VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Hoe wij met Indië in contact
kwamen
Nieuwe bonnen
Donderdag
4 Juli 1946
2e JAARGANG
NUMMER 504
Aig. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma. Hoofdredacteur j. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes. Beestenmarkt 2 Tel. 2463. Gironummer 44033?
Ons nieuwe Kabinet
Precies na vijl weken is Mi
nister Beel er in geslaagd het
nieuwe ministerie samen te
stellen en 't resultaat is over
eenkomstig de verwachting, 't
Is tenslotte een kabinet gewor
den van de Katholieke Volks
partij en de Partij van den
Arbeid, met drie partijlooze
figuren. Elk der twee samen
stellende partijen bezet vijf ze
tels, terwijl de Katholieke
Volkspartij als grootste partij
de leiding heeft in den persoon
van Minister Beel als Minister-
President en Minister van Bin-
nenlandsche Zaken.
Dezen uitslag komt vol-,
maakt overeen met de resul
taten der verkiezingen. Te zar
men tellen de twee formeereni-
de pai'tijen 32 en 29 zetels, dus
,s er een working majority van
61 stemmen in de Tweede Ka
mer, waardoor de plannen van
het kabinet gewaarborgd zijn
tegen mislukkingen door toe
vallige afwezigheid van een
enkeling.
Wij willen enkele aspecten
van de nieuwe formatie iets
nader bezien.
I. Het blijvende gedeelte
Onder de ministers, die uit
het demissionaire kabinet zijn
overgenomen bevinden zich
enkele prominente figuren,
Allereerst de Minister-Presi
dent, Dr. Beel, die reeds in het
laatste kabinet-Gerbrandy Mi
nister van Binnenlandsche Za
ken werd, dit voortzette onder
het ministerie Schermerhorn-
Drees, en blijft aan ditzelfde
departement.
Voorts Minister Drees, die
blijft bij Sociale Zaken, Minis
ter Mansholt, die Landbouw,
Visscherij en Voedselvoorzie
ning blijft beheeren, Prof. Lief-
tinck, die zijn taak aan het
ministerie van Financiën voort
zet, en Ir. Ringers, die als par
tijlooze verbonden blijft aan
Wederopbouw. Dat Minister
Van Kleffens, onze vertegen
woordiger in den Veiligheids
raad, als Minister zonder por
tefeuille aan het kabinet ver
bonden blijft, was te verwach
ten. Als zijn taak binnenkort
in den Veiligheidsraad ten
einde loopt (Nederland is pas
een jaar lid van dit college)
zal Mr. van Kleffens wel we
der in den diplomatieken dienst
terug treden, vermoeden wij.
Zijn arbeidskracht zal zeker
kunnen worden gebruikt op de
een of andere hooge post voor
vertegenwdordiger van Neder
land. Speciaal in de Angelsak
sische landen wordt onze ver
tegenwoordiger ten zeerste ge
waardeerd.
Ten slotte noemen wij als
laatste van het zevental dat
in he nieuwe kabinet terug
keer minister Vos. die even
wel van post verandert. Niet
meer Handel en Nijverheid zal
hij beheeren, doch voortaan
Verkeer en Scheepvaart, daar
mee twee portefeuilles combi-
neerende, die vroeger aan twee
personen waren toevertrouwd.
H. Zjj, die heengaan
Onder degenen, die niet in
het kabinet terug keeren moet
allereerst worden genoemd
Prof. Schermerhorn, vóórdezen
Minister-President. Het mag
verwacht worden, dat aan hem
een nieuwe belangrijke func
tie zal worden opgedra'gen, of
reeds opgedragen is, als dit
artikel verschijnt. De voor
naamste taak, die zijn ministe
rie in het afgeloopen jaar heeft
moeten verrichten is wel ge
weest de onderhandelingen met
de Indonesiërs en de Brltsche
Nederlandsch Indie
GISTEREN was bet precies 350 jaar geleden, dat bet
eerste verdrag tusschen de Nederlanders en een Indo-
nesischen machthebber werd gesloten.
Op 3 Juli 1596 werd nameljjk door Cornells de Houtman, den
leider van den eersten tocht naar Oost-Indië, welke tocht
is beschreven door Willem Lodewjjksz, een verdrag gesloten
met den Kipatih (gouverneur) van Bantam, de Hollanders
zjjn door „den gouverneur ende principaelste heren ontvan-
ghen geweest ende hebben aldaar ghepresenteert de aptenten
ende commissien van zijne Princelijcke Excell. Grave Mau
ritius om te besluyten een vast verbont van peyse eende
confoederatie" (waarbij men echter de peper niet mag ver
geten).
Hiermede was dus de eerste
wettelijke schakel gelegd tusschen
he' Europeesche en het Aziatische
deel van het latere Koninkrijk der
Nederlanden.
GERUCHTEN OVER Dr. v. MOOK
De geruchten, dat Dr. van VXook
het plan zou koesteren om binnen
kort zijn functie van luit. Gouvfll
neur-Generaal neer te Leggen, zijr
door een gezaghebbende Neder-
landsche bron categorisch ont
kend. Deze geruchten, die in Ne
derlandsch-Indië reeds eenigen
tiid de ronde leden, sc.ienen nog
versterkt te zijn door een mede-
deeling van den zender D.C.J.,
waarin werd gezegd, dat prof.
Schermerhorn vermoedelijk naar
Indië zal gaan als Commissaris-
Generaal, een functie, die sinds
185t niet meer is uitgeoefend. De
verklaring van den zender gaf
eveneens voedsel aan het gerucht
dat de functie van Gouverneur-
Generaal binnenkort zou worden
opgeheven. Dit is eveneens on
juist.
In het huis van Afgevaardigden
heeft Chifley, de Australische mi
nister-president, verklaard, dat
de hartelijke sfeer tusschen het
Deze verklaring legde hij af, na-
bezetting over de toekomst
van dit groote gebiedsdeel van
ons Koninkrijk. Het Commis
sariaat-Generaal van Neder-
landsch-Indië, dat in de vorige
eeuw enkele malen geschapen
werd tot speciale ordening in
moeilijke tijden, zou ook dit
maal de opdracht kunnen krij
gen, voor goede afwikkeling
der Indische kwesties zorg te
dragen.
Voorts komen niet terug:
Mr. Van Roy en, Mr. Kolfscho
ten, minister De Booy, Prof.
van der Leeuw, Mr. Meynen,
Prof. Logemann en Ir. van
Schalk.
III. Nieuwe figuren
Wij noemen allereerst, als
wel de belangrijkste post op
dit moment, den nieuwen mi
nister van Overzeesche Ge-
biedsdeelen, Mr. Jonkman, de
oud-voorzitter van den Volks
raad van Ned. Indië, lid van
de Partij van den Arbeid.
Voorts de leden van de Ka
tholieke Volkspartij, Dr. Huys-
mans, voorheen reeds minister
in het laatste kabinet Ger-
brandy, thans minister voor
Handel en Nijverheid; Mr. van
Maarseveen, minister van Ju
stitie; Dr. Gielen, Minister van
Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen; en Overste Fiévez,
minister van Oorlog en Mari-
a.l.
Eindelijk als partijlooze Ba
ron van Boetzelaer van Oos
terhout, minister van Buiten-
landsche Zaken.
Al met al, een krachtig team,
dat uitnemende deskundigen
en voortvarende politici bevat,
waarvan doelbewust ingrijpen
mag worden verwacht in de
vele moeilijke problemen, die
.Herstel en Vernieuwing"
thans in ons vaderland stelt.
Red.
Nederlandsche en het Australische
volk niets te wenschen over laat.
dat de heer Thomas White (Libe
raal) de aandacht gevestigd had
op berichten, die er op wijzen,
dar er tusschen Engeland en Ne-
derdland goede overeenstemming
bestaat. White was van meeni""
dat thans de tijd rijp was
een goede verstandhouding met
de Nederlanders in het leven te
roepen, hetgeen hij mogelijk acht
te door maatregelen te nemen lr
zaki. de houding van de havenar-
beders.
Chifley antwoordde hierop, dat
hij zich er van bewust was, dat
er een lichte animositeit tus
schen de Nederlandsche vertegen
woordigers eenerzijds en hemzelf
en den minister van buitenland-
sche zaken anderzijds bestond
over de verklaringen, die de Ne
derlandsche gezant in het open
baar had afgelegd. Hij meende
echter, dat dit in geen enkel op
zicht vertroebelend kon werken.
Hij hoopte slechts, dat er tusschen
het Nederlandsche en het Austra
lische volk reeds een goede ver
standhouding bestond.
OOK NIEUW ZEELAND.
De vakvereenigingen van Nieuw
Zeelandsche havenarbeiders zal
geen Nederlandsche schepen laden
of hun van dienst zijn, zoo ïeeft
de secretaris van de vakvereeni-
ging verklaard naar aanleiding
van de meening in Australië, int
de Piet Hein, die door de Austra
liërs besmet is verklaard, wel
licht ter reparatie naar Nieuw-
Zeeland zou varen.
DE NEDERLANDSCHE Spoor
wegen hebben een bedrag van
f 10.000 beschikbaar gesteld len
behoeve van het Fonds Nood-
gebieden.
Prins Bernhard eeit-dudöf
Z.K.H. Prins Bernhard, zal op
15 Juli a,s. ter gelegenheid van
het lustrum van de Utrechtsche
Universiteit promoveeren tot
doctor honoris causa in de
rechtswetenschappep.
Oproep aan de
oud-Engelandvaarders
Het ligt in de bedoeling om
bij geh-genheid van de verjaar
dag van H. M. de Koningin een
tweede deel aan te bieden van
de foto-album, betrekking heb
bende op de wederwaardigheden
der Engelandvaarders.
Iedere oud-Engelandvaarder
kan e-h blad folioformaat voor
dit doel inzenden. Hierop be
hoort rechts boven in de hoek
duidelijk, liefst in drukletters,
zijn naam geplaatste te zijn.
Verder kan hij op het blad in
het kort melding maken van
zijn vertrek uit het Vaderland,
datum van aankomst en ont-
zijn belevenissen onderweg,
vangst bij H. M. de Koningin in
Engeland. Verder ontvangen on
derscheidingen. wat of zijn hui
dige bezigheden zijn en hoe zijn
tegenwoordig adres luidt. Op
de bladzijde mogen ook twee
foto's geplakt worden.
Inzendingen dienen te ge
schieden voor 10 Augustus aan
het secretariaat van H M de
Koningin. Noordeinde '72 te Den
Haag. terwijl op de enveloppe
vermeld worde: ..Album Enge
landvaarders".
Gebruikten de Nederl.-
trocpen traangas
Volgens de zender van het In
donesisch persbureau Antnra
zouden Nederlanders gebruik
maken van traangas en vlam
menwerpers. Ergens aan het
West-Java-front, volgens een
vertraagd bericht zouden Ne
derlandsche geallieerde troepen
op 28 Juni bij een treffen met
Indonesiërs van traangas en
vlammenwerpers hebben ge
bruik gemaakt, hetgeen nooit
tevoren werd gedaan.
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard tijdens het
bezoek aan Tholen. De foto toont U het Prinselijk Paar op de
stoep van het Raadhuis te Tholen, luisterend naar een zanghulde
der kinderen.
Haat eischt, doch liefde geeft.
Voor de eerste helft van
de 8ste periode 1946.
7 t.m. ZO Juli.
Bonkaarten KA, KB, KC 608.
417 t.m. 421 brood, 800 gr. brood
422 brood, 400 gr. brood
425 boter enz., 125 gr. boter
426 boter enz. 250 gr. margarine
435 boter enz. 100 gr. vet.
436 suiker, 400 gr. ruwe suiker
427 Alg. 200 gr. kaas
428 Algemeen 100 gr. zelfrij
zend bakmeel.
429 Alg. 250 gr. jam, stroop,
enz.
430 Alg. plm. 225 gr. huishoud
zeep of 90 gr. toiletzeep
B 79 Reserve 1600 gr. brood
C 79 Res. 800 gr. brood
B 80 Res. 100 gr. kaas
Bonkaarten LA, LB, LC 608.
389 vleesch, 100 gr. vleesch
390 vleesch, 400 gr. vleesch.
A 67 melk. 2 liter melk
B 67, C 67 melk, 3'/ï liter melk
Bonkaarten KD. KE 608
917, 918 brood, 800 gr. brood.
925 boter enz. 250 gr. boter.
926 boter enz. 125 gr. margarine
936 suiker, 400 gr. ruwe uiker
92" Algemeen 100 gr. kaas
928 Alg. 100 gr. zelfrijzend oak
meel.
929 Alg. 250 gr. jam, stroop,
930 Alg. plm. 225 gr. huishoud
zeep of 90 gr. toiletzeep.
D 79 Res. 800 gr. brood
E 79 Res. 500 gr. rijst, kinder
meel of kinderbiscuits.
Bonkaarten LD, LE 608.
889 890 vleesch, 100 gr. vleesch
D 67, E 67 melk, 6 liter melk.
Tabalcskaarten enz.
T 37 2 rans. tabaksartikelen.
V 37, V38 100 gr. chocolade
en/of suikerwerken.
X 37 2 rantsr. tabaksartikelen
X 38 100 gr. chocolade en/of
suikerwerken.
TOELICHTING.
De bonnen voor melk zijn gel
dig t.m. Zaterdag 13 Juli a.s..
Voor de week van 14 t.m. 20
Juli zullen voor tabak, melk en
aardappelen nog bonnen worden
aangewezen.
Op de suikerbonnen 436 en J3fi
is, voor zoover voorradig, o:k ge
raffineerde suiker verkrijgbaar.
Men moet er evenwel rekening
mee houden dat de suiker niet
onmiddellijk bij den handel ver
krijgbaar zal zijn in verband met
de bevoorrading.
Op de bonnen 428 en 928 Alge
meen is uitsluitend zelfrijzend
bakmeel verkrijgbaar.
Deze week is wederom een ex
tra hoeveelheid van 100
vleesch beschikbaar, zoodat men
in totaal 500 gram vleesch >er
veertien dagen ontvangt.
Bovengenoemde bonnen kunnen
Ireeds op Vrijdag 5 Juli a.s wor
den gebruikt, met uitzondering
van de bonnen voor vleesch en
melk waarop eerst met nga.-.g
van Maandag 8 Juli a.s. mag wor
den gekocht.
Bij deelneming aan maaltijden
van de Centrale Keuken moeten
aldaar de bonnen ..389 en -189
vleesch" worden ingeleverd
Minister Jonkman
Er zal in de Nederlandsche poli
tiek ten aanzien var. Indonesië
geen principieele wijziging to
rnen. zoo was de eerste reactie ta
Batavia op het nieuwe kabinet.
De belangstelling gaat in het bij
zonder uit naar den minister van
Overzeesche Gebiedsdeelen, mr.
J. A. Jonkman, die in niët-offi-
cieele Nederlandsche kringen :l3
een sterker man dan Logema m
wordt beschouwd, en in republi-
keinsche kringen toch verre van
reactionnair wordt geacht. Hij be
hoort evenals van Mook en Lo
gemann tot de „stuw'"-groep.
Zijn arbeid in Nederlandsch In
dia is steeds beschouwd als zear
vooruitstrevend en niet-Neder-
landsche kringen noemden de
keuze voor de vervulling van de
functie van minister van Over
zeesche Gebiedsdeelen „een heel
gelukkige".
HET WEER
Op sommige plaatsen ochtend
mist of nevel. Afnemende be
wolking. Droog, in den namid
dag vrij warm.
Zon onder "1.03, op 4.26.
Maan op 10.44.
Eerste Kwartier: 6 Juli,
