stelling van het Kabinet zijn
ondergang verhaast. Er zaten
vele liberalen in het ministerie,
terwijl de verkiezingen aan den
dag hadden gebracht, dat de
liberalen slechts een kleine
minderheid van het volk ver
tegen woor digden
En een maatregel van één
dezer liberale ministers was de
directe aanleiding tot den val
van Van Acker's regeering.
De minister van Justitie,
van Glabbeke, had volgens een
socialistischen senator, Rolin,
onrechtmatig geïnfluenceerd
op de rechtspraak tegen een
groot collaborateur. Hoewel
Van Acker, de minister-presi
dent, zijn collega verdedigde en
de beschuldiging ongegrond
verklaarde, bleek by de stem
ming over een motie van ver
trouwen, dat Rolin zich daar-
by van stemming onthield. Bo
vendien waren enkele senato
ren afwezig. Resultaat: de mo
tie vètn vertrouwen werd ver
worpen met 79 tegen 78 stem
men.
Minister Van Acker stond
op, nam zijn portefeuille,
verliet de zaal, gevolgd door
alle andere ministers en bood
den prins-regent het ontslag
van het ministerie aan.
Deze aanvaardde dit, en ver
zocht hem, de loopende zaken
nog te blijven behartigen, tot
dat een nieuw kabinet zou zyn
gevormd.
De oorzaak van dezen val, na
een bestaan van slechts drie
maanden, is niet ver te zoe
ken.
Het kabinet stond op een
wankelen grondslag.
De verkiezingen hadden uit
gewezen, dat de Katholieke
partij de grootste groep van
kiezers achter zich had. Maar
de leider der Katholiekên, De
Schrijver, slaagde er niet in,
een ministerie te vormen. Toen
kwam de aftredende premier
terug, en vormde een kabinet
uit de linkerzijde, terwijl
slechts de socialisten en de
communisten groote groepen
van kiezers achter zich had
den, doch de liberalen over een
geringen aanhang beschikten,
ver beneden het percentage
aan zetels dat hun in de re
geering werd toebedeeld.
't Bleek al ras, dat op zoo'n
wankele basis geen solied re-
geeringshuis kon worden ge
bouwd.
Nu ligt het é.1 in diggelen.
Wie zal het nu opknappen rt
Er is maar één gezonde op
lossing.
Vorm een regeering op solie-
den grondslag, d.w.z. op een
stevige meerderheid!
Hoe die te vinden?
De Katholieken verlangen
den terugkeer van koning Le
opold.
De socialisten wenschen niet
te regeeren met de communis
ten in de oppositie, wel weten
de, dat dit een groot deel van
hun aanhang in de arbeiders
massa zou kosten.
Ook zijn zij tegen den Ko
ning.
De communisten willen even
min Leopold terug, en eischen
Neaerlandsch Indie
BritscKe troepen zullen worden teruggetrokken
DE Groote Oost, Borneo, Bangfea en Billiton staan vanaf
Zondag niet langer onder commando van SEAC, zoo
dat de Nederlandsche autoriteiten weer verantwoorde
lijk zullen zyn voor de handhaving van rust en orde in deze
gebieden, aldus wordt thans officieel door het hoofdkwartier
van de geallieerde strijdkrachten in Nederlandsch-Indië me
degedeeld. De Britsche en Britsch-Indisohe troepen zullen
n.l. worden teruggetrokken uit die deelen van Nederlandsch-
Indië, „waar zü hun militaire taak hebben Volvoerd, der
halve het geheele grondgebied, met uitzondering van Java,
Sumatra en de Riouw-Archipel. De openbare overname van
het bestuur over de Groote Oost, Borneo, Banka en Billiton
door het Nederlandsche gezag zal hedenochtend om 10 uur
door luitenant-Gouverneur-Generaal van Mook te Makassar
ten huize van den gouverneur, worden bekend gemaakt.
Daarna zal hy naar Malino vertrekken.
Dr. v. Mook te Makassar
Gistermiddag is Dr. van Mook
per vliegtuig te Makassar gearri
veerd. Hij was vergezeld van den
ex-directeur van het kabinet, ür.
Koets, de heeren Tjio, Abdoel
Kadir, De Vllleneuve en mr. K
L J. Enthoven (adviseurs in alge-
meenen dienst), het hoofd van
den regeeringsvoorlichtingsdiensl.
mr. K. J. J. Verboeket en den gou
vernementssecretarls den heer v.
Boetzelaar. Dr. van Mook heeft
zich naar de woning van den
gouverneur begeven, alwaar een
receptie werd gehouden, die door
talrijke autoriteiten werd bijge
woond.
Indonesisch protest
Indonesische republikeinen heb
ben gisteren aan generaal Man-
sergh een formeel protest over
handigd in verband met het her-
stol van het Nederlandsche gezag
over die gebieden, waar uit de
Britsche en Britsch-Indische troe
pen zullen worden teruggetrok
ken.
Radioverbinding met
Makassar
Zondagmorgen is de eerste ra
dio-telefoonverbinding in Neder
landsch-Indië tusschen Batavia en
Makassar heropend.
De wapenstilstand
Naar wordt vernomen is net
voorstel van Sjahrir tot een wa
penstilstand 10 dagen geleden
zoowel aan dr. v. Mook als aan
generaal Mansergh overhandigd.
Laatstgenoemde is in principe
met 't voorstel accoord gegaan,
doch wel wilde hU de modalitei
ten nog aan een nadere bespre
king onderwerpen. Een derge
lijke bespreking heeft tot dus
ver echter nog niet plaats ge
had.
Terwijl dr. v. Mook reeds eeft
gedetailleerde verklaring over het
voorstel aan Sjahrir heeft doen
toekomen, ls er toch geen enkele
aanwijzing, dat er een verschil
van meening over deze kwestie
zou bestaan tusschen den luite-
nart-Gouverneur-Generaal en den
geallieerde Opperbevelhebber.
Met het oog op de verklaring
van den zender P.C.J. van Donder
dagavond ln dien zin, dat dr. v.
Mook de voorziening van de ge
allieerde zone van rijst als voor
waarde voor de aanvaarding van
het voorstel zou hebben gesteld
verklaren Nederlandsche kringen
me' nadruk, dat dit een onjuiste
lezing is. Deze aangelegenheid is
naar voren gebracht als een be
paald practisch detail, passend in
Sjahrirs eigen voorstel, om mede
te werken aan het scheppen van
een betere sfeer.
t dit verband kan er nog op
gewezen worden, dat de voorzi e-
nlng van de geallieerde zone van
rijst slechts de inwilliging zou zijn
van een verzoek, dat de Indone
siërs reeds vele weken geleden
hebben gedaan en waaraan rA
op heden slechts gedeeltelijk is
voldaan.
Contact mot vertrekkende
militairen
De voorlichtingsdienst van den ge
neralen Staf vestigt de aandacht
van familieleden en kennissen van
de naar het Verre Oosten vertrek
kende militairen op de mogelijk
heid om tijdens de reis per schip
door bemiddeling van de F.T.T.
met deze militairen in radiocon
tact te treden. Een te verzenden
radiotelegram kan aan ieder post
of telegraafkantoor worden aan
geboden. Het kost 39 cent per
woord. Ook kunnen brieftelegram1
men worden verzonden, waarvan
de kosten f 5.15 per 20 woorden
bedragen. Desgewenscht kan af
levering op bepaalden datum
plaats hebben, b.v. verjaardagen
In dit geval moet het telegram
eer.ige dagen te voren Ingediend
worden en voorzien zijn van dt
kostelooze dienstaanduiding: af
leveren.... (datum). Vooruitbeta
ling van eventueele antwoord te
legrammen is eveneens mogelijk.
Het contact op deze wijze is mo
gelijk tot het schip een dag va
an van Batavia verwijderd is.
De vastgehouden mannen
BU het behandelen van de kwes
Bij het behandelen van de kwes
tie van het vasthouden van man
nen vab dienstplichtigen leeftijd
in het binnenland door de T.R I.
heeft een militaire woordvoerder
medegedeeld, dat inderdaad ln de
vorige week geen mannen uit net
binnenland zijn geëvacueerd. Hij
was van meening, dat dit mis
schien was veroorzaakt door net
feit, dat de T.R.I. thans wellicht
bezig was de vrouwen- en kinder
kampen leeg te maken. De gehee
le zaak wordt thans onderzocht.
Officieele Britsche foto's, geno
men door een Britsch officier ter
gelegenheid van de bevrijding -an
een kamp, laten zien, dat de toe
stand van de bevrijde personen
De Regeeringscrish in
België
De Nation Beige schrijft dat
de politieke kringen, na het
stelling nemen der liberalen,
een spoedige oplossing van de
crisis verwachten. De nieuwe
regeering de oude, licht ge
wijzigd zou, naar men meent,
heden of Dinsdag samengesteld
zijn. Men gelooft niet, zoo voegt
het blad er aan toe, dat de CVP
op de zoogenaamde aanmaning
van de Liberale partij zal in
gaan en binnenkort met de BSP
samen met de Communisten een
nationale regeering kunnen vor
men, zonder daarbij de eischen
aangaande de Koningskwestie
te stellen.
De Nation Beige schrijft ver
der, dat de CVP haar eischen
in deze kwestie beperkt heeft
en zich, volgens sommige per
sonaliteiten dezer partij, tevre
den stelt met de andere partijen
te verzoeken op loyale wijze
een oplossing te zoeken om de
Koningskwestie uit de impasse
te helpen, waarin zij gekomen
slecht was. De foto's bevatten af
beeldingen van twee groepen man
nen en vrouwen, die duidelijk vel
over been waren.
Chineesche verliezen
Door het Chineesche comité
zijn de volgende verliescijfer?
bekend gemaakt:
In het gebied van Tangerang
zijn tusschen 3 Juni en 1 Juli
573 Chineezen gedood en wor
den er 212 vermist. Het aantal
vluchtelingen in Batavia be
loopt 11.0C5. In het gebied van
Buitenzorg zijn tusschen 17 en
29 Juni 6 Chineezen gedood; 2
worden vermist: er zijn 1096
vluchtelingen. In het gebied van
Bekassi bedroeg het aantal
vluchtelingen in het tijdvak van
19 tot 28 Juni 1227.
Verzorg uw ziel niet
dan uw lichaam!
DE TWEEDE
Vice-admiraal Blandy. die be
last is met de leiding van da
atoombomproeven. heeft mede
gedeeld, dat de waarnemers bij
de onderwaterproëf op 25 Juli
aanstaande in het strandmeer
van Bikini binnen een afstand
van tien mijl zullen vertoeven.
Dit tweede experiment is be
doeld om de uitwerking van de
explosie op de scheepswanden
en van de veroorzaakte golving
en radio-activiteit van het wa
ter is de daaraan blootgestelde
deelen van de doelwitten na te
gaan.
De slagschepen Arkanses en
Nagato. het vliegdekschip Sara
toga. de zware kruiser Pensaco-
la en de torpedojager Mayrant
zullen o.a. het dichtst bij de
plaats van ontploffing liggen.
De -bom zal vanuit een boot te
water gelaten worden en door
middel van radioimpulsen tot
ontploffing worden gebracht.
Geldigheidsduur oude
Schoenenbonnea
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede, dat de schoe
nenbonnen van het oude model
(dit zijn de bonnen uitgereikt
voor 1 Juli 1946) tot en .met 27
Juli a.s. geldig blijven.
Deze bonnen moeten dus voor
28 Juli a.s. worden besteed, aan
gezien na 27 Juli de oude schoe
nenbonnen waardeloos zijn.
Ruiling van deze bonnen te
gen bonnen van het nieuwe mo
del is niet mogelijk.
De aan gerepatrieerden uit
Ned. Indië uitgereikte schoenen
bonnen een rantsoen artikel K
blijven geldig.
Een goede staat van dienst - Het koor arriveert per boot
Het Amsterdamsche tramkoor
„Kunst en Broederschap", dat in
het kader van de hulpverleening
aan de getroffen gebieden een
concertweek in Zeeland geeft,
heeft zijn sporen zeker verdiend.
Het koor, dat in 1912 werd opge
richt, heeft reeds een heele reeks
van waldadigheidsconcerten gege
ven, welke allen een groot succes
bleken te zijn. Het is dan ook oe-
kend, dat dit koor een zekere
vermaardheid bezit, zoodat
komst naar Zeeland voor ons
Zeeuwen tot groote voldoening
kan stemmen. Ook de groote lan
delijke bladen zien de beteekenls
van hetgeen voor het getroffen
Zeeland gedaan wordt terdege ui,
getuige het feit, dat vertegenwoor
digers van de groote pers met net
koor mede zullen komen om van
deze tocht verslag uit te brengen.
loonsverhooging, terwyl Van
Acker slechts prijsverlaging
en geen verhooging der loonen
wenscht.
Hier zal enkel een oplossing
kunnen worden gevonden, als
binnenskamer de leiders dezer
drie groote partijen het eens j
worden over een compromis.
Anders is Kamerontbinding
de eenige uitkomst, waarbij
dan het Koningschap van Le
opold de inzet zou moeten zijn.
Een droef einde voor dezen
eens beminden monarch, als
zyn monarchaal leven den prrjs
zou moeten zyn, waarom in de
politieke arena zou worden ge
dobbeld!
Is een terugtreden met eere
niet beterRed.
HET BOMMENLAANTJE «oo wordt in Engeland nog menige
weg genoemd, waar „blindgangers" uit den oorlog liggen opge
stapeld. De menschen, die dagelijks door deze laantjes moeten
loopen, hebben al meemalen aangedrongen op spoedige oprui
ming want bommen blijven onpleizierige dingen, ook om
naar te kijken.
Zooals wij reeds meldden was het
aanvankelijk de bedoeling de tocht
vanaf Amsterdam per autobus te
ondernemen, doch door- omstan
digheden waren de bussen ter elf
der ure niet beschikbaar. Thans
wordt de reis tot Rotterdam per
trein gemaakt en voor de rest per
boot. In Rotterdam zal het gezel
schap een maaltijd aangeboden
worden, waarna per schip naar
Middelburg wordt vertrokken. De
aankomst aldaar is bepaald op 1
uur n.m. precies. Laten wij Zeeu
wen deze Amsterdammers ontvan
gen zooals het behoort. Dat ieder
zijn eereplicht, ook wat de inkwar
tiering betreft, begrijpe.
Ons beroep op de inwoners
van Goes, Middelburg en Vlis
singen om, zoo eenigszins mo
gelijk, aan de 215 Amsterdam
mers, die vandaag in Zeeland
rriveeren, om in het kader
van de hulpverleening aan
onze geteisterde gebieden, een
concertweek te houden, heeft
nog niet het gewenschte ge
volg gehad, daarom doen 'wij
nogmaals een beroep op U
allen. Amsterdam bracht voor
ons 135.000 gulden op. Het .s
nu een eereplicht om deze
menschen zoo goed mogelijk
te ontvangen. Geeft u daarom
alsnog op: Goes, Kantoor
Vrije Sterrqnen, Beestenmarkt
2; Middelburg, kantoor Vrije
Stemmen. Korte Delft 44 en 45;
Bureau Provinciale Zeeuwsche
Courant, Londensche Kaai 41
en Vlissingen Bureau Prov.
Zeeuwsche Courant, Walstraat.
Bewolkt weer met meest mati
ge wind tusschen West en
Noord-West. Plaatselijk enke
le regenbuien, hier en daar
met onweer. Nog iets koeler
dan gisteren.
Zon onder 20.05, op 4.38
Maan op 22.04, onder 5.13
Laatste Kwartier: 21 Juli.