VHM JE STEMMEN"
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Tan Mallaka gevangen genomen
Radiorede van mr. N. F. da CostaGomez
Dfnsdag
9 Juli 1946
2e JAARGANG
NUMMER 508
Directeur: B. G. Kloosterziel. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Administratie: Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163. Gironummer 41035"?
Industrialisatie van
Nederland
Wij hebben in ons blad nog
geen nadere aandacht kunnen
schenken aan een buitenge
woon belangrijke rede, die de
heer E. D. M. Koning, direc
teur van het Handels- en In
dustriebeleid" der regeering,
onlangs op een persconferen
tie gehouden heeft. Wij willen
daaruit thans nog enkele pun
ten, die ons getroffen hebben
naar voren halen.
Nederland is er op één punt
al belangrijk beter aan toe,
dan onze bondgenoot Frank
rijk. Het is het punt van de
bevolkingstoename. Terwijl de
regeering van Frankrijk on
langs een dringend beroep op
de bevolking gedaan heeft om
te 2orgen voor een hooger ge
boortecijfer, teneinde de natie
te redden, zooals het werd uit
gedrukt, heeft Nederland vol
gens den heer Koning te ver
wachten, dat haar bevolking
in 1965 zal zijn toegenomen tol
tien millioen. Doch Nederland
is wel een uitzondering in W.-
Europa.
De statistiek voorspelt een
bevolkingstoename van Euro
pa In 1970 van 100 millioen,
zegt de spreker. Doch van die
100 millioen neemt Rusland
alleen 83 millioen voor zijn re
kening, zoodat er maar 17 mil
lioen voor de rest van Europa
overblijft. Engeland b.v. zal
van 50 millioen in 1940 dalen
tot 46.8 millioen in 1970: mid
den- en West-Europa van 163
tot 159 millioen, Noord-Europa
van 20 tot 19.5 millioen. Daar
tegenover zal Zuid-Europa
stijgen van 77.5 tot 86.5 milli
oen: en Oost-Europa (zonder
Rusland) van 87.7 tot 105 mil
lioen.
Maar nu de keerzijde onzer
uitzonderlijke positie in West-
Europa.
Wij zien onze bevolking toe
nemen. Maar waar moeten on
ze nieuwe menschen heen?
De referent antwoordt, dat
deze bevolkingstoename alleen
opgevangen kan worden door
meer industrialisatie. Ook Rus
land doet dit al in sterkere
mate.
Onze landbouw, tuinbouw,
en veeteelt zijn ongeveer aan
hun maximum toe, zegt hij, en
zijn zelfs al achteruit gegaan
in hun opnemingsvermogen
van werkkrachten. In 1930 be
droeg het nog 22.9 pet., in '38
slechts 19.3 pet. Onze handel
zal ook niet veel meer kunnen
opnemen.
Reeds vóór den oorlog werd
ingezien, dat nieuwe industrie-
en moesten worden geschapen.
Hier komt nog iets bij.
Vele gebieden als Zuid-Afri-
ka, Zuid-Amerika, Britsch-In-
dië. hebben den laatsten tijd
zelf hun industrie opgevoerd,
terwijl daarheen vroeger de
producten van West-Eurona
konden worden uitgevoerd. De
gewone artikelen, als voedsel,
kleeding, schoeisel enz. maken
deze landen nu meestal zelf.
Wil dus o.a. Nederland zelf
blijven uitvoeren, dan zal het
zich moeten gaan toeleggen
op die fabrikaten, waaraan die
landen nog niet toe zijn: dus
fabrikaten, waarbij het om
grootere kennis en nauwkeu
righeid gaat, als precisie-ma-
chines, fijne werktuigen, opti
sche en chemische producten,
enz.
Er is hier vooral rekening
te houden, zegt de heer Koning
Neaerlanasch lnaie
RADIO DJOGJAKARTA heeft bekend gemaakt, dat de
communistische leider Tan Malaka, een van de schul
digen aan de ontvoering van Sjahrir, Zondagavond
door den militairen commandant van Tawang Manggoe by
Soerakarta, aan de Indonesische regeering is uitgeleverd.
Stafconcurentie
Antara meldt, dat de republikein-
sche opperbevelhebber van alle
strijdkrachten op Midden-Java
alle leden van zijn staf het bevel
heeft gegeven om te Djogjakarta
oijeen te komen voor een confe
rentie in verband met ..de vijan-
jdelijke plannen voor een groot-
Uchen aanval in het gebied van
Semarang".
Slechts vrouwen en kinderen
geevacueerd
Sedert Donderdag, zijn op instruc
tief van de T R.I. alle mannen
tusschen 16 en 50, die voor verdere
evacuatie uit Malang naar Soera
karta zijn vervoerd, vast- gehou
den. Sedert bovengenoemde da
tum zijn slechts vrouwen en .an
deren en mannen boven de vijftig
op het vliegveld te Kemajoran
aangekomen, ofschoon verschei
dene vrouwen er de voorkeur aan
hebben gegeven om bij aar echt-
genooten en zonen te blijven.
Japansche booten vernietigd
De Nederlandsch-Indische voor
lichtingsdienst maakt bekend, iat
de drie Japansche motorbooten,
die door extremlstisten gebruikt
werden, door Hr. Ms. Kortenaer
tn de straat Bali tot zinken zijn
gebracht. Naar aanleiding van het
bericht, dat Indonesische terroris
ten uit Java herhaaldelijk ge
poogd hebben op de westkust van
Bali te landen werd aan Neder
landsche vlooteenheden het be/el
gegeven hen op te vangen. Tij
dens de operatie werden de pa-
trouilleerende vaartuigen verschil
lende malen door Indonesische
kanonnen uit stellingen op
kust van Java beschoten.
De Piet Hein
Het hoofdkwartier van de Nedei
landsche Marine in Australië heeft
op speciaal verzoek van de Au
stralische autoriteiten, de bescha
digde ..Piet Hein" het bevel ge
geven om het Thursday Island
met voedsel voor de bevolking,
aan te doen. De ..Piet Hein' is
met relief-goederen voor Java
aar boord op weg naar Neder-
landsch Indlë.
met de Amerikaansche con
currentie, die zeer rationeel
werkt. Omdat een nijverheid
alleen rendabel werkt, als er
een voldoende afzetgebied is,
is een economisch accoord tus
schen Nederland en België zoo
bijzonder gewenscht. omdat
daardoor de mogelijkheid be
staat het wederzijds afzetge
bied te vergrooten. Daarbij is
natuurlijk voordurend overleg
tusschen beide landen noodig.
Onze deviezennood eischt
ook, dat we zooveel mogelijk
producten zelf gaan maken.
Wat is nu voor de uitvoering
dezer plannen allereerst noo
dig? vraagt de spreker.
Ons technisch onderwijs
moet op hooger niveau worden
gebracht. Van de 100.000 kin
deren die de school verlaten,
aan er 19.000 naar een Ulo
school, 17.000 naar een am
bachtsschool, 5000 naar een
middelbare school, en worden
er maar 142 ingenieur. Het
aantal ambachtscholieren en
ingenieurs zal sterk moeten
stijgen, evenals het peil van
ons technisch onderwijs.
Reeds zijn talrijke plannen
van ondernemers binnen geko
men. De mogelijkheden van
uitvoering worden thans on
derzocht. Maar men moet er
rekening mee houden, dat eerst
over vijf of tien jaar deze plan
nen vruchten kunnen afwer
pen.
Het gaat hier om toekomst
problemen van de eerste orde.
Red.
Mysterieuze radio-zender
De mysterieuze zender, die zich
„De Nationale Indonesische Ra
dio" noemt en uitzendt vanuit d
omgeving van Bandoeng, heeft
Zondagavond het eiland Java al:
,,in staat van burgeroorlog" be
schreven. Het radiostation deelde
mede, dat te Soerakarta barrica
des van zandzakken, waarop mi
trailleurs, zijn opgeworpen.
spreker spoorde in de Engelsche
taal de Vereenigde Staten aan
druk op Nederland uit te oefenen
teneinde orde en rust op Java h'
doen herstellen. De Nederland-
sche uitzending noodigde de Sul
tans en andere machthebbers op
Java uit zich van de macht mee
ster te maken en een deputatie
r Batavia te zenden.
Radio oorlog
Gedurende de laatste dagen zijn
ei een aantal radiozenders in den
aether geweest, waarvan men de
identiteit nog niet heeft vastge
steld.
Zaterdag heeft b.v. ,.de nationa
listische radio" die uitzendt op -06
m. in het Nederlandsph. Engelsch.
en Maleisch een feilen aanval ge
daan op republikeinen te Djog
jakarta en propaganda gemaakt
voor de geallieerde gebieden.
Mr. Hardjodipoetro heeft ov;r
dezen zender gesproken over zijn
reis naar het bezette gebied.
Het radiostation beweert, da: liet
uitzendt „ergens in de rijstvelden
De republikeinsche radio te Soe
rakarta heeft reeds een waar
schuwing doen uitgaan tegen de
ze stations, die niet onder repu
blikeinsche controle staan.
Radio Soerakarta ".ïgt eveneens
dat „dank zij de inspanning var
Soedirman orde en rust te Soe
rakarta hersteld zijn". Pe repu
blikeinsche zendc-r deelt censiotre
mede, dat het Volksleger gereed
is „om West-Java te overstroa-
men teneinde den vijand,
voornemens is daar een grooten
aanval te ondernemen, te verdrij
ven."
Lt. Generaal Spoor
gedecoreerd
De Nederlandsche marinevoor
lichtingsdienst deelt mede, da; bij
eer. botsing nabij Kamal (aan de
kust van Madoera) tusschen ;en
marine-eenheid met amphibie-
tanks en extremisten, 20 Indone
siërs gearresteerd zijn en dat een
aantal van hen gedood is. Voorts
zijr drie zware machinegeweren
en een aantal lichte wapenen uit
gemaakt. De mariniers hadden
de opdracht een kolenlichter naar
Soerabaja te voeren. Daar .nen
geen tegenstand verwachtte, was
aan hen opgedragen van Jeze ge-
.egenheid gebruik te maken een
hoeveelheid kleedingstukken en
medicijnen onder de bevolking te
verdeelen. De ontvangst bleex
echter niet vriendschappelijk,
hetgeen zijn oorzaak vond in het
feit. dat de landingsplaats een
centrum van terroristenactiviteit
Goering's „appeltje
voor de dorst"
Volgens berichten uit Frank
fort aldus meldt de Times, is
door Amerikaansche beambten
bevestigd, dat Goering, voordat
de Vereenigde Staten den oor
log ingingen, doende was met
voorbereidingen voor het beleg
gen van een kapitaal ter waar
de van vijftig millioen dollar in
Amerikaansche industrieën,
voornamelijk oliemaatschappij
en. Zijn doel was tweevoudig:
Duitschen invloed te vestigen
en voor zichzelf een appel
tje voor den dorst op zij te leg
gen. De Amerikaansche assis
tent-procureur-generaal, Rogge,
is met gedetailleerdè bewijsstuk
ken omtrent dit plan naar Ame
rika teruggekeerd. Volgens een
verklaring van Goering zou hij
via de Duitsche ambassade te
Washington over de voorgeno
men beleggingen in bespreking
zijn 'getreden. Een vooraan
staand leider van de arbeiders-
zeg) ng zou er bij betrokken
geweest zijn.
Suriname over de
regeeringsverklaring
Naar uit Paramaribo wordt
gemeld was men Zaterdag in de
meeste kringen tevreden over
ne verklaringen over Suriname
Zij wer.schen de politiek van
dr. Beel in een aparte verkla
ring vastgelegd te zien.
M.M.de Koningin ontvangt
prof. Schermerhorn
Naar wij vernemen, heeft H.
M. de Koningin Zaterdag j.l.
Prof. en mevrouw Schermer
horn ten afscheid aan het noen
maal ontvangen.
Zooals de radio thuis speelt,
speelt ze nergens.
MEDEDEELING
Op onze kantoren te Goes,
Middelburg, Vlissingen, Wisse-
kerke, Tholen en Zierikzee be
vindt zich een lijst van perso
nen, die zich buiten de gealli
eerde gebieden op Java bevin
den.
Berucht S.D.-agent wordt
berecht
Op 9 Augustus 1944 werd kape
laan Koopmans te 's-Hertogen-
bosch voor zijn pastorie met anue-
le kogels in den rug gedood, oen
hy zich verwij dereen wilde op net
oogenblik, dat de Duitsche S.D/
hem kwam arresteeren.
Eenige maanden geleden is deze
affaire in zooverre opgehelderd,
dat men deg' en, die aanwijzin
gen voor deze arrestatie hadden
gegeven, te pakken kreeg. 5en
der hoofdschuldigen is de Bossche
S.D.-agent C. Deckers, die er an
beschuldigd wordt talrijke onder
duikers. Joden en illegale werkeis
te hebben aangebracht. Verschei
dene personen hebben tengevolge
hiervan het leven moéten laten
Op Dinsdag 16 Juli zal Deckers
en waarschijnlijk ook zijn ;de-
plichtlge Josefina van Hooft ut
Den Bosch, zich voor het bijzon
der gerechtshof in Den Bosch te
verantwoorden hebben.
De ramp in Staatsmijn
Wilhelmina
De directie van de staatsmijn
heeft een telegram ontvangen,
waarin wordt meegedeeld, dat
H.M. de Koningin met aiep
leedwezen kennis heeft genomen
van het ongeval dat de staats
mijn Wilhelmina heeft getrof
fen. Zij verzocht aan de nage
laten betrekkingen van de hier-
b j omgekomen slachtoffers haar
oprechte gevoelens van deelne
ming Le betuigen en de gewon
den van haar belangstelling ken
nis te geven.
Gisteravond heeft mr. dr. da
Costa Gomez, voorzitter der
Curacaosche delegatie, over
den zender Hilversum 1 een
rede uitgesproken onder den ti-
Enkele opmerkingen over
welvaartszorg op langen termijn
in Curasao".
Spreker zgide iets over de
West-Indische eilanden te wil
len vertellen om in Nederland
een grooter belangstelling te
wekken voor die eilanden, die
nu meer dan ooit behoefte ge
voelen aan sterkere cultureels
en economische banden met Ne
derland.
Het belang van Curasao in
den oorlog slechts kort memo-
Op de groote/ landbouwtentoonstelling, welke ter ge.cg.nhsid
van het honderdjarig bestaan van de Zeeuwsche Landbouw Mij.
te Goes werd gehouden, waren naast de modernste werktuigen
ook de werktuigen, waarmede de Zeeuwsche boeren vroeger
werkten, te zien.
reerend, ging dr. Gomez voort
met te wijzen op de krachtige
posit-e van Curasao tusschen
de beide Amerika's, terwijl ook
de sterke deviezenpositie in
herinnering werd gebracht: al
leen hierdoor was het mogelijk
om aan Nederland een belang
rijk bedrag af te staan.
Niet alleen echter op financi
eel gebied, doch vooral ook op
dat van den handel (uitvoer
van landbouwproducten). als
schakel voor emigratie-moge
lijkheden naar Zuid-Amerika.
kustvaart op Zuid-Amerika, e.d.
kan Curasao voor Nederland
van groot belang zijn.
De ontwikkeling van Curasao
zelf zag de heer Gomez in een
industrieele richting gaan. ter
wijl het land misschien ook een
groote rol zou kunnen vervul
len als stapelplaats van afge
werkte en half afgewerkte pro
ducten. „Om te voorkomen, dat
onze welvaartsbronnen uitge
put raken willen wij nu al on
ze krachten inspannen om de
toekomst van ons land veilig te
stellen en wij vertrouwen, dat
gij ons bij onze welvaartszorg
behulpzaam zult willen zijn.
Ook bij het scheppen van so
ciale voorzieningen, zonder
welke een uitbouw van onze
welvaartszorg niet denkbaar is.
hopen wij op u een beroep te
kunnen doen'", zoo besloot dr.
de Costa Gomez zijn rede.
HET WEER
Aanhoudend droog weer.
Overdag matige noordelijke
wind, enkele overdrijvende
wolkendekken, droog weer.
Weinig verandering in tem
peratuur.
Zon onder 20.59, op 4.31.
Maan op 16.36, onder 1.21.
Volle maan: 14 Juli,
