VRIJE STEMMEN DAGBLAD VOOR ZEELAND Debat over de Regeeringsverklaring De autonomie van West-lndie T* De staatsgreep van Tan Malaka Woensdag 10 Juli 1946 2e JAARGANG NUMMER 509 Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163. Gironummer Ö035Ï Stemmen uit de onderwijswereld W*j vingen enkele klanken op uit den kring van het on derwas, die wij gaarne ter overweging verder geven. De nieuwe Spelling Zooals men weet, hebben Nederland en België samen 'n accoord gekregen over een ge lijke spelling van het Neder- landsch. In België is die spel ling reeds officieel ingevoerd. Wanneer komt dat in orde in ons land? De Nederlandsche sectie der Vereeniging van Leeraren in Levende Talen heeft er on langs bij den Minister van On derwijs op aangedrongen, ten spoedigste ook bij ons een de finitief besluit daaromtrent uit te vaardigen, daar het onder wijs in deze onzekerheid moei lijk goed kan worden gegeven. Helaas is door het demissi- onnair worden van het mini sterie alles thans weer op los se schroeven gezet. Weekend zonder Huiswerk Een blijkbaar deskundige op dit gebied heeft onlangs in de „Nieuwe Nederlander" gepleit voor het niet-geven van huis werk van Zaterdag op Maan dag. De motieven zijn duidelijk Naar reeds in Engeland ge bruikelijk is, en o.a. door den thans demissionnairen minister president ook voor ons wen- schelijk werd genoemd, zou alom de Zaterdag vrij van school moeten zijn, en aan de sport gewijd. Daardoor zou de Zondag wederom zijn oor spronkelijk geestelijk karakter kunnen terug krijgen, en te vens meer aan huiselijkheid kunnen worden gewijd. Maar deze waarden zouden bedreigd worden, als er op Zaterdag of Zondag veel huiswerk zou ge maakt moeten worden. Is het niet mogelijk het noodige huis werk op te geven voor de an dere avonden in de week, op dat het vrijere leven onzer jeugd niet meer dan noodig wordt belemmerd? School of Foreign Service Aldus heet een afdeeling van de Georgetown University te Washington, waar de oplei ding is geconcentreerd voor de jonge menschen, die straks het land in den vreemde op al lerlei wijze moeten vertegen woordigen. Na een middelbare schoolopleiding worden ze hier onderlegd in geschiedenis, eco nomie, staatsinrichting en eco nomische ontwikkeling van 't eigen land. en in de internatio-' nale handels- en maritieme wetgeving. Een moderne taal moeten zij volkomen leeren be- •heerschen, naast natuurlijk de eigen taal, terwijl tevens groo- te aandacht wordt besteed" aan de vorming der persoonlijk heid. Ook voor Nederland wordt thans een dergelijk instituut verlangd. Plannen zijn reeds gevormd en een aanzienlijk kapitaal is ervoor reeds toe gezegd, om een instituut te vestigen op een groot land goed, waar een 250 studenten per cursus intern zouden wor den gehuisvest. Einddiploma gymnasium of H. B. S. zou er toegang toe verleenen, terwijl de cursus twee jaar zou du ren. Men zou daar worden klaar gemaakt voor de bui- tenlandsche praktijk, o.a. han del, industrie, consulaire en diplomatieke dienst, verkeer, banken, journalistiek, hotelwe- Tweede Kamer Jan Schouten„Hier klopt iets niet" DE HEER Schouten (A.R.) vraagt, waarop het vertrouwen, dat de regeering heeft in den steun van buiten de regeering staande groepen, steunt. By de kabinetsformatie is immers van zulk vertrouwen niets ge bleken. Waarom kan over het regeeringsprogram geen over leg gepleegd worden met andere groepen? Er moet een reden zyn, welke ertoe te maken. Welke- appreciatie was regeering heeft J gezeg maar ik geef hij ertro^ eeft verschil tusschen de groepen •eden? Dit maken van verschil in meent niet noodzakelijk. De Ik verwacht van U vertrouwen, niet. Het heeft de aand^PÏTt görf-i dat zoowel de heer Sclidfrnj ais de heer Vorrink te vo: klaard hebben, niet te vi zijn voor een nationaal Zij hadden het recht maar hoe kan de kabinetsfo: teur nu vertrouwen hebben :n breedere Instemming? „Hier klopt iets niet." De heer Tilanus (C.H./ ver wacht over 14 dagen meer con crete mededeelingen over het te verwachten regeeringsbeleid. De kwalificatie, dat o.a. de C.H. reac tionair zouden zijn, werpt de h^er Tilanus ver van zich af. Zij be- hooren tot het bestand met voor uitstrevend karakter, waarover het Nederlandsche volk zich heeft uitgesproken. Over enkele punten der regee ringsverklaring, o.a. dat betref fende kleine boerenbedrijven, ',ou spr. gaarne eenige verduidelij king zien. Het gepleegde overleg met de fracties kan ook spr. niet to juichen. De verantwoordelij *- heid moet geheel bij het kabinet rusten en niet verdeeld worden. Dit schaadt de verhouding tus schen regeering en parlement. Het verheugt spr. dat het kabinet het Christendom als grondslag wil nemen. Het Nederlandsche volk heeft zich daarvoor ook uitgespro ken. De C.H. zullen tegenover de regeering een kalm-afwachtende houding aannemen. De heer B i e r e m a (Partij van de Vrijheid) zegt, dat de regee ringsverklaring weinig houvast biedt. Hij verheugt zich erover, dat er weder een parlementair kabinet is, maar dit kabinet heeft zijn instemming niet. Een natio naal kabinet ware beter geweest. Sprekers partij zal de regeering gaarne steunen maar zij zal traeh ten de overheidsbemoeiing ln te krimpen en de financiën gezond te maken. Dit laatste met hand having van de waarde van de munt. Spr. heeft in de regeerings zen. Ook buitenlandsche leera ren zouden worden aangesteld, terwijl aan de sport een groo- te ruimte zou worden gegeven. Het Haagse lie Opvoedkundig Centrum De wethouder van Onder wijs in Den Haag heeft reeds Juli 1945 bovengenoemd cen trum gesticht, onder leiding van Mevr. C. Philippi-Siewerts van Reesema. Dit Centrum komt thans met een „Ladder van Vcfmingscholen", een „educational ladder", zouden de Amerikanen zeggen, welk instituut men ook in Den Haag zoo willen oprichten. Zulk een ladder" zou bestaan uit een reeks opvoedingsinrichtingen, vanaf de crèche langs de kleu terklas, de lagere school, de kopschool, de M. U. L. O., en het Middelbaar Onderwijs, Ly ceum, H. B. S. en Gymnasium. De scholengemeenschap zou onder één algemeene leiding komen, met zelfstandige hoof den en directeuren. In éen complex van gebouwen gehuis vest; en de de samenhang van alle groepen blijft bewaard, ook waar naar den aanleg van ieder kind langzamerhand splitsing komt in den aard van het onderwijs. Personen van allerlei godsdienstige richting werken aan het plan mede, dat naar men hoopt 1 Septem ber in vervulling zal gaan. Het adres van het Opvoedkundig Centrum is Lijnbaan 32, Den Haag. Red. verklaring gemist een mededee- ling over de berechting der po litieke delinquenten. Dit kanker gezwel dient zoo vlug mogelijk te worden uitgesneden. Voorts heeft spr. noode gemist een verzeke ring, dat in Indië orde en rust zullen worden hersteld. De heer Wagenaar (Comm.) ktwijfelt of deze regeering be- twoordt aan den wil der kiezer. Imm'ers heeft het socialistische volksdeel tien communisten gexo- zen, terwijl het niet in de regee ring gekozen is. In de plaats daar van heeft de Kath. Volkspartij het overwicht gekregen. Slechts een persorgaan was geheel tevreden over dit kabinet, n.l. het orgaau van den heer Rorame. Spr. oe- treurt, dat de heeren Kortenhorst en Romme aan de touwtjes trek ken. Zij weten nauwkeurig wat zij willen. Spr. gelooft, dat er in deze regee ringsverklaring geen sprake is van een voortzetting van het tot nu toe gevoerde Indische beleid. Eer klinkt zij als een oorlogsvar klaring aan het Indoneische volk. Wie zal dat volk vertegenwoordi gen op de rijksconferentie wan neer de republiek zich afzijdig houdt? Spr. wenscht zich niet te plaat sen tegenover het Christendom, maar hij gelooft, dat de zooge naamde Christelijke beginslen in het staatsbestel beperking der ge wetensvrijheid met zich brengen voor dat deel der bevolking, dat zijn levensblijheid ontleent aa- hoogere en Christelijke normen. Westersuikerraflinadetij uitgeschakeld Naar wij vernemen zal de Wester Suikerraffinaderij te Amsterdam, zooals de toestand zich nu laat aanzien, niet voor de komen de campagne weder in bedrijf worden gesteld. In de plaats van de Westersuiker is nu de Wittouck-fabriek alhier, eveneens behoorende tot de Cen trale Suikermaatschappij inge schakeld. De fabriek te Breda heeft een ca paciteit van ongeveer 8000 ton per vier weken. De voedseltoestand te Berlijn Het bureau van het geallieerd op perbevel te Berlijn heeft gisteren aanvullende rantsoenen voor TBC lijders en diabetici, alsmede voor aanstaande moeders en bloedge vers voor bloedtransfusie goed gekeurd. De voornaamste reden j tot deze rantsoenverhooging is ue ongerustheid, ontstaan door 'net snelle toenemen van diverse 'ck- welke door ondervoeding veroorzaakt worden. Met „Players" in uw hand, komt ge door het heele land. Land van melk en honig De „News of the World" bevat een reportage uit Ierland, die als een sprookje aandoet. Ierland, dat geen oorlog heeft gekend, is een land van melk en honing. Voed sel is er in overvloed te krijgen. Men kan er eieren bij het dozijn en nog meer koopen. De veesta pel is zeer groot. Er zijn millio»- kippen en ander gevogelte en men beschikt over groote voorra den kaas en vet. Ook kan men zoo veel sinaasappelen, bananen en citroenen koopen als men wil. Het is te begrijpen, dat de Engel- schen Ierland als hun vacantie- paradijs uitkiezen. Er zijn thans onderhandelingen met Ierland gaande teneinde den uitvoer naar Engeland te vergroe ten. De eieren zijn bereid Enge land prioriteit te verleenen, o wegens de nabije ligging en het gemakkelijke transport. Een nieuwe commissie uit Curacao X u s-GRAVENHAGE bevindt zich een tweede commissie uit Curagao teneinde aar H.M. de Koningin een peti tie aan te bieden en deze bij de hooge regeering toe te lichten. Deze commissie is aangewezen door den Raad van Bestuur, net hoogste college van staat in net gebiedsdeel Curagao, welks positie te vergelijken is met die van den Raad van Indië in Nederlandsch Indië. Deze commissie is als volgt samengesteld: Dr. Ch. de la Try F.liig Onder voorzitter van den Raad /an Be stuur, oud voorzit'er van het Hoi' van Justitie; S. A. Senior - oud lid en ondervoorzitter van de ten van Curagao, tevoren lid van den Kolonialen Raad; M. P. I Gorsira Referendaris ter adm nistratie van financiën, tevens Nederlanasch Inaie Een ofticieele verklaring HET republikeiusche ministerie van voorlichting heeft over de staatsgreep een officieele verklaring afgelegd, welke in hoofdzaak de feiten omvat, die reeds achter eenvolgens bekend zyn gemaakt. Toch zijn de volgende by- zonderheden van belang: „Het plan was om in twee phasen naar de macht te grypen, en wel in de eerste plaats door de eliminatie van de leidende staatslieden, te beginnen met den vice-president terwyl de president en de opperbevelhebber voorloopig vastgehouden zouden worden. In de tweede plaats den president te doen verdwijnen. Gedurende de zitting van het Cen traal Nationaal Comité i.. Februa rl j.l. stonden de leiders van net Volksfront klaar om naar macht te grijpen. De poging n lukte, doordat de regeering waak zaam was en er geen eer gezind heid bestond tusschen de partijen, die bij het Volksfront aangesloten waren." Het feit, dat maar heel weinig bekendheid is gegeven aan de bijzonderheden van de bespre kingen met de Nederlanders dit naar internationaal gebruik werd door Tan Malaka als middel gebruikt om de regering omver te werpen, aldus de verklaring. Een fluistercampagne werd begonnen, waarin verteld werd, dat SJahrir bezig was het Indonesische volk de Nederlanders te verkoo- pen, welke bewering door de ver klaring als een insinuatie wordt gekwalificeerd. „Ondertusschen ging de Nederlandsche propagan da dor met geruchten en onjuiste berichten te verspreiden, met de bedoeling ons tegen elkaar op te zetten. Zij beweerden bijvoor beeld, dat onze regeering, in haar tegenvoorstellen, verzochten erkenning van de Indonesische re publiek en haar de facto-gezag over Java alleen. (Aneta merkt hierbij op, de er kenning van de Indonesische re publiek over Java en Sumatra als een der punten van de tegenvoor stellen gemeld te hebben.) De tegenvoorstellen Toen de vice-president probeerde de kern van de tegenvoorstellen te schetsen, scheen het vergif en de ophitsing reeds verspreid zijn en de rede van den vice-pre sident werd onjuist geïnterpre teerd. De feiten betreffende de tegenvoorstellen zijn de volgende: Wij stelden aan de Nederlanders voor om een onafhankelijken In- donesischen staat te erkennen, welke zich uit zou strekken over het geheeie gebied van het voor malig Nederlandsch Indië. Nadat ten aanzien van dit punt overeenstemming bereikt zou zijn zou het de facto-gezag van de In donesische republiek over Java en Sumatra erkend worden. 3e Indonesische regeerin^ zou ver der met de Nederlanders samen werken teneinde de nog overblij vende gebieden ij de republiek te doen aansluiten. Een vriend schapsverdrag zou met de Neder landsche regeering worden geslo ten. Ondertusschen blijven wij de volledige onafhankelijkheid voor Indonesië eischen. De regeering is bezig met het tref fen van maatregelen om het stre ven om een contra-revolutie t« ontketenen en te vernietigen." De verklaring wijst er verder op. dat verscheidene namen in ver band met het door Tan Malaka ontworpen kabinet werden ge noemd, zonder "at de desbetref fende personen er iets '-an wisten. Sergeants 2e kiasse K.N.I.L. Bftt ■egervoorlichtingsdienst meldt: JBj G.B. van 4 Juni no. 'J is de öftoldigingsschaal van dd sergeanten tweede klasse over dJ geheeie lijn verhoogd met f 40.-{- waarmede aan de gerechtvaardig) de verlangens van deze categorie militairen is tegemoetgekomen. plaatsvervangend administrateur; Dr W. J. Goslinga Hoofd van het departement van Onderwijs. De delegatie deelde het volgende mede: Naar aanleiding van iiet afvaardigen van een commissie uit de Staten van Curaao, heeft de Raad van Bestuur gelet op de overijling, waarmede deze af vaardiging gepaard is gegaan, ter wijl het voorstel tot afvaardiging in de Staten zelf met krachtige argumenten bestreden is ge meend, zich eveneens t~t "T.M. de Koningin te moeten wenden. De door den Raad van Bestuur aangewezen commissie houdt re kening met het „rapport van rie commissie op verzoek van den minister van O.G. op 10 Octo ber 1945 ingesteld tot onderzoek en bestudeering van de in net staatsdeel Curagao levende poli tieke opvattingen en wenschen. ter voorbereiding van de rijks conferentie" verschenen 18 Mei 194G. Gelet op dit rapport dat in Ne derland nog niet genoegzaam be kend is wil de door den aaJ vai. Bestuur aangewezen commis sie de noodige vervulbare wen schen der verschillende bevol kingsgroepen en eilanden onder de aandacht van het opperbestuur brengen. Zij staat geheel op i:.-t standpunt der rijkseenheid en acht elke haast in dezen volko men praematuur en slechts een onnoodige en onverantwoordelij ke verzwaring van de in dezen tijd toch reeds zoo ontzaglijk moeilijke taak der Nederlandsche regeering. De voorstelling, alsof in het ge biedsdeel Curagao onhoudbare dictatoriale estanden heer- schen, is volkomen uit de lucht gegrepen. Integendeel, dit ge biedsdeel munt uit door wel vaart en rechtszekerheid. Dat er een „algemeene" ontevreden heid zou bestaan, is ten eenen- male onjuist. Wel bestaat er een vrij algemeen verlangen naar bestuursdecentra- lisatie inzonderheid op het eiland Aruba en hieraan is be reids door den Gouverneur tegemoetgekomen door de indie ning bij de Staten v een ont werp voor locale autonomie, waar door voor alle eilanden gemeen teraden in het leven worden ge roepen. Ten aanzien -van staatkundige hervormingen betreffende de verhouding tot het moederland en van den Gouverneur tot dte Kroon is de uiterste voorzich tigheid geboden, mede met het oog op de afhankelijkheid der welvaart van de op Curagao en Aruba gevestigde Europeesche en Amerikaansche ondernemin gen en de aanwezigheid daar van duizenden vreemdelingen. Hier staan niet. alleen levensbe langen van de Nederlandsche An tillen, maar ook van het geheeie Koninkrijk op het spel. HET WEER Vrij warm In den ochtend enkele overdrijvende wolken velden, vooral langs de kust. Vrij warm, droog weer. Zwak ke of matige wind tusschen Noord en West. Zon onder 20.58, op 4.32. Maan op 17.45, op 1.41. Volle maan: 14 Juli.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1